Tematy - Prawo - Spadkobierca, Podział majątku - INFOR.PL

Choć generalną zasadą jest, iż wszelkie umowy o przyszły spadek po osobie żyjącej są nieważne, prawo przewiduje jeden wyjątek. Spadkobierca i spadkodawca mogą przed notariuszem podpisać umowę, na mocy której spadkobierca zrzeka się spadku.

Do sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia praw do spadku można występować bez ograniczeń czasowych. U notariusza można sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia, o ile otwarcie spadku (czyli śmierć spadkodawcy) nastąpiło po 30 czerwca 1984 r.

Akt poświadczenia dziedziczenia wydawany jest przez notariusza i istnieje obok sądowego stwierdzenia nabycia spadku.

Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka.

Zasadniczy wpływ dla możliwości dziedziczenia gospodarstwa rolnego ma data śmierci spadkodawcy ma . Datą graniczną i mającą bardzo duże znaczenie dla tych kwestii jest data 14 lutego 2001 r. Od tej daty nie ma ograniczeń w dziedziczeniu gospodarstwa rolnego.

Spadkobiercy mogą potwierdzić swoje prawa do spadku w sądzie (prawomocnym postanowieniem sądu stwierdzającym nabycie spadku) lub u notariusza (zarejestrowanym akt poświadczenia dziedziczenia). Są jednak pewne sytuacje, kiedy notariusz nie sporządzi tego aktu. Jakie to sytuacje?

Zgodnie z polskim prawem, jeżeli spadkodawca nie pozostawił ważnie sporządzonego testamentu, do dziedziczenia dochodzą osoby wskazane w Kodeksie cywilnym.

Zasadą jest, że nikt nie może odmawiać zeznań w charakterze świadka. Na obowiązek ten składają się obowiązek osobistego stawiennictwa w sądzie w wyznaczonym terminie, obowiązek składania zeznań oraz obowiązek złożenia przyrzeczenia.

Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.

Polskie prawo rodzinne nie zna instytucji wyrównania emerytur. Chodzi tutaj o wyrównanie wypracowanych przez małżonków tylko w okresie trwania małżeństwa ekspektatyw na otrzymanie emerytury (tzw. Anwartschaft).

Testamenty szczególne to formy testamentów, które mogą być sporządzone w okolicznościach przewidzianych w ustawie, uzasadniających odstąpienie od wykorzystania zwykłych form testamentu.

Stwierdzenie nabycia spadku to sądowe (bądź urzędowe – można złożyć odpowiednie oświadczenie przed notariuszem) potwierdzenie kto i w jakim stopniu dziedziczy po zmarłym. Sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi.

Spadkobierca to podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków po osobie zmarłej.

Zapis to rozrządzenie testamentowe, na mocy którego spadkodawca zobowiązuje swego spadkobiercę testamentowego lub ustawowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby – zapisobiorcy. Z chwilą otwarcia spadku powstaje stosunek zobowiązaniowy. Zapisobiorca staje się wierzycielem, a spadkobierca lub zapisodawca – dłużnikiem.

Zarząd majątkiem wspólny małżonków to wszelkie czynności podejmowane przez małżonków dotyczące tego majątku.

Dział spadku polega na określeniu wartości całego majątku i jego podziale pomiędzy poszczególnych spadkobierców.

Podziału majątku możemy dokonać umownie, u notariusza lub w sądzie. Koszty uzależnione są od tego, czy jesteśmy zgodni co do sposobu podziału, od wysokości taksy notarialnej, nieraz także od wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.

Zapis windykacyjny umożliwi przekazanie konkretnych składników majątku poszczególnym spadkobiercom. Będzie on jednak skuteczny tylko w przypadku testamentów notarialnych.

Aby uniknąć przejęcia obowiązku podatkowego w spadku, spadkobiercy mogą wnioskować do organu podatkowego o odroczenie terminu płatności podatku, zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub rozłożenie zapłaty powyższych należności na raty, bądź umorzenie ich w całości lub w części, jak również umorzenie opłaty prolongacyjnej.

Niemiecki ustawowy ustrój majątkowy nie zna wspólnego majątku małżonków, a odpowiada w zarysie wprowadzonej w roku 2004 do polskiego Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego instytucji rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. Niemiecki ustrój podziału dorobku (Zugewinngemeinschaft) ma na celu zapewnienie drugiemu małżonkowi niepracującemu zawodowo udziału w przyroście majątku.

Mediacja ma swoje szczególne zastosowanie w rozwiązywaniu spraw majątkowych. Wchodzi ona w zakres tzw. mediacji cywilnych - sprawy kierowane do mediacji przez wydziały cywilne sądów lub na wniosek stron.

Spadkobierca może zachować się na 3 sposoby. Może on albo przyjąć spadek z nieograniczoną odpowiedzialnością za długi (tzw. przyjęcie proste), albo przyjąć go z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), jak również możliwe jest odrzucenie spadku.

