REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwolnienie lekarskie: jak pracodawca może weryfikować L4?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agata Majewska
Radca prawny
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Z uwagi na obowiązek poszanowania przez pracodawcę takich dóbr osobistych pracownika, jak jego do odpoczynku i regeneracji, nadmierna i nieuzasadniona kontrola korzystania ze zwolnienia lekarskiego rodzić może roszczenia ze strony podwładnego./Fot. Shutterstock
Z uwagi na obowiązek poszanowania przez pracodawcę takich dóbr osobistych pracownika, jak jego do odpoczynku i regeneracji, nadmierna i nieuzasadniona kontrola korzystania ze zwolnienia lekarskiego rodzić może roszczenia ze strony podwładnego./Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy pracodawca może samodzielnie weryfikować fakt przebywania przez swoich podwładnych na zwolnieniu lekarskim? Czy podczas kontroli L4 pracodawca może ingerować w prywatność pracownika?

Kontrola L4. Czy pracodawca może ingerować w prywatność pracownika?

Sezon zimowy to okres wzmożonych zwolnień lekarskich z powodu choroby. Praktyka pokazuje jednak, że nie zawsze służą one faktycznej regeneracji i powrotowi do zdrowia. Nierzadko pracodawca boryka się z problemem polegającym na korzystaniu przez pracowników ze zwolnień, pomimo braku rzeczywistej niezdolności do pracy.

REKLAMA

I tutaj pojawia się pytanie, czy pracodawca może samodzielnie weryfikować fakt przebywania przez swoich podwładnych na zwolnieniu lekarskim?

Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami

Kontrola przez ZUS lub ... samego pracodawcę

Zasady kontroli prawidłowości wystawiania i wykorzystywania zwolnień lekarskich reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz.U. 1999 Nr 65, poz. 743).

Przewiduje ono 2 możliwości kontroli pracowników korzystających z L4:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – zarówno z własnej inicjatywy, jak i na wniosek pracodawcy;
  • przez pracodawcę jako płatnika składek na ubezpieczenie chorobowe, o ile zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.

Oznacza to, że o ile ZUS może weryfikować prawidłowość zwolnień lekarskich w każdych warunkach, pracodawca może dokonać samodzielnej kontroli jedynie, jeśli zgłasza do ubezpieczenia więcej niż 20 osób – w tym również zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych podlegających oskładkowaniu.

Jak może przebiegać kontrola?

1. Kontrola formalna

Obowiązkiem pracodawcy jako płatnika składek jest przede wszystkim kontrola formalna zaświadczeń lekarskich stanowiących podstawę zwolnienia od pracy. Polega ona na sprawdzeniu, czy zaświadczenie nie zostało sfałszowane oraz czy zostało wydane zgodnie z przepisami. W razie jakichkolwiek wątpliwości w tym zakresie, pracodawca powinien wystąpić do lekarza wystawiającego zwolnienie o wyjaśnienie sprawy. W razie podejrzenia, że dokument wystawiono niezgodnie z przepisami, konieczne jest wystąpienie o wyjaśnienie sprawy do właściwej miejscowo jednostki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zakres tego obowiązku uległ jednak zmianie w związku z elektronizacją zwolnień lekarskich, które aktualnie co do zasady trafiają do zakładu pracy bezpośrednio przez wystawiającego je specjalistę. W sposób naturalny ogranicza to obecnie możliwość sfałszowania dokumentu e-zwolnienia przez pracownika. Warto zauważyć, że ustawodawca nie zdecydował się na nowelizację ww. rozporządzenia w zakresie zasad kontroli zwolnień po wprowadzeniu ich elektronicznej formy.

2. Weryfikacja pracownia w okresie przerwy w pracy

Poza kontrolą formalną dokumentu zwolnienia, pracodawca ma również uprawnienie do weryfikacji, czy pracownik w okresie przerwy w pracy:

  • nie wykonuje pracy zarobkowej lub
  • nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem – w szczególności udzielając sobie w ten sposób samowolnego „urlopu wypoczynkowego”, na który nie zgodził się pracodawca.

W tym celu pracodawca może odwiedzić go w miejscu zamieszkania lub miejscu pobytu za pośrednictwem osób do tego przez imienne upoważnionych, jakimi mogą chociażby pracownicy działu kadr, BHP.

