REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie wyróżniamy rodzaje testamentów?

Bartłomiej Ceglarski
Bartłomiej Ceglarski
Jakie wyróżniamy rodzaje testamentów?/ fot. Shutterstock
Jakie wyróżniamy rodzaje testamentów?/ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Dochowanie obowiązku sporządzenia testamentu w jednej z określonych w prawie spadkowym form, jest kluczowe dla ważności tego dokumentu, bowiem w razie niedochowania formy testament jest nieważny i dochodzi do dziedziczenia ustawowego. Przepisy Kodeksu cywilnego wyróżniają dwie formy testamentów: testamenty zwykłe i szczególne. Jakie wymagania formalne należy spełniać, sporządzając testament?

Testament stanowi jedyny sposób na rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci. Oznacza to, że tylko poprzez ważny testament możemy zabezpieczyć przyszłość wybranych przez nas osób. W przypadku niesporządzenia testamentu, uznania go za nieważny lub gdy osoby powołane do dziedziczenia nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami, dochodzi do dziedziczenia ustawowego, które rządzi się zupełnie innymi prawami. Jeżeli dojdzie do sukcesji ustawowej, może się okazać, że dalszy członek rodzinny, którego chcielibyśmy obdarować, otrzyma bardzo małą część schedy lub nie otrzyma nic.

REKLAMA

Polecamy : Poradnik Gazety Prawnej 9/18 Firma w spadku – zarząd sukcesyjny

Z uwagi na powyższe, by uchronić się przed dziedziczeniem ustawowym, bardzo ważne jest by zachować wymogi formalne przewidziane dla ważnego testamentu, a także by zastosować w testamencie podstawienia, na wypadek gdyby wybrana przez nas osoba nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą. Jak więc należy sporządzić testament aby był ważny?

Zdolność testowania

REKLAMA

Prawo do sporządzenia ważnego testamentu mają wyłącznie osoby mające zdolność testowania, a więc osoby pełnoletnie, mające pełną zdolność do czynności prawnych. W momencie sporządzania ostatniej woli, spadkodawca nie może działać w stanie włączającym wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (np. będąc pod wpływem narkotyków lub alkoholu). Testament będzie nieważny, również gdy zostanie sporządzony pod wpływem groźby lub pod wpływem błędu, który uzasadnia przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod jego wpływem, nie sporządziłby testamentu o tej treści.

Testament może zawierać ostatnią wolę tylko jednego spadkodawcy, dlatego sporządzony wspólnie przez małżonków będzie niestety nieważny – każdy z małżonków musi samodzielnie spisać swoją ostatnią wolę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Testamenty zwykłe

W grupie testamentów zwykłych wyróżniamy:

  1. testamenty holograficzne;
  2. testamenty notarialne;
  3. testamenty allograficzne.

Testament holograficzny to nic innego jak zwykły testament pisemny sporządzony przez spadkodawcę. Tego rodzaju testament musi zostać napisany odręcznie (nie wchodzi w grę napisanie tekstu na komputerze lub przez inną osobę i złożenie pod nim podpisu przez spadkodawcę), a także opatrzony podpisem spadkodawcy i datą sporządzenia. Nie jest istotny materiał, na którym testament pisemny testament jest sporządzany – można go spisać zarówno na zwykłej kartce wyrwanej z zeszytu jak i na ścianie domu – kluczowe jest odręczne pismo, umieszczenie podpisu i daty.

Brak daty może spowodować  nieważność testamentu, chyba że nie istnieją wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.

REKLAMA

Testament notarialny to testament sporządzony przez notariusza, w formie aktu notarialnego. W przypadku tego rodzaju testamentu, spadkodawca składa oświadczenie woli w kancelarii notarialnej (wyjątkowo poza tym lokalem – np. w razie ciężkiej choroby). Notariusz ma obowiązek potwierdzić tożsamość testatora oraz jego zdolność testowania.