Przy podziale majątku uwzględniane jest przyczynienie się poszczególnych małżonków do jego powstania. Sąd nie bierze jednak pod uwagę wyłącznie pracy zarobkowej.

Państwo Jagielscy od roku żyją w faktycznej separacji. Nie podejmują żadnych wspólnych decyzji, gdyż każda taka próba kończy się konfliktem. Ostatnio Pani Jagielska dowiedziała się z otrzymanego od komornika pisma, że jej mąż w tym czasie znacznie się zadłużył…

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), która obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe, które nie są objęte wspólnością ustawową, należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Brak porozumienia małżonków co do ustanowienia rozdzielności majątkowej, nie zamyka drogi do wystąpienia z takim żądaniem przez każdego z nich do sądu, w razie wystąpienia ważnych powodów.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy reguluje kwestię rozliczeń małżonków ze względu na poczynione przez nich wydatki i nakłady z majątku wspólnego na majątki osobiste każdego z nich oraz wydatki i nakłady poczynione z majątków osobistych na majątek wspólny.

W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga istotne kwestie dotyczące obojga małżonków, m.in. dotyczące korzystania z mieszkania, które wspólnie zamieszkują.

Testament jest jednostronną czynnością prawną, a spisanie testamentu nie oznacza braku możliwości jego zmiany. Wręcz przeciwnie, odwołanie testamentu jest zawsze możliwe aż do śmierci testatora.

W polskim prawie spadkowym nie ma możliwości dziedziczenia kontraktowego na podstawie umowy. Jedyną dopuszczalną umową o spadek po osobie żyjącej jest umowa o zrzeczenie się dziedziczenia.

Pazerność fiskusa jest przeogromna, gdyż oprócz „zwykłego” obdzierania nas z owoców naszej pracy, zdziera z nas skórę również w naszych chwilach szczęścia (np. wygrana w Lotto) czy w związku z nieszczęściem, jakie nas spotkało (np. zgon bliskiej osoby) – wystarczy, że „zwęszy” przepływ pieniędzy miedzy dwoma osobami…

Unieważnienie małżeństwa można nastąpić jedynie wówczas, gdy zostało ono nieważnie zawarte. Skutkiem unieważnienia jest powrót małżonków do stanu przed zawarcia związku małżeńskiego. Jako panna i kawaler niedoszli małżonkowie powracają również do swoich poprzednich nazwisk.

Podział majątku wspólnego może nastąpić w drodze umowy, jeżeli małżonkowie doszli do porozumienia co do podziału majątku lub w sądzie.

Pytanie to w zasadzie można by skwitować jednym zdaniem – nie każdy testament napisany na komputerze jest ważny. I tu należy sprecyzować o jaki testament chodzi.

Nie można ustanowić spadkobiercy „pod warunkiem”, np. takim, że jeśli ożeni się do określonego terminu, to będzie dziedzicem testamentowym. Ale zastrzeżenie takiego warunku jest uważane za nieistniejące, nienapisane.

Istnieją dwie drogi do stwierdzenia nabycia spadku przez spadkobierców. Orzeczenie sądowe i poświadczenie dziedziczenia przez notariusza są to dwa dokumenty posiadające taką samą doniosłość prawną. U notariusza zapłacimy za poświadczenie więcej niż za stwierdzenie w sądzie, ale dokument otrzymamy od ręki.

W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku za dowód pewnych okoliczności może zostać przyjęte zapewnienie złożone przez spadkobiercę. Takie oświadczenie spadkobierca składa pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Czy można pozbawić spadkobiercę zachowku? Co do zasady na to pytanie można udzielić odpowiedzi twierdzącej. Należy jednak wziąć pod uwagę, że jest tu wiele wyjątków.

Co do zasady nieważna z mocy prawa jest umowa o spadek po osobie żyjącej. Jedynym wyjątkiem w tym zakresie jest zawarcie umowy o zrzeczenie się dziedziczenia przez spadkobiercę ustawowego z przyszłym spadkodawcą.

Może się tak zdarzyć, że po śmierci bliskiej osoby, po której dziedziczymy z ustawy, w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o śmierci tej osoby nie złożymy żadnego oświadczenia w przedmiocie przyjęcia spadku bądź jego odrzucenia.

Co do zasady nie ma ograniczeń w dziedziczeniu. Oczywiście w zależności od tego, czy będzie to dziedziczenie ustawowe czy testamentowe, z reguły inny będzie krąg uprawnionych do dziedziczenia. Ustawodawca wymienił jednak dwa wyjątki od tej ogólnej zasady.

Śmierć osoby najbliższej to przede wszystkim osobista tragedia. Niestety wiąże się też z licznymi formalnościami, których musimy dopełnić, aby żyć normalnie po takiej stracie. Przepisy prawa przewidują okres ochrony, podczas którego możemy korzystać z mieszkania i wyposażenia spadkodawcy. Z jakimi formalnościami należy się liczyć?

