REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop macierzyński i inne prawa rodziców w pracy w 2019 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zielona Linia
Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia
Joanna Kuzub
Główne uprawnienia rodzicielskie to urlopy: macierzyński, rodzicielski, wychowawczy i ojcowski. / fot. Shutterstock
Główne uprawnienia rodzicielskie to urlopy: macierzyński, rodzicielski, wychowawczy i ojcowski. / fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Urlop macierzyński to tylko jedno z licznych praw, które Kodeks pracy gwarantuje rodzicom. Wiele z nich przysługuje już na etapie ciąży, np. zwolnienie z pracy na nadania, zmiana czasu pracy czy zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Główne uprawnienia rodzicielskie to urlopy: macierzyński, rodzicielski, wychowawczy i ojcowski. Czym się różnią i kto może z nich skorzystać?

Prawa związane z rodzicielstwem

Sprawdź, jakie prawa mają rodzice oraz kiedy nabywają pierwsze uprawnienia.

REKLAMA

Pierwsze uprawnienia uzyskuje kobieta już w ciąży – prawo do zwolnienia na badania związane z ciążą, zmianę czasu pracy czy przeniesienie do innej pracy, a jeśli to niemożliwe - zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Panie zatrudnione na podstawie umowy o pracę podlegają ochronie przed zwolnieniem. W przypadku, gdy umowa zawarta jest na czas określony dłuższy niż miesiąc i rozwiązałaby się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, pracodawca zobowiązany jest przedłużyć umowę do dnia porodu, co zapewni przyszłej mamie prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Ochronie przed zwolnieniem podlegają również pracownicy przebywający na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim i wychowawczym. W przypadku uprawnionych do urlopu wychowawczego, którzy postanowili skorzystać z obniżenia wymiaru czasu pracy, ochrona przed zwolnieniem obowiązuje przez 12 miesięcy.

Tata z pierwszych uprawnień może skorzystać tuż po narodzinach dziecka. Przysługują mu 2 dni urlopu okolicznościowego. Jeśli żona znajduje się w okresie połogu, pracownik – ojciec może dostać zwolnienie na opiekę nad członkiem rodziny, który takiej opieki wymaga, do 14 dni w roku kalendarzowym. Za okres zwolnienia przysługuje mu zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. wynagrodzenia.

Polecamy: Świadczenia dla pracujących rodziców. Urlopy, zasiłki, ochrona

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Urlop macierzyński

Na urlop macierzyński można pójść już 6 tygodni przed planowaną datą porodu. W sumie przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, w przypadku urodzenia jednego dziecka. Większa liczba dzieci, przy jednym porodzie, uprawnia do dłuższego urlopu macierzyńskiego.

Pierwsze tygodnie przysługują wyłącznie matce, po 14. tygodniu urlopu macierzyńskiego matka może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca. W tym celu mama, nie później niż siedem dni przed przystąpieniem do pracy, musi złożyć wniosek u szefa, dołączając zaświadczenie od pracodawcy ojca. Zaświadczenie powinno potwierdzać termin rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przez ojca, który powinien przypadać bezpośrednio po dniu rezygnacji z urlopu przez matkę. Jeśli pracownica posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, po 8 tygodniach po porodzie może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca.

W trakcie urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński, którego wysokość uzależniona jest od wysokości wynagrodzenia mamy oraz od tego, który wariant wypłaty wybrała (100 proc. lub 80 proc).

Urlop ojcowski

Tata na etacie w okresie pierwszych dwóch lat życia dziecka może skorzystać z urlopu ojcowskiego. Wolne udzielane jest na wniosek pracownika, który należy złożyć nie później niż 7 dni przed planowanym urlopem. Ojcowski przysługuje w wymiarze 2 tygodni i można go podzielić na dwie części.

 Urlop rodzicielski

Po urlopie macierzyńskim rodzice mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni, w przypadku gdy urodziło im się  jedno dziecko lub 34 tygodni, gdy urodziło się dwoje lub więcej dzieci.

Urlop rodzicielski może być wykorzystany w całości przez jednego z rodziców, równocześnie przez oboje rodziców lub na zmianę przez rodziców. Przy równoczesnym korzystaniu z urlopu przez rodziców, okresy sumują się i nie mogą przekroczyć przy jednym dziecku 32 tygodni (po 16 tygodni dla każdego z rodziców).

