Tematy - Czyn - INFOR.PL

Nie popełnia przestępstwa ten, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

9 listopada 2013 r. weszło w życie część nowych przepisów zreformowanej procedury karnej. Część czynów kwalifikowanych jako przestępstwa została przeniesiona na poziom wykroczeń, wobec czego nastąpi zmiana w orzekaniu kar za niektóre czyny. Jakie nastąpią zmiany?

Znamiona czynu zabronionego to elementy przepisu karnego, które opisują konstrukcję danego przestępstwa, wskazują, jakie dokładnie zachowania danej osoby oraz jakie okoliczności zdarzenia powodują, iż można mówić o popełnieniu przestępstwa (lub nie). Występowanie tych znamion jest badane cały czas w toku procesu, a ich brak rodzi konkretne skutki procesowe.

W języku prawniczym i w odniesieniu do spraw karnych bardzo często pojawia się zwrot o tym, iż sprawca spełnił bądź nie tzw. znamion czynu zabronionego. Należy wyjaśnić znaczenie tego pojęcia.

Zgodnie z treścią przepisu art. 399 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli w toku rozprawy okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia (poza granice zachowania objętego aktem oskarżenia) można czyn zakwalifikować według innego przepisu prawnego, sąd powinien o tym uprzedzić obecne na rozprawie strony, a na wniosek oskarżonego przerwać rozprawę w celu umożliwienia mu przygotowania się do obrony.

Zgodnie z Kodeksem karnym odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Niezawiadomienie organów ścigania o popełnieniu przestępstwa jest karalne. Nie dotyczy to jednak wszystkich przestępstw, a tylko tych wyróżnionych w art. 240 kodeksu karnego. Jakie to przestępstwa? Jaka kara grozi za niezawiadomieniu o ich popełnieniu?

Przepisów dotyczących przedawnienia karalności nie stosuje się do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych. Nie stosuje się ich również do umyślnego przestępstwa: zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności łączonego ze szczególnym udręczeniem, popełnionego przez funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych.

Jeżeli sprawca dopuścił się czynu zabronionego w stanie niepoczytalności określonej w art. 31 § 1, sąd może orzec tytułem środka zabezpieczającego obowiązek lub zakazy wymienione w art. 39 pkt 2-3, jeżeli jest to konieczne ze względu na ochronę porządku prawnego, oraz przepadek wymieniony w art. 39 pkt 4.

Nie popełnia przestępstwa, kto z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony, jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego.

Ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo. Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów. W przypadku określonym w § 2 sąd wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych środków przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

Przepisy kodeksu wykroczeń precyzyjnie regulują sytuacje, gdy sprawcą wykroczenia jest osoba, co do której istnieją wątpliwości odnośnie stanu jej zdrowia psychicznego.

Skazując za występek o charakterze chuligańskim, sąd wymierza karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości nie niższej od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Pomimo, iż polskie ustawodawstwo zawiera wiele środków przeciwdziałających demoralizacji nieletnich, większość z nich nie jest skuteczna. Najbardziej dotkliwym z nich jest właśnie umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym.

Kodeks karny ustanawia pewną minimalną granicę wiekową, poniżej której niemożliwe jest pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności karnej za popełniony czyn na podstawie kodeksu karnego.

W kodeksie wykroczeń karalna jest zarówno kradzież, jak i przywłaszczenie mienia (cudzej rzeczy ruchomej), jeżeli wartość przedmiotu nie przekracza 250 zł (w przeciwnym wypadku jest to już przestępstwo). Zwraca uwagę fakt, iż nie tylko sprawca podlega odpowiedzialności za wykroczenie, ale również podżegacz i pomocnik, a dodatkowo obok dokonania sprawca odpowiada również za samo usiłowanie popełnienie tego wykroczenia.

Określenie, kto i w jakiej sytuacji ponosi odpowiedzialność za wykroczenie jest niezmiernie ważne. Kwestii odpowiedzialności za wykroczenie nie można sprowadzić do jednej okoliczności – składa się na nich kilka powiązanych ze sobą okoliczności.Odpowiedzialność za wykroczenie jest zdolnością popełnienia czynu, który jest wykroczeniem połączoną z koniecznością przyjęcia ujemnych konsekwencji (czyli kary lub innej dolegliwości).