Jedynie w razie stwierdzenia w trakcie kontroli ww. nieprawidłowości, osoby upoważnione mają obowiązek sporządzenia protokołu pokontrolnego, w którym wskazuje się, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia. Ostateczne rozstrzygnięcie w tym zakresie należy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który w razie ustalenia nieprawidłowości może pozbawić pracownika do świadczeń przysługujących za okres zwolnienia.

Granice dopuszczalnej ingerencji

Istotne jest jednak, by prowadzona kontrola nie wybiegała poza granice uzasadnionej potrzeby. Jakkolwiek, może odbywać się bez zapowiedzi i ustalania z góry jej stałych terminów, to nie powinna przybierać formy nękania pracownika. Należy mieć bowiem na uwadze, że celem zwolnienia jest możliwie szybki powrót do psychofizycznej zdolności do świadczenia pracy, co w okolicznościach danego przypadku może być utrudnione przez stałą i niezapowiadaną kontrolę ze strony pracodawcy.

Nadto, należy mieć na uwadze, że nie zawsze fakt przebywania na zwolnieniu lekarskim oznacza konieczność stałego przebywania w domu. Coraz częstszymi w dzisiejszych czasach są bowiem zwolnienia z powodu wypalenia zawodowego, depresji, itp., w przypadku których trudno jest zarzucić pracownikowi jego nieprawidłowe wykorzystywanie poprzez uczestniczenie np. w życiu kulturalnym, czy weekendowym wyjeździe.

Jako zbyt uciążliwą należałoby więc ocenić wielokrotną kontrolę, w sytuacji, gdy już przy pierwszej wizycie u pracownika brak jest wątpliwości, że korzysta ze zwolnienia zgodnie z jego celem. Jej nasilenie uzasadniać może natomiast częste korzystanie przez pracownika ze zwolnienia lub wielokrotne nie zastanie go w miejscu pobytu pomimo wiedzy, że zgodnie z zaleceniem lekarza powinien był w nim przebywać.

Nadmierna kontrola może rodzić roszczenia pracownika

Z uwagi na obowiązek poszanowania przez pracodawcę takich dóbr osobistych pracownika, jak jego do odpoczynku i regeneracji, nadmierna i nieuzasadniona kontrola korzystania ze zwolnienia lekarskiego rodzić może roszczenia ze strony podwładnego. Ryzyko takich roszczeń zwiększyć się może w szczególności, jeśli pracodawca, pomimo uzasadnionych ku temu podstaw, w sposób ingerujący wkracza w prywatność korzystającego z L4, utrudniając mu w ten sposób powrót do zdrowia, a co za tym idzie - do świadczenia pracy. Roszczenia takie przybrać mogą przede wszystkim formę żądania zaniechania nagannego procederu. Jednak w skrajnych przypadkach nie można wykluczyć roszczeń pieniężnych z tytułu zadośćuczynienia krzywdzie, jaką zdaniem pracownika poniósł on na skutek zbyt ingerujących kontroli pracodawcy lub też odszkodowania, jeśli uda mu się wykazać, że działanie takie doprowadziło do poniesienia przez niego szkody majątkowej.

Polecamy serwis: Prawo pracy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
11 lipca 2025 nowym świętem państwowym w Polsce. Czy będzie dniem wolnym od pracy? Co mówi ustawa?

Od lipca 2025 roku w polskim kalendarzu pojawia się nowe święto państwowe – 11 lipca. Tego dnia obchodzony będzie Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach ludobójstwa OUN-UPA. Czy oznacza to dzień wolny od pracy? Sprawdź, co dokładnie uchwalono i dlaczego wybrano właśnie tę datę.

Znieważenie córki prezydenta elekta K. Nawrockiego w internecie. Już 6 postępowań prokuratorskich, kilkaset zawiadomień czeka na rozpatrzenie. Rzecznik: „skala jest ogromna"

Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów wszczęła sześć postępowań w sprawie znieważania córki prezydenta elekta. Każde postępowanie dotyczy wpisów na osobnej platformie internetowej – poinformował PAP rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie prok. Piotr Antoni Skiba.

Będzie nowa ustawa o kredycie konsumenckim. Duże zmiany w przepisach od 2026 roku

W dniu 7 lipca 2025 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowej ustawy o kredycie konsumenckim przygotowany przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Nowe przepisy maja wdrożyć do polskiego prawa przepisy dwóch unijnych dyrektyw. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2225 z 18 października 2023 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę 2008/48/WE, zwanej dalej „dyrektywą 2023/2225”, oraz przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2673 z 22 listopada 2023 r. zmieniającej dyrektywę 2011/83/UE w odniesieniu do umów o usługi finansowe zawieranych na odległość oraz uchylającej dyrektywę 2002/65/WE, zwanej dalej „dyrektywą 2023/2673”. Nowa ustawa o kredycie konsumenckim ma zostać uchwalona jeszcze w 2025 roku, a jej przepisy mają być stosowane najpóźniej od 20 listopada 2026 r.