Notariusz powinien odczytać akt notarialny, podpisany w jego obecności, osobom biorącym udział w jego spisaniu. Testament w tej formie ma charakter dokumentu urzędowego, co sprawia, że daje gwarancję zgodności treści testamentu z faktyczną wolą spadkodawcy.

 Z uwagi na duży formalizm i udział wykształconego prawnika, ten rodzaj testamentu jest jednym z najbezpieczniejszych. Ponadto pozostawienie oryginału testamentu w kancelarii notarialnej uchroni dokument przed możliwością ukrycia, zniszczenia lub sfałszowania.

Testament allograficzny to testament ustny, sporządzany w obecności urzędnika i dwóch świadków. Kodeks cywilny szczegółowo określa o jakiego urzędnika chodzi – otóż testament allograficzny może zostać sporządzony w obecności wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego - nie ma mowy o innych osobach, w tym o zastępcach tych urzędników.

Ustne oświadczenie spadkodawcy spisywane jest w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytywany jest spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.

Osoby głuche lub nieme nie mogą sporządzić testamentu w formie testamentu allograficznego.

Testamenty szczególne 

W grupie testamentów szczególnych wyróżniamy:

  1. testamenty ustne;
  2. testamenty podróżne;
  3. testamenty wojskowe.

Ogólna uwaga dotycząca grupy testamentów szczególnych – ich zastosowanie jest możliwe tylko w sytuacjach określonych w prawie spadkowym.

Testament ustny to oświadczenie woli spadkodawcy składane w obecności co najmniej trzech świadków. Możliwość sporządzenia testamentu w tej formie istnieje:

  • w razie istnienia obawy rychłej śmierci;
  • jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.

Testament w formie ustnej jest potwierdzany w ten sposób, że oświadczenie spadkodawcy jest spisywane, przed upływem roku od jego złożenia, przez świadka lub osobę trzecią, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie. Treść testamentu ustnego może zostać potwierdzona również w ten sposób, że ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku świadkowie (wszyscy - wyjątkowo wystarczy dwóch) złożą zgodne zeznania przed sądem.

Testament podróżny może zostać sporządzony podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym. Spadkodawca składa swoje oświadczenie przed dowódcą statku lub jego zastępcą w obecności dwóch świadków. Oświadczenie to dowódca lub jego zastępca spisują podając przy tym datę. Pismo podlega późniejszemu odczytaniu w obecności świadków, po czym jest podpisywane przez spadkodawcę, świadków oraz dowódcę statku lub jego zastępcę Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy.

Jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe, można sporządzić testament ustny.

Testament wojskowy jest sporządzany na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych. Testamenty wojskowe mogą sporządzać żołnierze Sił Zbrojnych pełniący czynną służbę wojskową, pracownicy cywilni zatrudnieni w Siłach Zbrojnych, osoby cywilne towarzyszące Siłom Zbrojnym. Rozporządzenie wskazuje na cztery podrodzaje testamentów wojskowych:

  • testament wojskowy I – testament urzędowy, sporządza go sędzia wojskowy i odnotowuje w protokole - świadkowie nie są wymagani.
  • Testament wojskowy II – testament prywatny szczególny - wymagana jest obecność dwóch świadków, od spadkodawcy wymaga się złożenie podpisu.
  • Testament wojskowy III – stosowany w sytuacji, gdy spadkodawca nie jest w stanie złożyć swojego podpisu - zamiast niego robi to trzech świadków, których udział jest wymagany. Spadkodawca składa tutaj swoje oświadczenie woli tylko ustnie.
  • Testament liniowy – odmiana testamentu, która może być zastosowana jedynie w razie obawy spadkodawcy przed rychłą śmiercią wskutek ran i choroby. Wymagana jest obecność dwóch świadków, ale nie muszą oni być obecni jednocześnie i spadkodawca może złożyć swoje oświadczenie woli w obecności najpierw pierwszego świadka, a potem drugiego.

Opracowano na podstawie:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025)

Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych (Dz.U. z 1965 r. nr. 7 poz. 38)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Szkoły zamknięte w Dzień Nauczyciela, 14 października 2024 r. – czy to zgodne z prawem i co z opieką nad dziećmi?