Prawo wykroczeń określa warunki odpowiedzialności wykroczeniowej, wymienia czyny zagrożone jako wykroczenia. Dopełnieniem funkcji prawa wykroczeniowego, umożliwiającej pełne poniesienie odpowiedzialności przez sprawcę jest określenie systemu kar i innych dolegliwości, jakie można wymierzyć za poszczególne wykroczenie.Generalnie, w przepisie art. 18 i kolejnych kodeksu wykroczeń określono rodzaje kar za wykroczenie. Są nimi: areszt, ograniczenie wolności, grzywna i nagana.

Sąd, uznając za celowe orzeczenie pozbawienia lub ograniczenia praw rodzicielskich lub opiekuńczych w razie popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu z nim, zawiadamia o tym właściwy sąd rodzinny.

Organizacje społeczne, fundacje i stowarzyszenia, o których mowa w art. 47, 49 i 57a § 2, muszą obejmować swoją działalnością terytorium całego kraju.

Jeżeli sprawca osiągnął z popełnienia przestępstwa, chociażby pośrednio, korzyść majątkową niepodlegającą przepadkowi przedmiotów wymienionych w art. 44 § 1 lub 6, sąd orzeka przepadek takiej korzyści albo jej równowartości. Przepadku nie orzeka się w całości lub w części, jeżeli korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.

Nie popełnia umyślnie czynu zabronionego, kto pozostaje w błędzie co do okoliczności stanowiącej jego znamię. Odpowiada na podstawie przepisu przewidującego łagodniejszą odpowiedzialność sprawca, który dopuszcza się czynu w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność stanowiąca znamię czynu zabronionego, od której taka łagodniejsza odpowiedzialność zależy.

Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego, jeżeli spodziewana korzyść ma istotne znaczenie poznawcze, medyczne lub gospodarcze, a oczekiwanie jej osiągnięcia, celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy.

Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego. Nie popełnia przestępstwa także ten, kto, ratując dobro chronione prawem w warunkach określonych w § 1, poświęca dobro, które nie przedstawia wartości oczywiście wyższej od dobra ratowanego.

Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Odpowiada jak za podżeganie, kto w celu skierowania przeciwko innej osobie postępowania karnego nakłania ją do popełnienia czynu zabronionego; w tym wypadku nie stosuje się art. 22 i 23.

Nie podlega karze współdziałający, który dobrowolnie zapobiegł dokonaniu czynu zabronionego.Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w stosunku do współdziałającego, który dobrowolnie starał się zapobiec dokonaniu czynu zabronionego.

Odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu. Odpowiada za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakłania ją do tego.

Przygotowanie zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popełnienia czynu zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności w tymże celu wchodzi w porozumienie z inną osobą, uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub sporządza plan działania.

Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie; występek można popełnić także nieumyślnie, jeżeli ustawa tak stanowi.

Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą. Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.

Ustawę karną polską stosuje się do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również na polskim statku wodnym lub powietrznym, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej.

Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

Kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem zasad humanitaryzmu, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka.

Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

Schronisko dla nieletnichJest to specjalna placówka opieki całkowitej podlegająca Ministerstwu Sprawiedliwości, która realizuje funkcję diagnostyczną, resocjalizacyjną i zapobiegawczą (zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania sądowego).

Polski kodeks karny przewiduje dwie instytucje - błąd co do faktów i błąd co do prawa. Obydwie one wyłączają winę oskarżonego.

Prowokacja to jeden ze środków jakimi dysponują organy ścigania w walce z przestępcami.

Osoba niepoczytalna nie odpowiada przed sądem. Co to jednak oznacza, że ktoś jest niepoczytalny. Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w poniższym artykule

Znęcanie się bardzo trudno udowodnić. Trudno jest również doprecyzować co jest znęcaniem się a co nim nie jest.

