REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

REKLAMA

Postępowanie przed sądem

Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail

Zniesławienie – jak można dochodzić odpowiedzialności sprawcy?

Zniesławienie to przestępstwo, a jego ofiara może dochodzić odpowiedzialności sprawcy w postępowaniu karnym. W jaki sposób?

Kiedy można wyłączyć jawność rozprawy?

Jedną z naczelnych zasad prawa jest jawność rozpraw sądowych. Jak od każdej zasady i od tej są wyjątki. Kodeks postępowania karnego (kpk) określa w jakich okolicznościach możliwe jest wyłączenie jawności rozprawy karnej.

Udział organizacji społecznej w postępowaniu karnym

Kodeks postępowania karnego dopuszcza udział w postępowaniu karnym czynnika społecznego w postaci organizacji społecznej. Organizacja społeczna może wziąć udział w postępowaniu karnym, jeżeli zachodzi potrzeba ochrony interesu społecznego lub interesu indywidualnego, objętego zadaniami statutowymi tej organizacji, w szczególności ochrony wolności i praw człowieka.       

Oskarżyciel posiłkowy jest stroną postępowania, a nie jego pełnomocnik

Sąd Najwyższy orzekł, że to oskarżyciel prywatny, a nie tylko jego pełnomocnik, musi być powiadomiony przez sąd o wezwaniu do usunięcia braków subsydiarnego aktu oskarżenia, aby rodziło ono skutki prawne. Sąd Najwyższy uwzględnił kasację Rzecznika Praw Obywatelskich.

REKLAMA

Obecność mediów na rozprawie karnej

Obowiązującą w procesie karnym zasadą jest jawność prowadzonej rozprawy. Jedynie w wypadkach wskazanych w ustawie (jak np. ma to miejsce gdy prokurator składa wniosek o umorzenie postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i zastosowanie wobec niego środka zabezpieczającego) możliwe jest ograniczenie tej jawności. Nie oznacza to jednak, iż na sali sądowej może przebywać każda osoba, która wyraża taką wolę.

Udział publiczności w rozprawie

Zgodnie z zasadą jawności postępowania karnego postępowanie sądowe (rozprawa) odbywa się jawnie, a tylko wyjątkowo przepisy proceduralne ograniczają jawność poprzez zarówno wyłączenie jawności rozprawy jak również poprzez ograniczenie udziału osób, które mogą uczestniczyć w rozprawie w charakterze publiczności. Niniejsze opracowanie przedstawi odpowiedź na pytanie, kto może uczestniczyć w rozprawie.

Prawo do utrwalania obrazu i dźwięku przez media

Zgodnie z kodeksowymi uregulowaniami w procesie karnym obowiązuje zasada jawności procesu karnego, której wyrazem jest nie tylko udział publiczności w rozprawie, (jeżeli nie zachodzą przewidziane prawem okoliczności wyłączenia jawności rozprawy), ale również prawo mediów do utrwalania obrazu i dźwięku z przebiegu rozprawy za zgodą sądu (który jej udziela, gdy zachodzą ku temu ustawowe przesłanki). Kiedy media mają prawo do utrwalania obrazu i dźwięku na rozprawie?

Procedura wydania wyroku

Wydanie wyroku w sprawie karnej poprzedza kilka proceduralnych czynności: zarządzenia przewodniczącego składu sędziowskiego o zamknięciu przewodu sądowego, głosy stron oraz następcze narady sędziowskie.

REKLAMA

Zakazy dowodowe w przypadku procesu złożonego

Osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań. Szczególny problem pojawia jednak się w sytuacji wielości oskarżonych, z których tylko jeden jest osobą najbliższą dla świadka albo pozostaje z nim w szczególnie bliskim stosunku osobistym.

Postępowanie z subsydiarnego aktu oskarżenia

W ramach postępowania karnego pokrzywdzony może niekiedy wcielić się w rolę oskarżyciela i wnieść własny akt oskarżenia, zastępując tym samym prokuratora. Muszą być jednak spełnione określone warunki. Jakie?

