REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rośnie zainteresowanie sądami polubownymi

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Portal  Procesowy
Wydawcą portalu jest kancelaria Wardyński i Wspólnicy.
Sądownictwo arbitrażowe, przedsiębiorcy, szybkość postępowania
Sądownictwo arbitrażowe, przedsiębiorcy, szybkość postępowania

REKLAMA

REKLAMA

Rośnie zainteresowanie sądownictwem polubownym. Jedną z przyczyn jest jego sprawność, fachowość, poufność i tempo rozpoznawania spraw – zalety szczególnie istotne dla przedsiębiorców. Zbyt rzadko jednak korzystają oni z możliwości, jakie daje arbitraż.

Trochę historii

REKLAMA

Sądownictwo polubowne ma w Polsce bardzo długą historię, sięgającą Średniowiecza. Wystarczy wspomnieć choćby arbitraż w Wyszegradzie w 1335 roku, którego celem było rozstrzygnięcie sporu pomiędzy Królem Polski a Zakonem Krzyżackim o przynależność Pomorza Gdańskiego i Kujaw oraz sporu między Janem Luksemburskim i Kazimierzem Wielkim o koronę polską. W tych sprawach wyrok wydał sąd arbitrażowy złożony z władców Czech i Węgier, którzy przyznali Zakonowi Pomorze i ziemię chełmińską, a Polsce Kujawy i ziemię dobrzyńską. Natomiast w sprawie sporu o koronę Jan Luksemburski, król Czech i Polski, zażądał od króla Polski, 20 000 kop groszy praskich, co Kazimierz Wielki zaakceptował, a w konsekwencji na mocy zawartej ugody stał się niekwestionowanym władcą Polski.

REKLAMA

W II Rzeczypospolitej sądownictwo arbitrażowe rozwijało się znakomicie w postaci sądów kupieckich orzekających w oparciu o ukształtowane dobre obyczaje handlowe i zasady dobrej wiary. W okresie powojennym sądy polubowne funkcjonowały nie tylko w stosunkach krajowych, ale także, a może przede wszystkim, w handlu zagranicznym. Z uwagi na zmiany społeczno-gospodarcze rozwój ten jednakże przebiegał inaczej niż w krajach o gospodarce rynkowej. Międzynarodowe upowszechnianie się sądownictwa polubownego spowodowało zawarcie wielu umów międzynarodowych, które skutecznie wspierały rozwiązywanie międzynarodowych sporów arbitrażowych oraz gwarantowały wykonalność orzeczeń wydanych w tych postępowaniach. Istniejące sądy, np. w Paryżu, Londynie lub Sztokholmie, zyskiwały na znaczeniu. Tworzono także nowe stałe sądy arbitrażowe, takie jak stały sąd arbitrażowy przy Izbie Handlowej w Wiedniu.

Zobacz: Czy tłumaczenie podlega ochronie prawnoautorskiej?

Najstarszym polskim stałym sądem arbitrażowym jest Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, którego poprzednikiem było Kolegium Arbitrów utworzone w 1950 roku przy Polskiej Izbie Handlu Zagranicznego. Dynamiczny rozwój sądownictwa arbitrażowego w Polsce przypada na okres po przemianach ustrojowych w 1989 roku. Przyczyną tego rozwoju był z jednej strony gwałtowny wzrost przedsiębiorczości i stale zwiększająca się ilość krajowych i zagranicznych transakcji handlowych oraz wchodzenie na polski rynek przedsiębiorców zagranicznych przyzwyczajonych do tego sposobu rozstrzygania sporów, z drugiej zaś kompletny paraliż i niewydolność systemu sądowniczego, który nie dysponował właściwymi narzędziami proceduralnymi umożliwiającymi sprawne rozstrzyganie coraz bardziej skomplikowanych sporów gospodarczych. Z tych względów w Polsce zaczęły powstawać nowe sądy arbitrażowe, m.in. Sąd Arbitrażowy przy PKPP Lewiatan oraz Sąd Polubowny przy Związku Banków Polskich, a także sądy przy regionalnych izbach handlowych. Obecnie w Polsce jest ponad 20 stałych sądów arbitrażowych.

Co spowodowało wzrost zainteresowania sądownictwem polubownym?

REKLAMA

Przyczyn jest kilka. Po pierwsze sprawność, fachowość, poufność i tempo rozpoznawania spraw. Po drugie rozwój gospodarczy Polski w ostatnich 20 latach, a w konsekwencji wielość i złożoność sporów powstałych na tle stosunków gospodarczych, z których rozstrzygnięciem

Dalszy ciąg materiału pod wideo

sądy powszechne nie zawsze mogły sobie poradzić. Po trzecie coraz bardziej przyjazne otoczenie prawne i poprawiające się rozumienie istoty i zalet sądownictwa polubownego przez sądy powszechne.

W powszechnym odbiorze arbitraż traktowany jest jako alternatywa dla sądownictwa powszechnego, szczególnie sądów gospodarczych. Takie pojmowanie tej instytucji powoduje, że postępowanie arbitrażowe często przebiega według reguł określonych procedurą cywilną, co znacznie umniejsza jego efektywność.

