REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak sporządzić ważny testament?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aneta Trzeciak
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Majątkiem na wypadek śmierci można rozporządzić jedynie przez testament. Dokument ten może zawierać rozporządzenia tylko jednego spadkodawcy, czyli testatora.


Powołaną do dziedziczenia spadku w całości lub w części może być jedna bądź kilka osób. Warto wiedzieć, że testament można sporządzić bez pomocy prawnika jednakże dla jego ważności muszą być spełnione pewne wymogi ustawowe. 

REKLAMA

Przesłanki ważności testamentu

Podstawową przesłanką ważności testamentu jest to, aby sporządzająca go osoba miała pełną zdolność do czynności prawnych, a więc powinna być pełnoletnia oraz nie może być ubezwłasnowolniona. Nieważny jest testament sporządzony przez przedstawiciela, chociażby był on rodzicem niepełnoletniego dziecka, za które odpowiada. Nie wywołuje również skutków prawnych dokument powstały w stanie, który wyłącza świadome bądź swobodne podjęcie decyzji oraz wyrażenie woli. Podobnie, jeżeli testator podjął decyzję pod wpływem błędu, który zaważył za konkretnym podjęciu decyzji, zaś gdyby nie on, treść dokumentu byłaby inna oraz jeżeli działał pod wpływem groźby. Jeżeli zachodzi któraś z powyższych przyczyn, dla której testament powinien zostać unieważniony, należy powołać się na nią w ciągu trzech lat od dnia, w którym osoba która mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, najpóźniej jednak w ciągu dziesięciu lat od chwili śmierci spadkodawcy.

Zobacz: Księga czwarta – Spadki (art. 922-1088)

Rodzaje testamentów

Dalszy ciąg materiału pod wideo


Istnieją trzy formy, w których możliwe jest sporządzenie ważnego testamentu zwykłego:

1. Własnoręczny, zwany również holograficznym

2. Notarialny

3. Alograficzny.

Zobacz: Zapis- instytucja prawa spadkowego

Testament własnoręczny

Testament własnoręczny powinien zostać w całości spisany pismem ręcznym. Wymóg ten zapewnia testatorowi możliwość swobodnego rozporządzenia swoim mieniem oraz zapewnia autentyczność dokumentu. Testament sporządzony przy pomocy komputera czy też maszyny do pisania nie wywoła zatem skutków prawnych. Nie będzie miał mocy wiążącej również dokument, w którym część tekstu, bądź nawet pojedyncze słowa, zostaną napisane przez inną osobę. Warto zatytułować dokument, ponieważ czasem pozwala to na uniknięcie wątpliwości co do intencji rozporządzającego.

Testator powinien czytelnie podpisać się nazwiskiem (aby uniknąć nieporozumień najlepiej również imieniem). Nie jest dopuszczalne podanie inicjałów czy też umieszczenie parafy.

REKLAMA

Ustawodawca nie określa miejsca, w którym należy złożyć podpis, jednakże zwyczajowo przyjmuje się, że podpis składa się pod tekstem dokumentu. Sporządzający testament powinien również podać datę. Pominięcie daty nie spowoduje nieważności testamentu, o ile nie powstaną wątpliwości co do zdolności spadkodawcy w chwili jego sporządzania, co do treści dokumentu oraz co do wzajemnego stosunku kilku testamentów. W trakcie sporządzania testamentu, spadkodawca może przekreślać wyrazy, zdania czy też fragmenty tekstu. Po podpisaniu dokumentu, zmiany tego rodzaju powinny zostać opatrzone przynajmniej datą. Dodatkowe postanowienia powstałe już po podpisaniu testamentu, powinny również zostać podpisane, gdyż stanowić one będą nowy dokument.

Ustawa nie określa materiału na jakim testament powinien zostać sporządzony. Ważny zatem będzie dokument sporządzony ołówkiem na kartce papieru, piórem na pergaminie czy nawet kredą na murze. Może być on napisany na jednej bądź kilku kartkach papieru, o ile zachowują one między sobą jakąś więź (najlepiej jeśli strony zostaną ponumerowane). Dla ważności testamentu holograficznego nie jest wymagana obecność świadków.

Zobacz: Dziedziczenie długów

Testament notarialny

Testament notarialny sporządzany jest przed notariuszem, w formie aktu notarialnego, zaś jego oryginał przechowywany jest w kancelarii notarialnej. Tego rodzaju testament jest o tyle bezpieczny, że notariusz zaświadcza o braku przesłanek jego nieważności oraz gwarantuje, że nie zostanie zniszczony bądź zmieniony przez osobę mającą w tym interes.

Testament alograficzny

Testament alograficzny to ustne wyrażenie swojej woli wobec wójta (burmistrza czy prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego w obecności dwóch świadków. Testamentu w tej formie nie mogą jednak sporządzić osoby głuche lub nieme.

Testamenty szczególne

Ustawa przewiduje kilka przypadków, kiedy spadkodawca może wyrazić swą ostatnią wolę również w innych formach, zwanych szczególnymi.

