REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop macierzyński i inne prawa rodziców w pracy w 2019 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zielona Linia
Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia
Joanna Kuzub
Główne uprawnienia rodzicielskie to urlopy: macierzyński, rodzicielski, wychowawczy i ojcowski. / fot. Shutterstock
Główne uprawnienia rodzicielskie to urlopy: macierzyński, rodzicielski, wychowawczy i ojcowski. / fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Urlop macierzyński to tylko jedno z licznych praw, które Kodeks pracy gwarantuje rodzicom. Wiele z nich przysługuje już na etapie ciąży, np. zwolnienie z pracy na nadania, zmiana czasu pracy czy zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Główne uprawnienia rodzicielskie to urlopy: macierzyński, rodzicielski, wychowawczy i ojcowski. Czym się różnią i kto może z nich skorzystać?

Prawa związane z rodzicielstwem

Sprawdź, jakie prawa mają rodzice oraz kiedy nabywają pierwsze uprawnienia.

REKLAMA

Pierwsze uprawnienia uzyskuje kobieta już w ciąży – prawo do zwolnienia na badania związane z ciążą, zmianę czasu pracy czy przeniesienie do innej pracy, a jeśli to niemożliwe - zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Panie zatrudnione na podstawie umowy o pracę podlegają ochronie przed zwolnieniem. W przypadku, gdy umowa zawarta jest na czas określony dłuższy niż miesiąc i rozwiązałaby się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, pracodawca zobowiązany jest przedłużyć umowę do dnia porodu, co zapewni przyszłej mamie prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Ochronie przed zwolnieniem podlegają również pracownicy przebywający na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim i wychowawczym. W przypadku uprawnionych do urlopu wychowawczego, którzy postanowili skorzystać z obniżenia wymiaru czasu pracy, ochrona przed zwolnieniem obowiązuje przez 12 miesięcy.

Tata z pierwszych uprawnień może skorzystać tuż po narodzinach dziecka. Przysługują mu 2 dni urlopu okolicznościowego. Jeśli żona znajduje się w okresie połogu, pracownik – ojciec może dostać zwolnienie na opiekę nad członkiem rodziny, który takiej opieki wymaga, do 14 dni w roku kalendarzowym. Za okres zwolnienia przysługuje mu zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. wynagrodzenia.

Polecamy: Świadczenia dla pracujących rodziców. Urlopy, zasiłki, ochrona

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Urlop macierzyński

Na urlop macierzyński można pójść już 6 tygodni przed planowaną datą porodu. W sumie przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, w przypadku urodzenia jednego dziecka. Większa liczba dzieci, przy jednym porodzie, uprawnia do dłuższego urlopu macierzyńskiego.

Pierwsze tygodnie przysługują wyłącznie matce, po 14. tygodniu urlopu macierzyńskiego matka może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca. W tym celu mama, nie później niż siedem dni przed przystąpieniem do pracy, musi złożyć wniosek u szefa, dołączając zaświadczenie od pracodawcy ojca. Zaświadczenie powinno potwierdzać termin rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przez ojca, który powinien przypadać bezpośrednio po dniu rezygnacji z urlopu przez matkę. Jeśli pracownica posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, po 8 tygodniach po porodzie może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca.

W trakcie urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński, którego wysokość uzależniona jest od wysokości wynagrodzenia mamy oraz od tego, który wariant wypłaty wybrała (100 proc. lub 80 proc).

Urlop ojcowski

Tata na etacie w okresie pierwszych dwóch lat życia dziecka może skorzystać z urlopu ojcowskiego. Wolne udzielane jest na wniosek pracownika, który należy złożyć nie później niż 7 dni przed planowanym urlopem. Ojcowski przysługuje w wymiarze 2 tygodni i można go podzielić na dwie części.

 Urlop rodzicielski

Po urlopie macierzyńskim rodzice mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni, w przypadku gdy urodziło im się  jedno dziecko lub 34 tygodni, gdy urodziło się dwoje lub więcej dzieci.

Urlop rodzicielski może być wykorzystany w całości przez jednego z rodziców, równocześnie przez oboje rodziców lub na zmianę przez rodziców. Przy równoczesnym korzystaniu z urlopu przez rodziców, okresy sumują się i nie mogą przekroczyć przy jednym dziecku 32 tygodni (po 16 tygodni dla każdego z rodziców).

Urlop rodzicielski można łączyć z pracą u pracodawcy, który udzielił urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa wymiaru czasu pracy. W takim przypadku wymiar urlopu ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, nie więcej niż 64 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka lub 68 tygodni w przypadku porodu mnogiego.

Urlop wychowawczy

Rodzicom,  którzy posiadają co najmniej sześciomiesięczny staż pracy przysługuje prawo do urlopu wychowawczego. Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego wynosi 35 miesięcy – jeden miesiąc zarezerwowany jest dla drugiego rodzica. Rodzice mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego lub się nim dzielić. Dodatkowo, jeśli dochód na jednego członka rodziny miesięcznie nie przekracza 674 zł, rodzicowi przysługuje zasiłek rodzinny.

Uprawnienia po powrocie do pracy

Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Kobiecie, która karmi więcej niż jedno dziecko, przysługują dwie przerwy 45-minutowe. Jeśli czas pracy mamy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jedna przerwa na karmienie.

