REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sąd polubowny- czym jest?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Edyta Waluchowska

REKLAMA

REKLAMA

Sąd polubowny jest sądem niepaństwowym, który jest powoływany zgodną wolą stron stosunku cywilnoprawnego. Jego zadaniem jest rozstrzygnięcie sporu między stronami wyrokiem, który ma taką samą moc prawną jak wyrok sądu państwowego.

Należy pamiętać o tym, że w postępowaniu polubownym nie może brać udziału sędzia państwowy. Jednakże o uznaniu wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej, orzeka na posiedzeniu niejawnym sąd państwowy tylko na wniosek strony.

REKLAMA

Sądy polubowne w Polsce są rzadko stosowane. Może to wydać się zastanawiające z tego względu, iż sądownictwo polubowne daję możliwość szybkiego rozwiązania sporu między stronami oraz jest mniej kosztowne w porównaniu z sądownictwem państwowym. Na korzyść sądu polubownego przemawia również to, że istnieje możliwość:

- oparcia rozstrzygnięcia na zasadach dobrej wiary

- wydania wyroku według wcześniej ustalonych reguł

Zobacz: Dochodzenie roszczeń konsumenckich przed stałymi sądami polubownymi

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sądy polubowne mogą orzekać w sprawach o prawa majątkowe, oraz o prawa niemajątkowe, z wyjątkiem spraw o alimenty.

Według kodeksu postępowania cywilnego (art.695) wyróżniamy dwa rodzaje sądów polubownych:

- sądy polubowne stałe, np. Stały Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie

- sądy polubowne ad hoc, powoływane do konkretnego sporu.

Zapis na sąd polubowny

Zapis na sąd polubowny jest umową procesową, która jest podstawą kompetencji oraz przekazuje spór powstały między stronami do rozstrzygnięcia sądowi polubownemu.

W ww. umowie należy wskazać stosunek prawny lub przedmiot sporu, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć. Jak widać strony mogą poddać pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spory wynikłe już między nimi lub te, które mogą powstać dopiero w przyszłości, jednakże muszą pochodzić z oznaczonego wcześniej stosunku prawnego? Umowa procesowa może zawierać szereg różnych postanowień, np. wskazywać liczbę arbitrów lub sposób ich powoływania. W zapisie na sąd polubowny można wskazać stały sąd polubowny, który ewentualnie będzie rozstrzygał spór zaistniały między stronami. Jeśli chodzi o formę zapisu na sąd polubowny, powinien on być sporządzony na piśmie. Możliwe jest także zawarcie zapisu na sąd polubowny przez pełnomocnika.

Umowa procesowa między stronami może być zawarta odrębnie, bądź w umowie głównej, która kształtuje stosunek prawny między stronami, tzw. klauzula arbitrażowa. 

Zobacz: Jak sformułować zapis na sąd polubowny

Zawarcie umowy o zapis na sąd polubowny powoduje wyłączenie właściwości sądu powszechnego do rozstrzygnięcia sporu. W umowie na za zapis na sąd polubowny strony powinny wyznaczyć arbitrów, każda z nich ma prawo do takiej samej ich liczby. W przypadku, gdy strony nie wyznaczyły arbitrów, może dokonać tego za nie sąd powszechny.

Wszczęcie i przebieg postępowania.

REKLAMA

Postępowanie przed sądem polubownym zostaje wszczęte z chwilą wybrania arbitra i doręczenia drugiej stronie pozwu. Jednak, gdy arbitrzy zostali wybrani w umowie o zapis, to wszczęcie postępowania następuje z chwilą wniesienia pozwu na ręce arbitra.

Sąd polubowny może przesłuchiwać strony, świadków i biegłych oraz odbierać od nich przyrzeczenia, uprzedzając o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, nie może jednakże stosować środków przymusu. Wszystkie te środki dowodowe maja służyć sądowi do wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy. Ponadto sąd może przeprowadzać dowody nieznane kodeksowi postępowania cywilnego, jeżeli zmierzać one będą do osiągnięcia powyższego celu. W zasadzie przeprowadzenie dowodów powinno odbywać się przed pełnym składem sądu.

