Tematy - Postępowanie cywilne, Postępowanie karne - INFOR.PL

Sejm RP przyjął reformę procedury karnej, która ma skrócić czas trwania postępowań przed sądem.

Prezydent podpisał ustawę z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ma wzmocnić pozycje nieletniego w postępowaniu.

Rząd poparł projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, który do sejmu wpłynął w styczniu tego roku. Projekt ten dopuszcza występowanie w charakterze pełnomocników w postępowaniu karnym i w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, osób najbliższych osobom pokrzywdzonym.

Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadza kontradyktoryjność procesu karnego, czyli sytuację, w której strony są sobie równe i toczą spór przed sądem pełniącym rolę arbitra.

Od 23 lipca 2013 r. osoba, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie nie będąc pokrzywdzonym może wnieść zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, jeżeli wskutek przestępstwa doszło do naruszenia jej praw. Przysługuje jej ponadto zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami pełnomocnikiem w postępowaniu karnym oraz w sprawach o wykroczenia może być wyłączenia adwokat lub radca prawny. Projekt zmiany kodeksów przewiduje dopuszczenie ustanowienia pełnomocnikiem również osoby najbliższej.

7 lipca 2013 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, na mocy której w pozwie składanym w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym powód będzie zobowiązany wskazać nr PESEL pozwanego. Wpisanie błędnych danych będzie skutkowało nałożeniem grzywny na powoda.

Pozew zbiorowy to instrument prawny pozwalający na walkę konsumenta z silnymi firmami w dochodzeniu swoich praw. W takim pozwie można domagać się spełnienia określonego świadczenia przez co najmniej 10 osób.

Małym świadkiem koronnym jest sprawca, który wraz z innymi osobami współdziałał w popełnieniu przestępstwa, a który organom ścigania ujawnił niezbędne informacje dotyczące okoliczności jego popełnienia. W takim przypadku sąd obligatoryjnie orzeka nadzwyczajne złagodzenie kary.

Biegły sądowy powołany zostaje do wypowiedzenia się w kwestiach z zakresu wiedzy specjalistycznej i może żądać wynagrodzenia za wykonaną pracę. Jako dowód można dopuścić również łączną opinię kilku biegłych.

Kategorie osób zaginionych zostały wyszczególnione w zarządzeniu Komendanta Głównego Policji. Podział ten różnicuje niektóre z działań policji podejmowanych względem osób zaginionych.

Świadkiem incognito jest osoba, wobec której istnieje uzasadniona obawa zagrożenia dla życia, zdrowia, wolności luba mienia bądź wobec osób dla niej najbliższych. Tożsamość świadka dla celów procesowych zostaje utajniona. Świadka incognito przesłuchuje prokurator bądź sąd w wyznaczonym przez sąd miejscu lub przy użyciu odpowiednich urządzeń technicznych.

Konsekwencje odmowy przyjęcia pisma z sądu mogą być niekiedy bardzo dotkliwe. Błędnie może się wydawać, iż odmowa odebrania sądowej korespondencji dostarczonej nam przez listonosza, nie będzie rodzić wobec nas żadnych negatywnych skutków. Kodeks postępowania karnego reguluje tę kwestię jednak odmiennie.

Zgodnie z zasadą jawności postępowania karnego postępowanie sądowe (rozprawa) odbywa się jawnie, a tylko wyjątkowo przepisy proceduralne ograniczają jawność poprzez zarówno wyłączenie jawności rozprawy jak również poprzez ograniczenie udziału osób, które mogą uczestniczyć w rozprawie w charakterze publiczności. Niniejsze opracowanie przedstawi odpowiedź na pytanie, kto może uczestniczyć w rozprawie.

Zgodnie z kodeksowymi uregulowaniami w procesie karnym obowiązuje zasada jawności procesu karnego, której wyrazem jest nie tylko udział publiczności w rozprawie, (jeżeli nie zachodzą przewidziane prawem okoliczności wyłączenia jawności rozprawy), ale również prawo mediów do utrwalania obrazu i dźwięku z przebiegu rozprawy za zgodą sądu (który jej udziela, gdy zachodzą ku temu ustawowe przesłanki). Kiedy media mają prawo do utrwalania obrazu i dźwięku na rozprawie?