REKLAMA

Przede wszystkim ważny jest testament sporządzony w formie ustnej w jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków, jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy (w szczególności uzasadniona jego stanem zdrowia bądź wskutek nagłych wypadków) albo jeśli zachodzi utrudnienie tego rodzaju, że sporządzenie testamentu w formie zwykłej jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.

W takiej sytuacji jeden ze świadków, bądź osoba trzecia, może spisać oświadczenie testatora, jednak nie później niż przed upływem roku od jego złożenia. Pismo to powinno zostać podpisane przez testatora oraz co najmniej dwóch świadków. W razie gdyby oświadczenie to nie zostało spisane w powyższy sposób, możliwe jest aby ustalić treść oświadczenia woli testatora w ciągu 6 miesięcy od jego śmierci poprzez złożenie zgodnych ze sobą zeznań świadków przed sądem.

Zobacz: Formalności spadkowe – stwierdzenie nabycia spadku czy akt poświadczenia dziedziczenia

Inną szczególną formą jest możliwość sporządzenia testamentu podczas podróży statkiem lub samolotem. Wtedy testator może oświadczyć swą wolę w obecności dwóch świadków przed dowódcą statku lub jego zastępcą. Ci zobowiązani są do spisania woli spadkodawcy podając datę. Następnie należy odczytać dokument, zaś testator powinien go podpisać.
Ustawa przewiduje również testament wojskowy, który można sporządzić w czasie mobilizacji bądź wojny. 

Zdaniem Sądu Najwyższego, testament ustny może sporządzić również osoba nieumiejąca mówić, bowiem ustnym oświadczeniem woli jest nie tylko oświadczenie wyrażone słowami ale również oświadczenie wyrażone powszechnie używanymi znakami czy też gestykulacją. Warunkiem ważności oświadczenia woli złożonego w ten sposób jest to, aby świadkowie przy tym obecni zrozumieli je w sposób niebudzący wątpliwości.

Świadkowie obecni przy sporządzaniu testamentu

Świadek obecny przy sporządzaniu testamentu nie może być ubezwłasnowolniony. Nie może być też niewidomy, głuchy bądź niemy, musi umieć czytać i pisać, znać język w którym sporządzany jest testament oraz nie może być skazany prawomocnym wyrokiem za składanie fałszywych zeznań. Ustawa stanowi, że nie może być świadkiem osoba, dla której w testamencie została zapisana jakakolwiek korzyść oraz małżonek testatora, krewni bądź powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające w stosunku przysposobienia. Jeżeli jednak któraś z powyższych osób była świadkiem, nieważności nie ulega całość testamentu lecz tylko postanowienie które przysparza jej korzyści bądź którejś z jej najbliższych wymienionych w ustawie.

Spadkobierca

Spadkobiercą może być osoba fizyczna lub prawna o ile posiada zdolność dziedziczenia oraz jednostka organizacyjna posiadająca zdolność prawną. Testator powinien pamiętać aby podać w jakiej części dziedziczą poszczególni spadkobiercy bowiem w razie braku zapisu w tej kwestii, dziedziczą oni w częściach równych.

Ważne jest aby spadkobierca został określony w sposób umożliwiający dostateczną indywidualizację podmiotu np. moja starsza siostra, czy też mój jedyny syn. Niedokładne określenie podmiotu spowoduje nieważność testamentu.

Przy sporządzaniu testamentu nie można zastrzec terminu ani warunku. Zapis taki jest nieważny . Należy pamiętać, że decydujące znaczenie dla ważności testamentu ma stan prawny istniejący w chwili sporządzania dokumenty. Późniejsze zmiany prawne nie wywołują w tej kwestii zmian. Spadkodawca może odwołać testament poprzez sporządzenie nowego dokumentu bądź poprzez jego zniszczenie. Możliwe jest także dokonanie w testamencie zmian, z których będzie wynikała wola odwołania danych postanowień.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Będzie nowa ustawa o kredycie konsumenckim. Duże zmiany w przepisach od 2026 roku

W dniu 7 lipca 2025 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowej ustawy o kredycie konsumenckim przygotowany przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Nowe przepisy maja wdrożyć do polskiego prawa przepisy dwóch unijnych dyrektyw. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2225 z 18 października 2023 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę 2008/48/WE, zwanej dalej „dyrektywą 2023/2225”, oraz przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2673 z 22 listopada 2023 r. zmieniającej dyrektywę 2011/83/UE w odniesieniu do umów o usługi finansowe zawieranych na odległość oraz uchylającej dyrektywę 2002/65/WE, zwanej dalej „dyrektywą 2023/2673”. Nowa ustawa o kredycie konsumenckim ma zostać uchwalona jeszcze w 2025 roku, a jej przepisy mają być stosowane najpóźniej od 20 listopada 2026 r.

