Prawo

W 2025 roku dwukrotnie przesunęliśmy już wskazówki zegarów. W związku ze zmianą czasu z letniego na zimowy jedni będą spali dłużej, a drudzy zarobili więcej. Jak należało rozliczyć czas pracy dla pracowników pracujących w nocy?

Wady oświadczenia woli to szczególne stany faktyczne, przewidziane przez ustawodawcę, które skutkują pozbawieniem oświadczenia woli skutecznością prawną.

Sprzedaż konsumencka dotyczy sprzedaży w zakresie działalności przedsiębiorstwa rzeczy ruchomej (nie dotyczy energii elektrycznej i gazu), osobie fizycznej, która nabywa tę rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą [towar konsumpcyjny].

Przez waloryzację należy rozumieć ustalenie istniejących zobowiązań pieniężnych przy zmianie systemu pieniężnego, przywracanie wartości zdeprecjonowanym wierzytelnościom pieniężnym.

Na podstawie umowy sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Sprzeciw od nakazu zapłaty to rodzaj środka odwoławczego od wymienionego nakazu

Wartość przedmiotu sporu to, w sprawach o roszczenia pieniężne (zgłoszone choćby w zamian innego przedmiotu), podana kwota pieniężna. W innych sprawach majątkowych powód obowiązany jest oznaczyć w pozwie kwotą pieniężną wartość przedmiotu sporu. Wartość przedmiotu sporu podaje się w złotych – zaokrąglając ją w górę do pełnych złotych. Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.

Przez warunek rozumie się zastrzeżenie ważności czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to spółka, która może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Warunkowe zawieszenie wykonania kary to jeden ze środków probacyjnych polegający na wstrzymaniu realizacji orzeczonej kary na ściśle oznaczony okres próby, którego przebieg decyduje, czy kara ta zostanie ostatecznie zastosowana.

Spółka partnerska to spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Weksel to rodzaj papieru wartościowego (imiennego lub na zlecenie), w którym wystawca weksla (zwany trasantem) zobowiązuje się bezwarunkowo, że inna osoba (trasat) dokona na rzecz odbiorcy weksla (remitenta) zapłaty określonej sumy pieniężnej (określamy to mianem weksla trasowanego), albo sam przyrzeka, że zapłaci sumę wekslową odbiorcy weksla (weksel własny, sola weksel).

Spółka komandytowo-akcyjna to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Weksel in blanco (inaczej weksel niezupełny) to taki, który nie został wypełniony całkowicie lub nie posiada niektórych cech, jakie prawo wekslowe wymaga dla ważności weksla (zazwyczaj brak sumy wekslowej). Weksel ten zawiera co najmniej podpis wystawcy lub akceptanta – w takiej postaci zostaje przedstawiony drugiej stronie dla zabezpieczenia jej aktualnych bądź ewentualnych wierzytelności. Weksel in blanco stanowi jedną z for zabezpieczenia kredytu.

Spółka komandytowa to spółka mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. Za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada w sposób nieograniczony (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz).

Dzieci do lat trzech zostaną objęte nowymi firmami opieki takimi jak żłobki, kluby dziecięce, nianie oraz dziennych opiekunów. Ustawę o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech podpisał prezydent.

Wierzytelność to uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika i składające się z jednego lub wielu roszczeń bądź praw kształtujących (np. prawo uchylenia się od skutków oświadczenia woli).

Spółka w organizacji stanowi etap przejściowy między zawiązaniem spółki a jej wpisem do rejestru. Spółki kapitałowe w organizacji mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. Firma spółki kapitałowej w organizacji powinna zawierać dodatkowe oznaczenie "w organizacji".

Spółka jawna to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.

Władza rodzicielska oznacza ogół uprawnień i obowiązków rodziców względem małoletniego dziecka.

Właściciel może korzystać z rzeczy i rozporządzać nią, z wyłączeniem osób trzecich, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego, zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swojego prawa.

W pewnych przypadkach spółkę handlową nazywamy dominującą.

Spółka to jeden z rodzajów umów, przez którą wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, przede wszystkim przez wniesienie wkładów.

Właściwość ogólna sądu oznacza, że powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Miejsce zamieszkania określa się według przepisów Kodeksu cywilnego (miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu).

Spółka akcyjna o spółka kapitałowa. Może ją zawiązać jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Powództwo w pewnych kategoriach spraw (wskazanych poniżej) można wytoczyć bądź według przepisów o właściwości ogólnej, bądź przed sąd oznaczony w przepisach wskazanych poniżej.

Na mocy umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni.

Właściwość rzeczowa sądu określa jakie kategorie spraw są rozstrzygane przez sąd w danej instancji.

Spadkodawca (inaczej testator) to osoba fizyczna, po której spadek z chwilą śmierci przechodzi na spadkobierców. Może on wyrazić swoją wolę przez testament lub jeżeli tego nie uczyni – dziedziczenie odbędzie się w drodze ustawy.

