Legitymowanie osób celem ustalenia tożsamości

Zgodnie z treścią Ustawy o Policji, każdy policjant wykonujący czynności operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze bądź administracyjno-porządkowe ma prawo do legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości. Policjant przystępujący do tej czynności jest zobowiązany podać swój stopień, imię i nazwisko w sposób umożliwiający odnotowanie tych danych oraz podstawę prawną (art. 15 ust. 1 Ustawy o Policji) i przyczynę podjęcia czynności służbowej. W przypadku legitymowania grupy osób funkcjonariusz umundurowany przedstawia się jednocześnie wszystkim osobom. Policjant nieumundurowany ma ponadto obowiązek okazać legitymację służbową a na żądanie osoby wobec której podjęto czynność umożliwić jej odnotowanie danych w niej zawartych.

Zobacz: Postępowanie sprawdzające kandydata do służby w policji

Policjant może ustalić tożsamość legitymowanej osoby na podstawie dowodu osobistego, paszportu, zagranicznego dokumentu tożsamości, innego niebudzącego wątpliwości dokumentu zaopatrzonego w fotografię i oznaczonego numerem lub serią. Do ustalenia danych wystarczy również oświadczenie innej osoby, której tożsamość została potwierdzona na podstawie takich dokumentów. W przypadku legitymowania osoby znajdującej w pojeździe, ze względów bezpieczeństwa policjant ma prawo zażądać od tej osoby opuszczenia pojazdu. Policjant może zażądać z tych samych powodów opuszczenia samochodu przez inne osoby w nim przebywające.

Policjant może odstąpić od legitymowania osoby, która jest mu znana osobiście.

Bezpodstawne wprowadzenie policjanta w błąd co do tożsamości własnej lub innej osoby bądź co do swego zawodu, miejsca zatrudnienia lub zamieszkania podlega karze grzywny (art. 65 § 1 kw). Takiej samej karze podlega bezpodstawne nieujawnienie takich informacji (art. 65 § 2 kw).

Każdy funkcjonariusz ma prawo legitymowania osób w przypadkach, kiedy ustalenie ich tożsamości jest niezbędne do wykonania czynności służbowych. Najczęściej legitymowane są osoby w celu identyfikacji osoby podejrzewanej o popełnienie przestępstwa bądź wykroczenia a także wskazanej jako jego sprawca, ustalenia świadków określonego zdarzenia, przed wykonaniem polecenia wydanego przez sąd, prokuratora, organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego. Wylegitymowana może zostać praktycznie każda osoba, która przebywa (nawet nieświadomie) w miejscu w którym w jakikolwiek sposób doszło do naruszenia porządku publicznego. Na czynność legitymowania nie przysługuje zażalenie.