Tematy - Sprawy rodzinne, Postępowanie spadkowe

Uznanie za niegodnego dziedziczenia i wydziedziczenie mają podobne skutki i zdarza się, że są mylone. Trzeba jednak wiedzieć, iż to odmienne instytucje prawa spadkowego. Czym się różnią? Jakie są aktualne przepisy?

Chociaż w 2025 r. nie zmieniły się przepisy dotyczące postępowania spadkowego, to warto przypomnieć o najważniejszych terminach. Ich przegapienie może mieć poważne skutki dla spadkobiercy.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Jest to zasada, od której przepisy przewidują wyjątki. Jakie? Oto przykładowe sytuacje!

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów.

Rozbieżne postanowienia spadkowe uniemożliwiają spadkobiercom podjęcie działań takich jak podział majątku czy sprzedaż. Jakie zmiany proponuje resort sprawiedliwości?

W odstępie kilkunastu lat ten sam sąd wydał dwa prawomocne postanowienia o nabyciu spadku po tej samej osobie. Odmiennie uregulował jednak kwestie dziedziczenia. Pierwsze postanowienie stwierdziło nabycie spadku w całości przez żonę spadkodawcy na podstawie testamentu, drugie zaś – nabycie spadku z mocy ustawy przez syna, córkę i żonę zmarłego. Skargę nadzwyczajną w tej sprawie złożył Rzecznik Praw Obywatelskich.

Kogo sąd wezwie na rozprawę? Kto zostanie zawiadomiony o odrzuceniu spadku? Jakie nowe kompetencje uzyska sąd spadku? Oto kilka ważnych nowości w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku.

Jak ubezwłasnowolnić osobę starszą. Ubezwłasnowolnienie osoby starszej to pozbawienie jej zdolności do czynności prawnych. Głównym powodem podjęcia takiej decyzji jest dobro osoby starszej, która starzejąc się – wskutek dotykających ją chorób – traci zdolność do podejmowania m.in. racjonalnych decyzji. Jak ubezwłasnowolnić osobę starszą? Jak wygląda proces i ile trwa?

Skala problemu podwójnych postanowień spadkowych nie zmniejsza się – wynika ze spraw prowadzonych w Biurze RPO. Uniemożliwia to działania prawne spadkobierców wobec nieruchomości, jak wpis w księdze wieczystej, podział majątku, nie mówiąc o jego sprzedaży.

Rząd prowadzi aktualnie prace nad ustawą, której przedmiotem będzie nowelizacja Kodeksu cywilnego. W tej chwili projekt jest na etapie opiniowania, a Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza wdrożyć zmiany w życie jeszcze w 2022 roku. Tematem prac są przepisy dotyczące części IV Kodeksu, czyli normujące postępowanie spadkowe. Wyjaśniamy, co ulegnie zmianie w tym zakresie i czy w realny sposób przyczyni się to do usprawnienia postępowań spadkowych.

Projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego przewiduje ważne zmiany w prawie spadkowym. Mają one przeciwdziałać niektórym przeszkodom, które występują w postępowaniach spadkowych.

„Mediacje sprawdzają się zarówno w prawie gospodarczym, jak i cywilnym” – przekonuje radca prawny Iwona Pruszyńska.

Ważne zmiany w prawie spadkowym zawiera projekt przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Dotyczą one m.in. nowej przesłanki niegodności dziedziczenia.

Jedną z możliwości odrzucenia spadku po osobie bliskiej w Polsce, gdy samemu mieszka się za granicą jest udanie się do konsula Rzeczypospolitej Polskiej we właściwym terytorialnie urzędzie i złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Jak wygląda odrzucenie spadku przed konsulem?

Jak obecnie wyglądają rozprawy w sądach? W jakim stopniu sytuacja związana z koronawirusem wpływa na wysokość płaconych alimentów? Czy ograniczenia w działalności przedszkoli lub szkół mogłyby stanowić powód do zmiany ustalonych kontaktów? O praktycznych aspektach dotyczących spraw rodzinnych opowiada adwokat Agnieszka Jakubowska-Gregier.

Kult pamięci po osobie zmarłej jest jednym z dóbr osobistych. Prawo chroni zatem niemajątkowy charakter prawa do grobu, polegający na pielęgnowaniu wspomnień, dbałości o nagrobek czy odbywaniu ceremonii religijnych.