Karanie małoletnich jest bardzo drażliwym tematem. Jedni uważają, że jest to dobry środek wychowawczy inni natomiast są zdania, że to patologia i coś nieludzkiego. Warto zwrócić uwagę co na ten temat stanowi kodeks karny.

Polski kodeks karny przewiduje karę nie tylko za sprawstwo ale również za współsprawstwo i sprawstwo kierownicze.

Lex retro non agit to jedna z podstawowych zasad prawa karnego. Zasada ta obowiązuje także w polskim prawie karnym

Współczesne prawo karne mówi, że każdy człowiek, który popełnia czyn zabroniony czy to poprzez działanie, czy zaniechanie podlega odpowiedzialności karnej - i ta zasada nazwana jest zasadą odpowiedzialności karnej za czyn.

Prawo karne jest bardzo ważną dziedziną prawa. Zajmuje się ono odpowiedzialnością człowieka za popełnienie czynu zabronionego.

Wykroczenia o charakterze chuligańskim polegają na umyślnym godzeniu w porządek lub spokój publiczny albo umyślnym niszczeniu lub uszkadzaniu mienia. Takie wykroczenie ma miejsce, jeżeli sprawca działa publicznie oraz w rozumieniu powszechnym bez powodu lub z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie podstawowych zasad porządku prawnego.

Co do zasady za przestępstwa nie odpowiada osoba, która nie ukończyła 17 lat. W wyjątkowych sytuacjach odpowiedzialność może ponosić już 15-o latek. Młodsi odpowiadają zgodnie z ustawą o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Czyn

Nieświadomość bezprawności a odpowiedzialność karna

Zmiany w postępowaniu karnym - niektóre przestępstwa będą wykroczeniami

Brak znamion czynu zabronionego

Czym są znamiona czynu zabronionego?

Zmiana kwalifikacji prawnej czynu przez sąd

Czyn zabroniony

Czyn nieuczciwej konkurencji

Czy niezawiadomienie o przestępstwie jest karalne?

Jakie czyny zabronione nie przedawniają się (art. 105)

Jakie są przesłanki orzekania zakazów (art. 99)

Niepoczytalność i ograniczona poczytalność (art. 31)

Czym jest czyn ciągły? (art. 12)

Kumulatywny zbieg przepisów ustawy (art. 11)

Niepoczytalność lub poczytalność ograniczona sprawcy wykroczenia

Kara za występek o charakterze chuligańskim (art. 57a)

Kiedy nieletni zostanie umieszczony w zakładzie poprawczym

Kiedy nieletni odpowie za przestępstwo

Kradzież i przywłaszczenie cudzej rzeczy

Warunki odpowiedzialności za wykroczenie

Kary w kodeksie wykroczeń

Zawiadomienie sądu rodzinnego (art. 51)

Świadczenie pieniężne nietrzeźwego sprawcy (art. 49a)

Przepadek korzyści majątkowych (art. 45)

Błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu (art. 28)

Eksperyment w kodeksie karnym (art. 27)

Stan wyższej konieczności (art. 26)

Obrona konieczna (art. 25)

Odpowiedzialność prowokatora (art. 24)

Dobrowolne zapobiegnięcie (art. 23)

Postaci sprawstwa (art. 18)

Znamiona i karalność przygotowania (art. 16)

Umyślność i nieumyślność czynu (art. 9)

Zasada umyślności (art. 8)

Zbrodnia a występek (art. 7)

Zasada terytorialności (art. 5)

Prawo karne intertemporalne (art. 4)

Dyrektywa stosowania kar (art. 3)

Elementy struktury przestępstwa (art. 1)

Schronisko dla nieletnich

Co oznacza nieświadomość co do bezprawności czynu?

Czym jest prowokacja?

Co to jest niepoczytalność?

Kto może odpowiadać za przestępstwo znęcania się?

Czy karcenie małoletnich jest karalne?

Co to jest sprawstwo, współsprawstwo i sprawstwo kierownicze?

Co oznacza zakaz retroakcji w prawie karnym?

Jakimi zasadami kieruje się współczesne prawo karne?

Jakie funkcje powinno spełniać prawo karne?

Wykroczenie chuligańskie

Kiedy nieletni odpowiadają za przestępstwa