Tematy - Prawo - Koszty sądowe, Postępowanie karne - INFOR.PL

Przepisy karnoprocesowe wprowadzają instytucję wyłączenia sędziego. Sędzia może zostać wyłączony z orzekania w dwóch przypadkach.

W toku procesu karnego może okazać się, iż właściwym do rozpoznawania sprawy jest sąd, który nie jest sądem miejsca zamieszkania ani oskarżonego ani większości osób podlegających wezwaniu na rozprawę. Z uwagi właśnie na te osoby ustawodawca w Kodeksu postępowania karnego przewidział możliwość zwrócenia się przez dany sąd (mający rozpoznawać sprawę) do sądu wyższego rzędu nad nim o wyznaczenie innego właściwego miejscowo sądu (tego samego rzędu co sąd wnioskodawca). Fachowo nazywa się to zmianą właściwości sądu z uwagi na ekonomikę procesową.

Konstytucja gwarantuje każdemu prawo do rozpatrzenia sprawy przez bezstronny i niezawisły sąd. Urzeczywistnieniem tego prawa w procedurze karnej jest instytucja wyłączenia sędziego. Jej istota polega na tym, że jeżeli zachodzą okoliczności, które stanowią (lub mogą stanowić) naruszenie bezstronności lub niezawisłości sędziowskiej dany sędzia zostaje z mocy prawa wyłączony i na jego miejsce wstępuje inny sędzia.

Odbiór pism procesowych jest obowiązkiem ustawowym stron procesu. Dokonanie tej czynności może wywołać trojakie skutki: uruchamiać terminy na wykonanie czynności procesowej zawierać wezwanie do dokonania lub uczestnictwa w danej czynności procesowej lub mieć charakter jedynie informacyjny dla strony.

Gwarancja bezstronnego i niezawisłego sądu wynikająca z Konstytucji RP znajduje odzwierciedlenie w mechanizmie wyłączenia sędziego z powodu wystąpienia okoliczności, które naruszyłyby wskazane gwarancje konstytucyjne.

W procesie karnym pokrzywdzony może pisemnie, aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego, zgłosić powództwo cywilne przeciwko oskarżonemu. Niniejsze opracowanie przedstawia jak sporządzić taki pozew.

Wśród powszechnie panujących opinii i poglądów panuje wiele mitów, co do doręczeń pism w procesie karnym. Należy je raz na zawsze (oby skutecznie) obalić – brak odbioru pisma nie powoduje zakończenia sprawy ani nie przynosi nic dobrego niedoszłemu odbiorcy, podobnie jak odmowa jego przyjęcia.

W procesie karnym uprawnieniem oskarżonego jest uczestnictwo w każdej dokonywanej przez sąd czynności procesowej. Od wskazanej reguły ustawodawca przewidział jedno odstępstwo: w wyjątkowych wypadkach, gdy należy się obawiać, że obecność oskarżonego mogłaby oddziaływać krępująco na wyjaśnienia współoskarżonego albo na zeznania świadka lub biegłego, przewodniczący może zarządzić, aby na czas przesłuchania danej osoby oskarżony opuścił salę sądową.

Przesłanki łączenia postępowań karnych mają charakter ocenny. Przepisy Kodeksu postępowania karnego zostawiają sędziom pewien margines swobody odnoszący się do możliwości łączenia spraw karnych. Ma to zapewnić realizację celów procesu – pełnego i rzetelnego rozpoznania sprawy oraz orzekania bez zbędnej zwłoki.

Mianem występku o charakterze chuligańskim określamy występek polegający na umyślnym zamachu na zdrowie, na wolność, na cześć lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo powszechne, na działalność instytucji państwowych lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny, albo na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną do użytku cudzej rzeczy, jeżeli sprawca działa publicznie i bez powodu albo z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego.

Zgodnie z treścią Kodeksu postępowania karnego, jeżeli zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, przeprowadza się oględziny i otwarcie zwłok. Oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w postępowaniu sądowym sąd, z udziałem biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej.

Za niestawiennictwo na świadka może być nałożona kara porządkowa w formie postanowienia, które jest mu doręczane. Świadek ma możliwość usprawiedliwienia swojej nieobecności.

Postępowanie przygotowawcze ma dwie formy: śledztwo i dochodzenie. W świetle przepisów kodeksu postępowania karnego ustawodawca zdefiniował jakie cele mają przyświecać prowadzeniu postępowania przygotowawczego, przy czym najnowsza nowelizacja (modyfikująca te cele) została dokonana ze szkodą dla całego postępowania karnego.

