Czy prywatny sprzedawca odpowiada za sprzedaną rzecz?

WZORY: Wzory umów sprzedaży

Nieraz zdarzają się przypadki, że umowa sprzedaży jest traktowana przez nieuczciwych sprzedawców jako sposób na pozbycie się problemu, przy okazji na ekstra zarobek. Częściej dotyczy to osób prywatnych, niż przedsiębiorców którzy z racji prowadzonej działalności gospodarczej lepiej orientują się w zakresie swoich obowiązków i praw względem kupujących.

Życie pełne jest przykładów takiego postępowania. „Kupiłem niedawno na giełdzie samochodowej pojazd od pewnego człowieka. Jak się okazało po szczegółowym przeglądzie samochód był w dużo gorszym stanie, niż to wynika z naszej umowy. Gdy skontaktowałem się ze sprzedawcą, ten stwierdził że to już nie jego problem, a poza tym sam widziałem co kupuję” – pisze jeden z internautów.

Czy zatem w momencie sprzedaży towaru rzecz staje się już tylko i wyłącznie „problemem” kupującego?

Zobacz serwis: Umowy

Rękojmia za wady

Nie. Niezależnie od tego, czy sprzedawcą jest przedsiębiorca, czy osoba prywatna, co do zasady ponosi on odpowiedzialność za sprzedaną rzecz także po zawarciu umowy i wydaniu rzeczy. Dokładnie chodzi tutaj o odpowiedzialność za nieprawidłowe wykonanie umowy.

Wystąpienie wad rzecz sprzedanej należy uznać na nieprawidłowe wykonanie umowy, co uzasadnia odpowiedzialność sprzedawcy.

W przypadku konsumentów sytuacja jest w miarę jasna. W takiej sytuacji konsument wnosi reklamację do sprzedawcy. O tyle jednak czasami problemy mogą pojawić się ze sprzedawcami prywatnymi, którzy nie poczuwają się do odpowiedzialności, działając wedle zasady „to już twoja rzecz, więc także twój problem”.

Zobacz: Co można zawrzeć w umowie sprzedaży?

Tymczasem zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, w przypadku zawierania umowy sprzedaży sprzedawca ponosi odpowiedzialność względem kupującego jeżeli sprzedana rzecz ma wady. Wynika to z art. 556 Kodeksu cywilnego. Co istotne odpowiedzialność ta, zwana rękojmią za wady, nie musi zostać określona w samej treści umowy.

Strony mogą jednak ograniczyć, a nawet wyłączyć odpowiedzialność za wady, jednakże muszą to uczynić w treści umowy.

Kiedy wada fizyczna?

Innymi słowy zawierając umowę sprzedaży ze sprzedawcą, mamy prawo oczekiwać, że zakupiona przez nas rzecz będzie w pełni sprawna, a na pewno zgodna z zawartą między stronami umową lub też zgodna z celem takiej umowy.

---

Zgodnie z powyższym z wadą fizyczną rzeczy będziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy rzecz która nie posiada wartości lub użyteczności zgodnej z celem lub treścią umowy. Zgodnie z art. 556 ust. 1 Kodeksu cywilnego wadą relewantną pod względem prawnym jest taka wada, która:

• zmniejsza wartość rzeczy lub jej użyteczność;
• przejawia się w tym, iż rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił sprzedawca;
• polega na tym, iż rzecz została wydana w stanie niekompletnym.

Jan zakupił samochód, który okazał się starszy, niżby to wynikało z dowodu rejestracyjnego. Z racji tego, iż zawyżony wiek samochodu oznacza, że samochód nie ma określonej właściwości, o której istnieniu zapewniał sprzedawca.

Oprócz wad fizycznych zakresem odpowiedzialności sprzedawcy są również obejmowane wady prawne, w przypadku gdy np. sprzedana rzecz jest obciążona prawami osoby trzeciej.

Zobacz serwis: Umowa sprzedaży

Jak długo trwają uprawnienia z rękojmi?

W odróżnieniu od sprzedaży konsumenckiej, w której przepisy ustawy sztywno regulują zarówno zakres odpowiedzialności, jak i czas trwania uprawnień, przy umowie sprzedaży zawieranej pomiędzy osobami prywatnymi, istnieje możliwość odmiennego uregulowania tych kwestii. Jeżeli strony w umowie w ogóle nie dokonają modyfikacji, jak również nie wyłączą tej odpowiedzialności wtedy też będzie się ona kształtowała tak, jak przewiduje to Kodeks cywilny.

Pamiętaj, że w umowie miedzy dwiema osobami prywatnymi, można wyłączyć przepisy dotyczące rękojmi. Zwróć uwagę, czy w umowie nie ma zapisów wyłączających kodeksowe przepisy dotyczące rękojmi.

A zgodnie z Kodeksem cywilnym uprawnienia kupującego względem sprzedawcy po upływie rok, a w przypadku wad budynku po upływie 3 lat. Tym samym osoba, która nabyła samochód może zgłaszać swoje roszczenia względem sprzedawcy nawet po 11 miesiącach od daty zakupu.

Zobacz: Jak ustalić cenę w umowie sprzedaży?

Jakie uprawnienia?

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi oznacza, że kupujący może domagać się od sprzedawcy m.in. naprawienia rzeczy, usunięcia wady, jak również obniżenia ceny. Przede wszystkim uprawnieniem kupującego jest możliwość odstąpienia od umowy, która w takiej sytuacji jest uważana za niezawartą.

Należy pamiętać, że powyższe uprawnienia wynikają z Kodeksu cywilnego, który w przypadku rękojmi nie ma zastosowania do sprzedaży konsumenckiej. Kwestia wad przy sprzedaży konsumenckiej jest regulowana w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Uprawnienia konsumenta z tejże ustawy różnią się od tych zawartych w Kodeksie cywilnym, m.in. tym, że konsument nie może od razu odstąpić od umowy.