Nowelizacja Kodeksu postępowania karnego przyznaje osobie zawiadamiającej o popełnieniu przestępstwa - która nie posiada statusu pokrzywdzonego - prawo do zaskarżania postanowienia o odmowie wszczęcia śledztwa lub postanowienia o jego umorzeniu.

Wnosząc powództwo do sądu należy pamiętać o kilku rzeczach. Jedną z nich jest obowiązek zgłoszenia wszystkich dowodów już w treści pozwu. Niezgłoszenie może spowodować, że utracimy możliwość ich dalszego powołania. Niemniej można takim skutkom się przeciwstawić. Jak?

Przyspieszenie postępowań sądowych, a przede wszystkim postępowania rozpoznawczego i egzekucyjnego, dalsza informatyzacja postępowania cywilnego oraz uproszczenie niektórych czynności procesowych to jedne z najważniejszych postulatów przedstawionych w przyjętych przez rząd założeniach do projektu nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego.

Przyjęty przez Radę Ministrów projekt Ministerstwa Sprawiedliwości zakłada przepływ elektronicznych odpowiedników dokumentów pomiędzy sądami powszechnymi a Krajowym Rejestrem Karnym.

W postępowaniu cywilnym świadek może domagać się zwrotu wydatków związanych ze stawiennictwem do sądu, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku. Regulacja ta jest następstwem wprowadzenia przez polskiego ustawodawcę surowych konsekwencji za nieusprawiedliwione niestawiennictwo świadka na wezwanie sądu.

Przeszukanie jest instytucją prawa karnego, która wielokrotnie budzi emocje osób, które jej doświadczyły. Szczegółowe regulacje w tym temacie zawiera Kodeks postępowania karnego.

W dniu 5 listopada 2012 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, której celem jest przede wszystkim ujednolicenie zasad zwrotu kosztów sądowych osobom uczestniczącym w procesach.

Na świadku oprócz pewnych uprawnień procesowych np. do odmowy zeznań lub odmowy odpowiedzi na pytanie w określonych ustawowo sytuacjach) ciążą również procesowe obowiązki w tym w szczególności stawiennictwa na wezwanie oraz nieutrudniania postępowania. Za naruszenie wskazanych obowiązków na świadka może być nałożona kara porządkowa, od której ma prawo się odwołać.

Nowelizacja kodeksu postępowania karnego zobowiąże sądy oraz prokuratorów do zwracania się o informację co do prowadzonych postępowań karnych przez inne państwa członkowskie Unii Europejskiej.

Projekty Ministerstwa Sprawiedliwości zakładają m. in. możliwość reprezentowania oskarżonych przez radców prawnych oraz ograniczenie inicjatywy dowodowej sądu.

Zgodnie z kodeksem postępowania karnego, oskarżony ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim i tłumacz ten powinien uczestniczyć we wszystkich czynnościach dokonywanych z udziałem oskarżonego.

Kodeks postępowania karnego ustanawia możliwość poręczenia za podejrzanego/oskarżonego udzielanego przez tzw. osobę godną zaufania, który może być połączony z dozorem stosowanym wobec tegoż podejrzanego/oskarżonego. Kto może być osobą godną zaufania?

Instytucja poręczenia społecznego jest jednym z przejawów realizacji w procesie karnym zasady tzw. socjalizacji procesu karnego. Istotą tego poręczenia jest to, iż ustawowo określone podmioty (uczestnicy życia społecznego) mogą poręczyć za danego podejrzanego/oskarżonego.

Wraz z wejściem w życie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego procedura staje się bardziej „ustna”. Zmianie uległ też sposób koncentracji materiału procesowego.

Pozew zbiorowy może zostać złożony przez co najmniej 10 osób, dochodzących roszczeń jednego rodzaju. Dzięki niemu każdy konsument ma szansę na zwycięstwo z ogromnymi korporacjami.