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. W postępowaniu przygotowawczym prokurator udzielając zezwolenia na porozumiewanie się może w szczególnie uzasadnionym wypadku zastrzec, że będzie przy tym obecny sam lub osoba przez niego upoważniona oraz zastrzec kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą. Podkreślenia wymaga jednak, że wskazane obostrzenia nie mogą być utrzymywane ani dokonane po upływie 14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego.

Przez akceptanta należy rozumieć przedsiębiorcę, który zawarł z agentem rozliczeniowym umowę o przyjmowanie zapłaty przy użyciu elektronicznych instrumentów płatniczych.

Jeżeli bank nie dotrzyma warunków umowy lub naliczy dodatkowe koszty usługi, można złożyć reklamację. Co jednak zrobić, gdy nie uda nam się wyperswadować bankowi swoich racji? Pozew sądowy nie jest jedynym sposobem na walkę z bankami.

Jeżeli jeden z małżonków umrze, trudno jest odzyskać od banku wszystkie pieniądze, zgromadzone na wspólnym rachunku. Tylko z niektórych banków po śmierci małżonka można wypłacić wszystkie, pozostałe na koncie środki. W innych bankach połowa zebranego na rachunku majątku zostanie zablokowana, aż do rozwiązania konfliktu na drodze sądowej.

Czy sprawcę domowej przemocy można eksmitować? Jakie przepisy może zastosować sąd?

Często sytuacja materialna znacznie utrudnia ponoszenie kosztów sądowych. W sprawach karnych, podobnie jak w cywilnych istnieje instytucja zwolnienia od ich uiszczenia w całości lub w części.

W postępowaniu karnym niektóre opłaty uiszczamy już na etapie wnoszenia pisma do sądu. Inne - określa sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie.

Jednym z problematycznych zagadnień związanych z wymierzaniem kary łącznej jest kwestia możliwości warunkowego zawieszania wykonania kary (czyli w mowie potocznej tzw. „zawiasów”). Należy wskazać, iż generalnie istnieje taka możliwość, ale obwarowana jest ona pewnymi (nieraz trudnymi do spełnienia) warunkami.

1 października 2011 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 10 sierpnia 2011 r. w sprawie zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia jawnego (Dz.U. 2011 nr 175 poz. 1046).

Przestępstwo fałszerstwa dokumentów został znowelizowany przez ustawę z dnia 5 listopada 2009 r. i od 8 czerwca 2010 roku ma nowe brzmienie – dodany został do jego treści § 2a, który znacząco może łagodzić dolegliwość karną dla sprawcy przestępstwa, jeśli zachodzi tzw. wypadek mniejszej wagi. W takim przypadku ustawodawca przewidział bowiem zagrożenie karą alternatywnie grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności, a to umożliwia warunkowe umorzenie wobec sprawcy lub odstąpienie od wymierzenia kary w stosunku do niego (co dotychczas nie było możliwe).

Przestępstwo znęcania się jest jednym z przestępstw najczęściej występujących na wokandzie sądowej. Ustawodawca jako karalne określił zachowania polegające na fizycznym lub psychicznym znęcaniu się nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny.

Przedsiębiorca może tak, jak inne osoby, uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych. Inaczej będzie jednak wyglądało zwolnienie osób fizycznych, a inaczej osób prawnych.

Jedna z różnic pomiędzy śledztwem a dochodzeniem zasadza się na podziale podmiotów, które mogą prowadzić wskazane formy postępowań przygotowawczych. Analiza kto może prowadzić dochodzenie zostanie przedstawiona poniżej.

Dochodzenie z założenia jest uproszczoną i szybką formą postępowania przygotowawczego (w stosunku do głównej jego formy tj. śledztwa). W związku z powyższym ustawodawca przewidział wiele różnic formalnych oraz wiele uproszczeń dla śledczych prowadzących sprawę w trybie dochodzenia. Jednym z przejawów tych proceduralnych uproszczeń jest wydawanie przez śledczych istotnych decyzji procesowych bez konieczności ich uzasadniania.

Jednym z problemów, który pojawia się często w praktyce jest to, jaki jest możliwy czas trwania postępowania przygotowawczego i czy są jakieś możliwości jego przyśpieszenia.

Umorzenie rejestrowe jest instytucją z kodeksu postępowania karnego. To jeden ze sposobów zakończenia postępowania przygotowawczego.

