Tematy - Dziedziczenie ustawowe

Osoby w związkach nieformalnych często nie wiedzą czy po sobie dziedziczą i jakie mają prawa. Czy partner ma prawo do zachowku? Kiedy to partner musi zachowek wypłacić? Czy obecne przepisy mogą się zmienić? Odpowiadamy na najważniejsze pytania!

Chociaż nazwy te brzmią podobnie, to w praktyce wyłączenie od dziedziczenia i wydziedziczenie są różnymi instytucjami prawa spadkowego. Na czym polega wyłączenie od dziedziczenia? Czy testament negatywny pozbawi niedoszłego spadkobiercę zachowku? Kiedy wydziedziczenie jest skuteczne?

W dniu 18 października 2024 r. w na stronach Rządowego Centrum Legislacji Rady Ministrów opublikowano projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich i projekt ustawy wprowadzającej tą pierwszą. Celem tych ustaw jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nowej instytucji: rejestrowanego związku partnerskiego, dostępnego dla par tej samej płci oraz dla par różnej płci. Projekty nowych przepisów mają zostać przyjęte przez Radę Ministrów w IV. kwartale 2024 r. Na ten moment nie ma informacji o planowanym terminie wejścia w życie tych przepisów.

Wiele osób zastanawia się jaka jest kolejność dziedziczenia i czy przepisy w tym zakresie uległy zmianie. Kto może otrzymać spadek na podstawie ustawy? Odpowiadamy!

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) stwierdziła, że sprzedaż towaru z dziedziczonego majątku przez wnioskodawczynię, nie spełnia przesłanek, aby być uznawaną za podatniczkę VAT.

Dziedziczenie ustawowe to sposób dziedziczenia majątku osoby zmarłej, który określa hierarchię dziedziczenia i udziały poszczególnych spadkobierców, gdy zmarły nie zostawił testamentu lub gdy przewidziane w testamencie dziedziczenie nie ma zastosowania. Hierarchia dziedziczenia obejmuje osoby najbliższe zmarłemu, takie jak dzieci, małżonkowie, rodzice, rodzeństwo i krewni do 4. stopnia pokrewieństwa.

Nowelizacja prawa spadkowego ma na celu lepsze zabezpieczenie spadkobierców, głównie małoletnich i całkowicie ubezwłasnowolnionych oraz ograniczenie poszukiwania przez sądy dalekich krewnych spadkodawcy. Projekt zmiany Kodeksu cywilnego w tym zakresie trafił do dalszych prac w komisji Sejmu.

Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi prace nad nowelizacją Kodeksu cywilnego w zakresie przepisów prawa spadkowego. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Projekt”) jest obecnie na etapie opiniowania. Zakładane zmiany będą dotyczyć m.in. ograniczenia kręgu dalszych spadkobierców ustawowych, ale też rozszerzenia zakresu przyczyn mogących prowadzić do niegodności dziedziczenia. Zmiany prawdopodobnie wejdą w życie w 2022 roku.

Krąg spadkobierców ustawowych będzie zawężony. Tak wynika z planowanej nowelizacji Kodeksu cywilnego. Efektem zmian ma być usprawnienie postępowań.

Sprzedaż odziedziczonej nieruchomości. Jakich formalności trzeba dopełnić, gdy osoba mieszkająca za granicą odziedziczyła nieruchomość położoną w Polsce i chce ją sprzedać? Jakie dokumenty będą potrzebne do sprzedaży tej nieruchomości? Wyjaśnia Agata Stradomska, menedżer agencji nieruchomości.

Dziedziczenie ustawowe regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Jakie zasady obowiązują w 2021 r.?

Kto dziedziczy po osobie bezdzietnej? Kiedy do spadku z ustawy będzie uprawniony małżonek, a kiedy rodzice? Zasady zostały określone w Kodeksie cywilnym.

Stan prawny nieruchomości znajdującej się w spadku zawsze wymaga uregulowania. Jednak uzyskanie aktu poświadczenia dziedziczenia lub postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nie oznacza końca obowiązków spadkobiercy. Należy pamiętać o podatku od spadków i darowizn, a niekiedy również od sprzedaży odziedziczonej nieruchomości.

Zachowek jest bardzo złożoną instytucją prawa spadkowego. Przepisy go regulujące zawarte są w w kodeksie cywilnym w księdze czwartej dotyczącej spadków, są one dość jasne i klarowne, jednak tylko z pozoru. Prowadząc sprawę o zachowek adwokat musi być bardzo ostrożny i przewidzieć, a przede wszystkim sprawdzić wszystkie możliwe sytuacje prawne związane ze spadkiem m.in. możliwość wydziedziczenia jednego z uprawnionych do zachowku, odrzucenie spadku, niegodność dziedziczenia, rozwód, wcześniejsza darowizna itp. Każda taka sprawa wymaga indywidualnego podejścia i dogłębnej analizy.