W dniu 3 maja 2012 r . weszła w życie ustawa z dnia 16 września 2011r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wprowadza szeroki zakres zmian, z których najważniejsze postaram się poniżej wymienić.

Wyrok nakazowy wydawany jest zawsze przez sąd na jednoosobowym posiedzeniu niejawnym i zawsze ma charakter skazujący. Traktuje się go jako propozycję kary, jaką składa oskarżonemu sąd, która może zostać przez oskarżonego odrzucona poprzez wniesienie tzw. sprzeciwu.

Po zmianie kodeksu postępowania karnego każde z państw członkowskich UE będzie mogło - po dokonaniu uzgodnień z innym państwem - przekazać do dalszego prowadzenia wszczęte postępowanie karne, a tym samym zakończyć to, które samo prowadziło.

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. Zgodę musi wyrazić prokurator.

W procesie karnym, tak jak i w innych rodzajach procedur (cywilnej, administracyjnej) jest określona zasada ciężaru dowodu (tzw. onus probandi). W procesie cywilnym klasyczną regułą jest to, iż na osobie podnoszącej dane twierdzenie, ciąży obowiązek jego udowodnienia. Procedura karna ma w tym względzie pewne cechy wspólne, ale także i odmienności, które wymagają przedstawienia.

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego obrońcą oskarżonego lub podejrzanego może być tylko adwokat. Przepisy procedury karnej przewidują jednak możliwy udział radców prawnych w postępowaniu karnym – w charakterze pełnomocników (choć oczywiście pełnomocnikami mogą być również adwokaci).

Zgodnie z treścią kodeksu postępowania karnego w postępowaniu karnym możliwe jest przeprowadzenie postępowania mediacyjnego pomiędzy podejrzanym (oskarżonym) a pokrzywdzonym. Treść tej mediacji jest istotna albowiem może wpływać na wymiar kary oskarżonego, możliwość zastosowania wobec niego warunkowego umorzenia postępowania lub umorzenia postępowania (w przypadku spraw z oskarżenia prywatnego).

Zmiany kodeksu postępowania cywilnego, które weszły w życie 3 maja wprowadzają możliwość zaskarżenia orzeczenia sądu odwoławczego, który uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje je do ponownego rozpoznania.

Rząd przyjął założenia do projektu nowelizacji postępowania karnego. Sędzia częściej będzie orzekał jednoosobowo, a liczba zatrzymań i aresztów zostanie ograniczona.

Zmiany w kodeksie postępowania cywilnego, jakie weszły w życie 3 maja 2012 r. stanowić będą pewną rewolucję z zakresie postępowania zwykłego. Od 3 maja strony będą obarczone ciężarem wspierania postępowania.

Przepisy wielkiej nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego porządkują m.in. rolę organizacji społecznych w ramach postępowania cywilnego. Od 3 maja 2012 r., termin organizacje społeczne zastąpi organizacje pozarządowe.

3 maja 2012 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego. Zmiany zakładają m.in. likwidację postępowania gospodarczego.

Wejście życie zmienionych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego likwiduje odrębną procedurę gospodarczą. Oznacza to, iż spory sądowe w sprawach gospodarczych będą toczyły się według zasad ogólnych. Warto jednak pamiętać, iż nowelizacja wprowadza kilka ważnych zmian w postępowaniu.

W sprawach karnych osoby nieletnie, a więc takie które nie ukończyły siedemnastego roku życia mogą być reprezentowane przez swoich rodziców. W przypadku postępowania administracyjnego osoby posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych posiadają w pewnych przypadkach zdolność procesową. W pozostałym zakresie działają przez przedstawicieli ustawowych.

Co do zasady w postępowaniu cywilnym osoby małoletnie reprezentowane są przez swoich rodziców. W pewnych przypadkach możliwe jest jednak aby dziecko, które ukończyło trzynaście lat występowało przed sądem samodzielnie. Istnieją też sytuacje, gdy reprezentacja przez przedstawicieli ustawowych jest prawnie niedopuszczalna.