Właściwość wyłączna oznacza, że powództwo można wytoczyć tylko przed sąd określony w przepisach wskazanych poniżej.

Spadkobierca to podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków po osobie zmarłej.

Wolność gospodarcza oznacza, iż podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.

Spadek to ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy, które w chwili jego śmierci przechodzą na spadkobierców (następców prawnych) w drodze dziedziczenia.

Służebność mieszkania to służebność osobista, na podstawie której uprawnionemu przysługuje prawo do zamieszkiwania w budynku położonym na cudzej nieruchomości.

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Służebność drogi koniecznej polega na tym, że jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich to właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem służebności drogowej.

Współwłasność polega na tym, że własność jednej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.

Składka ubezpieczeniowa to kwota jaką ubezpieczony płaci ubezpieczającemu w zamian za udzieloną ochronę.

Wyjaśnienia oskarżonego to szczególny dowód w postępowaniu karnym. Dotyczą one przedmiotu sprawy, a także stanowią środek obrony oskarżonego. Oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia; może jednak bez podania powodów odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania lub odmówić składania wyjaśnień. O prawie tym należy go pouczyć. Obecny przy czynnościach dowodowych oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia co do każdego dowodu.

Skład sądu to liczba sędziów, którzy orzekają w danej sprawie.

Skład sądu w postępowaniu karnym to liczba sędziów, którzy orzekają w danej sprawie.

Wykonawca testamentu to osoba powołana przez spadkodawcę w testamencie dla realizacji jego postanowień – przede wszystkim poleceń i zapisów. Wykonawca testamentu musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych.

Mianem wykroczenia określamy czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5 000 zł lub nagany. Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

Skazany to osoba, wobec której wydano prawomocny wyrok skazujący.

Mianem skargi paulińskiej określa się roszczenie, które umożliwia uznanie czynności za bezskuteczną gdy, sytuacja wierzyciela pogorszyła się wskutek tej czynności, a korzyść majątkową osiągnęła osoba trzecia.

Wyłączenie pracownika bądź organu dotyczy sytuacji, w której pracownik bądź organ zostaje odsunięty od orzekania w danej sprawie administracyjnej.

Od wyroku sądu polubownego wydanego w Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje skarga o jego uchylenie. Jeżeli strony ustaliły, że postępowanie przed sądem polubownym będzie obejmowało więcej niż jedną instancję, skarga dotyczy ostatecznego wyroku sądu polubownego rozstrzygającego o żądaniach stron.

Wyłączenie sędziego dotyczy sytuacji, w której sędzia zostaje odsunięty od orzekania w danej sprawie.

Skarga na czynności komornika przysługuje do sądu rejonowego, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Przysługuje także na zaniechanie przez komornika dokonania czynności. Do rozpoznania skargi na czynności komornika właściwy jest sąd, przy którym działa komornik. Jeżeli do prowadzenia egzekucji został wybrany komornik poza właściwością ogólną, skargę rozpoznaje sąd, który byłby właściwy według ogólnych zasad.

Skarga kasacyjna to środek odwoławczy (wnoszony do Sądu Najwyższego) przysługujący stronie, Prokuratorowi Generalnemu, Rzecznikowi Praw Obywatelskich lub Rzecznikowi Praw Dziecka od wydanego przez sąd II instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie.

Przesunęliśmy wskazówki zegarów. Ktoś pospał dłużej, a ktoś inny zarobił więcej. Za nami zmiana z czasu letniego na zimowy. Takie były zasady w 2025 roku

Wady oświadczenia woli

Sprzedaż konsumencka

Waloryzacja

Sprzedaż

Sprzeciw od nakazu zapłaty [w postępowaniu upominawczym]

Wartość przedmiotu sporu

Warunek

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Warunkowe zawieszenie wykonania kary

Spółka partnerska

Weksel

Spółka komandytowo-akcyjna

Weksel in blanco

Spółka komandytowa

Opieka nad dziećmi w wieku do lat trzech

Wierzytelność

Spółka kapitałowa w organizacji

Spółka jawna

Władza rodzicielska

Własność

Spółka dominująca

Spółka cywilna

Właściwość ogólna sądu

Spółka akcyjna

Właściwość przemienna

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego

Właściwość rzeczowa sądu [w postępowaniu cywilnym]

Spadkodawca

Właściwość wyłączna

Spadkobierca

Wolność gospodarcza

Spadek

Służebność mieszkania

Wspólność majątkowa małżonków

Służebność drogi koniecznej

Współwłasność

Służba bezpieczeństwa i higieny pracy

Składka ubezpieczeniowa

Wyjaśnienia oskarżonego

Skład sądu [w postępowaniu cywilnym]

Skład sądu [w postępowaniu karnym]

Wykonawca testamentu

Wykroczenie

Skazany

Skarga pauliańska [Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika]

Wyłączenie pracownika oraz organu [w postępowaniu administracyjnym]

Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

Wyłączenie sędziego [w postępowaniu cywilnym]

Skarga na czynności komornika

Skarga kasacyjna [postępowanie cywilne]