Problem wyłączenia sędziego

Przepisy karnoprocesowe wprowadzają instytucję wyłączenia sędziego. Sędzia może zostać wyłączony z orzekania w dwóch przypadkach.

Na czym polega tzw. „doręczenie do akt”?

Tak zwane doręczenie do akt to czynność polegająca na tym, że (w określonych warunkach) pismo wysłane odbiorcy – stronie procesu (a przez tą stronę nie odebrane) organ procesowy uważa za doręczone i wywołujące określone skutki prawne, przy jednoczesnym pozostawieniu tego pisma w aktach sprawy.

Procedura wyłączenia sędziego

Gwarancja bezstronnego i niezawisłego sądu wynikająca z Konstytucji RP znajduje odzwierciedlenie w mechanizmie wyłączenia sędziego z powodu wystąpienia okoliczności, które naruszyłyby wskazane gwarancje konstytucyjne.

Skazanie bez rozprawy

Skazanie bez rozprawy to forma konsensualnego zakończenia procesu karnego polegająca na tym, iż przy spełnieniu określonych przesłanek podejrzany ustala z prokuratorem w postępowaniu przygotowawczym rozmiar przyszłej kary, o orzeczenie której prokurator zwraca się do sądu w wniosku o skazanie bez rozprawy (który jest załącznikiem aktu oskarżenia).

Łączenie spraw w postępowaniu karnym

Przesłanki łączenia postępowań karnych mają charakter ocenny. Przepisy Kodeksu postępowania karnego zostawiają sędziom pewien margines swobody odnoszący się do możliwości łączenia spraw karnych. Ma to zapewnić realizację celów procesu – pełnego i rzetelnego rozpoznania sprawy oraz orzekania bez zbędnej zwłoki.

Postępowanie uproszczone w procedurze karnej

Postępowanie uproszczone w procedurze karnej przewiduje mniej wymagań dotyczących procesu i dochodzenia w porównaniu z trybem zwyczajnym. Zmniejszenie wymagań powoduje przyspieszenie przebiegu procesu. Jakie uproszczenia dotyczą tego postępowania?

Uzasadnienie wyroku - termin, treść i zaskarżenie

Bezpośrednio ideą sądowego uzasadnienia wydanego wyroku jest wyjaśnienie przez sąd motywów, argumentów, jakimi kierował się wydając dany wyrok. Pośrednio jego celem ma być również przekonanie stron, co do jego merytorycznej słuszności.

Kary porządkowe za niestawiennictwo świadka

Świadek w procesie karnym ma obowiązek stawić się na każde wezwanie sądu (lub prokuratora) i złożyć zeznania przed sądem, o czym stanowi art. 177 Kodeksu postępowania karnego. Niestawiennictwo wezwanego świadka powoduje komplikacje w procesie w postaci niepozyskania zamierzonego dowodu (w danym dniu), wpływa to na zbędne wydłużenie postępowania oraz naturalnie pociąga za sobą zwiększone koszty postępowania.

Czy kara orzeczona przez zagraniczny sąd może zostać obniżona?

Zgodnie z przepisami znowelizowanego kodeksu postępowania karnego, sąd polski orzekając w kwestii wykonania europejskiego nakazu aresztowania może obniżyć karę więzienia orzeczoną przez sąd zagraniczny, jeśli ta przekracza górną granicę ustawowego zagrożenia w prawie polskim.

Jak przebiega procedura wydania wyroku?

Wydanie wyroku w sprawie karnej poprzedza kilka proceduralnych czynności: zarządzenie przewodniczącego składu sędziowskiego o zamknięciu przewodu sądowego, głosy stron oraz następczo narady sędziowskiej. Dopiero po odbyciu narady sędziowskiej wyrok zostaje pisemnie sporządzony (jest to tzw. sentencja wyroku) i ogłoszony, a następczo zostanie przedstawione ustne uzasadnienie wyroku. Wyrok zawsze ogłaszany jest publicznie, natomiast ustne ogłoszenie wyroku może być wydane z wyłączeniem jawności (czyli nastąpić tylko w stosunku do stron), jeśli sprawa toczyła się z wyłączeniem jawności.

