Sprawy karne

W ciągu tegorocznego świątecznego weekendu na polskich drogach doszło do 301 wypadków, w których śmierć poniosły 44 osoby, a 408 zostało rannych. Wśród osób które zginęły - 19 to piesi. W ciągu tych kilku dni policjanci zatrzymali 990 nietrzeźwych kierujących.

O ile stan nietrzeźwości został precyzyjnie określony w kodeksie karnym o tyle żadna ustawa nie zawiera kryteriów kiedy osoba znajduje się pod wpływem środka odurzającego a kiedy po użyciu środka odurzającego.

Zgodnie z art. 212 kk - Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności – podlega karze grzywny lub ograniczenia wolności.

Przepisy karnoprocesowe wprowadzają instytucję wyłączenia sędziego. Sędzia może zostać wyłączony z orzekania w dwóch przypadkach.

W toku procesu karnego może okazać się, iż właściwym do rozpoznawania sprawy jest sąd, który nie jest sądem miejsca zamieszkania ani oskarżonego ani większości osób podlegających wezwaniu na rozprawę. Z uwagi właśnie na te osoby ustawodawca w Kodeksu postępowania karnego przewidział możliwość zwrócenia się przez dany sąd (mający rozpoznawać sprawę) do sądu wyższego rzędu nad nim o wyznaczenie innego właściwego miejscowo sądu (tego samego rzędu co sąd wnioskodawca). Fachowo nazywa się to zmianą właściwości sądu z uwagi na ekonomikę procesową.

Tak zwane doręczenie do akt to czynność polegająca na tym, że (w określonych warunkach) pismo wysłane odbiorcy – stronie procesu (a przez tą stronę nie odebrane) organ procesowy uważa za doręczone i wywołujące określone skutki prawne, przy jednoczesnym pozostawieniu tego pisma w aktach sprawy.

Konstytucja gwarantuje każdemu prawo do rozpatrzenia sprawy przez bezstronny i niezawisły sąd. Urzeczywistnieniem tego prawa w procedurze karnej jest instytucja wyłączenia sędziego. Jej istota polega na tym, że jeżeli zachodzą okoliczności, które stanowią (lub mogą stanowić) naruszenie bezstronności lub niezawisłości sędziowskiej dany sędzia zostaje z mocy prawa wyłączony i na jego miejsce wstępuje inny sędzia.

Odbiór pism procesowych jest obowiązkiem ustawowym stron procesu. Dokonanie tej czynności może wywołać trojakie skutki: uruchamiać terminy na wykonanie czynności procesowej zawierać wezwanie do dokonania lub uczestnictwa w danej czynności procesowej lub mieć charakter jedynie informacyjny dla strony.

Gwarancja bezstronnego i niezawisłego sądu wynikająca z Konstytucji RP znajduje odzwierciedlenie w mechanizmie wyłączenia sędziego z powodu wystąpienia okoliczności, które naruszyłyby wskazane gwarancje konstytucyjne.

W procesie karnym pokrzywdzony może pisemnie, aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego, zgłosić powództwo cywilne przeciwko oskarżonemu. Niniejsze opracowanie przedstawia jak sporządzić taki pozew.

Zgodnie z dyspozycją kodeksu wykroczeń, karze aresztu lub grzywny podlega ten, kto wbrew swemu obowiązkowi nie dokonuje odpowiedniego zabezpieczenia miejsca niebezpiecznego dla życia lub zdrowia człowieka.

Wśród powszechnie panujących opinii i poglądów panuje wiele mitów, co do doręczeń pism w procesie karnym. Należy je raz na zawsze (oby skutecznie) obalić – brak odbioru pisma nie powoduje zakończenia sprawy ani nie przynosi nic dobrego niedoszłemu odbiorcy, podobnie jak odmowa jego przyjęcia.

W procesie karnym uprawnieniem oskarżonego jest uczestnictwo w każdej dokonywanej przez sąd czynności procesowej. Od wskazanej reguły ustawodawca przewidział jedno odstępstwo: w wyjątkowych wypadkach, gdy należy się obawiać, że obecność oskarżonego mogłaby oddziaływać krępująco na wyjaśnienia współoskarżonego albo na zeznania świadka lub biegłego, przewodniczący może zarządzić, aby na czas przesłuchania danej osoby oskarżony opuścił salę sądową.

