REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zabezpieczenie wierzytelności w transporcie - zastaw na przesyłce

CDS Kancelaria Brokerska
Kamil Krasuski
Jedną z możliwości zabezpieczenia wierzytelności jest ustawowe prawo zastawu na przesyłce. /fot. fotolia
Jedną z możliwości zabezpieczenia wierzytelności jest ustawowe prawo zastawu na przesyłce. /fot. fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zarówno przewoźnik, jak i spedytor mają możliwości zabezpieczenia swoich roszczeń. Jedną z nich jest ustawowe prawo zastawu na przesyłce.

Istota zastawu

Zastaw stanowi obok hipoteki prawo rzeczowe ograniczone, którego celem jest zabezpieczenie wierzytelności. Zastaw zatem stanowi jedną z form zabezpieczeń rzeczowych. Różnica zatem pomiędzy zastawem, a hipoteką polega na tym, że o ile hipoteka jest zabezpieczeniem na nieruchomości (i niektórych prawach z nią związanych), to zastaw stanowi formę zabezpieczenia wierzytelności na rzeczach ruchomych (i niektórych prawach).

REKLAMA

Zastaw może powstać na dwa sposoby:

  • na podstawie czynności prawnej (umowy),
  • z ustawy.

Zastaw na przesyłce jest zastawem ustawowym. Przysługuje więc przewoźnikowi i spedytorowi z mocy samego prawa, bez konieczności zawierania umowy. Z mocy art. 326 Kodeksu cywilnego do zastawu ustawowego stosowane są odpowiednio przepisy dotyczące zastawu na rzeczy ruchomej, zawarte w artykułach 306-325 KC. Cechy zastawu to:

  • wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne,
  • przepisy o nabyciu własności rzeczy ruchomej od osoby nie uprawnionej do rozporządzania rzeczą stosuje się odpowiednio do ustanowienia zastawu,
  • jeżeli w chwili ustanowienia zastawu rzecz jest już obciążona innym prawem rzeczowym, zastaw powstały później ma pierwszeństwo przed prawem powstałym wcześniej, chyba że zastawnik działał w złej wierze,
  • nieważne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że nie dokona zbycia lub obciążenia rzeczy przed wygaśnięciem zastawu,
  • zaspokojenie zastawnika z rzeczy obciążonej następuje według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym.

Zobacz: Darmowa porada prawna

Zastaw na przesyłce przysługujący przewoźnikowi

REKLAMA

Zgodnie z art. 790 ust. 1. Kodeksu cywilnego dla zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy przewozu, w szczególności: przewoźnego, składowego, opłat celnych i innych wydatków, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje przewoźnikowi ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ustawowe prawo zastawu przysługuje na przesyłce, tzn. na wszystkich przedmiotach wchodzących w skład przesyłki, bez względu na to, czy zabezpieczone nim roszczenie wiąże się z całością czy tylko z częścią przesyłki.

Wyliczenie roszczeń, które mogą być zabezpieczone ustawowym prawem zastawu na przesyłce, zostało dokonane w art. 790 § 1 Kodeksu cywilnego jedynie przykładowo. Zabezpieczeniu takiemu mogą podlegać wszelkie roszczenia wynikające z umowy przewozu (np. roszczenia odszkodowawcze).

Ustawowe prawo zastawu na przesyłce przysługujące przewoźnikowi zabezpiecza jedynie roszczenia wynikające z umowy przewozu, która dotyczy tej przesyłki, a nie zabezpiecza roszczeń, które wynikają z innych umów przewozu zawartych przez tego samego wysyłającego z przewoźnikiem.

Warunkiem legalnego skorzystania z prawa zastawu przez przewoźnika jest pozostawanie przesyłki u przewoźnika lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów. Nie można stosować przy przesyłkach należących do organów władzy i administracji państwowej oraz organów wymiaru sprawiedliwości i ścigania.

Zobacz również: Które przesyłki może doręczać tylko Poczta Polska

Zastaw na przesyłce przysługujący spedytorowi

REKLAMA

Zgodnie z art. 802. § 1 Kodeksu cywilnego dla zabezpieczenia roszczeń o przewoźne oraz roszczeń o prowizję, o zwrot wydatków i innych należności wynikłych ze zleceń spedycyjnych, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje spedytorowi ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów.

Jeżeli chodzi o dokumenty za pomocą których spedytor może rozporządzać przesyłką, może to być także zwykły dokument, uprawniający do dysponowania przesyłką, jak np. list przewozowy czy też zwykły dowód składowy.

Odmiennie niż w wypadku przewozu (art. 790 § 1. k.c.) ustawowe prawo zastawu na przesyłce, przewidziane w art. 802 § 1. k.c., zabezpiecza roszczenia spedytora, poprzednich spedytorów i przewoźników wymienione w tym przepisie nie tylko wtedy, gdy wynikają one z umowy dotyczącej danej przesyłki, ale także wówczas, gdy wynikają z poprzednich zleceń spedycyjnych. Poza tym treść art. 802 § 1 jest analogiczna do treści art. 790 § 1.