Merytoryczna uprzednia kontrola aktu oskarżenia polega na tym, że sąd jeszcze przed wyznaczeniem terminu rozprawy (i dalszym procedowaniem) dokonuje swoistej kontroli względem treści aktu oskarżenia. To właśnie ów etap kontroli sądowej wyróżnia ją od kontroli następczej (która następuje w już w toku postępowania sądowego).

Wniosek o stwierdzenie nabycia podlega określonej opłacie sądowej. Uczestnikami postępowania sądowego w sprawie stwierdzenia nabycia spadku nie tylko spadkobiercy, ale także każda inna osoba, które prawa będzie dotyczył wynik postępowania.

Występowanie z roszczeniami cywilnymi na drogę sądową wiąże się z obowiązkiem ponoszenia ciężaru kosztów sądowych, w tym opłat od wnoszonych pism. W pewnych sytuacjach określone osoby będą podlegały zwolnieniu. Kto i kiedy?

Wnosząc do sądu pozew, czy też wniosek będziemy w wielu sytuacjach zmuszeni do uiszczenia określonej opłaty sądowej. Niekiedy można spodziewać się jej zwrotu. Kiedy?

Pierwszy w Polsce e-sąd przyjął już milion spraw. Główne cele działalności e-sądu to uproszczenie i przyspieszenie procesu, obniżenie kosztów postępowania oraz skrócenie czasu wydania nakazu.

Nie wszystkie osoby zainteresowane przebiegiem postępowania karnego mają prawo przeglądać akta. Kto i w jakich sytuacjach ma do tego prawo?

Postępowanie nakazowe jest odstępstwem od podstawowej formy procesu - postępowania zwyczajnego (w którym rozpoznawane są jedynie przestępstwa skarbowe). Pozwala na szybsze i mniej formalne zakończenie sprawy sądowej.

Postępowanie uproszczone w procedurze karnej przewiduje mniej wymagań dotyczących procesu i dochodzenia w porównaniu z trybem zwyczajnym. Zmniejszenie wymagań powoduje przyspieszenie przebiegu procesu. Jakie uproszczenia dotyczą tego postępowania?

Postępowanie sądowe w sprawach cywilnych wiąże się z określonymi kosztami. Ile płacimy za pozew, jakie koszty mogą powstać w trakcie postępowania, a także czy uda nam się odzyskać poniesione koszty. Czytaj bezpłatną poradę prawną.

W ramach postępowania karnego mamy możliwość skorzystać z usług obrońcy. Można go ustanowić już w ramach postępowania przygotowawczego przez prokuratorem.

Przegrana strona w procesie ma obowiązek zwrotu kosztów postępowania zwycięzcy. Czy jednak dotyczy to również strony, która została zwolniona z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania?

Świadek w procesie karnym ma obowiązek stawić się na każde wezwanie sądu (lub prokuratora) i złożyć zeznania przed sądem, o czym stanowi art. 177 Kodeksu postępowania karnego. Niestawiennictwo wezwanego świadka powoduje komplikacje w procesie w postaci niepozyskania zamierzonego dowodu (w danym dniu), wpływa to na zbędne wydłużenie postępowania oraz naturalnie pociąga za sobą zwiększone koszty postępowania.

Konfrontacja jest fakultatywnie dopuszczalną czynnością procesową – elementem postępowania dowodowego. Może ona dotyczyć zarówno świadków, biegłych jak i oskarżonych w procesie. Jej istotą jest„stawienie sobie do oczu” osób składających sprzeczne lub zupełnie odmienne od siebie oświadczenia w celu wyjaśnienia tych różnic oraz ustalenia rzeczywistego przebiegu danego zdarzenia (lub danego stanu faktycznego).

Zgodnie z treścią przepisu art. 358 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli nie przemawia przeciw temu wzgląd na prawidłowość postępowania, sąd na wniosek strony wyraża zgodę na utrwalenie przez nią przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk.

Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2009 nr 206 poz. 1589) znowelizowała art. 78 Kodeksu karnego, przewidujący warunku przedterminowego zwolnienia skazanego. Zmiana ta była korzystna dla osób pozbawionych wolności (w tym również recydywistów i mulirecydywistów).

Kodeks postępowania karnego w art. 207 stanowi, że w razie potrzeby można dokonać oględzin miejsca, osób lub rzeczy, zarówno w stosunku do podejrzanego jak i świadka. Oględziny osób są przeprowadzane przez organ procesowy z zachowaniem kilku zasad, które pozwalają na poszanowanie intymności oraz zmniejszenie dyskomfortu spowodowanego czynnościami.

