REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zatrudnić pracownika w ramach umowy o pracę? Jakie obowiązki ciążą na pracodawcy w tym zakresie?

praca pracownik pracodawca umowa o pracę
praca pracownik pracodawca umowa o pracę
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Jak zatrudnić pracownika w ramach umowy o pracę? Jakie obowiązki ciążą na pracodawcy w tym zakresie? Pracodawco sprawdź o czym musisz pamiętać. 
rozwiń >

Zatrudniając pracownika w ramach umowy o pracę należy pamiętać o szeregu obowiązków, jakie ciążą na pracodawcy w tym zakresie. Zobacz na co zwrócić uwagę i jak dopełnić wszelkich formalności, aby pracownik mógł bezpiecznie i legalnie podjąć zatrudnienie.

Stosunek pracy - nawiązanie, cechy charakterystyczne

Cechami charakterystycznymi stosunku pracy są:

  • osobiste świadczenie pracy,
  • podporządkowanie pracownika poleceniom pracodawcy,
  • wykonywanie pracy w czasie i miejscu określonym przez pracodawcę,
  • wykonywanie pracy za wynagrodzeniem,
  • wykonywanie pracy na rzecz i ryzyko pracodawcy.

Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli tego terminu nie określono – w dniu zawarcia umowy.

WAŻNE! Umowę o pracę zawiera się na piśmie!

Jeżeli umowa nie została zawarta w formie pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem do pracy potwierdza pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.

Umowa o pracę powinna określać strony umowy, adres siedziby pracodawcy, a w przypadku gdy pracodawca jest osobą fizyczną i nie posiada siedziby – adres zamieszkania, a także rodzaj umowy, datę jej zawarcia, oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

  • rodzaj pracy,
  • miejsce lub miejsca wykonywania pracy,
  • wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,
  • wymiar czasu pracy,
  • dzień rozpoczęcia pracy,
  • w przypadku umowy na okres próbny:
    • czas jej trwania lub dzień zakończenia oraz, gdy strony tak uzgodnią, postanowienie o przedłużeniu umowy o czas urlopu, a także innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeśli takie nieobecności wystąpią,
    • okres, na który strony mają zamiar zawrzeć umowę na czas określony w przypadku umowy na 1 lub 2-miesięczy okres próbny, a także postanowienie o wydłużeniu umowy o nie więcej niż jeden miesiąc, jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy,
  • w przypadku umowy na czas określony – czas jej trwania i dzień jej zakończenia.
WAŻNE! Pracodawco! Praca bez umowy jest nielegalna, pracownik nie posiada ochrony praw pracowniczych wynikających z prawa pracy, nie gromadzi składek na ubezpieczenia społeczne (renta, emerytura). Takie postępowanie to wykroczenie przeciwko prawom pracownika!

Sprawdź jakie rodzaje umów w Kodeksie pracy

Umowy o pracę zawiera się na:

  • okres próbny,
  • czas określony,
  • czas nieokreślony.

Umowę na okres próbny, co do zasady nieprzekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy. Strony mogą uzgodnić w takiej umowie, że przedłuża się ją o czas urlopu i innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeśli takie okoliczności wystąpią.

Umowę na okres próbny zawiera się na okres nieprzekraczający:

  • 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
  • 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.

Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem możliwe jest tylko w sytuacji, gdy pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy.

Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba zawartych umów nie może przekraczać trzech.

Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż 33 miesiące lub jeżeli liczba zawartych umów przekroczy trzy, uważa się, że pracownik od dnia następującego po upływie wyżej wymienionego okresu lub od dnia zawarcia czwartej umowy na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Umowa na czas określony - wyjątki

Ograniczeń tych nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony:

  1. w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
  2. w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
  3. w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
  4. w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie: – jeżeli ich zawarcie służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy. W umowie należy określić ten cel lub okoliczności tego przypadku, przez zamieszczenie informacji o obiektywnych przyczynach uzasadniających zawarcie takiej umowy.
WAŻNE! Pracodawco! Masz obowiązek zawiadomienia właściwego okręgowego inspektora pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej, o zawarciu umowy o pracę, o której mowa w wyżej wymienionym punkcie 4, wraz ze wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia.

Badania lekarskie dla przyjmowanego pracownika

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

  • osoby przyjmowane do pracy,
  • pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe,
  • pracownicy młodociani (to jest do 18. roku życia) przenoszeni na inne stanowiska.