Zachowek jest bardzo złożoną instytucją prawa spadkowego. Przepisy go regulujące zawarte są w w kodeksie cywilnym w księdze czwartej dotyczącej spadków, są one dość jasne i klarowne, jednak tylko z pozoru. Prowadząc sprawę o zachowek adwokat musi być bardzo ostrożny i przewidzieć, a przede wszystkim sprawdzić wszystkie możliwe sytuacje prawne związane ze spadkiem m.in. możliwość wydziedziczenia jednego z uprawnionych do zachowku, odrzucenie spadku, niegodność dziedziczenia, rozwód, wcześniejsza darowizna itp. Każda taka sprawa wymaga indywidualnego podejścia i dogłębnej analizy.

Śmierć bliskiej osoby może przysporzyć wiele problemów w rodzinie zwłaszcza jeśli w skład masy spadkowej wchodzi jakaś nieruchomość. Natomiast można tego uniknąć poprzez sporządzenie testamentu, który jest jedynym i wyłącznym wyrażeniem woli, kształtującym sytuację majątkową spadkobierców względem szeroko rozumianego majątku spadkodawcy.

Ważne zmiany dotyczące opłat w sprawach cywilnych m.in. spadkowych i rodzinnych przewiduje uchwalona w lipcu 2019 r. nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Wiele stawek opłat ulegnie podwyższeniu.

Sąd Najwyższy rozpatrzył pierwszą skargę nadzwyczajną. Wyrok uchylił orzeczenie spadkowe, wydane przez jeden z sądów rejonowych w 2000 r.

Od 9 lutego 2019 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące udostępniania dokumentacji medycznej po śmierci pacjenta. Co przedmiotowe zmiany oznaczają dla członków rodziny zmarłego?

Spadkobierca, wedle własnej woli, może spadek przyjąć bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też ten spadek odrzucić. Na złożenie stosownego oświadczenia spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania.

Małżeństwa polsko-ukraińskie są coraz popularniejsze. „Przekrój spraw związanych z obywatelami Ukrainy nie różni się w sposób istotny od problemów, jakie mają Polacy. Są to oczywiście sprawy rozwodowe, konflikty o dzieci, kwestie związane z uregulowaniem sytuacji majątkowej małżonków" - przekonują Adwokat Ukriański Iryna Myzyna i radca prawny Bartosz Kowalak z Kancelarii Adwokacko-Radcowskiej Kacprzak - Kowalak w Poznaniu. W jaki sposób prawo reguluje relacje rodzinne małżeństw binacjonarnych?

Nic nie jest wieczne, również sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, które w pewnych okolicznościach może zostać zmienione przez sąd. Aby jednak doszło do zmiany postanowienia, musi zaistnieć uzasadnione przypuszczenie, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony.

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ma na celu rozwianie wątpliwości co do statusu spadku i osób uczestniczących w tym postępowaniu. Prawo do złożenia wniosku do sądu o wszczęcie postępowania ma każda osoba mająca interes prawny w stwierdzeniu nabycia spadku. Jak powinien wyglądać taki wniosek?

Spadkobiercy dziedziczą cały majątek po spadkodawcy, w tym konieczność spłaty zaległych rat alimentów. Jeżeli zaległości były wyższe, niż 500 zł, które regulował Fundusz Alimentacyjny, to różnica między zasądzonym świadczeniem, a wypłacanym, wchodzi w skład spadku jako dług. Istnieje jednak pewien sposób na to by uniknąć tego zobowiązania - jak to zrobić?

Spadek to ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego przechodzących na spadkobierców z chwilą śmierci spadkodawcy. Przedstawiamy najważniejsze informacje odnośnie dziedziczenia.

W pierwszej kolejności roszczenie o zachowek powinniśmy kierować przeciwko spadkobiercom zmarłego. Co możemy zrobić w sytuacji, gdy od nich nie możemy otrzymać należnego nam zachowku?

Ponad 2,1 mln złożonych wniosków, 675 tys. wydanych decyzji, wypłaconych prawie 430,5 mln zł - to pierwsze podsumowanie działania programu Rodzina 500 plus.

Nowelizacja prawa spadkowego weszła w życie w niedzielę. Wprowadza zasadę dziedziczenia długów tylko do wysokości odziedziczonego majątku. Przyczynia się również do większej ochrony spadkobierców.

