REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo karne intertemporalne (art. 4)

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Opracował: Damian Skowron
Istotne jest jaka ustawa obowiązuje w czasie popełnienia czynu zabronionego przez sprawcę.
Istotne jest jaka ustawa obowiązuje w czasie popełnienia czynu zabronionego przez sprawcę.

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

Omawiając ten artykuł należy pamiętać również o art. 1 Kodeksu karnego, który opisany jest tutaj. Mówi on o tym że odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Ważne będzie jaka ustawa obowiązuje w czasie popełnienia czynu zabronionego przez sprawcę. Komplikacja nastąpi dopiero, gdy po popełnieniu określonego czynu przez sprawcę, nastąpi zmiana przepisów prawa karnego.

REKLAMA

REKLAMA

Art. 4§1 mówi o tym że, kiedy zmienia się ustawa na mocy której oskarżony zostaje pociągnięty do odpowiedzialności, stosuje się ustawę dla niego względniejszą, czyli taką, która przewiduje łagodniejsze potraktowanie sprawcy za czyn, który popełnił.

Pod pojęciem użytym w treści artykułu „stara ustawa” mamy na myśli ustawę (w tym wypadku Kodeks karny), która obowiązuje w momencie popełnienia czynu zabronionego. Natomiast pod pojęciem „nowa ustawa” będziemy rozumieć ustawę, która obowiązuje w momencie orzekania przez sąd lub w sytuacji, gdy sprawca odbywa już karę, a podstawa prawna na mocy której został skazany ulega zmianie.

Zobacz serwis: Prawo karne

Możemy spotkać się z takimi pojęciami jak:

Penalizacja – to sytuacja, gdy nowa ustawa wprowadza penalizację zachowania oznaczać to będzie że sąd będzie musiał stwierdzić brak podstaw do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej, ponieważ popełniony przez niego czyn w momencie obowiązywania starej ustawy nie był przestępstwem. Mimo iż w nowej ustawie ten sam czyn będzie już traktowany jako przestępstwo to sprawca nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Depenalizacja – to sytuacja, gdy sprawca popełnia przestępstwo, według starej ustawy, jednak na mocy nowej ustawy czyn, który popełnił nie jest przestępstwem i nie można sprawcy pociągnąć do odpowiedzialności karnej.

Modyfikacja penalizacji – za popełnienie takiego samego czynu zarówno w nowej ustawie jak i w starej ustawie, różnią się sankcję karne przewidziane za popełnienie tego czynu.

Art. 4§2 mówi o sytuacji, gdy za popełniony czyn, została orzeczone kara która jest surowsza niż przewiduje to nowa ustawa. Wówczas orzeczoną karę, zamienia się z korzyścią dla sprawcy, do górnej granicy przewidzianej w nowej ustawie.

Za popełniony czyn została orzeczona kara pozbawienia wolności na okres 8 lat, natomiast za taki sam czyn w nowej ustawie górna granica wymierzonej kary wynosi 6 lat. Wówczas z korzyścią dla sprawcy, kara zostanie zmniejszona do lat 6.

REKLAMA

Art. 4§3 opisuje sytuację w której za czyn według nowej ustawy nie jest przewidziana kara pozbawienia wolności lecz kara łagodniejsza. Stosuję się zatem karę niższą z obowiązującego katalogu kar (art. 32 Kodeksu karnego) czyli grzywnę lub ograniczenie wolności.

Na łamach opisywanego artykułu może dojść jeszcze do sytuacji, w której czyn według nowej ustawy nie będzie już zagrożony karą (depenalizacja). Zatarcie skazania z mocy prawa skutkuje tym że skazanie uznaje się za niebyłe. Wpis o popełnieniu tego czynu zostaje usunięty z rejestru skazanych. W przypadku gdy rozpoczęło się już wykonywanie kary zostaje ono przerwane w momencie wejścia w życie nowej ustawy. Gdyby ustawa weszła w życie w momencie gdzie kary jeszcze nie zaczęto wykonywać, wówczas postępowanie wykonawcze ulega umorzeniu. 

Zobacz również: Bezpłatne porady prawne

Podstawa prawna: Art. 4 Kodeksu karnego

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA