Apelacja w postępowaniu cywilnym

Apelację może wnieść strona niezadowolona z rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji, pokrzywdzona tym rozstrzygnięciem. Strona taka ma 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku na złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku na piśmie. Apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok w terminie 2 tygodni od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. Jeżeli strona nie zażądała uzasadnienia wyroku w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji – termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia , w których upłynął termin do żądania uzasadnienia.

Apelacja jako pismo procesowe powinna spełniać wymagania z art. 126 kpc. Ponadto apelacja powinna zawierać:
- oznaczenie wyroku, który zaskarża
- zwięzłe przedstawienie zarzutów
- uzasadnienie zarzutów
- wnioski o zmianę lub o uchylenie wyroku.
W sprawach o prawa majątkowe należy ponadto wskazać wartość przedmiotu zaskarżenia. Wartość ta może być oznaczona na kwotę wyższą od wartości przedmiotu sporu wskazanej w pozwie jedynie wtedy, gdy powód rozszerzył powództwo.

Zarzuty apelacji w oparciu o które strona wnosi o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia mogą dotyczyć wad materialno prawnych (naruszenie przepisów prawa materialnego), błędu w ustaleniach faktycznych sprawy bądź wadliwej oceny postępowania dowodowego. Szczególnym zarzutem jest zarzut nieważności postępowania.

Apelację wnosi się w tylu odpisach, ile jest stron postępowania + odpis dla sądu.

Apelacja podlega stosownej opłacie. Jeśli apelacja została prawidłowo wniesiona sąd zarządza doręczenie odpisu apelacji stronie przeciwnej, która może ustosunkować się do zarzutów stawianych w apelacji.

Postępowanie apelacyjne rozpoczyna się od zwięzłego przedstawienia stanu faktycznego sprawy. Co do zasady sąd odwoławczy nie przeprowadza postępowania dowodowego. Sąd drugiej instancji przeprowadzi tylko takie dowody, których strona nie mogła wcześniej zgłosić lub jeśli potrzeba powołania takich dowodów wynikła dopiero po wydaniu wyroku. Sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym.

W postępowaniu apelacyjnym nie można rozszerzać żądania pozwu ani występować w nowymi roszczeniami. Jednakże w razie zmiany okoliczności można żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartość, a w sprawach o świadczenia powtarzające się można nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenie za dalszy okres.

Przy ponownym wyrokowaniu sąd odwoławczy jest związany zasadą z art. 384 kpc.

Ustanawia on zakaz uchylenia lub zmiany wyroku na niekorzyść strony wnoszącej apelację (zakaz reformations In peius) – chyba, że strona przeciwna również wniosła apelację.
W myśl art. 518 kpc apelacja przysługuje również w postępowaniu nieprocesowym od postanowień orzekających co do istoty sprawy.