REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zabezpieczenie wierzytelności w transporcie - zastaw na przesyłce

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
CDS Kancelaria Brokerska
Kamil Krasuski
Jedną z możliwości zabezpieczenia wierzytelności jest ustawowe prawo zastawu na przesyłce. /fot. fotolia
Jedną z możliwości zabezpieczenia wierzytelności jest ustawowe prawo zastawu na przesyłce. /fot. fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zarówno przewoźnik, jak i spedytor mają możliwości zabezpieczenia swoich roszczeń. Jedną z nich jest ustawowe prawo zastawu na przesyłce.

Istota zastawu

Zastaw stanowi obok hipoteki prawo rzeczowe ograniczone, którego celem jest zabezpieczenie wierzytelności. Zastaw zatem stanowi jedną z form zabezpieczeń rzeczowych. Różnica zatem pomiędzy zastawem, a hipoteką polega na tym, że o ile hipoteka jest zabezpieczeniem na nieruchomości (i niektórych prawach z nią związanych), to zastaw stanowi formę zabezpieczenia wierzytelności na rzeczach ruchomych (i niektórych prawach).

REKLAMA

Zastaw może powstać na dwa sposoby:

  • na podstawie czynności prawnej (umowy),
  • z ustawy.

Zastaw na przesyłce jest zastawem ustawowym. Przysługuje więc przewoźnikowi i spedytorowi z mocy samego prawa, bez konieczności zawierania umowy. Z mocy art. 326 Kodeksu cywilnego do zastawu ustawowego stosowane są odpowiednio przepisy dotyczące zastawu na rzeczy ruchomej, zawarte w artykułach 306-325 KC. Cechy zastawu to:

  • wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne,
  • przepisy o nabyciu własności rzeczy ruchomej od osoby nie uprawnionej do rozporządzania rzeczą stosuje się odpowiednio do ustanowienia zastawu,
  • jeżeli w chwili ustanowienia zastawu rzecz jest już obciążona innym prawem rzeczowym, zastaw powstały później ma pierwszeństwo przed prawem powstałym wcześniej, chyba że zastawnik działał w złej wierze,
  • nieważne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że nie dokona zbycia lub obciążenia rzeczy przed wygaśnięciem zastawu,
  • zaspokojenie zastawnika z rzeczy obciążonej następuje według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym.

Zobacz: Darmowa porada prawna

Zastaw na przesyłce przysługujący przewoźnikowi

REKLAMA

Zgodnie z art. 790 ust. 1. Kodeksu cywilnego dla zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy przewozu, w szczególności: przewoźnego, składowego, opłat celnych i innych wydatków, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje przewoźnikowi ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ustawowe prawo zastawu przysługuje na przesyłce, tzn. na wszystkich przedmiotach wchodzących w skład przesyłki, bez względu na to, czy zabezpieczone nim roszczenie wiąże się z całością czy tylko z częścią przesyłki.

Wyliczenie roszczeń, które mogą być zabezpieczone ustawowym prawem zastawu na przesyłce, zostało dokonane w art. 790 § 1 Kodeksu cywilnego jedynie przykładowo. Zabezpieczeniu takiemu mogą podlegać wszelkie roszczenia wynikające z umowy przewozu (np. roszczenia odszkodowawcze).

Ustawowe prawo zastawu na przesyłce przysługujące przewoźnikowi zabezpiecza jedynie roszczenia wynikające z umowy przewozu, która dotyczy tej przesyłki, a nie zabezpiecza roszczeń, które wynikają z innych umów przewozu zawartych przez tego samego wysyłającego z przewoźnikiem.

Warunkiem legalnego skorzystania z prawa zastawu przez przewoźnika jest pozostawanie przesyłki u przewoźnika lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów. Nie można stosować przy przesyłkach należących do organów władzy i administracji państwowej oraz organów wymiaru sprawiedliwości i ścigania.

Zobacz również: Które przesyłki może doręczać tylko Poczta Polska

Zastaw na przesyłce przysługujący spedytorowi

REKLAMA

Zgodnie z art. 802. § 1 Kodeksu cywilnego dla zabezpieczenia roszczeń o przewoźne oraz roszczeń o prowizję, o zwrot wydatków i innych należności wynikłych ze zleceń spedycyjnych, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje spedytorowi ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów.

Jeżeli chodzi o dokumenty za pomocą których spedytor może rozporządzać przesyłką, może to być także zwykły dokument, uprawniający do dysponowania przesyłką, jak np. list przewozowy czy też zwykły dowód składowy.

Odmiennie niż w wypadku przewozu (art. 790 § 1. k.c.) ustawowe prawo zastawu na przesyłce, przewidziane w art. 802 § 1. k.c., zabezpiecza roszczenia spedytora, poprzednich spedytorów i przewoźników wymienione w tym przepisie nie tylko wtedy, gdy wynikają one z umowy dotyczącej danej przesyłki, ale także wówczas, gdy wynikają z poprzednich zleceń spedycyjnych. Poza tym treść art. 802 § 1 jest analogiczna do treści art. 790 § 1.

Zobacz również: Ubezpieczenie mienia w transporcie kolejowym

Spedytor a przewoźnik

Przy stosowaniu zastawu na przesyłce warto pamiętać, że inne uprawnienia przysługują przewoźnikowi, inne spedytorowi. Należy więc zwracać uwagę na to, w jakim celu stosowane jest prawo do zastawu i nie egzekwować prawa do zastawu przysługującemu spedytorowi w sytuacji, gdy zawarta została umowa przewozu. Należy również mieć na uwadze, że nieuprawniony zastaw na przesyłce może spowodować postawienie spedytorowi lub przewoźnikowi zarzutu przywłaszczenia towaru, co może dla nich bardzo nieprzyjemne konsekwencje.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Twój blok przekształci się w areszt dla potencjalnych przestępców. Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadza nową formę izolacji

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji Kodeksu postępowania karnego. Zakłada on wprowadzenie nowego środka zapobiegawczego – aresztu elektronicznego. Osoby oskarżone za popełnienie przestępstwa mogłyby odbywać areszt nie w zakładzie karnym, lecz w swoim miejscu zamieszkania.