Powołanie do spadku może odbywać się na podstawie testamentu albo ustawy. Kiedy mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym, a kiedy z testamentowym? Co powinien zawierać ważny testament? Jaka jest kolejność dziedziczenia ustawowego? Oto najważniejsze zasady.

Powołanie do spadku będzie wynikało z ustawy, gdy spadkodawca nie sporządzi testamentu albo z różnych powodów dziedziczenie na podstawie testamentu nie jest możliwe (np. testament jest nieważny czy osoba powołana do spadku nie chce lub nie może dziedziczyć).

Na jakich zasadach można otrzymać spadek po teściu lub teściowej? Czy zięć i synowa korzystają ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn?

Dziedziczenie ustawowe jest obok dziedziczenia testamentowego formą dziedziczenia. Z dziedziczeniem ustawowym mamy do czynienia w przypadku braku testamentu. Do dziedziczenia ustawowego powołane są osoby określone w ustawie Kodeks Cywilny w art. 931-940. W jakich częściach poszczególne osoby dziedziczą spadek?

W jaki sposób dziedziczą po sobie mąż i żona? Czy oprócz małżonka do spadku będą miały prawo także inne osoby?

Dzieci oraz małżonek w pierwszej kolejności dziedziczą z ustawy spadek po rodzicach. W jakich częściach? Jakich formalności powinni dopełnić? Co z dziedziczeniem na podstawie testamentu i podatkiem od spadku?

Dziedziczenie z testamentu ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Jednakże w sytuacji gdy spadkodawca nie powołał w testamencie spadkobiercy albo gdy żadna z osób nie chce lub nie może dziedziczyć, dochodzi do dziedziczenia ustawowego. Kto dziedziczy na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym, w jakiej kolejności i jaka część komu się należy?

Tytułowe zagadnienia są często występującymi praktycznymi zagadnieniami pojawiającymi się w związku z problematyką prawa spadkowego. Wiedza w tym przedmiocie ułatwia świadome podejmowanie decyzji, mających wpływ na zgromadzony majątek.

Wydziedziczenie to pozbawienie potencjalnych spadkobierców zachowku. Dziecko może zostać wydziedziczone tylko w ściśle określonych przez Kodeks cywilny przypadkach. Wprost z treści testamentu powinno wynikać wydziedziczenie.

Co do zasady dzieci spadkodawcy dziedziczą razem z żyjącym małżonkiem spadkodawcy (czyli ojcem lub matką bądź małżonkiem rodzica, odpowiednio macochą lub ojczymem), w częściach równych, przy czym udział spadkowy małżonka zmarłego nie może być mniejszy niż jedna czwarta część.

Powołanie do spadku może nastąpić z ustawy (według zasad wynikających z Kodeksu cywilnego) albo z testamentu (zgodnie z wolą spadkodawcy - testatora).

Komornicy pozytywnie przyjęli zmianę prawa wprowadzającą możliwość dziedziczenia długów tylko do wysokości odziedziczonego majątku. Obawiają się, że problemów nastręczy sporządzanie przez spadkobierców wykazu inwentarza majątku. Podobne obawy mają notariusze.

Nowe przepisy wchodzące w życie 18 października 2015 r. wprowadzają zmiany mające szczególne znaczenie dla spadkobierców. Niezłożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, będzie równoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W praktyce oznacza to zabezpieczenie przed długami spadkowymi przewyższającymi wartość aktywów spadkowych.

Od 17 sierpnia 2015 r. wszystkie kwestie dotyczące spadku po osobie mającej majątek lub krewnych w różnych państwach UE będą rozstrzygane przez jeden sąd, według przepisów tylko jednego z państw. Tego dnia wchodzą w życie umożliwiające to zmiany w prawie.

Nowe zasady odnoszące się do spraw spadkowych w Unii Europejskiej mają zwiększyć pewność i przewidywalność prawa oraz uchronić spadkobierców przed trudnościami, jakie wiązały się z realizacją ich praw spadkowych za granicą - wskazuje Ministerstwo Sprawiedliwości.

Śmierć osoby wynajmującej lokal socjalny czy też lokal komunalny stawia pod znakiem zapytania sytuację mieszkaniową osób wspólnie z nią zamieszkujących. Zarówno lokal socjalny, jak i lokal komunalny, nie stanowią przedmiotu własności najemcy, co powoduje, iż lokal taki nie wchodzi do masy spadkowej po zmarłym najemcy. W konsekwencji ani najemca, ani jego rodzina nie mogą podjąć żadnych skutecznych prawnie działań, które powodowałyby w przyszłości „dziedziczenie” praw do takiego lokalu przez rodzinę najemcy.

