Tematy - Prawo - Postępowanie karne, Postępowanie sądowe - INFOR.PL

Postępowanie uproszczone w procedurze karnej przewiduje mniej wymagań dotyczących procesu i dochodzenia w porównaniu z trybem zwyczajnym. Zmniejszenie wymagań powoduje przyspieszenie przebiegu procesu. Jakie uproszczenia dotyczą tego postępowania?

W ramach postępowania karnego mamy możliwość skorzystać z usług obrońcy. Można go ustanowić już w ramach postępowania przygotowawczego przez prokuratorem.

Proces do dyspensy od małżeństwa zawartego a niedopełnionego z powodu racji duszpasterskich winien przede wszystkim zwracać uwagę na celowość udzielenia łaski dyspensy i ewentualnego uniknięcia skandalu lub zdziwienia wiernych.

Świadek w procesie karnym ma obowiązek stawić się na każde wezwanie sądu (lub prokuratora) i złożyć zeznania przed sądem, o czym stanowi art. 177 Kodeksu postępowania karnego. Niestawiennictwo wezwanego świadka powoduje komplikacje w procesie w postaci niepozyskania zamierzonego dowodu (w danym dniu), wpływa to na zbędne wydłużenie postępowania oraz naturalnie pociąga za sobą zwiększone koszty postępowania.

Konfrontacja jest fakultatywnie dopuszczalną czynnością procesową – elementem postępowania dowodowego. Może ona dotyczyć zarówno świadków, biegłych jak i oskarżonych w procesie. Jej istotą jest„stawienie sobie do oczu” osób składających sprzeczne lub zupełnie odmienne od siebie oświadczenia w celu wyjaśnienia tych różnic oraz ustalenia rzeczywistego przebiegu danego zdarzenia (lub danego stanu faktycznego).

Zgodnie z treścią przepisu art. 358 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli nie przemawia przeciw temu wzgląd na prawidłowość postępowania, sąd na wniosek strony wyraża zgodę na utrwalenie przez nią przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk.

Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2009 nr 206 poz. 1589) znowelizowała art. 78 Kodeksu karnego, przewidujący warunku przedterminowego zwolnienia skazanego. Zmiana ta była korzystna dla osób pozbawionych wolności (w tym również recydywistów i mulirecydywistów).

Kodeks postępowania karnego w art. 207 stanowi, że w razie potrzeby można dokonać oględzin miejsca, osób lub rzeczy, zarówno w stosunku do podejrzanego jak i świadka. Oględziny osób są przeprowadzane przez organ procesowy z zachowaniem kilku zasad, które pozwalają na poszanowanie intymności oraz zmniejszenie dyskomfortu spowodowanego czynnościami.

Jak wygląda postępowanie upominawcze w Niemczech? Jaka jest procedura i czym się różni od polskiego? Jakie są koszty nakazu zapłaty w Niemczech?

W życie weszła nowelizacja kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ma na celu zapewnienie efektywnej kontroli sądu lub prokuratora nad czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi organów ścigania ingerującymi w prawo obywatela do prywatności. Dotyczy to w szczególności stosowania instytucji podsłuchu.

Weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania karnego dotycząca podsłuchów. Zmiany zostały przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Czy za posiadanie małej ilości marihuany można trafić za kratki? Czy nakłanianie do zażywania narkotyków stanowi przestępstwo? Co to jest posiadanie narkotyków na własny użytek i czy jest karalne?

Wydanie wyroku w sprawie karnej poprzedza kilka proceduralnych czynności: zarządzenie przewodniczącego składu sędziowskiego o zamknięciu przewodu sądowego, głosy stron oraz następczo narady sędziowskiej. Dopiero po odbyciu narady sędziowskiej wyrok zostaje pisemnie sporządzony (jest to tzw. sentencja wyroku) i ogłoszony, a następczo zostanie przedstawione ustne uzasadnienie wyroku. Wyrok zawsze ogłaszany jest publicznie, natomiast ustne ogłoszenie wyroku może być wydane z wyłączeniem jawności (czyli nastąpić tylko w stosunku do stron), jeśli sprawa toczyła się z wyłączeniem jawności.

W Kodeksie postępowania karnego przebieg narady sędziowskiej nad wyrokiem reguluje aż 7 artykułów (art. 107 do 115 KPK). Przebieg narady i głosowania sędziowskiego jest tajny i objęty tajemnicą, z której nikt nie może być w żadnych okolicznościach zwolniony. Należy osobno przedstawić jak wygląda głosowanie w składach wieloosobowych (jest znacznie ciekawsze) oraz jak wygląda sytuacja procesowa orzekania przez sąd w składzie jednoosobowym.

