Opinia psychologiczna dla rodziny zastępczej

Warunki formalne dla rodziny zastępczej

Co istotne, formalnym warunkiem utworzenia rodziny zastępczej jest uzyskanie zaświadczenia kwalifikacyjnego, zawierającego potwierdzenie: ukończenia szkolenia, o którym mowa w art. 44 ustawy, spełniania warunków i posiadania predyspozycji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011 r. w sprawie wzoru zaświadczenia kwalifikacyjnego, opinia o spełnianiu warunków do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz posiadaniu predyspozycji do sprawowania pieczy zastępczej wydawana jest na podstawie zgromadzonych dokumentów w tym przede wszystkim opinii pedagogiczno-psychologicznej. Przepisy rozporządzenia zatem jednoznacznie wskazują na decydującą rolę uzyskania pozytywnej opinii psychologicznej jako warunku uzyskania statusu rodziny zastępczej.

Opinia psychologiczna i psychologiczno-pedagogiczna

Opinia psychologiczna i psychologiczno-pedagogiczna wydawane są na podstawie badań, przeprowadzanych z reguły dwukrotnie w toku procesu kwalifikacji na rodzinę zastępczą: przed oraz po odbyciu szkolenia, o którym mowa w art. 44 ustawy. Celem wskazanych badań jest weryfikacja predyspozycji osobowościowych kandydatów na rodziców zastępczych. Mogą one polegać na poddaniu osoby ubiegającej się o stworzenie rodziny zastępczej testom kwestionariuszowym, przeprowadzeniu wywiadu klinicznego, obserwacji, zastosowaniu metod projekcyjnych. Jak wskazuje K. Skarzyński w publikacji pt. „Zasady kwalifikacji kandydatów na rodziców zastępczych” (miejsce publikacji: „Problemy opiekuńczo wychowawcze”, październik 2008, nr 8 (463), s. 19.), podczas indywidualnej diagnozy powinny zostać określone m.in. motywacja kandydatów do założenia rodziny zastępczej, oczekiwania względem dziecka, relacje z innymi członkami rodziny, własne doświadczenia życiowe mogące mieć wpływ na proces wychowywania dziecka. Na ich podstawie stawiana jest diagnoza, dzięki której można poznać funkcjonowanie psychospołeczne kandydata, ocenić czy posiada odpowiednie kwalifikacje podmiotowe oraz dokonać trafnego doboru rodziny dla konkretnego dziecka (vide: I. Łucka i in., Zastępcze środowisko rodzinne – dylematy i nadzieje, [w:] Psychiatria 2010, t. 7, nr 6.)

Opinia psychologiczna jest ważnym narzędziem pozwalającym na dokonanie oceny predyspozycji oraz motywacji ludzi dążących do sprawowania funkcji rodziny zastępczej. Na jej podstawie możliwe jest wyeliminowanie kandydatów, którzy nie dają gwarancji należytego sprawowania pieczy nad dziećmi. Jej rola w procesie ustanawiania rodziny zastępczej jest tak istotna z punktu widzenia dobra dziecka, że ustawodawca uczynił pozytywną opinię psychologiczną warunkiem koniecznym do uzyskania statusu rodziny zastępczej. 

Adopcja a rodzina zastępcza

Rodzina zastępcza- vademecum

Autor: Agata Aksanowska, aplikant adwokacki, Kancelaria Radców prawnych Marek Zdanowicz i Wspólnicy