Skazanie bez rozprawy to forma konsensualnego zakończenia procesu karnego polegająca na tym, iż przy spełnieniu określonych przesłanek podejrzany ustala z prokuratorem w postępowaniu przygotowawczym rozmiar przyszłej kary, o orzeczenie której prokurator zwraca się do sądu w wniosku o skazanie bez rozprawy (który jest załącznikiem aktu oskarżenia).

Przesłanki łączenia postępowań karnych mają charakter ocenny. Przepisy Kodeksu postępowania karnego zostawiają sędziom pewien margines swobody odnoszący się do możliwości łączenia spraw karnych. Ma to zapewnić realizację celów procesu – pełnego i rzetelnego rozpoznania sprawy oraz orzekania bez zbędnej zwłoki.

Przedstawiamy raport prezentujący wyniki projektu badawczego Fundacji Dzieci Niczyje na temat prostytucji dziecięcej, który został przeprowadzony w Polsce oraz na Ukrainie od maja do sierpnia 2011 roku.

Jarosław Kaczyński zapowiedział powrót kary śmierci. Czy możliwe jest przywrócenie kary śmierci w Polsce? Czy zapowiedź nowelizacji kodeksu karnego przywracającej karę śmierci ma szanse na realizacje?

Zgodnie z treścią Kodeksu postępowania karnego, jeżeli zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, przeprowadza się oględziny i otwarcie zwłok. Oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w postępowaniu sądowym sąd, z udziałem biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej.

Za niestawiennictwo na świadka może być nałożona kara porządkowa w formie postanowienia, które jest mu doręczane. Świadek ma możliwość usprawiedliwienia swojej nieobecności.

Przepisy procedury karnej przewidują instytucję uroczystego złożenia przez świadka przyrzeczenia co do jego prawdomówności. Wskazana podniosła procedura ma na celu nadać odpowiednią rangę zeznaniom świadka, chociaż nie jest powiązana bezpośrednio z kwestią ewentualnej odpowiedzialności karnej świadka za fałszywe zeznanie lub zatajenie prawdy.

Postępowanie przygotowawcze ma dwie formy: śledztwo i dochodzenie. W świetle przepisów kodeksu postępowania karnego ustawodawca zdefiniował jakie cele mają przyświecać prowadzeniu postępowania przygotowawczego, przy czym najnowsza nowelizacja (modyfikująca te cele) została dokonana ze szkodą dla całego postępowania karnego.

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. W postępowaniu przygotowawczym prokurator udzielając zezwolenia na porozumiewanie się może w szczególnie uzasadnionym wypadku zastrzec, że będzie przy tym obecny sam lub osoba przez niego upoważniona oraz zastrzec kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą. Podkreślenia wymaga jednak, że wskazane obostrzenia nie mogą być utrzymywane ani dokonane po upływie 14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego.

Kodeks wykroczeń zawiera zbiorcze zestawienie zabronionych zachowań, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji oraz zachowań polegających na niedochowaniu przepisów o ochronie pożarowej.

Zgodnie z art. 44 kodeksu karnego wykonawczego – Sąd po uprawomocnieniu się wyroku wzywa skazanego do uiszczenia grzywny, wyznaczając 30 dniowy termin na opłacenie należności. Jeżeli grzywna była orzeczona w stawkach dziennych, w wezwaniu podaje się wysokość grzywny podlegającej uiszczeniu, a więc kwotę będącą wynikiem pomnożenia liczby stawek dziennych przez ich wysokość określoną w wyroku.

Od dziesięciu lat 19 listopada jest Międzynarodowym Dniem Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci. W jego ramach, ponad 700 organizacji pozarządowych ze 125 krajów świata tworzy międzynarodową koalicję, która inicjuje obchody tego dnia, organizuje krajowe i lokalne akcje, adresuje postulaty i rekomendacje do rządów swoich krajów. Polską organizacją w koalicji Międzynarodowego Dnia Przeciwdziałania Przemocy wobec Dzieci jest Fundacja Dzieci Niczyje.

Lekarz udzielając pomocy medycznej niejednokrotnie spotyka się z urazami lub wynikami badań, które mogą świadczyć o popełnieniu bądź przez pacjenta bądź też na pacjencie czynu zabronionego. Czy w takim wypadku ma obowiązek powiadomienia policji o wynikach swoich ustaleń czy też musi uzyskać zgodę pacjenta na powiadomienie organów ścigania.