Zgodnie z treścią przepisu art. 399 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli w toku rozprawy okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia (poza granice zachowania objętego aktem oskarżenia) można czyn zakwalifikować według innego przepisu prawnego, sąd powinien o tym uprzedzić obecne na rozprawie strony, a na wniosek oskarżonego przerwać rozprawę w celu umożliwienia mu przygotowania się do obrony.

W procesie karnym uprawnieniem oskarżonego jest uczestnictwo w każdej dokonywanej przez sąd czynności procesowej. Od wskazanej reguły ustawodawca przewidział jedno odstępstwo: w wyjątkowych wypadkach, gdy należy się obawiać, że obecność oskarżonego mogłaby oddziaływać krępująco na wyjaśnienia współoskarżonego albo na zeznania świadka lub biegłego, przewodniczący może zarządzić, aby na czas przesłuchania danej osoby oskarżony opuścił salę sądową.

Zgodnie z treścią przepisu art. 418 § 3 Kodeksu postępowania karnego po ogłoszeniu wyroku przewodniczący lub jeden z członków składu orzekającego podaje ustnie najważniejsze powody wyroku. Należy tę instytucję odróżnić od instytucji pisemnego sporządzenia uzasadnienia wyroku, które następuje na wniosek strony.

Przepisy procedury karnej przewidują instytucję uroczystego złożenia przez świadka przyrzeczenia co do jego prawdomówności. Wskazana podniosła procedura ma na celu nadać odpowiednią rangę zeznaniom świadka, chociaż nie jest powiązana bezpośrednio z kwestią ewentualnej odpowiedzialności karnej świadka za fałszywe zeznanie lub za zatajenie prawdy.

Zgodnie z treścią przepisu art. 187-188 Kodeksu postępowania karnego od świadka można odebrać uroczyste przyrzeczenie, co do złożenia przez świadka zeznań zgodnych z prawdą. Należy wskazać, iż instytucja ta nie jest powiązana z kwestią odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie – takie bowiem ponosi każdy świadek (niezależnie od tego, czy składał przyrzeczenie) pod warunkiem, że został przez sąd pouczony o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań.

Zamknięcie przewodu sądowego w postępowaniu karnym jest, co do zasady jednym z pierwszych kroków prowadzących do wydania wyroku, albowiem po nim następują głosy stron i narada sędziowska. Zgodnie z treścią przepisu art. 409 Kodeksu postępowania cywilnego istnieje możliwość sądowego wznowienia przewodu sądowego aż do ogłoszenia wyroku, co w praktyce oznacza, iż sąd powraca do prowadzenia postępowania sądowego (w tym dowodowego). Sąd decyduje o tym niezaskarżalnym postanowieniem. W myśl wskazanego przepisu sąd może również po zamknięciu przewodu sądowego udzielić stronom dodatkowego głosu.

W Kodeksie karnym część przestępstw została określona przez ustawodawcę jako wnioskowe, co oznacza, iż ściganie tych przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego (co wynika z charakteru wskazanych przestępstw). Złożenie wskazanego wniosku powoduje wszczęcie przez organy śledcze postępowania z urzędu, z tym, że istnieje możliwość cofnięcia wniosku o ściganie (z wyjątkiem przestępstwa gwałtu) za zgodą odpowiednio prokuratora lub sądu.

Zagadnienie prowadzenia czynności sprawdzających reguluje art. 307 Kodeksu postępowania karnego. Są to czynności, które mogą być podejmowane po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie, mające na celu zweryfikowanie wstępne czy zachodzi konieczność wszczęcia postępowania. Czynności te są obligatoryjne, jeśli zawiadomienie o przestępstwie jest anonimowe. Można je również przeprowadzić w celu weryfikacji tzw. informacji własnych organu ścigania.

Za uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego można pociągnąć do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 209 Kodeksu karnego.

Postępowanie sądowe zakończone prawomocnym orzeczeniem można wznowić. Skarga o wznowienie postępowania musi składać się z określonych elementów.

Są sytuacje, w których Twój pozew lub wniosek powinien być sporządzony na urzędowym formularzu, który możesz pobrać z sądu.

Niestawiennictwo na rozprawie nie stanowi przeszkody do prowadzenia postępowania. Niekiedy jednak sąd może uznać obecność za konieczną

Sprzeciw i zarzuty składa się do sądu, który wydał orzeczenie, bez powoływania się na sąd wyższej instancji. Apelację składa się do sądu wyższej instancji, lecz za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżony wyrok.

Pozew to pismo rozpoczynające postępowanie cywilne procesowe. Skierowanie sprawy do sądu powinno być jednak ostatecznością. Najlepiej najpierw zaproponować pozwanemu dobrowolne spełnienie żądania.

Sądami administracyjnymi są sądy, których zadaniem jest sprawowanie kontroli nad działalnością administracji publicznej. Z punktu widzenia strony najważniejsze znaczenie ma orzekanie przez te sądy w wyniku wniesienia skargi.