Rodzic, który wychowuje co najmniej jedno dziecko do 14. roku życia, ma prawo do dwóch dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego. Wymiar ten nie ulega zwiększeniu w związku z posiadaniem większej liczby dzieci. O tym, w jakiej formie wykorzysta przysługujące wolne, w dniach czy godzinach, decyduje pracownik.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tak długo jeszcze nie żyliśmy! Nowy raport GUS ujawnia zaskakujące dane

Przeciętne trwanie życia w Polsce osiągnęło najwyższy poziom w historii. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że w ubiegłym roku mężczyźni żyli przeciętnie 74,93 roku, a kobiety 82,26 roku. To niezwykle istotny sygnał powrotu do pozytywnych trendów po gwałtownym spadku długości życia w czasie pandemii COVID-19.

Bitcoin ETF bez podatku? Jak działa inwestowanie przez IKE/IKZE i co naprawdę daje zwolnienie z podatku Belki

Inwestowanie w aktywa cyfrowe jeszcze pewien czas temu wydawało się ciekawostką Dzisiaj jest to standard z perspektywy dywersyfikacji portfela inwestycyjnego. Jeszcze kilka lat temu lokowanie kapitału w Bitcoinie bez podatku wydawało się marzeniem. Ale w 2024 roku, po zatwierdzeniu pierwszych ETF-ów spot na Bitcoina w Stanach Zjednoczonych, temat wrócił z nową siłą. Co ważniejsze, zaczęto go łączyć z polskimi kontami emerytalnymi IKE i IKZE. Brzmi jak luka w systemie? Niekoniecznie. W praktyce możliwość inwestowania w Bitcoina bez podatku Belki naprawdę istnieje – ale nie dla każdego i nie w każdej formie. Co to oznacza? Dowiedz się nieco więcej właśnie w tym artykule.

Nowelizacja kodeksu pracy i ustawy o zfśs w II poł. 2025 r. Zmiany w rozliczaniu ekwiwalentu za urlop i inne nowości. Rada Ministrów przyjęła projekt

W dniu 29 lipca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (projekt deregulacyjny), przedłożony przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zmiany zawarte w tym projekcie dotyczą rozliczenia ekwiwalentu za urlop przy rozwiązywaniu umowy o pracę.

NIK: oceny maturalne nie zawsze obiektywne i sprawiedliwe. 40 proc. wniosków o weryfikację wyniku egzaminu było zasadnych. Wyniki kontroli za lata 2021-2024

W latach 2021-2024 system sprawdzania i oceniania egzaminów maturalnych oraz weryfikacji wyników nie funkcjonował w pełni skutecznie, w konsekwencji oceny nie zawsze były obiektywne i sprawiedliwe - poinformowała 29 lipca 2025 r. dyrektor delegatury NIK w Poznaniu Karolina Wirszyc-Sitkowska. Kontrola NIK wykazała liczne błędy egzaminatorów przy ocenianiu egzaminów maturalnych.

REKLAMA

Ustawa o asystencji osobistej to nie luksus. To prawo. Czas, by Sejm je w końcu zagwarantował

Ustawa o asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami wciąż nie trafia do Sejmu. Polska 2050 i Lewica apelują o szybkie działania i zapowiadają własny projekt, jeśli rząd nie zareaguje do września. To test dla polityków i sprawdzian z człowieczeństwa.

W systemie kaucyjnym nie będzie wyjątków. MKiŚ: Dla zachowania szczelności systemu wszyscy sprzedawcy muszą uczestniczyć w obiegu kaucji

System kaucyjny obejmie nie tylko sklepy spożywcze, ale także apteki sprzedające napoje w opakowaniach objętych nowymi przepisami. Posłanka Gabriela Lenartowicz zwróciła się z interpelacją do Ministerstwa Klimatu i Środowiska w sprawie wyłączenia aptek i suplementów diety z tego obowiązku. Odpowiedź resortu nie pozostawia wątpliwości. Sprawdź, czego dotyczyła interpelacja i jak ją uzasadniono.

Średnia pensja to już 22 769 zł. Największe wzrosty od lat – branża IT znów przyspiesza!

Branża IT znów przyspiesza – średnie wynagrodzenie wzrosło o 12% r/r, osiągając 22 769 zł. Rośnie liczba ofert pracy, ale tylko dla doświadczonych specjalistów. Juniorzy nadal mają pod górkę, a wymagania są coraz wyższe. Sprawdź, co napędza rynek i które technologie są dziś na topie.

Płatności dla rolników 2025. Te dokumenty i informacje trzeba złożyć do 31 lipca do ARiMR

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało w komunikacie z 28 lipca 2025 r., że rolnicy ubiegający się o płatność dobrostanową, płatność ekologiczną lub o płatność rolno-środowiskowo-klimatyczną w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 zobowiązani są do 31 lipca 2025 r. do złożenia w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) następujących dokumentów i informacji:

REKLAMA

Handel w Polsce wyraźnie się zmienia. Sieci convenience i hipermarkety coraz bardziej ogrywają dyskonty

Sieci convenience cały czas rosną, dlaczego? Bo stają się pierwszym wyborem w codziennych i szybkich zakupach. Badania potwierdzają, że duże miasta i mobilni konsumenci coraz chętniej stawiają na convenience. Konsumenci coraz bardziej cenią sobie czas i dostępność ponad najniższą cenę [RAPORT]

Eksperci: kryptowaluty dadzą w tym roku porządnie zarobić. Rynek czeka kilkumiesięczna hossa

Rynek kryptowalut idzie na rekord. Dalczego? Jeszcze w tym roku BTC może kosztować nawet 200 tys. USD. Wykresy kursowe do końca roku utrzymają się w zielonym trendzie a eksperci zapowiadają kolejną falę rekordów. Poniżej dane, analizy i komentarze ekspertów.

REKLAMA