REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwolnienie lekarskie: jak pracodawca może weryfikować L4?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agata Majewska
Radca prawny
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Z uwagi na obowiązek poszanowania przez pracodawcę takich dóbr osobistych pracownika, jak jego do odpoczynku i regeneracji, nadmierna i nieuzasadniona kontrola korzystania ze zwolnienia lekarskiego rodzić może roszczenia ze strony podwładnego./Fot. Shutterstock
Z uwagi na obowiązek poszanowania przez pracodawcę takich dóbr osobistych pracownika, jak jego do odpoczynku i regeneracji, nadmierna i nieuzasadniona kontrola korzystania ze zwolnienia lekarskiego rodzić może roszczenia ze strony podwładnego./Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy pracodawca może samodzielnie weryfikować fakt przebywania przez swoich podwładnych na zwolnieniu lekarskim? Czy podczas kontroli L4 pracodawca może ingerować w prywatność pracownika?

Kontrola L4. Czy pracodawca może ingerować w prywatność pracownika?

Sezon zimowy to okres wzmożonych zwolnień lekarskich z powodu choroby. Praktyka pokazuje jednak, że nie zawsze służą one faktycznej regeneracji i powrotowi do zdrowia. Nierzadko pracodawca boryka się z problemem polegającym na korzystaniu przez pracowników ze zwolnień, pomimo braku rzeczywistej niezdolności do pracy.

REKLAMA

I tutaj pojawia się pytanie, czy pracodawca może samodzielnie weryfikować fakt przebywania przez swoich podwładnych na zwolnieniu lekarskim?

Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami

Kontrola przez ZUS lub ... samego pracodawcę

Zasady kontroli prawidłowości wystawiania i wykorzystywania zwolnień lekarskich reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz.U. 1999 Nr 65, poz. 743).

Przewiduje ono 2 możliwości kontroli pracowników korzystających z L4:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – zarówno z własnej inicjatywy, jak i na wniosek pracodawcy;
  • przez pracodawcę jako płatnika składek na ubezpieczenie chorobowe, o ile zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.

Oznacza to, że o ile ZUS może weryfikować prawidłowość zwolnień lekarskich w każdych warunkach, pracodawca może dokonać samodzielnej kontroli jedynie, jeśli zgłasza do ubezpieczenia więcej niż 20 osób – w tym również zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych podlegających oskładkowaniu.

Jak może przebiegać kontrola?

1. Kontrola formalna

Obowiązkiem pracodawcy jako płatnika składek jest przede wszystkim kontrola formalna zaświadczeń lekarskich stanowiących podstawę zwolnienia od pracy. Polega ona na sprawdzeniu, czy zaświadczenie nie zostało sfałszowane oraz czy zostało wydane zgodnie z przepisami. W razie jakichkolwiek wątpliwości w tym zakresie, pracodawca powinien wystąpić do lekarza wystawiającego zwolnienie o wyjaśnienie sprawy. W razie podejrzenia, że dokument wystawiono niezgodnie z przepisami, konieczne jest wystąpienie o wyjaśnienie sprawy do właściwej miejscowo jednostki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zakres tego obowiązku uległ jednak zmianie w związku z elektronizacją zwolnień lekarskich, które aktualnie co do zasady trafiają do zakładu pracy bezpośrednio przez wystawiającego je specjalistę. W sposób naturalny ogranicza to obecnie możliwość sfałszowania dokumentu e-zwolnienia przez pracownika. Warto zauważyć, że ustawodawca nie zdecydował się na nowelizację ww. rozporządzenia w zakresie zasad kontroli zwolnień po wprowadzeniu ich elektronicznej formy.

2. Weryfikacja pracownia w okresie przerwy w pracy

Poza kontrolą formalną dokumentu zwolnienia, pracodawca ma również uprawnienie do weryfikacji, czy pracownik w okresie przerwy w pracy:

  • nie wykonuje pracy zarobkowej lub
  • nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem – w szczególności udzielając sobie w ten sposób samowolnego „urlopu wypoczynkowego”, na który nie zgodził się pracodawca.

W tym celu pracodawca może odwiedzić go w miejscu zamieszkania lub miejscu pobytu za pośrednictwem osób do tego przez imienne upoważnionych, jakimi mogą chociażby pracownicy działu kadr, BHP.

Jedynie w razie stwierdzenia w trakcie kontroli ww. nieprawidłowości, osoby upoważnione mają obowiązek sporządzenia protokołu pokontrolnego, w którym wskazuje się, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia. Ostateczne rozstrzygnięcie w tym zakresie należy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który w razie ustalenia nieprawidłowości może pozbawić pracownika do świadczeń przysługujących za okres zwolnienia.

