Odrzucenie spadku po 28 czerwca 2009 r.

Odrzucenie spadku w sposób pewny zabezpiecza spadkobiercę przed negatywnymi skutkami przyjęcia spadku – w szczególności długami spadkowymi- do których zaliczają się nie tylko zobowiązania zaciągnięte przez spadkodawcę, ale także m.in. koszty pogrzebu, wypełnienia zapisów i poleceń, czy wypłata zachowku.

Innym rozwiązaniem jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – ta jednak nie zawsze jest skuteczna (długi trzeba spłacić, ale tylko do wysokości aktywów spadku – co nie oznacza, że z samych przedmiotów spadkowych- spadkobierca odpowiada bowiem całym swoim majątkiem).

Odrzucenie spadku jest również wykorzystywane do przekazania spadku dalszym krewnym – w wyniku różnych porozumień zawieranych między nimi (zazwyczaj nieformalnych).

Spadkobierca, który spadek odrzucił, traktowany jest tak jakby spadku nie dożył. Oznacza to, że jest pomijany przy dziedziczeniu – na jego miejsce mogą jednak wstąpić inni spadkobiercy. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów:

1. Po zmarłym Janie C. dziedziczy trójka jego dzieci. Jedno z nich postanowiło spadek odrzucić. Z uwagi na to, że nie miało własnych dzieci, jego udział spadkowy przypadł pozostałym dzieciom spadkodawcy.
2. W tej samej sytuacji, jeśli odrzucający spadek miałby dzieci – jego udział przypadłby właśnie im. Dziedziczyły by więc dzieci spadkobiercy oraz jego wnuki –po dziecku, które spadek odrzuciło.

Jak stosunkowo łatwo zauważyć, udział spadkowy przy odrzuceniu spadku w pierwszej kolejność przypada zstępnym danego spadkobiercy, dopiero później rozdziela się w linii bocznej (np. przypada rodzeństwu danego spadkobiercy).

Zobacz też: Wszystko o odrzuceniu spadku

W starym stanie prawnym krąg spadkobierców ustawowych kończył się na rodzeństwie i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy. Obecnie, w dalszej kolejności spadek przypada dziadkom spadkodawcy i ich zstępnych. 

Co to oznacza w praktyce, otóż prześledźmy to na przykładzie:

Jan C. miał dwójkę bezdzietnych dzieci oraz małżonka (oboje jego rodziców żyło)… oraz potężne długi. Jego dzieci, nie chcąc ich spłacać postanowiły spadek odrzucić, to samo zrobił małżonek. Rodzice, będąc w tej samej sytuacji, również postanowili spadku nie przyjmować. Z uwagi na to, że Jan nie miał rodzeństwa, a jego dziadkowie nie żyli- spadek powędrował do rodzeństwa jego rodziców (zstępni dziadków). Ci, poinformowani o fakcie odrzucenia spadku przez swoje rodzeństwo, również postanowili go nie przyjmować- w ich miejsce powołane zostały ich dzieci (kuzynostwo spadkodawcy).