Czy konieczna jest obecność stron na ogłoszeniu wyroku?

Zgodnie z treścią przepisu art. 419 Kodeksu postępowania karnego nieobecność stron na rozprawie nie stanowi przeszkody dla ogłoszenia wyroku. Oznacza to, iż wyrok może zapaść bez obecności oskarżonego (prokuratora, pokrzywdzonego etc.), jedynie w obecności protokolanta lub w obecności protokolanta i publiczności. Treść tego przepisu podyktowana jest tym, iż zgodnie z treścią art.411 § 2 Kodeksu postępowania karnego przekroczenie terminu wydania wyroku powoduje konieczność prowadzenia rozprawy od początku.

Jak przebiega narada sędziowska i głosowanie nad wyrokiem?

W Kodeksie postępowania karnego przebieg narady sędziowskiej nad wyrokiem reguluje aż 7 artykułów (art. 107 do 115 KPK). Przebieg narady i głosowania sędziowskiego jest tajny i objęty tajemnicą, z której nikt nie może być w żadnych okolicznościach zwolniony. Należy osobno przedstawić jak wygląda głosowanie w składach wieloosobowych (jest znacznie ciekawsze) oraz jak wygląda sytuacja procesowa orzekania przez sąd w składzie jednoosobowym.

Zmiana kwalifikacji prawnej czynu przez sąd

Zgodnie z treścią przepisu art. 399 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli w toku rozprawy okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia (poza granice zachowania objętego aktem oskarżenia) można czyn zakwalifikować według innego przepisu prawnego, sąd powinien o tym uprzedzić obecne na rozprawie strony, a na wniosek oskarżonego przerwać rozprawę w celu umożliwienia mu przygotowania się do obrony.

Kiedy jest możliwe wznowienie przewodu sądowego?

Zamknięcie przewodu sądowego w postępowaniu karnym jest, co do zasady jednym z pierwszych kroków prowadzących do wydania wyroku, albowiem po nim następują głosy stron i narada sędziowska. Zgodnie z treścią przepisu art. 409 Kodeksu postępowania cywilnego istnieje możliwość sądowego wznowienia przewodu sądowego aż do ogłoszenia wyroku, co w praktyce oznacza, iż sąd powraca do prowadzenia postępowania sądowego (w tym dowodowego). Sąd decyduje o tym niezaskarżalnym postanowieniem. W myśl wskazanego przepisu sąd może również po zamknięciu przewodu sądowego udzielić stronom dodatkowego głosu.

Ustne uzasadnienie wyroku

Zgodnie z treścią przepisu art. 418 § 3 Kodeksu postępowania karnego po ogłoszeniu wyroku przewodniczący lub jeden z członków składu orzekającego podaje ustnie najważniejsze powody wyroku. Należy tę instytucję odróżnić od instytucji pisemnego sporządzenia uzasadnienia wyroku, które następuje na wniosek strony.

Umieszczenie oskarżonego w zakładzie leczniczym na czas badań psychiatrycznych

Zgodnie z treścią przepisu art. 202 Kodeksu postępowania karnego w razie uzasadnionych wątpliwości, co do poczytalności oskarżonego (podejrzanego) sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, powołuje co najmniej dwóch biegłych lekarzy psychiatrów. W razie zgłoszenia przez biegłych takiej konieczności, badanie stanu zdrowia psychicznego oskarżonego może być połączone z obserwacją w zakładzie leczniczym, ale może to mieć miejsce tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Czym jest wniosek o działanie z urzędu?

Zgodnie z treścią przepisu art. 9 § 1 Kodeksu postępowania karnego organy procesowe prowadzą postępowanie i dokonują czynności z urzędu, chyba że ustawa uzależnia je od wniosku określonej osoby, instytucji lub organu albo od zezwolenia władzy. Zasada ta dotyczy nie tylko postępowania przygotowawczego, ale również niektórych czynności sądowych. Ustawodawca przewidział jednak w art. 9 § 2 Kodeksu postępowania karnego możliwość, iż strony i inne osoby bezpośrednio zainteresowane mogą składać wnioski o dokonanie również tych czynności, które organ może lub ma obowiązek podejmować z urzędu. Są to właśnie tzw. wnioski o działanie (przez dany organ) z urzędu.