Granice dopuszczalnej ingerencji

Istotne jest jednak, by prowadzona kontrola nie wybiegała poza granice uzasadnionej potrzeby. Jakkolwiek, może odbywać się bez zapowiedzi i ustalania z góry jej stałych terminów, to nie powinna przybierać formy nękania pracownika. Należy mieć bowiem na uwadze, że celem zwolnienia jest możliwie szybki powrót do psychofizycznej zdolności do świadczenia pracy, co w okolicznościach danego przypadku może być utrudnione przez stałą i niezapowiadaną kontrolę ze strony pracodawcy.

Nadto, należy mieć na uwadze, że nie zawsze fakt przebywania na zwolnieniu lekarskim oznacza konieczność stałego przebywania w domu. Coraz częstszymi w dzisiejszych czasach są bowiem zwolnienia z powodu wypalenia zawodowego, depresji, itp., w przypadku których trudno jest zarzucić pracownikowi jego nieprawidłowe wykorzystywanie poprzez uczestniczenie np. w życiu kulturalnym, czy weekendowym wyjeździe.

Jako zbyt uciążliwą należałoby więc ocenić wielokrotną kontrolę, w sytuacji, gdy już przy pierwszej wizycie u pracownika brak jest wątpliwości, że korzysta ze zwolnienia zgodnie z jego celem. Jej nasilenie uzasadniać może natomiast częste korzystanie przez pracownika ze zwolnienia lub wielokrotne nie zastanie go w miejscu pobytu pomimo wiedzy, że zgodnie z zaleceniem lekarza powinien był w nim przebywać.

Nadmierna kontrola może rodzić roszczenia pracownika

Z uwagi na obowiązek poszanowania przez pracodawcę takich dóbr osobistych pracownika, jak jego do odpoczynku i regeneracji, nadmierna i nieuzasadniona kontrola korzystania ze zwolnienia lekarskiego rodzić może roszczenia ze strony podwładnego. Ryzyko takich roszczeń zwiększyć się może w szczególności, jeśli pracodawca, pomimo uzasadnionych ku temu podstaw, w sposób ingerujący wkracza w prywatność korzystającego z L4, utrudniając mu w ten sposób powrót do zdrowia, a co za tym idzie - do świadczenia pracy. Roszczenia takie przybrać mogą przede wszystkim formę żądania zaniechania nagannego procederu. Jednak w skrajnych przypadkach nie można wykluczyć roszczeń pieniężnych z tytułu zadośćuczynienia krzywdzie, jaką zdaniem pracownika poniósł on na skutek zbyt ingerujących kontroli pracodawcy lub też odszkodowania, jeśli uda mu się wykazać, że działanie takie doprowadziło do poniesienia przez niego szkody majątkowej.

Polecamy serwis: Prawo pracy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Średnia pensja to już 22 769 zł. Największe wzrosty od lat – branża IT znów przyspiesza!

Branża IT znów przyspiesza – średnie wynagrodzenie wzrosło o 12% r/r, osiągając 22 769 zł. Rośnie liczba ofert pracy, ale tylko dla doświadczonych specjalistów. Juniorzy nadal mają pod górkę, a wymagania są coraz wyższe. Sprawdź, co napędza rynek i które technologie są dziś na topie.

Pieniądze dla rolników 2025. Te dokumenty i informacje trzeba złożyć do 31 lipca [Komunikat MRiRW]

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało w komunikacie z 28 lipca 2025 r., że rolnicy ubiegający się o płatność dobrostanową, płatność ekologiczną lub o płatność rolno-środowiskowo-klimatyczną w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 zobowiązani są do 31 lipca 2025 r. do złożenia w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) następujących dokumentów i informacji:

Handel w Polsce wyraźnie się zmienia. Sieci convenience i hipermarkety coraz bardziej ogrywają dyskonty

Sieci convenience cały czas rosną, dlaczego? Bo stają się pierwszym wyborem w codziennych i szybkich zakupach. Badania potwierdzają, że duże miasta i mobilni konsumenci coraz chętniej stawiają na convenience. Konsumenci coraz bardziej cenią sobie czas i dostępność ponad najniższą cenę [RAPORT]

Eksperci: kryptowaluty dadzą w tym roku porządnie zarobić. Rynek czeka kilkumiesięczna hossa

Rynek kryptowalut idzie na rekord. Dalczego? Jeszcze w tym roku BTC może kosztować nawet 200 tys. USD. Wykresy kursowe do końca roku utrzymają się w zielonym trendzie a eksperci zapowiadają kolejną falę rekordów. Poniżej dane, analizy i komentarze ekspertów.

