Zwolnienie lekarskie

Jednym z zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest nadzór nad wydatkowaniem środków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Działania te polegają m.in. na kontroli w zakresie zwolnień lekarskich. ZUS kontroluje, czy osoba, której wystawiono zwolnienie lekarskie rzeczywiście jest niezdolna do pracy oraz czy wystawione zaświadczenie lekarskie jest zasadne. ZUS kontroluje także prawidłowość wykorzystywania zwolnień lekarskich, czyli co faktycznie robi osoba na zwolnieniu lekarskim. Ale nie tylko ZUS ma prawo kontrolować zwolnienia lekarskie – również pracodawcy mają prawo sprawdzić, czy pracownik uczciwie korzysta z eZLA. Regionalni rzecznicy prasowi ZUS wyjaśniają te kwestie.

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego. I dodaje, że otrzymanie od lekarza zwolnienia zwolnienia z kodem C skutkuje brakiem świadczenia chorobowego za pierwsze 5 dni niezdolności do pracy.

Pracownicy z pokolenia Z czyli do 29. roku życia) rzadziej korzystają ze zwolnień lekarskich niż ich starsi współpracownicy. Dane z audytów absencji chorobowej przeprowadzonych w przedsiębiorstwach na terenie całej Polski w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy pokazują jasno, że najmłodsza grupa pracowników charakteryzuje się najniższym poziomem nieobecności z powodów zdrowotnych.

W pierwszym kwartale 2025 roku pracownicy ZUS z Pomorza przeprowadzili ponad 2,5 tysiąca kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich. Co dziesiąta kontrola zakończyła się odebraniem prawa do zasiłku. Okazuje się jednak, że nie tylko ZUS miał prawo do takich działań – również pracodawcy weryfikowali, czy zwolnienia były wykorzystywane zgodnie z przepisami.

Od 15 czerwca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wymusi korzystanie wyłącznie z protokołu HTTP/1.1 przy przesyłaniu elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA). O co chodzi z tą zmianą techniczną? ZUS odpowiada: Pacjenci mogą czuć się spokojnie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał redakcji Infor.pl, że w I kwartale 2025 r. ZUS przeprowadził kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich wobec 35 810 osób. Nieprawidłowości stwierdził w 2 886 przypadkach. ZUS może przeprowadzić kontrolę z własnej inicjatywy lub na wniosek pracodawcy. Kiedy można spodziewać się kontroli?

Osoby posiadające ubezpieczenie zdrowotne, w czasie choroby potwierdzonej zwolnieniem lekarskim, mogą liczyć na zasiłek chorobowy. Co do zasady maksymalny okres wypłaty zasiłku chorobowego wynosi 182 dni, ale są wyjątki kiedy ten okres zasiłkowy może być dłuższy lub krótszy.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD114) – zakłada wprowadzenie istotnej zmiany w zakresie możliwości wykonywania pracy zarobkowej w czasie zwolnienia lekarskiego. Pracownik, który posiada dwie lub więcej umów, na podstawie których wykonuje pracę zarobkową – w ramach jednej umowy będzie mógł przebywać na zwolnieniu lekarskim i pobierać z tego tytułu zasiłek chorobowy, a w ramach drugiej umowy (jeżeli ze względu na rodzaj pracy i brak przeciwwskazań do jej wykonywania, będzie tak wynikało z orzeczenia lekarskiego) – wykonywać (w tym samym czasie) pracę zarobkową i pobierać za nią 100 proc. wynagrodzenia.

Zasiłek chorobowy powinien być wypłacany pracownikowi już od pierwszego dnia absencji – Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie popiera projekt przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, apelując jednocześnie o to, by ustawa w tej sprawie była przyjęta możliwie szybko. Przedsiębiorcy jednocześnie oczekują dalszego dialogu z Ministerstwem na temat np. „Zmian w L4”, które w opinii niektórych przedsiębiorców mogą budzić kontrowersje. – Jesteśmy zwolennikami tego, by pracownicy i pracodawcy mogli regulować swoje relacje w możliwie elastyczny sposób. Z jednej strony więc jesteśmy zwolennikami tego, by zwolnienie lekarskie nie blokowało w stu procentach możliwości wykonywania innych zobowiązań jeżeli to jest możliwe, ale z drugiej widzimy przestrzeń, gdzie zwolnienie lekarskie może być wykorzystywane do nadrabiania obowiązków w jednej pracy, przy jednoczesnym spowolnianiu działania w drugiej firmie – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

Polskie ustawodawstwo dot. skróconego urlopu macierzyńskiego może budzić kontrowersje i wywoływać problemy, wykraczające poza określenie płci płodu – uważa prof. Artur Ludwin, ginekolog. Wg niego ustawodawstwo jest wręcz paradoksalne w kilku aspektach, a zdolność kobiety do pracy po utracie ciąży lub dziecka powinien określić indywidualnie lekarz.