Przepisy kodeksu postępowania karnego wskazują, że zasadniczo wszystkie rozprawy karne są jawne – czyli dostępne dla wszystkich zainteresowanych osób. Jawność rozprawy trwa od chwili wywołania sprawy do chwili zamknięcia rozprawy i ogłoszenia wyroku (za wyjątkiem narady nad wyrokiem). W rozprawie biorą udział strony, ich obrońcy i pełnomocnicy, osoby będące świadkami, biegłymi oraz publiczność.

MSWiA rozstrzygnęło otwarty konkurs ofert na „Prowadzenie działań związanych z przygotowaniem do uruchomienia w Polsce systemu Child Alert”. Konkurs wygrała Fundacja ITAKA, która na realizację zadania otrzyma 100 tysięcy złotych.

Parlament Europejski przyjął dyrektywę w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej.

Jednym z problematycznych zagadnień związanych z wymierzaniem kary łącznej jest kwestia możliwości warunkowego zawieszania wykonania kary (czyli w mowie potocznej tzw. „zawiasów”). Należy wskazać, iż generalnie istnieje taka możliwość, ale obwarowana jest ona pewnymi (nieraz trudnymi do spełnienia) warunkami.

Ustawodawca decydując się w sposób prawnokarny chronić rodzinę, instytucję opieki oraz tzw. prawo do alimentacji ustanowił przestępstwo niealimentacji w art. 209 Kodeksu karnego, za którego popełnienie grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Przestępstwo fałszerstwa dokumentów został znowelizowany przez ustawę z dnia 5 listopada 2009 r. i od 8 czerwca 2010 roku ma nowe brzmienie – dodany został do jego treści § 2a, który znacząco może łagodzić dolegliwość karną dla sprawcy przestępstwa, jeśli zachodzi tzw. wypadek mniejszej wagi. W takim przypadku ustawodawca przewidział bowiem zagrożenie karą alternatywnie grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności, a to umożliwia warunkowe umorzenie wobec sprawcy lub odstąpienie od wymierzenia kary w stosunku do niego (co dotychczas nie było możliwe).

Zgodnie z treścią kodeksu karnego z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe, zaś wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych. Zatarcie skazania oznacza wieć przyjęcie przez ustawodawcę fikcji prawnej jakoby dana osoba nie była nigdy karana i związany z tym zakaz powoływania się przez inne podmioty na fakt tego skazania.

Przestępstwo znęcania się jest jednym z przestępstw najczęściej występujących na wokandzie sądowej. Ustawodawca jako karalne określił zachowania polegające na fizycznym lub psychicznym znęcaniu się nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny.

Karalność przestępstwa rozpijania małoletniego przewiduje kodeks karny, który stanowi, iż kto rozpija małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Przestępstwo bigamii określone jest w kodeksie karnym. Jego istotą jest karalność osoby, która zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku małżeńskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Z uwagi na fakt, iż życie ludzkie jest jedną z najważniejszych konstytucyjnych wartości to jest ono szczególnie chronione w przepisach prawa, w tym właśnie prawa karnego. Tej ochronie podlega również życie nienarodzone i to w 2 diametralnie odmiennych sytuacjach: gdy przerwanie ciąży następuje za zgodą i wolą matki dziecka (a więc w przypadku aborcji) oraz gdy następuje ono wbrew woli matki dziecka (a zatem wskutek przemocy, groźby karalnej zastosowane wobec niej etc.).

Eutanazja. Przepisy Kodeksu karnego chronią ludzkie życie jako wartość nadrzędną. Z uwagi na to karalne są nie tylko takie (oczywiste) powszechne przestępstwa jak zabójstwo czy nieumyślne spowodowanie śmierci, ale karalne jest również zabicie człowieka na jego własne żądanie i pod wpływem współczucia dla niego, które można nazwać umownie „eutanazją na życzenie chorego” pod warunkiem szerokiego rozumienia tego pojęcia.

Kto namową lub przez udzielenie pomocy doprowadza człowieka do targnięcia się na własne życie, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu skutkuje – obligatoryjnie – zakazem prowadzenia pojazdów na czas od sześciu miesięcy do trzech lat.

Łapówka może istnieć pod wieloma postaciami. Jest to problem występujący nie tylko w Polsce. Korupcja jest bowiem problemem ogólnoświatowym.

Ściganie łapownictwa w sporcie dopiero od niedawna jest elementem polityki karnej państwa i przedmiotem zainteresowania ustawodawcy. Do roku 2010, kiedy to uchwalono ustawę o sporcie, nasze prawo karne zawierało jedynie cząstkową i niewystarczającą w istniejących warunkach, regulację.