Ulga mieszkaniowa na gruncie znowelizowanej 27 grudnia 2013 roku ustawy o podatku od spadków i darowizn rozumiana jest jako konstrukcja umożliwiająca uniknięcie zapłaty podatku od nabytej nieodpłatnie nieruchomości. Kto i na jakich warunkach może skorzystać z ulgi mieszkaniowej?

W sytuacji, gdy długi spadkowe są znaczne i mogą przewyższyć wartość spadku, należy rozważyć odrzucenie spadku, ewentualnie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W sytuacji gdy decydujemy się na odrzucenie spadku, pamiętajmy o swoich dzieciach. Jak wygląda procedura odrzucenia spadku?

Testament ustny to szczególna forma sporządzenia ostatniej woli. Dotyczy osób, wobec których zachodzi obawa rychłej śmierci. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego zapowiada reformę prawa spadkowego w zakresie testamentu ustnego oraz prawa do zachowku.

Ulgowe bilety na przejazdy pociągami, do muzeów, galerii i ośrodków sportu, a także bezpłatny wstęp do parków narodowych, a nawet zniżki na usługi hotelowe i gastronomiczne - to tylko niektóre zniżki, jakie przewiduje ogólnopolska Karta Dużej Rodziny, opracowana w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.

Oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku jest bezwarunkowe, bezterminowe i nieodwołalne. Jeżeli będzie dotknięte wadami oświadczenia woli, może być objęte bezwzględną nieważnością. W jaki sposób złożyć ważne oświadczenie?

Testament jest wyrazem swobody w decydowaniu o tym, komu chce się przekazać majątek. Testament może być w każdej chwili odwołany przez spadkodawcę, w całości lub częściowo. Bliscy spadkodawcy mogą uniknąć zapłacenia podatku od nabycia spadku. Spadek z długami można odrzucić, ale nie w każdym wypadku jest to możliwe. Kwestie te wyjaśnione zostały poniżej.

Osobom, które byłyby powołane do spadku w drodze ustawy należy się zachowek. Uprawnieni stale niezdolni do pracy bądź małoletni mają prawo do wyższego zachowku w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, który by im przypadał w drodze dziedziczenia ustawowego.

Jak eksmitować z lokalu komunalnego sprawcę stosowania przemocy w rodzinie?

Ile czteroosobowa rodzina wydaje każdego miesiąca na usługi fryzjerskie? Na pewno co najmniej 200–300 zł. Warto wiedzieć, że w tej cenie można zapewnić całej rodzinie stałą opiekę prawną – uwaga! – na cały rok. Tyle bowiem kosztuje roczna składka za polisę ubezpieczenia ochrony prawnej dla cztero- lub pięcioosobowej rodziny na rynku ubezpieczeniowym.

Redakcje czasopism ,,Pracownik Socjalny w Terenie”, ,,Doradca Kierownika OPS” oraz „Głos Pedagogiczny” zapraszają do udziału w konkursie Pracownik Socjalny Roku 2013. Konkurs skierowany jest do pracowników socjalnych zatrudnionych w Ośrodkach Pomocy Społecznej. Wręczenie nagród nastąpi podczas VIII Ogólnopolskiego Kongresu dla Pedagogów Szkolnych i Pracowników OPS.

Opiekun prawny sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem osoby pozostającej pod jego opieką. Czy jako pracownikowi przysługuje mu prawo do dwóch dni wolnego na opiekę nad dzieckiem? Jakie warunki musi spełnić opiekun?

Testament notarialny jest jedną z najbezpieczniejszych form testamentów zwykłych, który jest traktowany jako dokument urzędowy i musi spełniać określone wymagania ustawowe. W jaki sposób można zatem unieważnić testament notarialny?

Sytuacja dziecka po rozwodzie rodziców jest w pełni uzależniona od decyzji. Sąd dysponuje kilkoma możliwościami w odniesieniu do uprawnień rodziców wobec dzieci po uzyskaniu przez nich rozwodu.

Istnieje kilka formalnych kroków, jakie muszą podjąć rodziny zmarłej osoby. Warto zaznaczyć, że w wypadku pochówku na terenie Wielkiej Brytanii koszty z tym związane są dosyć wysokie.

Opiekuna osoby starszej ustanawia sąd opiekuńczy, jeśli istnieją ku temu powody. Przyczyną takiej konieczności może być niezdolność do dbania o interesy osobiste, majątkowe czy potrzeby życiowe. Wyznaczony opiekun jest przedstawicielem ustawowym danej osoby, co oznacza, że może dokonywać czynności prawnych w jej imieniu.