Badania lekarskie przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę (należy określić stanowisko oraz warunki wykonywania pracy) oraz na jego koszt.

WAŻNE! Pracodawco! Nie możesz dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Bhp - co musisz wiedzieć o szkoleniu

Pracodawcy nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp. Wyróżniamy dwa rodzaje szkoleń w dziedzinie bhp – szkolenie wstępne i okresowe. W zakresie szkolenia wstępnego wyróżniamy:

  • instruktaż ogólny – przed dopuszczeniem do wykonywania pracy,
  • instruktaż stanowiskowy – przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na powierzonym stanowisku.
WAŻNE! Pracodawco! Jeżeli zatrudniłeś pracownika, przed dopuszczeniem go do wykonywania pracy, poddaj go szkoleniu wstępnemu z dziedziny bhp, które obejmuje instruktaż ogólny i instruktaż stanowiskowy. Ten rodzaj szkolenia obejmuje wszystkich nowo zatrudnionych pracowników i trwa minimum 3 godz. – instruktarz ogólny i min. 8 godz. instruktaż stanowiskowy. Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy:
  • pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,
  • pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa wyżej,
  • ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Jakie obowiązki ciążą na pracodawcy 

Regulamin pracy określa prawa oraz obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem i organizacją pracy.

WAŻNE! Pracodawco! Jesteś obowiązany zapoznać pracownika z treścią regulaminu pracy przed rozpoczęciem przez niego pracy.

Poza pewnymi wyjątkami, obowiązek tworzenia regulaminu ma każdy pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników (art. 104 § 2 k.p.).

Warunki zatrudnienia - informacja w postaci papierowej lub elektronicznej

Pracodawca informuje pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej:

1) nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy, co najmniej o:

  1. obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
  2. obowiązującym pracownika dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy,
  3. przysługujących pracownikowi przerwach w pracy,
  4. przysługującym pracownikowi dobowym i tygodniowym odpoczynku,
  5. zasadach dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią,
  6. w przypadku pracy zmianowej - zasadach dotyczących przechodzenia ze zmiany na zmianę,
  7. w przypadku kilku miejsc wykonywania pracy - zasadach dotyczących przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy,
  8. innych niż uzgodnione w umowie o pracę przysługujących pracownikowi składnikach wynagrodzenia oraz świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych,
  9. wymiarze przysługującego pracownikowi płatnego urlopu, w szczególności urlopu wypoczynkowego lub, jeżeli nie jest możliwe jego określenie w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, o zasadach jego ustalania i przyznawania,
  10. obowiązujących zasadach rozwiązania stosunku pracy, w tym o wymogach formalnych, długości okresów wypowiedzenia oraz terminie odwołania się do sądu pracy lub, jeżeli nie jest możliwe określenie długości okresów wypowiedzenia w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, sposobie ustalania takich okresów wypowiedzenia,
  11. prawie pracownika do szkoleń, jeżeli pracodawca je zapewnia, w szczególności o ogólnych zasadach polityki szkoleniowej pracodawcy,
  12. układzie zbiorowym pracy lub innym porozumieniu zbiorowym, którym pracownik jest objęty, a w przypadku zawarcia porozumienia zbiorowego poza zakładem pracy przez wspólne organy lub instytucje - nazwie takich organów lub instytucji,
  13. w przypadku gdy pracodawca nie ustalił regulaminu pracy - terminie, miejscu, czasie i częstotliwości wypłacania wynagrodzenia za pracę, porze nocnej oraz przyjętym u danego pracodawcy sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy;

2) nie później niż w terminie 30 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy, o nazwie instytucji zabezpieczenia społecznego, do których wpływają składki na ubezpieczenia społeczne związane ze stosunkiem pracy oraz informacje na temat ochrony związanej z zabezpieczeniem społecznym, zapewnianej przez pracodawcę; nie dotyczy to przypadku, w którym pracownik dokonuje wyboru instytucji zabezpieczenia społecznego.

WAŻNE! Pracodawco! Poinformuj pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej o zmianie warunków zatrudnienia, a także o objęciu go układem zbiorowym pracy lub innym porozumieniem zbiorowym niezwłocznie, nie później jednak niż w dniu, w którym taka zmiana ma zastosowanie do pracownika.