Typowe wyłudzenie kredytu (inaczej i bardziej poprawnie – oszustwo kredytowe), polegające najczęściej na podrobieniu dokumentów i posłużeniu się nimi przy staraniu się o kredyt może zostać zakwalifikowane zarówno jako przestępstwo oszustwa kredytowego (w znaczeniu ścisłym) albo też jako doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem (oszustwo zwykłe).

Zgodnie z ustawą o wykonywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego funkcjonującą od roku 2009 elektroniczną obrączkę można założyć na wniosek osoby skazanej na karę pozbawienia wolności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe nieprzekraczające 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości – Stanisław Chmielewski oraz Dyrektor Generalny Służby Więziennej – gen. Jacek Włodarski wzięli udział w uroczystości podpisania Porozumienia o pracy skazanych na rzecz społeczeństwa.

Podczas pobytu we Włoszech powinniśmy wiedzieć kiedy możemy otrzymać mandat i czy musimy go przyjąć. Warto pamiętać, iż mamy prawo do odwołania się u prefekta lub sędziego pokoju.

Polska odnotowała sukces podczas pierwszych miesięcy Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, jakim jest przeforsowanie europejskie nakazu ochrony. Jego funkcjonowanie będzie dużą pomocą dla ofiar przemocy domowej.

Kiedy świadek nie odpowiada za fałszywe zeznania? Czy możliwa jest sytuacja w której odpowiedzialności karnej uniknie osoba która złożyła fałszywe zeznanie w procesie jako świadek?

Merytoryczna kontrola aktu oskarżenia oznacza zasadniczo kontrolę przez sąd zasadności i słuszności aktu oskarżenia. Kontrola taka może mieć dwojaki charakter: może być kontrolą uprzednią (dokonaną przed otwarciem przewodu sądowego tj. przed odczytaniem aktu oskarżenia) lub kontrolą następczą (dokonywaną w toku postępowania sądowego). Należy mieć też na uwadze, że sam wyrok wydawany przez sąd również jest odniesieniem się do treści i zarzutów aktu oskarżenia.

Podsumowanie świąt na polskich drogach

Odpowiedzialność za prowadzenie pojazdu pod wpływem a po użyciu środka odurzającego

Czy można odpowiadać karnie za pomówienie innej osoby w piśmie procesowym?

Problem wyłączenia sędziego

Zmiana właściwości sądu z uwagi na ekonomikę procesową

Na czym polega tzw. „doręczenie do akt”?

Wyłączenie sędziego z urzędu

Skutki procesowe odbioru pism

Procedura wyłączenia sędziego

Jak skonstruować pozew cywilny w procesie karnym?

Niezabezpieczenie niebezpiecznego miejsca

Fałszywe mity o doręczeniach pism

Zeznania świadka w sądzie pod nieobecność oskarżonego

Skazanie bez rozprawy

Łączenie spraw w postępowaniu karnym

Komercyjne wykorzystywanie seksualne dzieci i młodzieży.

Kara śmierci w Polsce

Oględziny i otwarcie zwłok w procesie karnym

Obecność świadka na rozprawie karnej

Odebranie od świadka przyrzeczenia

Cele postępowania przygotowawczego

Kontakt oskarżonego z obrońcą w areszcie

Odpowiedzialność za wywołanie pożaru

Skutki nieuiszczenia grzywny w terminie

Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci

Czy lekarz ma obowiązek powiadomienia organów ścigania o przestępstwie?

Jawność rozprawy w postępowaniu karnym

Łatwiejsze poszukiwanie zaginionych dzieci-System Child Alert w Polsce

Walka z seksualnym wykorzystywaniem dzieci

Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej

Niealimentacja w prawie karnym

Kara za fałszowanie dokumentów

Zatarcie skazania w prawie karnym

Jaka kara za znęcanie się?

Przestępstwo rozpijania małoletniego

Karalność przestępstwa bigamii

Karalność przestępstwa aborcji

Karalność eutanazji dokonanej na życzenie chorego

Przyczynienie się do samobójstwa

Prowadzenie pojazdu pod wpływem i w stanie po użyciu alkoholu

Kara za łapówkę

Korupcja w sporcie

Wyłudzenie kredytu

Elektroniczne obrączki coraz bardziej powszechne

Ukrywanie majątku - jaka odpowiedzialność?

Praca skazanych na rzecz społeczeństwa

Mandat we Włoszech - co robić?

Europejski Nakaz Ochrony-pomoc dla ofiar przemocy

Fałszywe zeznania świadka

Merytoryczna kontrola aktu oskarżenia