Przedstawiamy bezpłatny wzór wniosku o odebranie dziecka. Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej.

Od 2013 r. becikowe można uzyskać przy spełnieniu kryterium dochodowego. Podpowiadamy jak krok po kroku ubiegać się o świadczenie na nowych zasadach.

Jeżeli projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw wejdzie w życie, od 2013 r. będzie funkcjonował nowy, tzw. specjalny zasiłek opiekuńczy.

Zastanawiamy się często, dlaczego ofiary przemocy w rodzinie pozostają w krzywdzących związkach przez wiele lat i nie potrafią się z nich uwolnić. Dlaczego tak się dzieje, że ofiary uważają, że nie ma wyjścia z sytuacji, w której się znajdują i trudniej im bronić się przed przemocą, wyjaśniają m.in. mechanizmy przemocy.

Sprawy rodzinne, Postępowanie spadkowe

Niegodny czy wydziedziczony? Prawo spadkowe po zmianach

5 ważnych terminów w postępowaniu spadkowym w 2025 roku [LISTA]

Nie wszystko dziedziczymy. Co nie wchodzi w skład spadku? [5 przykładów]

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

MS przygotowuje zmiany w postępowaniu spadkowym. Mają zapobiegać rozbieżnym decyzjom sądów

Jeden spadkodawca, ale dwie odmienne decyzje sądu. RPO składa skargę nadzwyczajną

Postępowanie spadkowe ma być szybsze. Co się zmieni i od kiedy?

Jak ubezwłasnowolnić osobę starszą

RPO interweniuje w sprawie podwójnych postanowień spadkowych

Postępowanie spadkowe – zmiany Kodeksu cywilnego w 2022 roku

Prawo spadkowe do zmiany, czyli zapowiadana nowelizacja KC

Mecenas Pruszyńska: Rolą mediacji jest wygaszanie konfliktu

Prawo spadkowe - planowane zmiany

Odrzucenie spadku przed konsulem - jak i kiedy?

Koronawirus – alimenty i kontakty z dzieckiem w praktyce [WYWIAD]

Kult pamięci po osobie zmarłej a prawo

Zachowek - czym jest, kiedy i komu przysługuje i jak go obliczyć?

Rodzina toczy spór o spadek. Czy da się tego uniknąć?

Opłaty w sprawach rodzinnych i spadkowych 2019 – ważne zmiany

Pierwsza skarga nadzwyczajna w SN zakończona uchyleniem orzeczenia spadkowego

Dokumentacja medyczna na żądanie rodziny zmarłego pacjenta – zmiany w przepisach

Oświadczenie o przyjęciu spadku z mocy ustawy 2019 – WZÓR

Małżeństwo polsko-ukraińskie w praktyce prawnika (wywiad)

Jak zmienić postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku?

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku z testamentu 2018/2019 – WZÓR

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku z ustawy 2018/2019 – WZÓR

Spadkodawca zalegał z alimentami? Możesz odziedziczyć spory dług - jak tego uniknąć?

Spadek 2018 – wszystko co musisz wiedzieć

Przeciwko komu kierować roszczenie o zachowek?

Pierwsze podsumowanie programu Rodzina 500 plus

Zmiany w prawie spadkowym

Ulga mieszkaniowa

Odrzucenie spadku w polskim prawie

Testament ustny – zmiany w prawie spadkowym

Karta Dużej Rodziny

Kiedy oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest nieważne?

Odrzucenie obciążonego długami spadku

Kto ma prawo do wyższego zachowku?

Eksmisja z lokalu komunalnego sprawcy przemocy rodzinnej

Ubezpieczenie ochrony prawnej dla rodziny - prawnik tańszy od fryzjera

Zostań Pracownikiem Socjalnym 2013 – podziel się swoimi sukcesami!

Czy opiekunowi prawnemu przysługują dwa dni na opiekę nad dzieckiem?

Unieważnienie testamentu notarialnego

Sytuacja dziecka po rozwodzie rodziców

Śmierć i pogrzeb w Wielkiej Brytanii - formalności, koszty

Opiekun prawny dla osoby starszej

Wzór wniosku o odebranie dziecka

Becikowe od 2013 r. - krok po kroku

Nowy specjalny zasiłek opiekuńczy - od 2013 r.?

Psychologiczne mechanizmy przemocy w rodzinie