Równe traktowanie w zatrudnieniu - pracodawco udostępnij tekst przepisów

WAŻNE! Pracodawco! Masz obowiązek udostępnienia pracownikowi tekstu przepisów dotyczących równego traktowania kobiet i mężczyzn.

Udostępnienie następuje w formie pisemnej lub w inny sposób przyjęty u pracodawcy. Obowiązek poszanowania godności pracownika w miejscu pracy zobowiązuje pracodawcę m.in. do:

  • równego traktowania pracowników w zatrudnieniu,
  • zakazu dyskryminacji bezpośredniej i pośredniej (również na etapie pozyskiwania kandydatów do pracy).

Dokumentacja - jaka

Pracodawca, niezwłocznie po zatrudnieniu pracownika, zobowiązany jest do założenia i prowadzenia w postaci papierowej lub elektronicznej, dokumentacji pracowniczej, składającej się z akt osobowych oraz pozostałej dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy.

Dla każdego pracownika należy również prowadzić oddzielną ewidencję czasu pracy zawierającą informacje o:

  • liczbie przepracowanych godzin oraz godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy,
  • liczbie godzin przepracowanych w porze nocnej,
  • liczbie godzin nadliczbowych,
  • dniach wolnych od pracy, z oznaczeniem tytułu ich udzielenia,
  • liczbie godzin dyżuru oraz godzinie rozpoczęcia i zakończenia dyżuru, ze wskazaniem miejsca jego pełnienia,
  • rodzaju i wymiarze zwolnień od pracy,
  • rodzaju i wymiarze innych usprawiedliwionych nieobecności w pracy,
  • wymiarze nieusprawiedliwionych nieobecności w pracy,
  • czasie pracy pracownika młodocianego przy pracach wzbronionych młodocianym, których wykonywanie jest dozwolone w celu odbycia przez nich przygotowania zawodowego.

Wynagrodzenia - wysokość, wypłata

Przepisy gwarantują pracownikowi prawo do minimalnego wynagrodzenia, którego wysokość ustalana jest corocznie na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Wynagrodzenie za pracę musi być tak ustalone, aby odpowiadało przede wszystkim rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakoś świadczonej pracy.

Urlop - co trzeba wiedzieć

Podejmując pracę po raz pierwszy pracownik w tym roku kalendarzowym nabywa prawo do urlopu, z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Jeżeli nie korzysta z tego urlopu, miesięczny wymiar sumuje się. W każdym następnym roku kalendarzowym pracownik nabywa prawo do kolejnego urlopu z dniem 1 stycznia, o ile w tym dniu pozostaje w zatrudnieniu.

Ocena ryzyka zawodowego

Pracodawca ma obowiązek zapoznania pracownika z oceną ryzyka zawodowego na stanowisku, na którym wykonuje pracę.

Pracodawca ma obowiązek oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe występujące przy określonych pracach oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko zawodowe.

Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku. Pracodawca zakłada i prowadzi odrębnie dla każdego pracownika kartę ewidencyjną przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, a także wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz ich pranie i konserwację.

Ubezpieczenia społeczne - obowiązek zgłoszenia pracownika w ciągu 7 dni

Pracodawca ma obowiązek zgłoszenia pracownika do ubezpieczenia społecznego w ciągu 7 dni od daty jego zatrudnienia. Pracodawca musi zgłosić pracownika do następujących ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych, chorobowego, wypadkowego, zdrowotnego.

Podstawy prawne

  • Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy 
  • Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej
  • Ustawa z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
  • Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Świadczenie wspierające: Kiedy osoba niepełnosprawna nie musi jechać do stolicy województwa na ocenę samodzielności? [ustalenie poziomu wsparcia]

    Co ma zrobić osoba niepełnosprawna, która spełnia warunki otrzymania świadczenia wspierającego od 1 stycznia 2024 r. (ma 87-100 punktów). Ale prawdopodobne 95 punktów wskazuje na prawdziwe kłopoty z dotarciem do wojewódzkiego zespołu orzekania ds niepełnosprawności (czyli wyjazd do stolicy województwa)?

    Nowelizacja ustawy dotyczącą handlu w niedziele podpisana

    Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy dot. handlu w niedziele - poinformowała PAP minister w KPRP Małgorzata Paprocka. Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli Wigilia przypada na niedzielę, tego dnia będzie obowiązywał zakaz handlu; z kolei dwie poprzedzające ją niedziele będą niedzielami handlowymi. W tym roku niedziele handlowe przed świętami wypadają 10 i 17 grudnia.