Live Nation z zarzutami od UOKiK. Chodzi o zakaz wnoszenia bagażu na imprezę i opłaty za depozyt

Prezes UOKiK sformułował zarzuty wobec spółki Live Nation, podając w wątpliwość zapisy jej regulaminów. Zastrzeżenia dotyczą zakazu wnoszenia bagażu na wydarzenia organizowane przez firmę oraz obowiązku uiszczania opłat za przechowywanie plecaków i torebek w depozycie.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w 2025 roku - ile wynosi i jak uzyskać? Nauczyciele mają wybór ale są konkretne warunki do spełnienia

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że nauczyciele, wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni, którzy urodzili się po 1948 roku, nie muszą czekać do 60. roku życia w przypadku kobiet ani do 65. roku życia w przypadku mężczyzn, aby otrzymać świadczenie emerytalne z ZUS-u. Jeśli mają odpowiedni wiek, staż pracy i rozwiązali stosunek pracy, mogą na przykład skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Jesteś na zwolnieniu lekarskim ale nie przebywasz w swoim mieszkaniu? ZUS i pracodawca muszą o tym wiedzieć. Masz 3 dni na zawiadomienie o aktualnym adresie

Jeśli ubezpieczony jest na zwolnieniu lekarskim, musi pamiętać, by wskazać lekarzowi adres, pod którym faktycznie będziesz przebywać w czasie choroby. Jeżeli chory zmienił miejsce pobytu, ma tylko 3 dni, by poinformować o tym swojego pracodawcę i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Inaczej możesz mieć problemy z wypłatą zasiłku.

REKLAMA

Co dla osób z niepełnosprawnością ruchową?

Czym jest niepełnosprawność ruchowa? Co dla osób z niepełnosprawnością ruchową? Gdzie szukać pomocy oraz jaką formę wsparcia, w tym finansowej, można otrzymać? Poniżej wyjaśniamy szczegóły, a wszystko to w inspiracji po liście od naszej Czytelniczki, która prosi o "drogowskaz".

Marketing kancelarii prawnej – jak promować usługi zgodnie z przepisami i zasadami etyki zawodowej?

Współczesny rynek usług prawniczych staje się coraz bardziej konkurencyjny. Klienci poszukują prawników nie tylko na podstawie rekomendacji, ale również za pomocą internetu, social mediów czy mediów tradycyjnych. W odpowiedzi na te zmiany kancelarie prawne muszą szukać skutecznych sposobów promocji. Jednak w przeciwieństwie do wielu innych branż, działalność marketingowa w sektorze prawnym podlega szczególnym ograniczeniom wynikającym z przepisów prawa oraz zasad etyki zawodowej.

Odszkodowanie za błąd lekarza weterynarii

Współczesne społeczeństwo przywiązuje coraz większą wagę do dobrostanu zwierząt, traktując je już nie tylko jako istoty żywe, ale często jako pełnoprawnych członków swojej rodziny. Wraz z rosnącą świadomością właścicieli zwierząt oraz dynamicznym rozwojem usług weterynaryjnych w Polsce i na świecie, pojawia się również potrzeba zapewnienia należytej ochrony prawnej w sytuacjach, gdy w wyniku błędów w procesie diagnostyki lub w procesie terapeutycznym pupila (procesie leczenia) dochodzi do pogorszenia stanu zdrowia lub śmierci zwierzęcia.

Do 5 sierpnia 2025 r. kontrola ruchu: osobowego, towarowego, pieszego, rowerowego na granicy z Niemcami i Litwą (wjazd do Polski). Co z pracownikami przygranicznymi?

Wydano alert RCB w zakresie kontroli Straży Granicznej na granicy z Niemcami i Litwą (wjazd do Polski). Kontrola ruchu: osobowego, towarowego, pieszego, rowerowego na granicy z Niemcami - na 52. przejściach granicznych oraz z Litwą na 13 przejściach granicznych trwa od 7 lipca 2025 r. do 5 sierpnia 2025 r. Sytuacją przejęci się pracownicy transgraniczni, przedsiębiorcy, kierowcy oraz turyści.

REKLAMA

W 2025 r. 280,00 zł dla uczniów klas I-III na naukę pływania. Sprawdź zasady dofinansowania

W 2025 r. przeznaczono 280,00 zł dla uczniów klas I-III na naukę pływania. Program powszechnej nauki pływania to propozycja uczestnictwa w dodatkowych zajęciach sportowych i jest kierowany do dzieci bez selekcjonowania na mniej lub bardziej sprawnych czy uzdolnionych ruchowo.

Renta wdowia – obietnice kontra rzeczywistość. Gdzie się podziały obiecane 300 zł?

Choć rząd obiecywał wdowom i wdowcom podwyżki świadczeń sięgające średnio 300 zł, rzeczywistość wielu z nich okazuje się zupełnie inna. Po żmudnej procedurze urzędowej, część seniorów otrzymała realnie zaledwie 38 zł więcej – bo pozostałą kwotę odjęto z innych świadczeń. Czy renta wdowia to faktyczna pomoc, czy jedynie iluzja?

REKLAMA