Notariusz, Zachowek

Szybki rozwód u notariusza - tego chcą młodzi Polacy. Prace resortu sprawiedliwości nad wprowadzeniem nowego sposobu na rozwiązanie małżeństwa trwają. Rozwód notarialny będzie możliwy przede wszystkim w sprawach bez orzekania o winie.

Nie jest możliwe w polskim prawie uzyskanie rozwodu po śmierci małżonka. Jeśli toczy się postępowanie rozwodowe, jeden z małżonków umiera, to po jego śmierci sprawa podlega umorzeniu. Czy można zatem w jakiś sposób ochronić majątek zmarłego tak aby żyjący małżonek po nim nie dziedziczył?

Zmiany w prawie teraz ułatwiają pozbawienie zachowku nawet najbliższego krewnego – przez samego spadkodawcę jak i innych krewnych. Ale z drugiej strony nie trzeba iść od razu do sądu, by zachowek wyegzekwować. Warto zacząć od wezwania do zapłaty, by pozew złożyć dopiero gdy nie poskutkuje.

Prawo do zachowku jest ściśle powiązane z sytuacją osobistą uprawnionego oraz jego zdolnością do pracy. Jakie są przepisy?

Urzędy skarbowe ze zdwojoną intensywnością kontrolują teraz nabywców mieszkań na rynku wtórnym. Wielu z nich na finał takiej kontroli musi zapłacić niemałe pieniądze dodatkowego podatku. O Co chodzi, wcześniej tego nie było – a przynajmniej nie na taką skalę.

Koniec życia członka rodziny staje się niejednokrotnie dla jego spadkobierców początkiem wieloletniej batalii sądowej o sprawy spadkowe. Jedną z nich może być sprawa o zachowek, do którego uprawniony jest zstępny (np. dziecko, wnuk), małżonek oraz rodzice spadkodawcy, o ile nie został wydziedziczony. Obecnie obowiązujące przepisy umożliwiają także zawarcie umowy zrzeczenia się zachowku za życia spadkodawcy. Takie rozwiązanie może uprościć przeprowadzenie spraw spadkowych oraz wyeliminować konieczność prowadzenia wieloletniego sporu sądowego. 

Na czym polega umowa o dożywocie? Czy prawo do dożywocia przechodzi na spadkobierców? Co z zachowkiem? Prezentujemy najważniejsze informacje. 

Dyrektor KIS potwierdził, że otrzymanie środków pieniężnych tytułem zachowku, czy też – zamiast środków pieniężnych – udziału w nieruchomości lub ruchomości – w ramach tzw. świadczenia w miejsce wykonania – będzie korzystało ze zwolnienia z PSD na podstawie art. 4a ustawy o PSD.

31 sierpnia 2023 wejdzie w życie nowelizacja przepisów dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Zwalnia ona z obowiązku zapłaty PCC kupujących pierwszy lokal mieszkalny i pierwszy jednorodzinny dom mieszkalny. Nowe rozwiązanie dotyczy jednak tylko lokali i domów na rynku wtórnym. Jakie koszty poniesie nabywca w takim przypadku z tytułu innych opłat?

Spadek to nie zawsze  korzyści. Czasem to po prostu długi i nic więcej. Czy uproszczenie procedur może wyeliminować prawne pułapki?

Notariusze muszą przesyłać skarbówce wypisy aktów notarialnych związanych nie tylko z podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz podatkiem od spadków i darowizn, lecz także z innymi podatkami, takimi jak dochodowy i VAT.  Od początku marca notariusze mają obowiązek przesyłania wypisów w formie elektronicznej.

Od 28 lat notariusze praktykują doliczanie podatku od towarów i usług do taksy notarialnej. Zdaniem Ministra Finansów jest to nieprawidłowe ale resort finansów nie podjął działań ani w celu zmiany przepisów ani w celu zmiany praktyki notariuszy. Także zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich obowiązujące prawo nie pozwala na podwyższenie wynagrodzenia notariusza o VAT. Po wyjaśnieniach Krajowej Rady Notarialnej, Ministra Finansów oraz Ministra Sprawiedliwości Marcin Wiącek zwrócił się do posłów i senatorów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu doprecyzowania przepisów. Sprawę zainicjował portal infor.pl. 

6 lutego 2023 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o fundacji rodzinnej, która ma pozwolić firmom rodzinnym na stabilną działalność po śmierci właściciela lub po jego przejściu na emeryturę. Przepisy tej ustawy wejdą w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Od 28 lat notariusze doliczają VAT do taksy notarialnej. Zdaniem Ministerstwa Finansów VAT nie powinien być doliczany do wynagrodzenia notariuszy, a zmiana tej praktyki zależy od resortu sprawiedliwości. W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich istnieją uzasadnione są wątpliwości, czy ta praktyka jest zgodna z prawem i czy nie narusza praw obywateli. W odpowiedzi na pismo RPO, Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiedziało, że wątpliwości dotyczące sposobu obliczania wynagrodzenia przez notariuszy są wynikiem zmian systemu podatkowego i jako takie powinny stanowić ewentualny przedmiot prac legislacyjnych lub interpretacji ogólnej Ministra Finansów.