Wyłączenie biegłego od udziału w sprawie

Biegły podobnie jak sędzia oraz inni uczestnicy procesu (tacy jak protokolant, stenograf) również podlega wyłączeniu od udziału w procesie, jeśli ujawnią się wobec niego przesłanki ustawowo określone (np. powodujące wyłączenie sędziego – art. 40 Kodeksu postępowania karnego) oraz gdy zaistnieją inne okoliczności, które sprawią, iż potencjalnie będzie mogło powstać uzasadnione podejrzenie co do bezstronności tego biegłego.

Jakie są kompetencje obrońcy z urzędu?

Obrońca ustanowiony z urzędu ma obowiązek podejmowania czynności procesowych na rzecz swojego klienta aż do prawomocnego zakończenia postępowania. Może on przedsiębrać czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego, a jego udział w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego.

Kiedy przestępstwo się przedawnia?

Organy ścigania oraz sąd mają tylko pewien czas na znalezienie i ukaranie sprawcy przestępstwa. Zgodnie bowiem z przepisami polskiego kodeksu karnego karalność przestępstwa po pewnym czasie ustaje.

Kiedy przedłuża się karalność czynu?

Co do zasady karalność czynów po pewnym czasie ustaje. Mówimy wtedy o przedawnieniu karalności czynu. W pewnych okolicznościach przedawnienie karalności czynu może ulec przedłużeniu.

Kiedy popełnia się przestępstwo w warunkach recydywy?

Sprawca wracający do przestępstwa potocznie nazywany jest recydywistą. Trzeba jednak wiedzieć, że według przepisów prawa nie każdy kto popełnia kolejne przestępstwo działa w warunkach recydywy.

Kiedy należy podjąć warunkowo umorzone postępowanie?

Prawo karne nie zawsze traktuje przestępców bardzo srogo. W niektórych wypadkach sąd może poddać sprawcę próbie, to znaczy nie stosować wobec sprawcy dolegliwości karnych. Jednak w okresie próby sprawca musi przestrzegać porządku prawnego.

Jak za przestępstwa odpowiada małoletni?

Zgodnie z przepisami prawa pociągnięcie do odpowiedzialności karnej oraz wymiar kary dla małoletniego kształtuje się w sposób odmienny niż wobec „dorosłych” sprawców. Odpowiedzialność ta jest z reguły łagodniejsza.

Skutki procesowe śmierci pełnomocnika

Pełnomocnictwo - mimo braku w tym zakresie wyraźnego przepisu - wygasa również w razie śmierci pełnomocnika, a gdy była nim osoba prawna - w razie jej ustania.

Głosy stron

W postępowaniu karnym strony zabierają głos w ściśle określonej kolejności. Kolejność te reguluje kodeks postępowania karnego.  

Właściwość sądu w sprawach karnych

Każda sprawa musi być rozpatrzona przez właściwy sąd. Sąd musi być właściwy rzeczowo oraz miejscowo. Wszystkie te kwestie reguluje kodeks postępowania karnego.  

Skład sądu w sprawie karnej

Czeka mnie rozprawa. Sprawa dotyczy pobicia. Odpowiadam z wolnej stopy, tzn. nie jestem w areszcie. Mam takie pytanie czy w mojej sprawie będą orzekać ławnicy? Podobno jak są ławnicy to zapadają łagodniejsze wyroki.

Dobrowolne poddanie się karze i skazanie bez rozprawy

Oskarżony, który jest winny popełnionego przestępstwa - może starać się o złagodzenie kary, jeśli sam wniesie o swoje ukaranie i nie będzie przedłużał postępowania.

Jak przebiega postępowanie przed sądem?

Postępowanie przed sądem składa się z trzech zasadniczych etapów- wstępnej kontroli oskarżenia, przygotowania do rozprawy i rozprawy głównej.

REKLAMA