Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co to jest zachowek i co warto o nim wiedzieć?

Małgorzata Posyniak
Notariusz Szczecin
Co to jest zachowek i co warto o nim wiedzieć?/ Fot. Fotolia
Co to jest zachowek i co warto o nim wiedzieć?/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zachowek zabezpiecza interesy osób tak by po śmierci spadkodawcy miały jakieś korzyści ze spadku nawet jeśli zostały pominięte w testamencie. Zachowek należy się tylko najbliższej rodzinie zmarłego. Co jeszcze warto wiedzieć o instytucji zachowku?

Zachowek należy się najbliższej rodzinie czyli:

REKLAMA

  • zstępnym zmarłego – to znaczy jego dzieciom, a jeśli one nie żyją to ich dzieciom, wnukom, prawnukom;
  • małżonkowi;
  • rodzicom - ale tylko w przypadku gdy byliby powołani do spadku z ustawy. W przypadku gdy zmarły pozostawił małżonka i dzieci lub tylko dzieci, wnuki, prawnuki, to rodzice nic nie dziedziczą.

Zobacz również: Kto ma prawo do wyższego zachowku?

Komu zachowek się nie należy?

Sporządzając testament bądź poprzez rozdysponowanie majątkiem jeszcze za życia, z dziedziczenia można bez powodu wyłączyć tylko rodzeństwo oraz dzieci rodzeństwa. Nawet w przypadku bezpotomnej śmierci spadkodawcy, gdy staną się oni tak zwanymi spadkobiercami ustawowymi – zachowek nie będzie się im należał. Poza tym, zachowek nie przysługuje:

  • osobom wydziedziczonym w testamencie,
  • osobom, które zostaną sądownie uznane za niegodnych dziedziczenia,
  • tym którzy zrzekli się dziedziczenia lub odrzucili spadek, a także
  • małżonkowi wyłączonemu z dziedziczenia (czyli takiemu, który był ze zmarłym w separacji bądź przeciw któremu zmarły wystąpił przed śmiercią z uzasadnionym wnioskiem o orzeczenie rozwodu lub separacji z winy współmałżonka).

Kiedy przysługuje zachowek?

REKLAMA

Każdy uprawniony do zachowku, może się o niego starać w przypadku, gdy nie otrzymał należnej mu części spadku ani na skutek dziedziczenia (bądź zapisu w testamencie) ani na skutek darowizny poczynionej przez spadkodawcę jeszcze za życia, a zaliczanej do spadku. Dodatkowo może wystąpić sytuacja, gdy uprawniony nie uzyskał całego należnego mu spadku – przysługiwać mu będzie wówczas roszczenie o jego uzupełnienie to znaczy zapłatę różnicy między tym co otrzymał, a należnym mu faktycznie zachowkiem.

Uprawniony do zachowku nigdy nie może zażądać wydania jakiejkolwiek rzeczy, która jest zaliczona do spadku bądź określona jako jego składnik, może jedynie domagać się zapłaty określonej kwoty pieniężnej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak pozbawić rodzinę zachowku?

Spadkodawca może w testamencie pozbawić uprawnionych do zachowku poprzez wydziedziczenie jeśli:

  1. uprawniony do niego, wbrew woli spadkodawcy, postępuje w sposób rażąco niezgodny z obowiązującymi normami społecznymi (np. znęca się nad rodziną, jest alkoholikiem etc.);
  2. jeśli uprawniony do niego dopuścił się względem spadkodawcy lub jednej z najbliższych mu osób, umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności bądź obrazy czci; bądź też
  3. uprawniony uporczywie i umyślnie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Zobacz również: Ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe

Przyczyna wydziedziczenia osoby uprawnionej do zachowku powinna wprost wynikać z treści sporządzonego testamentu, zaznaczyć przy tym trzeba, iż dzieci, wnuki i prawnuki wydziedziczonego uprawnione będą do zachowku. Osoba wydziedziczona testamentowo, może przed sądem zakwestionować zasadność wydziedziczenia. Musi wtedy dowieść, że przyczyna podana w testamencie nie istniała bądź, że spadkodawca jej wybaczył (nie może on w takiej sytuacji uprawnionego do zachowku wydziedziczyć). Jeśli w momencie „wybaczenia”, spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, będzie ono skuteczne wtedy gdy nastąpiłoby z tak zwanym dostatecznym rozeznaniem – czy taka okoliczność miała miejsce ocenia się indywidualnie.

Zobacz również: Odrzucenie spadku a zrzeczenie się dziedziczenia

Co jeszcze warto wiedzieć o zachowku?

Jeśli spadkobierca zostanie, mocą testamentu, wydziedziczony, wtedy w jego miejsce wchodzą dzieci i wnuki.

Zachowek nie będzie należał się temu, kto zrzekł się go w umowie notarialnej zawartej ze spadkodawcą jeszcze za jego życia. Postanowienie to rozciągać się będzie automatycznie na dzieci i wnuki zrzekającego się, chyba, że w umowie zapisano inaczej.