Umowa-zapis na sąd polubowny (bezpłatny wzór)

Dopuszczalne jest zawieszenie i umorzenie postępowania przed sądem polubownym, jednak strona może domagać się przed sądem powszechnym ustalenia, czy zapis stracił moc. Do umorzenia może dojść na zgodny wniosek stron, jak i do cofnięcia powództwa. Sad polubowny, który rozstrzyga sprawę może wydać wyrok całościowy, częściowy lub tylko wstępny.

Wyrok musi być sporządzony w formie pisemnej, zapaść musi większością głosów. Jednak w przypadku niemożliwości uzyskania większości głosów, decydujący głos należy do superarbitra. Zapadły wyrok doręcza się stronom wraz z uzasadnieniem. Powinno ona zawierać wszystkie fakty, na podstawie, których zapadł wyrok. Wyrok nie musi zawierać podstawy prawnej rozstrzygnięcia, jest on ostateczny i prawomocny z chwilą wydania.

Wyrok zapadły przed sądem polubownym wiąże nie tylko strony i sąd, który go wydał, ale również inne sądy i organy państwowe.

Postępowanie przed sądem polubownym mimo swojej szybkości i ekonomiczności nie znajduję dużej liczby zwolenników wśród stron w zakresie kształtowania stosunków między nimi. Należy także zwrócić uwagę na fakt, że prawnicy nie proponują takiego rozwiązania sporu swoim klientom i nie chcą też występować w roli arbitra. Sądy polubowne powinny być bardziej rozpowszechnione w polskim systemie prawnym, odciążyłyby sądownictwo powszechne i dałyby inne możliwości, bardziej efektowne, rozstrzygania sporów między stronami.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
„Pusty” staż pracy wreszcie do likwidacji. Rząd chce, by umowy zlecenia i działalność liczyły się do stażu! Zmiany w Kodeksie pracy dla tysięcy Polaków coraz bliżej

Dla tysięcy Polaków nadchodzą ważne zmiany. Rząd pracuje nad nowelizacją Kodeksu pracy, która ma zakończyć niesprawiedliwą sytuację, w której lata pracy na umowie zleceniu czy w jednoosobowej działalności gospodarczej nie liczą się do stażu pracy. Projekt zmian trafił już do komisji sejmowej, a poparcie polityczne jest szerokie. Kiedy nowe przepisy wejdą w życie? Co się dokładnie zmieni w Kodeksie pracy?

Sąsiad może postawić płot bez Twojej zgody. Zabierze Ci światło, widok – a Ty jeszcze za to zapłacisz

Czy zdarzyło Ci się po powrocie z wakacji zastać nowy płot na działce? A może ktoś postawił ogrodzenie tuż obok Twojego? Co gorsza, nowy płot zasłania dostęp do światła, a jego „stylistyka” zupełnie Ci nie odpowiada? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wzniesienie ogrodzenia może wiązać się z koniecznością spełnienia szeregu obowiązków. W niektórych przypadkach działania sąsiada mogą zostać uznane za naruszenie prawa i stanowić podstawę do dochodzenia swoich roszczeń. Są jednak sytuacje, w których to my będziemy musieli się dołożyć.

Pułapka w prawie budowlanym, na którą „łapie” się wiele osób: Szopa ogrodowa w odległości mniejszej niż 1,5 m od granicy nieruchomości, to samowola budowlana, za którą trzeba zapłacić nawet 10 tys. zł. Urzędnicy nie mają litości

Sezon na wypoczynek w przydomowym ogródku w pełni. Z posiadaniem ogrodu wiążą się jednak nie tylko przyjemności, ale również liczne obowiązki, których nie wykonamy bez niezbędnych narzędzi ogrodowych (często niemałych gabarytów, jak choćby – kosiarka). Narzędzia te, jak i rowery, zapasowe opony do samochodu i wiele innych rzeczy, których (z oczywistych przyczyn) nie chcemy trzymać w domu – trzeba gdzieś przechowywać, a najlepszym miejscem do tego jest – szopa ogrodowa (domek narzędziowy). Jego posadowienie, choć technicznie nieskomplikowane i łatwe do wykonania w kilka godzin, nawet dla „amatorów” – jeżeli zostanie dokonane niezgodnie z zawiłymi i pełnymi pułapek przepisami prawa budowlanego i bez wymaganych zgód administracyjnych – może jednak słono kosztować.

Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

REKLAMA

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

REKLAMA

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

REKLAMA