Prokuraturę tworzą: Prokurator Generalny oraz podlegli mu prokuratorzy, w tym prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Zadaniem prokuratury jest strzeżenie praworządności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw.

Wniesienie apelacji, zażalenia, wniosku o uzasadnienie wyroku, a także skargi na czynności komornika powinno być dokonywane w określonych terminach. Co zrobić, gdy taki termin upłynął?

Orzeczenie wydane w postępowaniu cywilnym powinno być wykonane. Jeżeli strona, która przegrała postępowanie, nie chce dobrowolnie zastosować się do treści orzeczenia, możesz wszcząć postępowanie egzekucyjne.

Pozew wnoszony do sądu powinien składać się z określonych elementów. Nie należy również zapominać o takich kwestiach jak oznaczenie wartości przedmiotu sporu w sprawach majątkowych.

Postępowanie cywilne dotyczy postępowania sądowego w sprawach z zakresu prawa cywilnego (np. sprawy dot. umów, odszkodowań), rodzinnego (sprawy małżeńskie, między rodzicami a dziećmi), opiekuńczego (kwestie opieki, kurateli), prawa pracy, ubezpieczeń społecznych oraz innych kategorii spraw, do których z mocy ustawy stosuje się regulacje dotyczące tego postępowania (np. sprawy z zakresu ochrony zdrowia psychicznego, dotyczące aktów stanu cywilnego).

Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji to sądy międzynarodowe, działające w ramach Unii Europejskiej, których zadaniem jest czuwanie nad poszanowaniem i odpowiednim stosowaniem prawa unijnego.

Mediacja, w odróżnieniu od postępowania pojednawczego, które ma miejsce wyłącznie przed wniesieniem pozwu lub wniosku do sądu, może być przeprowadzona także w trakcie postępowania. Jak jest przeprowadzana i jak wygląda?

Europejski Trybunał Praw Człowieka to przykład europejskiego sądu międzynarodowego. Został on utworzony na mocy Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w celu zapewnienia przestrzegania zobowiązań dotyczących ochrony praw człowieka i obywatela wynikających z tejże Konwencji.

Zgodnie z treścią przepisu art. 202 Kodeksu postępowania karnego w razie uzasadnionych wątpliwości, co do poczytalności oskarżonego (podejrzanego) sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, powołuje co najmniej dwóch biegłych lekarzy psychiatrów. W razie zgłoszenia przez biegłych takiej konieczności, badanie stanu zdrowia psychicznego oskarżonego może być połączone z obserwacją w zakładzie leczniczym, ale może to mieć miejsce tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Sytuację prawną osoby, która otrzymała wyrok z warunkowym zawieszeniem wykonania kary (tzw. "zawiasy") i następnie popełniła nowe przestępstwo we wskazanym okresie próby (oraz w okresie 6 miesięcy od jej zakończenia) określa przepis art. 75 Kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem obligatoryjne jest "odwieszenie" kary, jeżeli nowe przestępstwo było podobne do umyślnego przestępstwa, za które ta osoba została skazana. Jest to jedynie fakultatywne, jeżeli jest to inne, nowe przestępstwo (niepodobne do przestępstwa umyślnego, za które dana osoba została skazana) oraz jeżeli osoba rażąco narusza porządek prawny (w tym uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych).

Zgodnie z treścią przepisu art. 9 § 1 Kodeksu postępowania karnego organy procesowe prowadzą postępowanie i dokonują czynności z urzędu, chyba że ustawa uzależnia je od wniosku określonej osoby, instytucji lub organu albo od zezwolenia władzy. Zasada ta dotyczy nie tylko postępowania przygotowawczego, ale również niektórych czynności sądowych. Ustawodawca przewidział jednak w art. 9 § 2 Kodeksu postępowania karnego możliwość, iż strony i inne osoby bezpośrednio zainteresowane mogą składać wnioski o dokonanie również tych czynności, które organ może lub ma obowiązek podejmować z urzędu. Są to właśnie tzw. wnioski o działanie (przez dany organ) z urzędu.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego pracuje nad zmianami w procedurze karnej. Zmiany mają dotknąć przepisów o skazaniu bez rozprawy, dobrowolnego poddania się karze oraz wprowadzić nową podstawę umorzenia postępowania.

Nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego wprowadziła zmiany w zakresie szczególnej ochrony skazanego, którego życie lub zdrowie jest poważnie zagrożone. Jakie warunki muszą być spełnione, by skazany został objęty ochroną? Kto może o nią wnioskować?

