Prawne aspekty przysposobienia

 Kodeks rodzinny i opiekuńczy stwarza listę warunków, które muszą być spełnione, aby przysposobienie było dopuszczalne.

Przesłanki odnoszące się do przysposabianego

Podstawową zasadą jest, że przysposobiona może być wyłącznie osoba małoletnia, przy czym wymóg małoletniości musi być spełniony w chwili złożenia w sądzie wniosku o przysposobienie.

Należy ponadto pamiętać, iż przysposobienie zagraniczne może być orzeczone dopiero po upływie określonego przez sąd tzw. okresu osobistej styczności dziecka, które ma zostać adoptowane z jego ewentualnym przyszłym rodzicem adopcyjnym w dotychczasowym miejscu zamieszkania dziecka lub w innej, oznaczonej przez sąd, miejscowości w Polsce.

Zobacz również: Adopcja zagraniczna

Jeżeli przysposabiany ukończył trzynaście lat, do orzeczenia przysposobienia jest wymagana jego zgoda. W sytuacji, w której dziecko nie ukończyło lat trzynastu, sąd powinien je wysłuchać, jeżeli jest ono zdolne pojąć znaczenie adopcji.

I wreszcie, zgodnie z naczelną zasadą prawa rodzinnego, przysposobienie można orzec wyłącznie dla dobra przysposabianego.

Warunek ten uznaje się za spełniony, jeżeli istnieje możliwość, że pomiędzy adoptowanym dzieckiem a rodzicem adopcyjnym powstanie silna więź uczuciowa oraz gdy przysposabiający jest w stanie zapewnić odpowiednie warunki do prawidłowego wychowania dziecka.

Sytuacja materialna przysposabiającego powinna być uwzględniana jako kryterium wtórne.

Należy również pamiętać, iż orzeczenie przysposobienia po śmierci przysposabianego jest niedopuszczalne.

Warunki odnoszące się do przysposabiającego

Przede wszystkim do orzeczenia przysposobienia wymagana jest zgoda przysposabiającego, który wyraża ją zazwyczaj we wniosku o przysposobienie. Należy pamiętać, że wniosek o przysposobienie może być w każdym stadium postępowania sądowego cofnięty.

Ponadto przysposabiający musi być osobą posiadającą pełną zdolność do czynności prawnych, tj. pełnoletnią i nie ubezwłasnowolnioną. Musi również charakteryzować się odpowiednimi właściwościami osobistymi, tak, aby mógł wychować dziecko adoptowane na dobrego człowieka i obywatela.

Od 1 stycznia 2012 r. niezbędnym warunkiem do adopcji jest posiadanie opinii kwalifikacyjnej oraz świadectwa ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny.

Więcej na ten temat w artykule: Szkolenie dla rodziców adopcyjnych

Co więcej, powinna zachodzić możliwość wychowania przysposabianego bez nadmiernego uszczerbku dla przysposabiającego. Przykładowo może to mieć miejsce w sytuacji, w której przysposabiający miałby już liczne potomstwo lub byłby obciążony ciężką chorobą.