W dniu 14 października każdego roku obchodzony jest Dzień Edukacji Narodowej, potocznie zwany Dniem Nauczyciela. Czy w tym dniu szkoły mogą być zamknięte i co, w takiej sytuacji, z opieką nad dziećmi? To ważne informacje dla wszystkich pracujących rodziców. 

Nowe standardy ochrony małoletnich. Jak stosować ustawę Kamilka w zgodzie ze standardami ochrony danych?

Jak stosować ustawę Kamilka w zgodzie ze standardami ochrony danych? Podpowiada prezes UODO.  

Myśliwi z kolejnymi przywilejami. Trudno to zrozumieć. Jako jedyni dostaną prawo do nieodpłatnych badań lekarskich i darmowego ubezpieczenia

Myśliwi z kolejnymi przywilejami. Trudno to zrozumieć. Jako jedyni dostaną prawo do nieodpłatnych badań lekarskich i darmowego ubezpieczenia. Co z pozostałymi podmiotami z katalogu podmiotów ochrony ludności?

12 darmowych świadczeń z NFZ [katalog darmowych świadczeń stomatologicznych]

Co na NFZ u dentysty 2024? Jak skorzystać z dentysty na NFZ? Czy dentysta ma obowiązek przyjąć z bólem zęba? Za jakie usługi stomatologiczne płaci NFZ? Czy potrzebne jest skierowanie do dentysty? Nie wiele osób wie, ale np. w ramach NFZ, za darmo można usunąć raz w roku kamień nazębny. 

REKLAMA

ZUS: Świadczenie interwencyjne. [Wnioski] można składać od 5 października

ZUS: Świadczenie interwencyjne. [Wnioski] można składać od 5 października. Świadczenie interwencyjne jest wsparciem finansowym dla przedsiębiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Komu będzie przysługiwało? Gdzie i jaki wniosek należy złożyć?

Alkohol ma być w opakowaniu, które nie wprowadza w błąd. Do 200 ml tylko w butelkach lub puszkach [projekt]

Ministerstwo rolnictwa zaproponowało, aby alkohol w opakowaniach do 200 ml był tylko w butelkach albo puszkach. Chodzi o to, aby opakowania nie wprowadzały w błąd. Alkohol powinien odróżniać się od innych środków spożywczych, tak aby nie doszło do pomyłki. 

Pracowniczka hotelu weszła do pokoju nowożeńców i ukradła pieniądze z kopert

Pracowniczka hotelu przywłaszczyła pieniądze nowożeńców. Jedna z pracownic hotelu w Krakowie ukradła część pieniędzy z kopert, które nowożeńcy dostali od gości weselnych. 

Niższe zarobki na zleceniach są już pewne, ale nie od 2025 roku. Czy śmieciówki przestaną się opłacać? Od kiedy? Sprawdź, jak zmieniają się przepisy

Niższe zarobki na zleceniach są już pewne, ale wszystko wskazuje, że nie nastąpi to od 2025 roku. Czy śmieciówki przestaną się opłacać? To zawsze jest uzależnione od tego, jakie priorytety mają strony umowy. Sprawdź, jak zmienią się przepisy.

REKLAMA

Świadczenie wspierające od 713 zł. Dla kogo, kiedy wniosek?

Świadczenie wspierające od 713 zł. Dla kogo, kiedy wniosek? Kto może ubiegać się o świadczenie wspierające? Gdzie i jak można uzyskać decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia? Czy zmieni się w 2025 roku?

Opłata mocowa od stycznia 2025 r. Kto od 1 stycznia 2025 r. zapłaci wyższe rachunki za prąd?

Opłata mocowa od stycznia 2025 r. Kto od 1 stycznia 2025 r. zapłaci wyższe rachunki za prąd? Czym jest opłata mocowa? Prezes Urzędu Regulacji Energetyki opublikował stawkę opłaty mocowej na 2025 r. Jakie to będą stawki?

REKLAMA