REKLAMA

Resort rolnictwa na sierpień 2025 r. wydał ważny komunikat dla rolników, kierowców, mieszkańców wsi i służb mundurowych

Przed nami ważny okres na polskich wsiach. W związku z tym resort rolnictwa na sierpień 2025 r. wydał istotny komunikat dla rolników, pracodawców, pracowników, kierowców, mieszkańców wsi i służb mundurowych. Oprócz tego przytaczamy informację z Państwowej Inspekcji Pracy - która dokonuje kontroli na obszarach wiejskich. KRUS z kolei organizuje konkurs w zakresie promowania dobrostanu rolników - te wielowątkowe działania mają wpływać na zwiększenie ochrony zdrowia, życia ale i pracy na roli.

Polska na finansowym rozdrożu: wydatki państwa biją rekordy, dług rośnie lawinowo

Państwo wydaje coraz więcej, a ponieważ nie ma na to pełnego pokrycia w dochodach, rośnie też dług publiczny – wynika z najnowszego raportu „Rachunek od państwa” przygotowanego przez Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR), na który w poniedziałkowym wydaniu powołuje się „Rzeczpospolita”.

Przewrót w dziedziczeniu nieruchomości: nie odziedziczysz już mieszkania po zmarłym, jeżeli za dużo zarabiasz lub posiadasz w tym samym mieście inną nieruchomość. Ministerstwo Rozwoju i Technologii mówi stop niesprawiedliwemu bogaceniu

Podczas posiedzenia Senatu, które odbyło się w dniu 17 lipca br. – wiceminister rozwoju i technologii Tomasz Lewandowski zapowiedział zmiany w zasadach wstępowania w stosunek najmu mieszkań komunalnych po śmierci ich najemców. „Mamy projekt ustawy – mówię o gotowych przepisach (…) wprowadzamy zakaz dziedziczenia umów, czyli krótko mówiąc: nie wejdziesz do umowy najmu „z automatu”, niezależnie od wysokości dochodów, jeżeli twoi rodzice w tym lokalu mieszkali i miałeś takie szczęście”. Celem nowych regulacji jest ukrócenie bogacenia się na komunalnych zasobach mieszkaniowych przez osoby o wysokich dochodach, które są już w posiadaniu innych nieruchomości w danym mieście.

Wyrok TSUE ws. kredytów frankowych z czerwca 2025 r. - dobry dla klientów, gorszy dla ich pełnomocników. Teoria salda a teoria dwóch kondykcji

Analizując komentarze do wyroku TSUE ws. rozliczenia nieważnej umowy „frankowej”, należy oddzielić fakty od chwytliwych, ale jednocześnie populistycznych mitów – piszą radcowie prawni Aneta Ciechowicz- Jaworska i Michał Karczmarczyk.
Obydwie strony sporu – konsumencka i bankowa – są zgodne, że TSUE w wyroku z 19 czerwca 2025 r. w sprawie C-396/24 opowiedział się za prostszym sposobem rozliczenia nieważnej umowy kredytowej zgodnie z tzw. teorią salda. Środowisko skupione na reprezentacji konsumentów zaczęło jednak głośno postulować konieczność utrzymania orzecznictwa w odniesieniu do kredytobiorców w duchu tzw. teorii dwóch kondykcji, gdyż teoria salda „nie byłaby w interesie konsumentów”.
Powód takiej narracji wydaje się prosty – teoria dwóch kondykcji oznacza dłuższe postępowania, wielość rozpraw, większe odsetki, a tym samym wyższe wynagrodzenie dla pełnomocników. Teoria salda z kolei upraszcza proces i sprowadza go do jednego postępowania zamiast dwóch, ogranicza zbędne koszty i zmniejsza formalizm.

REKLAMA

Do wzięcia po 20 tys. zł na głowę. Rusza specjalny program rządowy

Rząd uruchamia nowy program pilotażowy, w ramach którego pracodawcy mogą otrzymać do 20 tys. zł na pracownika. Od 14 sierpnia rusza nabór projektów testujących skrócony czas pracy. To pierwsza taka inicjatywa w Europie Środkowo-Wschodniej – elastyczna, dobrowolna i finansowana z Funduszu Pracy.

Europejski akt o wolności mediów zacznie obowiązywać 8 sierpnia 2025 r. Co EMFA oznacza dla państw członkowskich UE?

W dniu 8 sierpnia tego roku we wszystkich państwach członkowskich UE zaczyna obowiązywać europejski akt o wolności mediów (EMFA). Celem nowych przepisów jest ochrona wolności dziennikarzy. Co to w praktyce oznacza?

REKLAMA