Większe uprawnienia dla notariuszy – MS pracuje nad projektem zmian prawa o notariacie umożliwiającym notariuszom dokonywanie wpisów w księgach wieczystych

Zmiany prawa o notariacie – uprawnienia dla notariuszy do dokonywania wpisów w księgach wieczystych

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian, które ma odciążyć sądy wieczystoksięgowe. Z danych MS wynika bowiem, że w 2020 r. do sądów wpłynęło ok. 5 mln spraw wieczystoksięgowych, a średni czas rozpoznania ich przez wydział ksiąg wieczystych wyniósł 3 miesiące.

Według projektowanych zmian notariusze mogliby dokonywać wpisów w księgach wieczystych, które wiązałyby się z zakładaniem nowych KW poprzez wyodrębnienie nieruchomości lokalowej z zabudowanej nieruchomości gruntowej, gdy zbywcą jest przedsiębiorca oraz wpisu hipoteki.

Zmiana ta miałaby się przysłużyć m.in. osobom kupującym mieszkania przy pomocy kredytu hipotecznego, które obecnie płacą wyższe ubezpieczenie do czasu wpisu hipoteki banku do księgi wieczystej.

Decydującym kryterium czy wpisu miałby dokonać sąd czy notariusz będzie wola stron.

Zmiany prawa o notariacie – niezbędna cyfryzacja ksiąg wieczystych

Warunkiem wdrożenia proponowanych zmian byłoby powierzenie notariuszom uprawnień umożliwiających im podłączenie się do systemu elektronicznych ksiąg wieczystych jako użytkownikom. Dla umożliwienia takich działań konieczne jest dokonanie modyfikacji w funkcjonalności systemu teleinformatycznego, które uwzględniałyby odstępstwa od normalnego toku czynności podejmowanych przez sąd w postępowaniu wieczystoksięgowym.

Rozważane jest także udostępnienie notariuszowi na jego żądanie odpisów dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej w formie elektronicznej – skanów sporządzonych przez sąd, przekazywanych notariuszowi na adres e-mail (z zachowaniem poszerzonych wymogów bezpieczeństwa – dostęp hasłem) lub skrzynkę EPUAP (lub w inny bezpieczny sposób) bez konieczności ich kserowania i wysyłania pocztą.

Notariusz, dokonując wpisu, zobligowany byłby do dołączenia dokumentów stanowiących podstawę wpisu potwierdzonych kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

W zakresie regulacji dotyczącej dokonywania wpisów w postępowaniu wieczystoksięgowym projektowana regulacja przewiduje przyznanie notariuszom uprawnień do dokonywania czynności rejestrowych w związku z dokonywanymi przez nich czynnościami notarialnymi, z zastrzeżeniem warunku, iż przy uwzględnieniu proponowanych zmian, to obywatelom i innym uczestnikom obrotu prawnego przysługiwać będzie prawo do dokonania wyboru złożenia wniosku przez notariusza za pośrednictwem systemu teleinformatycznego i oczekiwania na rozpoznanie wniosku w oparciu o procedury obowiązujące dotychczas.

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to IV kwartał 2022 r.