Prokura czyli specjalne pełnomocnictwo

Przepisy dotyczące prokury uregulowane są w Kodeksie cywilnym. Jest ona specjalnym rodzaje pełnomocnictwa wykorzystywanym w ramach obrotu gospodarczego. Dzięki prokurze możliwe jest sprawne zarządzanie podmiotem gospodarczym bez konieczności angażowania właściciela.

Stąd też prokura różni się w znaczący sposób od zwykłego pełnomocnictwa.  Przede wszystkim możliwość jej udzielenia mają jedynie przedsiębiorcy wpisaniu do odpowiedniego rejestru. Wynika to z art. 109(1) ust. 1 Kodeksu cywilnego.

Przepis ten ponadto określa zakres tak udzielonej prokury, który w odróżnieniu od zwykłego pełnomocnictwa wynika z ustawy, a nie z woli mocodawcy. Zgodnie z treścią przepisu prokura stanowi umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie wiążą się z prowadzenie przedsiębiorstwa. Pod tym enigmatycznym stwierdzeniem kryje się szeroki wachlarz możliwości.

Prokurent może podejmować działania związane z przedsiębiorstwem zarówno przed sądem, organami państwowymi, jak również w imieniu przedsiębiorstwa zawierać umowy związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Prokurent może zatem zawrzeć w imieniu reprezentowanego podmiotu umowę sprzedaży, wystawić weksel.

Co równie istotne tak szeroki wachlarz możliwości nie może być ograniczony przez mocodawcę ze skutkiem wobec osób trzecich.

Zobacz także: Jak poprawnie udzielić pełnomocnictwa?

Mocodawca prokurenta nie może powołać się względem swojego kontrahenta na ograniczenia wynikające z pełnomocnictwa wystawionego prokurentowi. Umowa zawarta przez prokurenta jest w pełni skuteczna. Z kolei w przypadku zwykłego pełnomocnictwa zawarcie umowy z przekroczeniem umocowania oznacza bezskuteczność umowy do czasu jej potwierdzenia przez mocodawcę.

W odróżnieniu od zwykłego pełnomocnictwa w przypadku dokonywania czynności co do których ustawa wymaga pod rygorem nieważności szczególnej formy (np. aktu notarialnego przy kupnie nieruchomości), nie ma wymogu zachowania tej formy także dla oświadczenia ustanawiającego prokurę.

Zgodnie jednak z art. 109(3) Kodeksu cywilnego w przypadku gdy czynność ma na celu zbycie lub oddanie do czasowego korzystania przedsiębiorstwa, a także zbycie lub obciążenie nieruchomości prokurent będzie potrzebował umocowania go pełnomocnictwem do poszczególnych czynności.

Ustawowy zakres prokury nie obejmuje zbycia i oddania przedsiębiorstwa, jak również zbycia i obciążenia nieruchomości. W tych wypadkach prokurentowi musi zostać udzielone pełnomocnictwo specjalnie do danej czynności.

Ustanowienie prokury

Ustanowienie prokury pod rygorem nieważności wymaga zachowania formy pisemnej. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego forma ta jest zachowana jeżeli oświadczenie (w tym wypadku oświadczenie mocodawcy) jest opatrzone własnoręcznym podpisem.

Zobacz serwis: Pełnomocnictwo