Problem posiadania narkotyków na własny użytek był odmiennie traktowany przez polskie sądy. Jedne podkreślały, że zakaz ich posiadania jest niezależny od celu i czasu trwania, inne zaś – że krótkotrwałe posiadanie substancji odurzających nie jest czynem zabronionym. Jak rozstrzygnął spór Sąd Najwyższy?

11 czerwca 2011 roku wchodzi w życie nowelizacja kodeksu postępowania karnego, która rozszerza zakres sądowej kontroli nad stosowaniem podsłuchów. Wraz ze złożeniem wniosku o zgodę na założenie podsłuchu niezbędne będzie załączenie materiałów uzasadniających taką potrzebę.

Biegły podobnie jak sędzia oraz inni uczestnicy procesu (tacy jak protokolant, stenograf) również podlega wyłączeniu od udziału w procesie, jeśli ujawnią się wobec niego przesłanki ustawowo określone (np. powodujące wyłączenie sędziego – art. 40 Kodeksu postępowania karnego) oraz gdy zaistnieją inne okoliczności, które sprawią, iż potencjalnie będzie mogło powstać uzasadnione podejrzenie co do bezstronności tego biegłego.

Przedstawiciel organizacji społecznej może zgłosić swój udział w celu ochrony praw pokrzywdzonego, oskarżonego bądź innych uczestników postępowania. Przesłanką jego udziału w postępowaniu karnym jest potrzeba ochrony interesu społecznego lub ważnego interesu indywidualnego.

Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.

Oczywiście najlepiej jest, gdy mówi się prawdę, ale prawo nie przewiduje odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych wyjaśnień. Oznacza to, że w ramach swojego prawa do obrony możesz zaprzeczać faktom, nawet jeżeli miały one miejsce.

Jako oskarżony lub nawet tylko podejrzany nie masz obowiązku dowodzenia swojej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść.

Przestrzeganie terminów jest niezwykle ważne zarówno w procedurze administracyjnej jak i sądowej.

Postępowanie karne, Postępowanie sądowe

Postępowanie uproszczone w procedurze karnej

Obrońca w procesie karnym

Postępowanie sądowe w przedmiocie rozwiązanie małżeństwa niedopełnionego

Kary porządkowe za niestawiennictwo świadka

Konfrontacja w procesie karnym

Czy można nagrywać dźwięk podczas rozprawy?

Nowe warunki udzielania przedterminowego zwolnienia skazanemu

Jak powinny wyglądać oględziny osoby?

Postępowanie upominawcze w Niemczech

Podsłuch w przepisach kodeksu postępowania karnego

Nowe przepisy dotyczące podsłuchów

Vademecum prawa karnego: posiadanie narkotyków

Jak przebiega procedura wydania wyroku?

Jak przebiega narada sędziowska i głosowanie nad wyrokiem?

Zmiana kwalifikacji prawnej czynu przez sąd

Kiedy może mieć miejsce zeznanie świadka pod nieobecność oskarżonego?

Ustne uzasadnienie wyroku

Kiedy sąd przyjmuje przyrzeczenie świadka?

Przyrzecznie prawdomówności świadka a jego odpowiedzialność karna

Kiedy jest możliwe wznowienie przewodu sądowego?

Wniosek o ściganie przestępstwa

Czym są czynności sprawdzające?

Czy niealimentacja jest przestępstwem?

Skarga o wznowienie postępowania

W jakich przypadkach pozew lub wniosek wymaga szczególnej formy?

Skutki niestawiennictwa na rozprawie

Sprzeciw od wyroku zaocznego

Wnoszenie pozwu do sądu

Sądy administracyjne i wojskowe

Prokuratura w Polsce

Co zrobić w sytuacji, gdy termin upłynął?

Co zrobić, gdy przegrany nie chce wykonać wyroku?

Co warto wiedzieć o wnoszeniu pozwu do sądu?

Co warto wiedzieć o postępowaniu cywilnym?

Co to jest Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji?

Co to jest mediacja?

Co to jest Europejski Trybunał Praw Człowieka?

Umieszczenie oskarżonego w zakładzie leczniczym na czas badań psychiatrycznych

Kiedy popełnienie nowego przestępstwa powoduje odwieszenie zawieszonej kary?

Czym jest wniosek o działanie z urzędu?

Jakie zmiany w procedurze karnej?

Szczególna ochrona skazanych

Czy posiadanie narkotyków na własny użytek jest karalne?

Kiedy obywatel może być podsłuchiwany?

Wyłączenie biegłego od udziału w sprawie

Czy w postępowaniu karnym może brać udział przedstawiciel organizacji społecznej?

Kto ma obowiązek zgłosić niewłaściwe zachowanie nieletniego?

Czy jako oskarżony mam obowiązek mówienia prawdy?

Czy jako oskarżony mam obowiązek dostarczania dowodów?

Jaki jest termin na wniesienie środków zaskarżenia?