Emerytura matczyna a zamieszkiwanie za granicą i domicyl

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające, tzw. emerytura matczyna, emerytura dla matek (mama 4 plus) ma charakter specjalny - ma za zadanie przeciwdziałać ubóstwu grupie uprawnionych do niego osób, zapewniając im określone (niezbędne) środki po osiągnięciu odpowiedniego wieku. Ale czy zawsze i każdy ma bezwzględne prawo do tego świadczenia? Czy fakt zamieszkiwania w Polsce ma znaczenie? Czy dodatkowe świadczenie do emerytury powinno przysługiwać każdemu bez względu na liczbę dzieci w rodzinie?

REKLAMA

Live Nation z zarzutami od UOKiK. Chodzi o zakaz wnoszenia bagażu na imprezę i opłaty za depozyt

Prezes UOKiK sformułował zarzuty wobec spółki Live Nation, podając w wątpliwość zapisy jej regulaminów. Zastrzeżenia dotyczą zakazu wnoszenia bagażu na wydarzenia organizowane przez firmę oraz obowiązku uiszczania opłat za przechowywanie plecaków i torebek w depozycie.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w 2025 roku - ile wynosi i jak uzyskać? Nauczyciele mają wybór ale są konkretne warunki do spełnienia

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że nauczyciele, wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni, którzy urodzili się po 1948 roku, nie muszą czekać do 60. roku życia w przypadku kobiet ani do 65. roku życia w przypadku mężczyzn, aby otrzymać świadczenie emerytalne z ZUS-u. Jeśli mają odpowiedni wiek, staż pracy i rozwiązali stosunek pracy, mogą na przykład skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Jesteś na zwolnieniu lekarskim ale nie przebywasz w swoim mieszkaniu? ZUS i pracodawca muszą o tym wiedzieć. Masz 3 dni na zawiadomienie o aktualnym adresie

Jeśli ubezpieczony jest na zwolnieniu lekarskim, musi pamiętać, by wskazać lekarzowi adres, pod którym faktycznie będziesz przebywać w czasie choroby. Jeżeli chory zmienił miejsce pobytu, ma tylko 3 dni, by poinformować o tym swojego pracodawcę i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Inaczej możesz mieć problemy z wypłatą zasiłku.

Co dla osób z niepełnosprawnością ruchową?

Czym jest niepełnosprawność ruchowa? Co dla osób z niepełnosprawnością ruchową? Gdzie szukać pomocy oraz jaką formę wsparcia, w tym finansowej, można otrzymać? Poniżej wyjaśniamy szczegóły, a wszystko to w inspiracji po liście od naszej Czytelniczki, która prosi o "drogowskaz".

REKLAMA

Marketing kancelarii prawnej – jak promować usługi zgodnie z przepisami i zasadami etyki zawodowej?

Współczesny rynek usług prawniczych staje się coraz bardziej konkurencyjny. Klienci poszukują prawników nie tylko na podstawie rekomendacji, ale również za pomocą internetu, social mediów czy mediów tradycyjnych. W odpowiedzi na te zmiany kancelarie prawne muszą szukać skutecznych sposobów promocji. Jednak w przeciwieństwie do wielu innych branż, działalność marketingowa w sektorze prawnym podlega szczególnym ograniczeniom wynikającym z przepisów prawa oraz zasad etyki zawodowej.

Odszkodowanie za błąd lekarza weterynarii

Współczesne społeczeństwo przywiązuje coraz większą wagę do dobrostanu zwierząt, traktując je już nie tylko jako istoty żywe, ale często jako pełnoprawnych członków swojej rodziny. Wraz z rosnącą świadomością właścicieli zwierząt oraz dynamicznym rozwojem usług weterynaryjnych w Polsce i na świecie, pojawia się również potrzeba zapewnienia należytej ochrony prawnej w sytuacjach, gdy w wyniku błędów w procesie diagnostyki lub w procesie terapeutycznym pupila (procesie leczenia) dochodzi do pogorszenia stanu zdrowia lub śmierci zwierzęcia.

REKLAMA