W 2024 r. lekarze wystawili prawie 9,5 tys. zaświadczeń lekarskich z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej nadużyciem alkoholu. To niemal o połowę więcej niż w 2023 r. Zwolnienie lekarskie z kodem C najczęściej otrzymywały osoby w wieku 40-44 lat.

Od początku stycznia obowiązują zmiany związane z podwyżką minimalnego wynagrodzenia oraz przepisami dotyczącymi zasiłków chorobowych. Zmiany te przyniosły korzyści finansowe dla pracowników i nowe wyzwania dla pracodawców oraz ZUS. Wyższa płaca minimalna, która wynosi 4666 zł brutto, wpłynęła na wyższą podstawę wymiaru zasiłku chorobowego oraz na większe wypłaty podczas zwolnień lekarskich. Czy większe świadczenia chorobowe mogą sprzyjać nadużyciom? Eksperci podkreślają konieczność zaostrzenia kontroli.

Ile dni zwolnienia lekarskiego można wziąć po ustaniu zatrudnienia, by otrzymać za ten czas zasiłek chorobowy? Ile okres zasiłkowy trwa po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego? Jaki jest limit? Jakie dokumenty do ZUS trzeba dostarczyć?

Remontują mieszkania, jeżdżą na zagraniczne wakacje, pracują na całego, w taki sposób niektórzy „kurują się” na zwolnieniach lekarskich. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który tropi zdrowych chorych od nowego roku zamierza przykręcić kontrolną śrubę. Inspektorzy zyskają nowe uprawnienia. 

Zwolnienie lekarskie z kodem C oznacza niezdolność do pracy z powodu nadużycia alkoholu. Ile takich zwolnień otrzymali polscy pracodawcy w 2024 roku? Czy liczba L4 z powodu nadużycia alkoholu maleje? Kto najczęściej otrzymuje takie zaświadczenie od lekarza?

Lekarz wystawiający zwolnienie lekarskie wpisuje w nim kod choroby. Czy pracodawca widzi numer statystyczny choroby wpisany na L4? Kod b to niezdolność do pracy związana z ciążą. Czy pracodawca może to sprawdzić?

Nowelizacja ustawy zasiłkowej przewiduje doprecyzowanie przesłanek utraty prawa do zasiłku chorobowego. Projektowane zmiany określą pojęcia pracy zarobkowej oraz aktywności niezgodnej z celem zwolnienia. Zmienią się także przepisy regulujące zasady kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy.

W dniu 25 października br., do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD114). Zakłada on wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy skończywszy.

Trwają prace nad zmianą przepisów regulujących zasady kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy. Obecnie obowiązujące regulacje są zbyt ogólnikowe i niedostosowane do dzisiejszych potrzeb. Projektowana nowelizacja doprecyzuje prawa i obowiązki dotyczące kontroli zwolnień lekarskich.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o wyłączeniu możliwości wystawiania e-ZLA z Pulpitu Lekarza. 

Latem aż 37% zwolnień lekarskich wykorzystywanych jest nieprawidłowo. Ubezpieczeni robią remonty, wyjeżdżają na wakacje. Tymczasem państwo i pracodawcy ponoszą niezwykle wysokie koszty związane z absencją chorobową pracowników. Istnieje społeczne przyzwolenie na nadużywanie zwolnień lekarskich. Czas na zmianę przepisów?

Co zrobić w sytuacji gdy kończy się zwolnienie lekarskie przyznane na maksymalny okres czasu? Czy pracownikowi przysługuje świadczenie rehabilitacyjne? Jeśli tak, to jakie warunki trzeba spełnić?

ZUS informuje, że dzięki nowej wersji aplikacji mZUS  lekarze i asystenci medyczni zaktualizują teraz miejsca świadczenia pracy i specjalizacji. Za jej pośrednictwem mogą również  wysłać wniosek w sprawie upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich i wniosek o rehabilitację leczniczą.

Podczas zwolnienia lekarskiego pracownikowi nie wolno wykonywać żadnej pracy zarobkowej. Ponadto nie może wykorzystywać zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem. Czy to oznacza, że podczas choroby pracownik powinien zostać w domu i nie wolno mu wyjechać na urlop?

ZUS informuje, że zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy nie tylko w trakcie zatrudnienia, lecz także podczas wypowiedzenia, a nawet po rozwiązaniu umowy o pracę. Ale w tym przypadku muszą być spełnione określone warunki. Jakie?