Zobacz również: Ubezpieczenie mienia w transporcie kolejowym

Spedytor a przewoźnik

Przy stosowaniu zastawu na przesyłce warto pamiętać, że inne uprawnienia przysługują przewoźnikowi, inne spedytorowi. Należy więc zwracać uwagę na to, w jakim celu stosowane jest prawo do zastawu i nie egzekwować prawa do zastawu przysługującemu spedytorowi w sytuacji, gdy zawarta została umowa przewozu. Należy również mieć na uwadze, że nieuprawniony zastaw na przesyłce może spowodować postawienie spedytorowi lub przewoźnikowi zarzutu przywłaszczenia towaru, co może dla nich bardzo nieprzyjemne konsekwencje.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zachowek po zmianach. Można obniżyć? [PORADA]

Nowe przepisy umożliwiają obniżenie wysokości zachowku, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach. Sąd w takich przypadkach weźmie pod uwagę sytuację osobistą i majątkową uprawnionego do zachowku oraz obowiązanego do zaspokojenia tego roszczenia.

10 propozycji MEN: Nagroda jubileuszowa, świadczenia kompensacyjne, doraźne zastępstwa, odprawy emerytalne i rentowe, studia podyplomowe, pensum

MEN akceptuje 10 propozycji nauczycieli. Dotyczą takich zagadnień jak: nagroda jubileuszowa, świadczenia kompensacyjne, doraźne zastępstwa, odprawy emerytalne i rentowe, studia podyplomowe, pensum

7 zasiłków, które można dostać w 2025 r. i 2026 r.

7 zasiłków, które można dostać w 2025 r. i 2026 r.: zasiłek macierzyński, zasiłek opiekuńczy, zasiłek wyrównawczy, zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne,  zasiłek pogrzebowy, zasiłek pielęgnacyjny.

Tyle pracownicy zarobią w święta 2024. Praca w Boże Narodzenie może się opłacać. Sprawdź, co można zyskać

Praca w dni wolne i święta jest dopuszczalna tylko wyjątkowo. Istnieją jednak pracownicy, którzy chętnie pracują w tym okresie, bo w zamian zyskują dni wolne w innym, dogodnym dla nich terminie lub dodatek do wynagrodzenia. Ile dokładnie można zarobić?

REKLAMA

Rynek pracy do 2027 r.: Gdzie jest największe ryzyko utraty pracy? Co czeka pracowników i jak się przygotować na przyszłość?

Zawody, które znamy, zmieniają się na naszych oczach. Automatyzacja i sztuczna inteligencja wypierają część profesji, ale jednocześnie tworzą przestrzeń dla zupełnie nowych specjalizacji. Eksperci alarmują: kluczem do sukcesu w nadchodzących latach będą rozwój umiejętności i gotowość do zmian. Sprawdź, co czeka pracowników i jak się przygotować na przyszłość.

Zasiłek opiekuńczy 2025 r. i 2026 r.

Zasiłek opiekuńczy 2025 r. i 2026 r. W jakich przypadkach można wystąpić z wnioskiem o zasiłek opiekuńczy? Ile dni w roku można przebywać na zasiłku opiekuńczym? Ile wynosi wysokość zasiłku opiekuńczego?

RIO: Czy gmina może finansować bilety dla uczniów dojeżdżających do szkół poza jej obszarem

Gmina może refundować bilety okresowe dla uczniów dojeżdżających do szkół znajdujących się poza terenem tej gminy. Finansowanie zakupu biletów zależy od decyzji danej jednostki samorządu terytorialnego, która na jego realizację powinna posiadać odpowiednie środki finansowe.

Darowizna od rodziców 61 000 EUR, przekazana na konto osoby trzeciej. Ten jeden warunek jest decydujący dla zwolnienia z podatku

Darowizna od rodziców środków pieniężnych w wysokości 61 000 EUR, przekazana bezpośrednio na konto osoby trzeciej. Jest tutaj jeden warunek, który wpływa na prawo do skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. O co chodzi?

REKLAMA

Składka zdrowotna w działalności gospodarczej w 2025 oraz 2026 roku. Czy czekają nas istotne zmiany?

W 2025 roku wejdzie w życie część z zapowiadanych zmian w składce zdrowotnej dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (JDG). Zmiany te mają na celu obniżenie obciążeń finansowych dla przedsiębiorców. Zostały już one przyjęte przez Sejm i dotyczą obniżenia minimalnej podstawy wymiaru składki, jak i wyłączenia przychodów ze sprzedaży środków trwałych z podstawy wymiaru składki zdrowotnej.

Mobbing w szkołach. Nie tylko wynagrodzenie i czas pracy są problemami nauczycieli. Coraz głośniej mówi się również o mobbingu

Czy ułożony przez dyrektora placówki oświatowej plan zajęć może być źródłem mobbingu wobec nauczycieli? Jak twierdzą autorzy petycji skierowanej do MEN za pośrednictwem Sejmu, tak. Jakie działania trzeba podjąć, żeby zapobiegać takim sytuacjom?

REKLAMA