Tymczasowe aresztowanie może nastąpić tylko na mocy postanowienia sądu. Środek ten stosuje w postępowaniu przygotowawczym na wniosek prokuratora sąd rejonowy, w którego okręgu prowadzi się postępowanie, a w wypadkach nie cierpiących zwłoki także inny sąd rejonowy.

Zatrzymanie stanowi jeden z środków przymusu procesowego uregulowanego w kodeksie postępowania karnego. Jego celem jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania poprzez ograniczenie prawa do wolności i nietykalności osobistej.

W toku postępowania w stosunku do nieobecnych odstępuje się od przesłuchania podejrzanego, konfrontacji z jego udziałem, okazania sprawcy czynu, końcowego zaznajomienia z aktami postępowania przygotowawczego.

W postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, jeżeli przepisy niniejszego kodeksu karnego skarbowego nie stanowią inaczej. Oznacza to, iż reguły obowiązujące w postępowaniu odwoławczym o przestępstwa i wykroczenia skarbowe, poza kilkoma wyjątkami, są zasadniczo zbieżne z regułami ogólnymi procedury karnej.

Postępowanie cywilne, Postępowanie karne

Nowelizacja kodeksu postępowania karnego

Zmiany w postępowaniu w sprawach nieletnich

Osoba najbliższa pełnomocnikiem w procesie karnym

Kontradyktoryjnośc w procesie karnym

Więcej uprawnień dla osoby zawiadamiającej o przestępstwie

Pełnomocnictwo w postępowaniu karnym – zmiany

Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego - zmiany w EPU

Pozew zbiorowy przeciwko dużym korporacjom

Instytucja małego świadka koronnego

Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego

Kategorie osób zaginionych

Przesłuchanie świadka anonimowego

Konsekwencje odmowy przyjęcia pisma z sądu

Udział publiczności w rozprawie

Prawo do utrwalania obrazu i dźwięku przez media

Zażalenie nie tylko dla pokrzywdzonego

Jak zgłosić spóźnione dowody w sprawie?

Rząd zapowiada przyspieszenie postępowań cywilnych

Informacje z KRK szybciej trafią do sądu

Zwrot kosztów dla świadka

Przeszukanie w procesie karnym

Nowe zasady zwrotu kosztów podróży świadkom

Odwołanie się świadka od kary porządkowej

Zmiany w Kodeksie postępowania karnego

Zmiany w postępowaniu karnym

Prawo oskarżonego do posiadania tłumacza

Poręczenie osoby godnej zaufania

Co to jest poręczenie społeczne?

Ważne zmiany Kodeksu postępowania cywilnego - wybrane zagadnienia

Pozew zbiorowy - dla kogo?

Ważne zmiany Kodeksu postępowania cywilnego – sprawy gospodarcze

Przesłanki wydania wyroku nakazowego

Reforma postępowania karnego uprości procedurę w UE

Kontakt oskarżonego z obrońcą w areszcie

Na kim leży ciężar dowodu w procesie karnym?

Udział radcy prawnego w procesie karnym

Mediacja w postępowaniu karnym

Zaskarżenie uchylenia wyroku w apelacji

Reforma postępowania karnego przyjęta przez rząd

Nowelizacja KPC – przegląd zmian (cz. 4)

Nowelizacja KPC – przegląd zmian (cz. 3)

Nowelizacja KPC – przegląd zmian (cz. 2)

Nowelizacja KPC – przegląd zmian (cz. 1)

Nowelizacja kpc - znika postępowanie gospodarcze

Reprezentacja dziecka przed sądem w sprawach karnych i administracyjnych

Reprezentowanie dziecka w sądowych sprawach cywilnych

Tymczasowe aresztowanie w postępowaniu karnym skarbowym

Zatrzymanie w postępowaniu karnym skarbowym

Przebieg postępowania karnoskarbowego w stosunku do nieobecnych

Czy mogę odwołać się od wyroku w sprawie karnoskarbowej?