Co daje legitymacja strażaka w aplikacji mObywatel? Zmiany z podpisem Prezydenta

Świadczenie ratownicze i zmiany w legitymacji z podpisem Prezydenta RP - tak. Analizujemy nową ustawę z dnia 4 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych – podpisaną przez Prezydenta RP dnia 3 lipca 2025 r. Nowe zmiany przyniosą wiele ułatwień i praktycznych rozwiązań.

Nowy długi weekend sierpniowy i kolejny dzień wolny od pracy w ważne święto państwowe jeszcze w 2025 r. – komisja sejmowa wystąpiła do MRPiPS

W dniu 2 kwietnia 2025 r. Komisja Sejmowa do Spraw Petycji zdecydowała o skierowaniu do MRPiPS dezyderatu w sprawie ustanowienia nowego dnia wolnego od pracy. W tym dniu, obowiązuje już święto państwowe, a w 2025 r. wypada ono wyjątkowo „korzystnie”, bo w piątek, co – w przypadku wprowadzenia postulowanej zmiany – oznaczałoby dla setek tysięcy pracowników kolejny długi weekend sierpniowy. Jeden przypada już bowiem w terminie 15-17 sierpnia 2025 r., ale zgodnie z ustawą – jest to święto kościelne, a nie (jak w tym przypadku) – świeckie.

Wzrost pensji nie wystarcza – 44% Polaków już szuka nowej pracy

Mimo dynamicznego wzrostu wynagrodzeń i rekordowo niskiego bezrobocia, polscy pracownicy nie czują się doceniani finansowo. Aż 44,2% z nich aktywnie szuka nowego miejsca zatrudnienia, wskazując na zbyt niskie wynagrodzenie, brak przejrzystości i poczucie niesprawiedliwości płacowej. Najnowsze badanie SD Worx pokazuje, że pieniądze to wciąż palący problem na rynku pracy – nawet jeśli słupki wynagrodzeń idą w górę.

REKLAMA

Rząd wycofuje ważny przepis dla kredytobiorców: Znika zapis o szybszym zwrocie pieniędzy

Rząd rezygnuje z przepisu, który miał gwarantować kredytobiorcom zwrot pieniędzy już po wyroku sądu I instancji. Usunięcie przepisu oznacza, że na odzyskanie nadpłaconych środków trzeba będzie czekać aż do zakończenia sprawy w II instancji.

Lex szarlatan: koniec z dezinformacją medyczną i pseudomedykami z Internetu i nie tylko? Nowe prawa pacjentów, nowe kary [PROJEKT]

Lex szarlatan: czy nowe prawo uderzy w pseudomedyków z Internetu i nie tylko? Nowe prawa pacjentów, nowe kary, nowe uprawnienia Rzecznika Praw Pacjentów - co się zmieni? Analizujemy projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego (UD207).

Rewolucje korzyści dla rozwodników. Przepis w KRiO zmieniony: już nie 3 miesiące a rok! Ustawa z podpisem Prezydenta

Zmiany w rozwodach już w IV kwartale 2025 r. Wszystko za sprawą podpisanej przez Prezydenta ustawy zmieniającej Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Z pewnością będą to zmiany na korzyść tzw. rozwodników, bo dotyczą terminu. A jak wiadomo terminy w tych sprawach są ważne!

ZUS nie wypłaci renty wdowiej bez tych dwóch oświadczeń – nowe przepisy od lipca 2025 r.

Od 1 lipca 2025 r. ZUS wypłaca rentę wdowią. Ale uwaga: nawet jeśli spełniasz wszystkie warunki, nie dostaniesz pieniędzy, jeśli nie złożysz dwóch kluczowych oświadczeń. Wyjaśniamy, o jakie dokumenty chodzi i jakie pułapki czekają na wnioskodawców.

REKLAMA

Rozdzielenie dni wolnych: Czy dwa dni wolnego dla krwiodawcy muszą następować po sobie?

Honorowi dawcy krwi chcieliby wykorzystywać dwa dni wolne w dowolnych terminach roboczych. Sejmowa komisja nie zgodziła się na zmianę przepisów, bo resort zdrowia uznał propozycję za niezgodną z ideą bezinteresownego krwiodawstwa.

Koniec z pozbawianiem seniorów całych majątków i umieszczaniem ich w DPS-ach na koszt gmin. Niemoralna luka prawna przechodzi do przeszłości

Na skutek interwencji Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski, które w dniu 18 marca br. zwróciło się do MRPiPS w sprawie konieczności wyeliminowania dostrzeżonej przez samorządy głęboko niemoralnej i niesprawiedliwej społecznie luki w przepisach, która pozwala rodzinom seniorów na pozbawianie ich całego majątku (wartego nawet kilka milionów złotych) i umieszczanie ich w DPS-ach, za które finalnie koszt ponosi gmina (pomimo, że istnieje notarialna umowa zobowiązaniowa, na podstawie której rodziny tych seniorów powinny zapewniać im, do końca życia, opiekę i ponosić koszty ich utrzymania) – MRPiPS powołało specjalny Zespół, którego celem jest reforma systemu pomocy społecznej.

REKLAMA