Wysokość zachowku

Wysokość zachowku zależeć będzie od wartości części majątku, która należałaby się danej osobie w razie dziedziczenia ustawowego. Na ogół wynosi on połowę, a w przypadku dzieci, wnuków, prawnuków, małżonka i rodziców, którzy otrzymaliby spadek ustawowy, a są trwale niezdolni do pracy (także dzieci do 18 roku życia) należy się 2/3 tego co otrzymaliby w drodze dziedziczenia ustawowego. Bardzo ważną kwestia podczas ustalania wysokości zachowku, jest określenie wartości całego majątku spadkodawcy, od którego ów zachowek ma być wyliczony. Składa się na niego nie tylko to, co zmarły pozostawił w chwili śmierci ale również darowizny, także te poczynione na rzecz osób obcych (chodzi o określenie całościowej wartości). Przy wyliczaniu wysokości udziałów, sąd bierze pod uwagę wszystkich ustawowych spadkobierców, także tych uznanych przez sąd za niegodnych oraz tych, którzy spadek odrzucili. Nie uwzględnia się tylko tych, którzy zrzekli się dziedziczenia bądź zostali przez spadkodawcę wydziedziczeni.

Zachowek - właściwość sądu

Najlepszym sposobem na załatwienie sprawy zachowku jest dogadanie się ze spadkodawcą bądź spadkobiercami ustawowymi. Pomoże nam to uniknąć kosztownych i czasochłonnych rozpraw sądowych (5% wartości przedmiotu sporu – czyli dochodzonej kwoty – to opłata za pozew o zachowek). Gdyby jednak pojawiła się konieczność sądowego załatwienia kwestii zachowku, właściwym do wniesienia pozwu jest sąd właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. Pozew o zachowek mogą wnieść do sądu jedynie osoby do owego zachowku uprawnione, nim to jednak zrobią muszą złożyć w sądzie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku bądź dokonać u notariusza poświadczenia dziedziczenia. W pozwie o zachowek, wnosi się o zasądzenie konkretnej kwoty (należy ją wskazać). Ważną informacją jest, że sąd rejonowy rozpoznaje sprawy, jeśli żądamy kwoty do 75 tysięcy złotych, a sąd okręgowy, jeśli domagamy się kwoty wyższej.

Polecamy serwis: Sprawy spadkowe

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Własne
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Afera Baltony - cinkciarze, handlarze i marynarze …

    Kiedy jeszcze byłem małym chłopcem dorastającym w latach 80tych w PRL-u, moją uwagę zwracały dwie marki, z którymi obnosili się dorośli na reklamówkach. Pierwszą z nich był PEWEX, a drugą jeszcze bardziej egzotyczną Baltona. Reklamówek z tych sklepów nie wyrzucano, ale z dumą noszono w nich zakupy, aż do zupełnego zniszczenia. 

    Coraz więcej emerytów i rencistów - dane ZUS

    Dziesięć lat temu było ich niecałe 5 mln, dzisiaj ponad 6 mln osób dostaje co miesiąc emeryturę z ZUS. Liczba osób, które zakończyły aktywność zawodową z roku na rok wzrasta.

    Telus: nie zdejmiemy embarga, jeśli nie wypracujemy z Ukrainą pewnego, skutecznego rozwiązania

    Robert Telus minister rolnictwa powiedział, że "Polska nie zdejmie embarga, jeśli nie wypracujemy z Ukrainą pewnego, skutecznego rozwiązania". Dodał, że rozwiązanie to musi zabezpieczać interes polskiego rolnika.

    Telus: popieramy wniosek komisarza UE ds. rolnictwa, by Unia dopłacała do transportu zboża

    Minister rolnictwa Robert Telus powiedział: My jako koalicja pięciu krajów popieramy wniosek unijnego komisarza ds. rolnictwa Janusza Wojciechowskiego, by UE dopłacała do transportu zboża, żeby on się opłacił.

    REKLAMA

    Pomnik przyrody

    Pomnik przyrody stanowi jedną z form jej ochrony. Jak można zdefiniować pomniki ochrony przyrody? Jakie kryteria powinno spełniać drzewo, aby uznać je za taki pomnik?

    Odpady komunalne

    Odpady komunalne to często odpady, które powstają w gospodarstwach domowych, ale nie tylko. Szczegółowe wyliczenie znajdziemy w ustawie o odpadach.

    Ochrona przyrody

    Ochrona przyrody jest ważnym zagadnieniem w dobie rozwoju technologicznego. Z tempo powodu warto wiedzieć na czym polega i jakie są jej cele.

    Park narodowy

    Parki narodowe to miejsca, które pełnią ważną rolę w kontekście ochrony przyrody. W jakim celu są tworzone i jak można je zdefiniować?

    REKLAMA

    Rodzinny Kapitał Opiekuńczy. ZUS wypłacił ponad 700 tys. świadczeń

    Kapitał wypłacany jest w miesięcznych częściach – po 500 zł przez dwa lata lub po 1000 zł przez rok. Wyboru dokonuje rodzic. Błędy we wnioskach mogą jednak wpływać na czas rozpatrzenia elektronicznego dokumentu. 

    Centralna Informacja Emerytalna. Ustawa opublikowana

    Ustawa o Centralnej Informacji Emerytalnej została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Kto będzie miał dostęp do CIE? Jakie informacje znajdą się w systemie?

    REKLAMA