Wprowadzenie do polskiego prawa wspólnego Europejskiego Poświadczenia Spadkowego (EPS), mającego ułatwić wykazywanie obywatelom z całej Unii Europejskiej praw do spadku, zakłada rządowy projekt nowelizacji Kpc, Prawa o notariacie oraz niektórych innych ustaw, którym we wtorek 23 czerwca 2015 r. zajął się Sejm. Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem 17 sierpnia 2015 r.

Sejm uchwalił nowelizację prawa cywilnego dotyczącą odpowiedzialności za długi spadkowe. Nowe regulacje wprowadzają zasadę, zgodnie z którą dziedziczy się długi tylko do wysokości odziedziczonego majątku, a nie - jak dotychczas - w całości.

Zachowek zabezpiecza interesy osób tak by po śmierci spadkodawcy miały jakieś korzyści ze spadku nawet jeśli zostały pominięte w testamencie. Zachowek należy się tylko najbliższej rodzinie zmarłego. Co jeszcze warto wiedzieć o instytucji zachowku?

Przyjęcie jako zasady odpowiedzialności za długi spadkowe tylko do wysokości odziedziczonego majątku (tzw. przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza) przewiduje zmiana prawa cywilnego, którą w tym tygodniu ma zająć się Sejm. Projekt ma zapewnić równowagę między interesami spadkobierców i wierzycieli spadkodawcy. Zmiany te dotyczyć będą także dziedziczenia długów podatkowych.

Zwiększona ochrona spadkobierców przed dziedziczeniem długów spadkowych po rodzicach to główne założenie nowych przepisów dotyczących dziedziczenia. W miejsce dotychczas obowiązującej odpowiedzialności nieograniczonej wprowadzona zostanie zasada odpowiedzialności za długi spadkowe z dobrodziejstwem inwentarza.

Trwają prace nad nowymi przepisami dotyczącymi dziedziczenia. Nowe prawo będzie w większym stopniu chroniło spadkobierców przed przejęciem wszystkich długów zmarłego. Wprowadzona zostanie zasada odpowiedzialności za długi spadkowe z dobrodziejstwem inwentarza, w miejsce dotychczas obowiązującej odpowiedzialności nieograniczonej. Projekt zawiera też instytucję prywatnego wykazu inwentarza, co ma chronić interesy wierzycieli zmarłego.

Wprowadzenie prywatnego spisu inwentarza spadku to kolejna, obok ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe, zmiana przyjęta projektem nowelizacji ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Spis inwentarza ma sporządzać – na podstawie wzoru – sam spadkobierca.

Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych tylko do wysokości majątku spadku to główna zmiana wprowadzona nowelizacją kodeksu cywilnego. Zgodnie z przyjętym przez rząd projektem Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ma być od 2015 r. zasadą prawa spadkowego.

12 sierpnia 2014 r. rząd przyjął projekt nowelizacji kodeksu cywilnego w zakresie odpowiedzialności za długi zmarłego (spadkodawcy). Wprowadzona ma zostać zasada odpowiedzialności za długi spadkowe z tzw. dobrodziejstwem inwentarza (tj. do wysokości wartości aktywów), w miejsce obowiązującej obecnie zasady odpowiedzialności nieograniczonej. Zasady te mają również decydujące znaczenie przy odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spadkodawcy.

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność, który ze względu na wiek lub brak siły chce przekazać firmę swoim dzieciom, musi dobrze zaplanować swoje działanie. Polskie prawo nie przewiduje bowiem prostego sposobu na przekazanie jednoosobowej działalności. W jaki sposób taki przedsiębiorca może przekazać firmę swoim dzieciom?

Niegodność dziedziczenia jest instytucją uregulowaną przez przepisy księgi czwartej kodeksu cywilnego. Uznanie spadkodawcy za niegodnego dziedziczenia, rodzi bardzo dotkliwe dla niego konsekwencje.

Realizacja skutków prawnych związanych z dziedziczeniem jest uzależniona od woli spadkobiercy. Osobie powołanej do dziedziczenia ustawodawca w art. 1012 Kodeksu cywilnego (dalej jako k.c.), przyznaje trzy możliwości: może ona złożyć oświadczenie o prostym przyjęciu spadku, przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub oświadczenie o odrzuceniu spadku.

Gdy spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik ten nie otrzymuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego, które przewyższałoby wartością odziedziczoną ułamkową część masy spadkowej. W takiej sytuacji podatnik nie będzie zobowiązany do opodatkowania PIT otrzymanej spłaty. Nie musi jej też wykazywać w żadnej deklaracji podatkowej.

Na etapie pierwszego czytania w Sejmie zakończyły się prace nad poselskimi projektami dotyczącymi związków partnerskich.

Brak wspólnych dzieci nie wystarcza do objęcia całego majątku przez małżonka. Bez sporządzenia testamentu i wydziedziczenia w nim osób uprawnionych do zachowku należy wypłacić im odpowiednie części spadku.