Co daje postępowania arbitrażowe?

Postępowanie arbitrażowe daje wiele możliwości nieosiągalnych w postępowaniu przed sądem powszechnym, lecz niestety strony rzadko z nich korzystają. Przede wszystkim postępowanie takie pozwala stworzyć znacznie mniej sformalizowane mechanizmy proceduralne, dostosowane do specyfiki łączących strony stosunków, zazwyczaj kontraktowych, co w konsekwencji pozwala szybko i sprawnie rozstrzygnąć spór. Uzgodnienie przez strony sposobu procedowania w sprawie zmniejsza ilość emocji pojawiających się w związku ze sporem i ułatwia podjęcie ewentualnej współpracy w  przyszłości. Ważna jest także powszechna kultura prowadzenia sporu przez arbitrów i unikanie „podgrzewania emocji” pomiędzy stronami. Powszechna jednoinstancyjność postępowania sprzyja jego szybkości, a możliwość wyboru arbitrów pozwala poddać spór ocenie osób kompetentnych w danej dziedzinie, co ułatwia komunikację z arbitrami i daje komfort wysokiej jakości merytorycznej wydanego rozstrzygnięcia. Coraz częściej arbitrzy działają proaktywnie, określając wspólnie ze stronami przedmiot sporu, ujmowany w podpisanym przez nich dokumencie podobnym do Aktu Misji w postępowaniu przed Międzynarodowym Sądem Arbitrażowym przy ICC, a także informują strony o tym, jakie zagadnienia uważają za istotne dla rozstrzygnięcia sporu.

Zobacz: Czy gwarancja jest opłacalna?

Z mojej perspektywy, jako pełnomocnika przedsiębiorców w postępowaniach arbitrażowych, jest to rozwiązanie pożądane, ponieważ takie współdziałanie znacząco przyspiesza wydanie wyroku, pozwalając stronom skupić się na dowodzeniu tylko tych okoliczności, które, zgodnie ze stanowiskiem stron i arbitrów, mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Także uzgodnienie ze stronami porządku wymiany pism procesowych i posiedzeń sądowych skraca czas do rozstrzygnięcia sprawy.

Sądy arbitrażowe starają się doskonalić swoje regulaminy arbitrażowe, przy czym odmiennie niż to jest w przypadku zmian w przepisach postępowania cywilnego, ewolucja procedury przed sądami arbitrażowymi odpowiada potrzebom obrotu gospodarczego oraz uwzględnia interesy i potrzeby stron. Przykładem takich zmian może być wprowadzenie trybu przyspieszonego rozpoznawania spraw lub uregulowanie zasad procesowania w przypadku, gdy po jednej stronie występuje kilka podmiotów. To korzystnie odróżnia zmiany regulaminów sądów arbitrażowych od zmian procedury cywilnej. Te ostatnie w większości wprowadzane są w interesie sądów orzekających i nakładają na strony szereg nowych obowiązków. Wprawdzie dają też sędziom narzędzia mające usprawnić i przyspieszyć rozpoznanie sprawy, ale sądy z nich niestety nie korzystają.

Międzynarodowa skuteczność

Kapitalne znaczenie ma także międzynarodowa skuteczność wyroku sądu arbitrażowego, co jest następstwem powszechnej akceptacji przez państwa konwencji nowojorskiej o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych wyroków arbitrażowych. Wydany w Polsce  wyrok zasądzający na rzecz polskiego przedsiębiorcy od jego zagranicznego np. niemieckiego kontrahenta będzie wykonalny w Niemczech po nadaniu mu klauzuli wykonalności przez sąd niemiecki, a przesłanki stwierdzenia wykonalności wyroku zagranicznego sądu polubownego będą w Niemczech analogiczne jak w Polsce. Trzeba jednak pamiętać, że także wydany za granicą wyrok arbitrażowy przeciwko polskiemu przedsiębiorcy zostanie w Polsce wyegzekwowany. Wykonalność wyroków krajowych sądów arbitrażowych gwarantują przepisy kodeksu postępowania cywilnego tytułu VIII części piątej.

Z tych wszystkich przyczyn sądownictwo polubowne warte jest nieustającego upowszechniania i propagowania, zarówno w Polsce, jak i za granicą, ponieważ w przypadku sporu pomiędzy przedsiębiorcami jest to bardziej efektywny i adekwatny sposób jego rozstrzygnięcia niż postępowanie przed sądem powszechnym.

Popularyzacji arbitrażu w Polsce służy wydana przez Sąd Arbitrażowy przy KIG publikacja w języku angielskim przedstawiająca informacje o strukturze arbitrażu i procedurze arbitrażowej w Polsce, skierowana do zagranicznych przedsiębiorców oraz do zagranicznych właścicieli polskich spółek (więcej informacji na stronie Sądu Arbitrażowego przy KIG).

Zobacz: Kiedy odpowiesz za długi małżonka?