Urlop rodzicielski można łączyć z pracą u pracodawcy, który udzielił urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa wymiaru czasu pracy. W takim przypadku wymiar urlopu ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, nie więcej niż 64 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka lub 68 tygodni w przypadku porodu mnogiego.

Urlop wychowawczy

Rodzicom,  którzy posiadają co najmniej sześciomiesięczny staż pracy przysługuje prawo do urlopu wychowawczego. Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego wynosi 35 miesięcy – jeden miesiąc zarezerwowany jest dla drugiego rodzica. Rodzice mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego lub się nim dzielić. Dodatkowo, jeśli dochód na jednego członka rodziny miesięcznie nie przekracza 674 zł, rodzicowi przysługuje zasiłek rodzinny.

Uprawnienia po powrocie do pracy

Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Kobiecie, która karmi więcej niż jedno dziecko, przysługują dwie przerwy 45-minutowe. Jeśli czas pracy mamy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jedna przerwa na karmienie.

Rodzic, który wychowuje co najmniej jedno dziecko do 14. roku życia, ma prawo do dwóch dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego. Wymiar ten nie ulega zwiększeniu w związku z posiadaniem większej liczby dzieci. O tym, w jakiej formie wykorzysta przysługujące wolne, w dniach czy godzinach, decyduje pracownik.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
QUIZ Polscy prezydenci. Dasz radę zdobyć 10/10?
Ile lat w dniu wyborów musi mieć kandydat na prezydenta? Kto był pierwszym prezydentem RP? Ile lat trwa kadencja? Sprawdź swoją wiedzę o przed drugą turą wyborów.
Darowizna w kwocie 4 000 000 zł: Jak przekazać legalnie i bez podatku?

Darowizna na kwotę 4 milionów złotych może brzmieć jak zaproszenie do kontroli skarbowej. Tymczasem obowiązujące przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie tylko dopuszczają taką transakcję bez podatku, ale wręcz jasno określają, jak to zrobić legalnie i bezpiecznie. W najnowszej interpretacji indywidualnej skarbówka potwierdził, że nawet wielomilionowe darowizny mogą być zwolnione z podatku, jeśli spełnione zostaną trzy kluczowe warunki. Jakie? Sprawdzamy.

Zasiłek dla tracących świadczenie pielęgnacyjne (stare). Opiekunowie osób niepełnosprawnych (stopień znaczny) z problemem

Sądy wykryły trzecią lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym. Pierwsza luka dotyczy wątpliwości, czy opiekunowie osób niepełnosprawnych powinni oddawać świadczenie pielęgnacyjne (stare) za okres rozpatrywania wniosku o określenie poziomu potrzeby wsparcia (liczba punktów w WZON po teście sprawności). Druga luka dotyczy utraty ubezpieczenia zdrowotnego przez opiekunów za okres rozpatrywania wniosku przez WZON. I teraz jest odkryta trzecia luka.

Więzi rodzinne w świetle ochrony dóbr osobistych

Więzi rodzinne opierają się na emocjach i wspólnie budowanych przez lata relacjach. W sytuacjach konfliktowych – takich jak rozwód, spory o kontakty z dzieckiem czy alimenty – więzi te mogą zostać poważnie naruszone. Warto wtedy pamiętać, że prawo może nas realnie chronić w takich przypadkach. Jak to działa w praktyce?

REKLAMA

Do której godziny jest głosowanie na prezydenta?

Cząstkowe, orientacyjne wyniki głosowania na Prezydenta Polski w wyborach 2025 r. znane są już w trakcie dnia, w którym wyborcy oddają głosy. Niektórzy niezdecydowani mogą pod ich wpływem zmienić zdanie i wybrać się do komisji wyborczej. Inni ze względu na plan dnia mogą zagłosować tylko późnym wieczorem. Czy zdążą? Do której godziny można głosować?

WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

ZUS: Nadużywanie alkoholu jako przyczyna niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

REKLAMA

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

Dodatek za pracę w nocy od 1 czerwca 2025 r.

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w czerwcu? jak się go oblicza? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

REKLAMA