Brak wspólnych dzieci nie wystarcza do objęcia całego majątku przez małżonka. Bez sporządzenia testamentu i wydziedziczenia w nim osób uprawnionych do zachowku należy wypłacić im odpowiednie części spadku. Czy wzajemne testamenty wykluczają zachowek?

Zachowek jest uprawnieniem przysługującym najbliższej rodzinie zmarłego w sytuacji, gdy zostali oni pominięci w testamencie. Czy roszczenie o zachowek jest jednak dziedziczne?

Spadek po bracie czy siostrze otrzymamy dopiero wówczas, gdy nie żyje już chociaż jedno z rodziców. To właśnie udział spadkowy, jaki przypadałby rodzicom, w ich braku, przechodzi na rodzeństwo spadkodawcy.

W przypadku, gdy zmarły nie pozostawił testamentu dziedziczenie odbywa się na podstawie ustawy Kodeks cywilny. Kto jest uprawniony do dziedziczenia ustawowego?

W pewnych okolicznościach osoba uprawniona do zachowku nie otrzyma go w pełnej wysokości lub wcale. Od kogo dochodzić wypłaty zachowku w takiej sytuacji?

Dziedziczenie ustawowe

Partnerzy a zachowek. Przepisy i propozycje zmian

Wyłączenie od dziedziczenia a wydziedziczenie. Co z zachowkiem?

Związki partnerskie w Polsce [dwa projekty ustaw]. Rejestracja w USC, wspólny majątek i nazwisko, jedno rozliczenie PIT, dziedziczenie, zwolnienie z podatku spadkowego, renta rodzinna i inne zmiany

Dziedziczenie ustawowe. Dla kogo spadek w 2024 roku?

Czy sprzedaż odziedziczonego towaru generuje obowiązek VAT?

Dziedziczenie ustawowe - kto dziedziczy, gdy brak testamentu?

Nowelizacja prawa spadkowego – do dalszych prac w komisji

Zmiany w spadkach w 2022 roku - dalecy krewni wyłączeni z kręgu spadkobierców

Krąg spadkobierców ustawowych – planowane zmiany

Sprzedaż odziedziczonej nieruchomości w Polsce przez osobę mieszkającą za granicą

Dziedziczenie ustawowe w 2021 r.

Kto dziedziczy po osobie bezdzietnej?

Nieruchomość w spadku - dziedziczenie, podatek sprzedaż

Zachowek - czym jest, kiedy i komu przysługuje i jak go obliczyć?

Dziedziczenie ustawowe a testament

Dziedziczenie ustawowe – kto dziedziczy po zmarłym?

Spadek po teściu lub teściowej – zasady, podatek

Dziedziczenie ustawowe – kodeksowa kolejność dziedziczenia

Spadek po mężu i żonie - kto i jak dziedziczy po małżonku?

Spadek po rodzicach – zasady dziedziczenia, formalności, podatek

Porządek dziedziczenia ustawowego - kto po kim dziedziczy i jaki udział?

Rozwód i separacja a dziedziczenie ustawowe

Jak skutecznie wydziedziczyć dziecko?

Dziedziczenie przez dzieci spadkodawcy

Nowe zasady dziedziczenia od 2016 r.

Zmiany w dziedziczeniu długów spadkowych - problemy z wykazem inwentarza majątku

Zmiany w dziedziczeniu - od 18 października 2015 r. spadkobiercy lepiej chronieni

Jedno postępowanie spadkowe w sprawach o charakterze międzynarodowym w UE

Nowe zasady spadkowe mają zwiększyć pewność prawa

Czy można sobie zapewnić „dziedziczenie” praw do lokalu komunalnego oraz praw do lokalu socjalnego?

Europejskie Poświadczenie Spadkowe - Sejm rozpoczął prace

Odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wysokości odziedziczonego majątku

Co to jest zachowek i co warto o nim wiedzieć?

Ograniczona odpowiedzialność za długi spadkowe

Ochrona przed dziedziczeniem długów po rodzicach

Nowe przepisy spadkowe pomogą uniknąć dziedziczenia długów

Prywatny spis inwentarza spadku

Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych

Odpowiedzialność za długi spadkowe – zmiany od 2015 roku

Przekazanie firmy dzieciom

Niegodność dziedziczenia

Skutki odrzucenia spadku

Czy spłata otrzymana w ramach zniesienia współwłasności jest opodatkowana PIT

Nie będzie ustawy o związkach partnerskich

Zabezpieczenie wdowców przed płaceniem zachowku

Zabezpieczenie wdowców przed płaceniem zachowku

Dziedziczenie prawa do zachowku

Spadek po bracie

Czym jest dziedziczenie ustawowe?

Kto otrzyma niższy zachowek?