W życie weszła nowelizacja kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ma na celu zapewnienie efektywnej kontroli sądu lub prokuratora nad czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi organów ścigania ingerującymi w prawo obywatela do prywatności. Dotyczy to w szczególności stosowania instytucji podsłuchu.

Weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania karnego dotycząca podsłuchów. Zmiany zostały przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Czy za posiadanie małej ilości marihuany można trafić za kratki? Czy nakłanianie do zażywania narkotyków stanowi przestępstwo? Co to jest posiadanie narkotyków na własny użytek i czy jest karalne?

Wydanie wyroku w sprawie karnej poprzedza kilka proceduralnych czynności: zarządzenie przewodniczącego składu sędziowskiego o zamknięciu przewodu sądowego, głosy stron oraz następczo narady sędziowskiej. Dopiero po odbyciu narady sędziowskiej wyrok zostaje pisemnie sporządzony (jest to tzw. sentencja wyroku) i ogłoszony, a następczo zostanie przedstawione ustne uzasadnienie wyroku. Wyrok zawsze ogłaszany jest publicznie, natomiast ustne ogłoszenie wyroku może być wydane z wyłączeniem jawności (czyli nastąpić tylko w stosunku do stron), jeśli sprawa toczyła się z wyłączeniem jawności.

W Kodeksie postępowania karnego przebieg narady sędziowskiej nad wyrokiem reguluje aż 7 artykułów (art. 107 do 115 KPK). Przebieg narady i głosowania sędziowskiego jest tajny i objęty tajemnicą, z której nikt nie może być w żadnych okolicznościach zwolniony. Należy osobno przedstawić jak wygląda głosowanie w składach wieloosobowych (jest znacznie ciekawsze) oraz jak wygląda sytuacja procesowa orzekania przez sąd w składzie jednoosobowym.

Koszty sądowe, Postępowanie karne

Problem wyłączenia sędziego

Zmiana właściwości sądu z uwagi na ekonomikę procesową

Wyłączenie sędziego z urzędu

Skutki procesowe odbioru pism

Procedura wyłączenia sędziego

Jak skonstruować pozew cywilny w procesie karnym?

Fałszywe mity o doręczeniach pism

Zeznania świadka w sądzie pod nieobecność oskarżonego

Łączenie spraw w postępowaniu karnym

Występek o charakterze chuligańskim

Oględziny i otwarcie zwłok w procesie karnym

Obecność świadka na rozprawie karnej

Cele postępowania przygotowawczego

Kontakt oskarżonego z obrońcą w areszcie

Akceptant

Jak rozwiązać spór z bankiem?

Czy po śmierci małżonka bank odda wspólne pieniądze?

Eksmisja za znęcanie się nad rodziną

Zwolnienie z kosztów sądowych w sprawach karnych

Opłaty sądowe w sprawach karnych

Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej

Zmiany w postępowaniu cywilnym - zapis dźwięku albo obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia jawnego

Kara za fałszowanie dokumentów

Jaka kara za znęcanie się?

Zwolnienie przedsiębiorcy od kosztów sądowych

Kto prowadzi dochodzenie?

Istotne decyzje śledczych w dochodzeniu nie wymagające uzasadnienia

Czas trwania postępowania przygotowawczego

Czym jest umorzenie rejestrowe?

Wstępna kontrola aktu oskarżenia

Sądowe stwierdzenie nabycia spadku – cz. 2

Zwolnienie od kosztów sądowych

Opłata sądowa – kiedy uiścić i w jakiej wysokości?

Milion spraw w e-sądzie

Kto może przeglądać akta sprawy?

Jak toczy się postępowanie nakazowe co do wykroczenia lub przestępstwa skarbowego?

Postępowanie uproszczone w procedurze karnej

Wszystko o kosztach postępowania sądowego

Obrońca w procesie karnym

Zwrot kosztów przegranego procesu

Kary porządkowe za niestawiennictwo świadka

Konfrontacja w procesie karnym

Czy można nagrywać dźwięk podczas rozprawy?

Nowe warunki udzielania przedterminowego zwolnienia skazanemu

Jak powinny wyglądać oględziny osoby?

Podsłuch w przepisach kodeksu postępowania karnego

Nowe przepisy dotyczące podsłuchów

Vademecum prawa karnego: posiadanie narkotyków

Jak przebiega procedura wydania wyroku?

Jak przebiega narada sędziowska i głosowanie nad wyrokiem?