Przedawnienie przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego - wyrok TK

Skarga konstytucyjna, którą rozpatrywał Trybunał dotyczyła art. 101 § 2 Kodeksu karnego. Przepis ten przewiduje, że karalność przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego ustaje po roku. Termin ten jest liczony od chwili, w której pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa. Bezwzględnie przestępstwo to przedawnia się natomiast po upływie 3 lat od jego popełnienia.

Skarżący złożył skargę do Trybunału po tym jak wytoczona przez niego sprawa o publiczne znieważenie została prawomocnie umorzona ze względu na przedawnienie. Sąd nie uwzględnił powoływanej przez skarżącego okoliczności, że wcześniejsze podjęcie przez niego działań było niemożliwe ze względu na długotrwałą chorobę. Według skarżącego takie obiektywne okoliczności uniemożliwiające ściganie sprawcy powinny mieć wpływ na zawieszenie biegu przedawnienia. W innym przypadku uniemożliwia to bowiem dochodzenie przez pokrzywdzonego swoich praw w zakresie ochrony dobrego imienia oraz stanowi uchybienie konstytucyjnego prawa do sądu.

Trybunał Konstytucyjny nie podzielił jednak oceny skarżącego i nie orzekł niekonstytucyjności tych regulacji. Stwierdził, że „przewidziany w art. 101 § 2 Kodeksu karnego roczny termin przedawnienia karalności przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego mieści się w zakresie swobody prawodawcy. TK ocenił, że jest to termin racjonalny i dostosowany do specyfiki przestępstw prywatnoskargowych, w tym przestępstwa zniewagi” – czytamy w komunikacie zamieszczonym po wyroku na stronie Trybunału.

Trybunał podniósł ponadto, że przedawnienie przestępstwa nie zamyka osobie znieważonej czy zniesławionej możliwości dochodzenia swoich praw na drodze cywilnej. TK podkreślił, że „możliwość dochodzenia na drodze sądowej ochrony o charakterze niemajątkowym (np. przeproszenia lub sprostowania) w ogóle nie jest ograniczona terminem, a roszczenia majątkowe związane z naruszeniem dóbr osobistych co do zasady przedawniają po upływie 10-letniego terminu”.

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Trybunał orzekał w składzie: Stanisław Rymar – przewodniczący, Grzegorz Jędrejek, Piotr Pszczółkowski, Małgorzata Pyziak-Szafnicka – sprawozdawca, Michał Warciński. Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

Opracowano na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 kwietnia 2017 r. sygn. akt SK 3/16 oraz komunikatu po wydaniu wyroku zamieszczonego na stronie Trybunału.

Zobacz serwis: Sprawy karne