Zasady dziedziczenia - vademecum

Spadek nabywamy na podstawie testamentu albo ustawy. Zgodnie z Kodeksem cywilnym do dziedziczenia ustawowego dochodzi wówczas, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy (nie sporządził testamentu) albo gdy żadna z osób, które powołał nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Zobacz również: Kto i kiedy uprawniony jest do dziedziczenia?

W dniu 28 czerwca 2009 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące dziedziczenia ustawowego. Zostały one wprowadzone ustawą z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny. Poszerzają one krąg osób uprawnionych do dziedziczenia z ustawy.

Zobacz również: Kogo dotyczą nowe przepisy spadkowe?

Uwaga! W przypadku spadków otwartych przed dniem 28 czerwca 2009 r. obowiązują stare przepisy.

Zobacz również: Nowe zasady dziedziczenia - poradnik

Małżonek i dzieci

Jeżeli chodzi o porządek dziedziczenia ustawowego, to w pierwszej kolejności dziedziczą dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Ich udziały w spadku są równe, jednak część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Zobacz również: Jak dziedziczą dzieci adoptowane?

Zobacz również: Prawo do dziedziczenia w przypadku separacji

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku (gdy zmarło przed spadkodawcą), udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych.

Zobacz również: Kto nie może być spadkobiercą?

Rodzice

Gdy spadkodawca nie pozostawił dzieci, do spadku powołani są z ustawy jego małżonek i rodzice. W takim przypadku udział spadkowy każdego z rodziców wynosi jedną czwartą całości spadku.

Zobacz również: Nowe zasady dziedziczenia ustawowego

Jeżeli spadkodawca nie pozostawił dzieci oraz małżonka, cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.

Rodzeństwo

Rodzeństwo dziedziczy z ustawy, gdy jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku. Wówczas to rodzeństwu w częściach równych przypada udział spadkowy, jaki przypadałby rodzicowi spadkodawcy.

Zobacz również: Rodzeństwo spadkodawcy dalej od spadku

W sytuacji, gdy którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.
Ważne  Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku. Małżonkowi przypadnie zaś cały spadek w braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych.

Zobacz również: Kiedy małżonek nie dziedziczy?