Tematy - Prawo - Akt notarialny, Spadek - INFOR.PL

Zapisz się na newsletter

Wpisz poprawny e-mail

Co wybrać: spadek czy darowiznę? Osiągając określony wiek coraz częściej zastanawiamy się, jak rozporządzić zgromadzonym w ciągu całego życia majątkiem w taki sposób, aby wszyscy najbliżsi byli zadowoleni.

Co do zasady nie ma ograniczeń w dziedziczeniu. Oczywiście w zależności od tego, czy będzie to dziedziczenie ustawowe czy testamentowe, z reguły inny będzie krąg uprawnionych do dziedziczenia. Ustawodawca wymienił jednak dwa wyjątki od tej ogólnej zasady.

Rozporządzenie na wypadek śmierci zgodnie z przepisami polskiego prawa może mieć postać tylko i wyłącznie testamentu. Testament natomiast może mieć różne postacie jedną z nich jest testament w formie aktu notarialnego.

Notariusz w swojej kancelarii przechowuje oryginały aktów notarialnych. Natomiast stronom albo podmiotom zainteresowanym (np. sądom wieczystoksięgowym) wydawane są jedynie odpisy aktów.

REKLAMA

W sprawach spadkowych często spotykamy się z pojęciem przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Co w praktyce oznacza ten zwrot?

Odrzucenie spadku często jest jedyną drogą w celu uniknięcia dużych – często przewyższających wartość samego spadku – długów spadkowych.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn zawiera przepisy dotyczące opodatkowania rzeczy i praw otrzymanych zarówno w drodze umowy i jak i dziedziczenia (a także m.in. zapisów i zachowku) - w tym również kwestię zwolnień od podatku (m.in. zupełnego zwolnienia dla najbliższej rodziny). Tekst ujednolicony, stan prawny na 27 października 2020 r.

Każda czynność dokonana w kancelarii notarialnej podlega opłacie. W zdecydowanej większości wysokość kosztów zależna jest od wartości przedmiotu dokonanej czynności. Czy takie rozwiązanie nie jest krzywdzące dla niewidomych, którzy muszą składać oświadczenia tylko przed notariuszem?

REKLAMA

Darowizny (bez względu na to, czy spisane w formie aktu notarialnego czy tylko faktycznie zrealizowane) objęte są, co do zasady, opodatkowaniem podatkiem spadków i darowizn.

Z chwilą śmierci prawa i obowiązki zmarłego, które wynikają ze stosunków cywilnoprawnych, przechodzą na jego spadkobierców. Innymi słowy, spadkobierca wstępuje w sytuację prawną osoby zmarłej, za wyjątkiem jednak niektórych kategorii praw, jak na przykład o charakterze niemajątkowym (np. dobra osobiste), czy związanych ściśle z osobą zmarłego (np. roszczenia alimentacyjne).

W dniu 28 czerwca 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny. Mimo tego, że nowelizacja zmienia jedynie 5 artykułów w zakresie prawa spadkowego (z kilkudziesięciu) wprowadza spore zamieszanie, zmienia bowiem (pierwszy raz od uchwalenia obecnego kodeksu cywilnego w 1964 roku) porządek dziedziczenia i znacząco rozszerza grono spadkobierców ustawowych- dopuszczając do spadku m.in. dziadków spadkodawcy i ich zstępnych (wujostwo spadkobiercy i jego kuzyni). W praktyce oznacza to, mniejszą szansę na objęcie spadku przez Skarb Państwa, ale także większe (niż do tej pory) rozbicie spadku (im więcej osób dziedziczy, tym mniejsze są ich udziały).

Dnia 18.09.2009 r. odbyło się spotkanie prasowe Krajowej Rady Notarialnej, na której głównym tematem była budowa systemu umożliwiającego odszukanie sporządzonych notarialnie testamentów w całej Europie. W Polsce niestety nie istnieje jeszcze system rejestracji testamentów, lecz Krajowa Rada już poczyniła duże kroki ku zmianie obecnej sytuacji. Do Polski przybyli założyciele i członkowie stowarzyszenia ARERT, którzy przybliżyli ideę stworzenia systemu dla całej Unii Europejskiej.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt zmian dotyczący przepisów prawa spadkowego. Zapis windykacyjny to uregulowanie nowe, obce naszemu porządkowi prawnemu. Pozwala na podział konkretnych dóbr zgodnie z wolą spadkodawcy.

Nieruchomości są specyficznym i bardzo ważnym dobrem. Dlatego też obrót nieruchomościami jest bardzo sformalizowany. Sprzedając nieruchomość nie unikniemy wizyty u notariusza.

Spadkobierca posiadający postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia może dokonywać czynności prawnych dotyczących przedmiotów spadkowych.

W przypadku sporządzenia testamentu może pojawić się problem interpretacji jego treści. Problematyka tą zajmuje się kodeks cywilny.

Od dnia 28 czerwca 2009 r. obowiązują w Polsce nowe zasady dziedziczenia. Rozszerzono wtedy krąg spadkobierców ustawowych. Tymczasem trwają już prace nad kolejnymi zmianami.

Po sporządzeniu przez notariusza aktu notarialnego poświadczenia dziedziczenia mogą zdarzyć się sytuacje, w których dojdzie do wzruszenia tego aktu.

Notarialne poświadczenie dziedziczenia, podobnie jak sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabyciu spadku nie jest niepodważalne i w zależności od okoliczności może być zmienione lub uchylone.

Ustawodawca przewidział dwie stawki zachowku – 1/2 i 2/3 wartości udziału w czystej wartości spadku. Stawka zależy od sytuacji uprawnionego do zachowku.

Mimo znacznego rozszerzenia katalogu spadkobierców ustawowych, ustawodawca postanowił pozostawić grono uprawnionych do zachowku bez zmiany. Jedyne co może ulec zmianie to wysokość zachowku.

Czym jest wypis? Jaka jest równica między odpisem, a wyciągiem? Jakie koszty są z nimi związane i czemu one służą?

Po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku może zaistnieć sytuacja, że nie wszystkie osoby zostały wymienione albo okazało się, że osoba uznana za spadkobiercę nim nie jest. Wtedy konieczna jest zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie zawsze chroni spadkobiercę przed ponoszeniem pełnej odpowiedzialności za długi spadkowe.