Zaspakajanie potrzeb rodziny to jeden z głównych obowiązków małżonków, jaki nakłada na nich Kodeks rodzinny i opiekuńczy w momencie zawarcia małżeństwa. Co w sytuacji, kiedy ciężka sytuacja materialna zmusza np. do zaciągnięcia kredytu?

Wraz z zawarciem małżeństwa między małżonkami powstaje wspólność majątkowa małżeńska. W różnych sytuacjach majątek małżonków może ulec podziałowi. Niekiedy małżonkowie sami chcą podzielić swój majątek, lecz nie wiedzą, jak tego dokonać. Poradnik odpowiada na te i inne pytania dotyczące podziału majątku małżonków.

W dniu 28 czerwca 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny. Mimo tego, że nowelizacja zmienia jedynie 5 artykułów w zakresie prawa spadkowego (z kilkudziesięciu) wprowadza spore zamieszanie, zmienia bowiem (pierwszy raz od uchwalenia obecnego kodeksu cywilnego w 1964 roku) porządek dziedziczenia i znacząco rozszerza grono spadkobierców ustawowych- dopuszczając do spadku m.in. dziadków spadkodawcy i ich zstępnych (wujostwo spadkobiercy i jego kuzyni). W praktyce oznacza to, mniejszą szansę na objęcie spadku przez Skarb Państwa, ale także większe (niż do tej pory) rozbicie spadku (im więcej osób dziedziczy, tym mniejsze są ich udziały).

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt zmian dotyczący przepisów prawa spadkowego. Zapis windykacyjny to uregulowanie nowe, obce naszemu porządkowi prawnemu. Pozwala na podział konkretnych dóbr zgodnie z wolą spadkodawcy.

Składając pozew bądź wniosek o separację każdy z małżonków może wnieść do sądu o podział majątku dorobkowego. Sąd nie jest jednak tym wnioskiem związany i może pozostawić go bez rozpoznania w wypadku gdy dojdzie do przekonania, że rozstrzyganie tej kwestii znacznie przedłuży całe postępowanie. Sytuacje takie mają miejsce najczęściej gdy jeden z małżonków sprzeciwia się proponowanemu podziałowi czy też kwestionuje wartość majątku.

Dla prawa spadkowego nie ma znaczenia czy dziecko spadkodawcy pochodzi z jego obecnego czy wcześniejszego małżeństwa. Wszyscy zstępni (dzieci) dziedziczą na równi.

Spadkobierca, Podział majątku

Spadku można zrzec się tylko przed notariuszem

Stwierdzenie praw do spadku w sądzie czy u notariusza?

Akt poświadczenia dziedziczenia

Akt poświadczenia dziedziczenia

Kiedy możliwa eksmisja przy rozwodzie?

Jakie przepisy stosuje się przy dziedziczeniu gospodarstw rolnych?

Notarialne poświadczenie dziedziczenia a data śmierci spadkodawcy

Dziedziczenie ustawowe

Czy świadek może odmówić zeznań?

Zbycie spadku

Wyrównanie emerytur w niemieckim postępowaniu rozwodowym

Testamenty szczególne

Stwierdzenie nabycia spadku

Spadkobierca

Zapis

Zarząd majątkiem wspólnym małżonków

Dział spadku

Ile kosztuje podział majątku małżonków?

Zmiany w prawie spadkowym - pojawi się zapis windykacyjny

Jak uniknąć przejęcia zobowiązań podatkowych spadkodawcy?

Majątkowe prawo małżeńskie w Niemczech

Mediacja cywilna - podział majątku, dział spadku

Jak przyjąć lub odrzucić spadek?

Czy niepracujący małżonek ma prawo do majątku wspólnego?

Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną - czy możliwa?

Udziały małżonków w majątku wspólnym

Podział majątku w sądzie

Rozliczenia przy podziale majątku małżonków

Co z mieszkaniem po rozwodzie?

Czy można odwołać testament?

Umowa o zrzeczenie się prawa do dziedziczenia

Czy podział majątku po rozwodzie podlega opodatkowaniu PCC

Unieważnienie małżeństwa- i co dalej

Sądowy podział majątku wspólnego małżonków

Czy testament napisany na komputerze jest ważny

Czy można kogoś uczynić spadkobiercą „pod warunkiem”

Co to jest poświadczenie dziedziczenia?

Zapewnienie spadkobiercy jako dowód w postępowaniu spadkowym

Czy można pozbawić spadkobiercę zachowku

Zrzeczenie się dziedziczenia

Umowy dotyczące spadku po osobie żyjącej

Złożenie oświadczenia w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku z opóźnieniem

Kto nie może być spadkobiercą

Co się dzieje z mieszkaniem po śmierci spadkodawcy?

Co to jest odpowiedzialność solidarna małżonków za zobowiązania

Podział majątku małżonków - poradnik

Nowe zasady dziedziczenia - poradnik

Zmiany w prawie spadkowym

Separacja a podział majątku dorobkowego

Wszystkie dzieci spadkodawcy dziedziczą po nim