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Milion szans na życie dzięki dawcom krwi. Polska świętuje Światowy Dzień Krwiodawcy

Ponad 651 tysięcy honorowych dawców, 1,5 miliona donacji krwi i 1,6 miliona przetoczeń – to bilans, którym Polska może się pochwalić z okazji Światowego Dnia Krwiodawcy. Ministerstwo Zdrowia opublikowało dane i podziękowało wszystkim, którzy bezinteresownie oddają krew, ratując ludzkie życie.

Podwyżka emerytury o 768 zł. Wyrównanie o blisko 30 000 zł. Jedno z pierwszych prawomocnych orzeczeń sądów powszechnych po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

W artykule prezentujemy jedno z pierwszych prawomocnych orzeczeń sądów powszechnych po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Emerytka wygrała zarówno podwyższenie emerytury jak i wyrównanie za trzy lata wstecz. Wyrównanie wynosi 29.606,12 zł. Niestety nie rekompensuje to szkody z tytułu zaniżenia emerytury, gdyż ta wynosi za okres od przyznania zaniżonej emerytury w 2017 r. do czerwca 2025 r. – 53.313,56 zł. W sądach są dziesiątki takich spraw. Wszystkie dotyczą ponownego przeliczenie emerytur obniżonych niezgodnie z Konstytucją RP o korzyści z emerytur wcześniejszych.

Najnowszy sondaż partyjny: Wyrównany wyścig KO i PiS, Konfederacja trzecią siłą

Gdyby wybory parlamentarne odbyły się w najbliższą niedzielę, na Koalicję Obywatelską oraz Prawo i Sprawiedliwość zagłosowałoby po 28,8 proc. wyborców – wynika z sondażu przeprowadzonego przez pracownię Opinia24. To pokazuje, że rywalizacja między tymi ugrupowaniami nadal pozostaje niezwykle zacięta.

Za bezpłatny urlop na opiekę nad chorym psem można uzyskać 100 proc. wynagrodzenia – przełomowy wyrok sądu

W aktualnie obowiązujących przepisach kodeksu pracy nie zostało przewidziane zwolnienie od pracy czy urlop, celem sprawowania opieki nad chorym pupilem, nawet jeżeli – ze względu na jego stan zdrowia – wymagałby on całodobowej obecności opiekuna. Okazuje się jednak, że w pewnych okolicznościach – jeżeli właściciel psa, celem sprawowania nad nim opieki, skorzystał z urlopu bezpłatnego – możliwe jest odzyskanie przez niego równowartości 100 proc. utraconego przez niego, z powyższego powodu, wynagrodzenia. Orzekł o tym Sąd Rejonowy w Płońsku.

REKLAMA

Rząd potwierdza: Opiekun osoby niepełnosprawnej bez odsetek od świadczenia pielęgnacyjnego. Zwrot. Świadczenie wspierające [stopień znaczny]

Panie redaktorze! Dlaczego nikt nie pisze i o tym się nie mówi o odsetkach, które trzeba było zapłacić za te miesiące które pobierało się świadczenie pielęgnacyjne i które trzeba było zwrócić do MOPS.

ZUS: Zbędne drugie przeliczenie emerytury. Dlatego tylko raz stosuje się tabele średniego średniego dalszego trwania życia
Zasiłek pielęgnacyjny z MOPS, dodatek z ZUS i termin na wniosek [Wyrok NSA]

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż 3-miesięczny termin na złożenie wniosku o zasiłek pielęgnacyjny nie ulega zawieszeniu na czas przysługiwania osobie niepełnosprawnej innego, konkurencyjnego świadczenia. W tym przypadku chodziło o dodatek pielęgnacyjny.

500 plus dla małżeństw z 50-letnim stażem? Nowe świadczenie jest już coraz bliżej!

Czy pary z 50-letnim stażem małżeńskim otrzymają jednorazowe wsparcie finansowe od państwa? Trwają intensywne prace nad petycją dotyczącą tzw. „500 plus dla małżeństw” – nowego świadczenia, które miałoby docenić trwałość długoletnich związków. Sejmowa Komisja Petycji analizuje projekt ustawy przewidujący wypłaty od 5000 do nawet 8000 zł w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat.

REKLAMA

Sąd nakazał przeliczenia emerytury. ZUS to zrobił, ale odliczył wcześniej pobrane emerytury

Infor.pl udostępnia czytelnikom miejsce na naszym portalu. Dziś list czytelnika, który od dekady toczy (z niezadawalającym efektem) boje o ponowne przeliczenie swojej emerytury. Ponowne przeliczanie emerytur stało się medialnym tematem po słynnych wyroku TK z 4 czerwca 20224 r. (słynnym bo daje podwyżki emerytury i wyrównania nawet do 64 000 zł dla około 200 000 osobom, ale nie można z tego skorzystać bez pojedynku z ZUS w sądzie bo wyrok nie jest opublikowany w Dzienniku Ustaw). Nasz czytelni walczy o przeliczenie emerytury dużo wcześniej niż pojawił się ten wyrok. Oto jego historia.

O ile wzrośnie świadczenie pielęgnacyjne w 2026 roku?

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami czekają na ostateczną decyzję rządu w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia. To właśnie od wzrostu minimalnej płacy zależy kwota świadczenia pielęgnacyjnego w 2026 roku.

REKLAMA