    Książeczki mieszkaniowe PKO: prawie milion Polaków nie wie lub nie potrafi z nich skorzystać. Co zrobić?

    Liczba niespełna 200 tysięcy kredytów hipotecznych, które według nowych szacunków rządu zaciągną Polacy na swoje pierwsze mieszkanie wykorzystując Bezpieczny Kredyt 2% blednie przy blisko milionie książeczek mieszkaniowych PKO, z których Polacy wciąż nie zrobili użytku.

    Więcej ekspertów obsługujących infolinię Rzecznika Finansowego. Jakie porady można uzyskać?

    "Z dniem 1 grudnia 2023 r. Rzecznik Finansowy wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, zwiększył liczbę konsultantów udzielających telefonicznych porad prawnych dla klientów podmiotów rynku ubezpieczeniowo – emerytalnego" - czytamy w komunikacie rzecznika.

    REKLAMA

    Abonament RTV do likwidacji. "Budżet państwa powinien być podstawą finansowania mediów publicznych"

    czy abonament RTV powinien ulec likwidacji? "Abonament RTV jest nie do uratowania. Oczekiwania społeczne i praktyka ostatnich lat spowodowały, że ten abonament nie będzie czy nie powinien być podstawową formą finansowania mediów publicznych" - powiedział członek Rady Mediów Narodowych Robert Kwiatkowski.

    Wypadek na śliskim chodniku – czy należy się odszkodowanie?

    Wypadek na chodniku. Ostatnie zimy pokazały nam, że zwyczajne chodzenie po ulicy może być sportem ekstremalnym. Pojawiająca się znienacka gołoledź zamienia ulice, ścieżki, schody w lodowisko. Tzw. „szklanka”  jest szalenie niebezpieczna, na jezdniach zmniejsza przyczepność kół, a na chodnikach utrudnia pieszym przemieszczanie się. Wtedy o wypadek nietrudno. Gdy kończy się to na niegroźnym potłuczeniu, zazwyczaj nie robimy z tego wielkiej sprawy, bywa jednak, że następstwem upadku będzie złamanie czy inny poważny uszczerbek na zdrowiu. Kto wtedy za to odpowiada i czy należy nam się odszkodowanie?

    Dla kogo emerytury pomostowe? Co się zmienia od 2024 roku? Czym jest praca w trudnych warunkach? Jacy płatnicy składają ZUS ZSWA?

    Od 1 stycznia 2024 r. wejdą w życie przepisy, które zmienią ustawę o emeryturach pomostowych. Przyszli emeryci nie będą musieli udowodniać rozpoczęcia pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed 31 grudnia 1998 r., a wykonywanie takiej pracy mogli (będą mogli) zacząć po 31 grudnia 2008 r. Dzięki temu prawo do emerytury pomostowej będą nabywały kolejne roczniki. Czym jest praca w trudnych warunkach? Jacy płatnicy składają ZUS ZSWA?

    Zima 2023/2024 się rozkręca. Nie chcesz być chory na święta, sprawdź jakie masz prawa. Pracodawca może zapłacić 30 000 zł kary

    Upalne lato i mroźna zima to okresy, w których pracodawców obciążają dodatkowe obowiązki. To oni muszą zadbać o utrzymanie w miejscu pracy temperatury optymalnej do rodzaju wykonywanej pracy.

    REKLAMA

    1500 zł grzywny za nieodśnieżony chodnik. Odszkodowanie 70 000 zł. Kto odśnieża? Jak często? [Zima 2023/2024 r.]

    Kara wynika z art. 117 Kodeksu wykroczeń. To jej maksymalny wymiar. W praktyce jest mniej. Ale jest jeszcze problem odszkodowania cywilnego za wypadek przechodnia. 

    Jeszcze przed 2024 r. pracodawca musi udzielić pracownikom 2 dni wolnego. Jeśli nie, grozi mu grzywna do 30 000 zł

    Sprawdź komu jeszcze przed 2024 r. pracodawca musi udzielić dodatkowych dni zwolnienia od pracy. Pamiętaj, że pozostał już tylko grudzień na to, żeby je wykorzystać – później przepadną. Pracodawcy, który się nie wywiąże z obowiązku, może grozić grzywna nawet do 30 000 zł.

    REKLAMA