Zgodnie z propozycją rządu, notariusze mieli m.in. dokonywać wpisów własności mieszkania. Zmian jednak na razie nie będzie. Wyjaśniamy, czy to duża strata.

W przypadku zakładania spółki komandytowo-akcyjnej należy zacząć od przygotowania statutu.

Rada Ministrów przyjęła 4 października 2022 r. projekt nowelizacji Prawa o notariacie oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Nowe przepisy uprawniać mają notariuszy m.in. do dokonywania wpisów hipotek w księgach wieczystych i wydawania notarialnych nakazów zapłaty. Jednocześnie, zwiększony zostanie nadzór sprawowany nad notariuszami, ze względu na uzyskanie przez nich nowych kompetencji. Nowe przepisy (o ile oczywiście zostaną uchwalone przez Sejm) mają wejść w życie (co do zasady) po 12 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw - czyli stanie się to najprawdopodobniej pod koniec 2023 roku.

Sejm uchwalił zmiany w wydawaniu dokumentów sądowych i notarialnych. Większość dokumentów wytwarzanych przez sądy i notariuszy nie będzie musiała być sporządzana na specjalnych blankietach.

Taksa notarialna to opłata pieniężna, którą notariusz pobiera za dokonanie czynności notarialnej.

Od 28 lat praktykowane jest doliczanie podatku od towarów i usług do taksy notarialnej, stanowiącej wynagrodzenie za usługi notariuszy. Tymczasem uzasadnione są wątpliwości, czy jest to zgodne z prawem i nie narusza praw obywateli – podkreśla Rzecznik Praw Obywatelskich. Według resortu finansów VAT nie powinien być doliczany do wynagrodzenia notariuszy, a zmiana tej praktyki zależy od resortu sprawiedliwości. Dlatego Marcin Wiącek prosi o stanowisko ministra Zbigniewa Ziobrę. Pyta, czy do MS wpływały skargi w tej sprawie, a także czy resort dostrzega konieczność działań legislacyjnych.

Taksa notarialna a VAT. 15 listopada 2021 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Finansów z pytaniami, czy jego resort otrzymywał skargi związane ze sposobem ujmowania podatku VAT w taksie notarialnej, oraz czy Minister rozważa konieczność podjęcia działań (np. wydania interpretacji ogólnej) w zakresie sposobu rozliczania podatku VAT przez notariuszy. Zdaniem Rzecznika praktyka doliczania przez notariuszy podatku od towarów i usług do taksy notarialnej budzi uzasadnione wątpliwości i trudno ją uznać za prawidłową. Natomiast Prezes Krajowej Rady Notarialnej uważa, że praktyka poboru przez notariuszy wynagrodzenia według stawek określonych przez Ministra Sprawiedliwości i doliczania VAT do tak obliczanego wynagrodzenia, trwa nieprzerwanie od 28 lat i nie była kwestionowana przez organy podatkowe, ani organy nadzoru nad notariuszami. Zaś Ministerstwo Finansów od lat konsekwentnie potwierdza, że nie można doliczać VAT do taksy notarialnej i równie konsekwentnie nie podejmuje w tym zakresie działań kontrolnych.

Wydziedziczenie to temat, który może niepokoić wielu przyszłych spadkobierców. Czym zgodnie z przepisami jest wydziedziczenie? Jakie warunki należy spełnić, aby było skuteczne? Warto znać podstawowe zasady i przykłady z orzecznictwa.

Rejestr testamentów może pomóc w poszukiwaniu testamentu. W jaki sposób można zarejestrować testament? Czym jest Notarialny Rejestr Testamentów (NORT). Kto i kiedy może sprawdzić wpis w rejestrze?

W odpowiedzi na pytanie portalu infor.pl Ministerstwo Finansów potwierdziło, że podatek od towarów i usług nie powinien być doliczany do wynagrodzenia ustalonego przez notariusza ze stronami czynności, lecz stanowić jego część składową. Bowiem w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej nie została wskazana możliwość podwyższania przez notariuszy maksymalnych stawek taksy notarialnej o podatek od towarów i usług.

Zachowek jest bardzo złożoną instytucją prawa spadkowego. Przepisy go regulujące zawarte są w w kodeksie cywilnym w księdze czwartej dotyczącej spadków, są one dość jasne i klarowne, jednak tylko z pozoru. Prowadząc sprawę o zachowek adwokat musi być bardzo ostrożny i przewidzieć, a przede wszystkim sprawdzić wszystkie możliwe sytuacje prawne związane ze spadkiem m.in. możliwość wydziedziczenia jednego z uprawnionych do zachowku, odrzucenie spadku, niegodność dziedziczenia, rozwód, wcześniejsza darowizna itp. Każda taka sprawa wymaga indywidualnego podejścia i dogłębnej analizy.