Praca seniora

Najpóźniej 29 lutego 2024 r. renciści i wcześniejsi emeryci, którzy w 2023 roku dorabiali do swoich świadczeń, mają czas, by poinformować ZUS o dodatkowych przychodach. Mowa tu o przychodach z umowy o pracę, umowy zlecenia a także z działalności gospodarczej.

Społeczeństwo się starzeje, więc na rynku pracy przybywa osób w wieku 50+. Niestety da się zaobserwować nadal obecne zjawisko ageizmu i wciąż wielu pracodawców woli zatrudniać młodsze osoby. Czy założenie własnej działalności gospodarczej po pięćdziesiątce to rozwiązanie? Dla wielu tak. Według danych CEIDG w 2022 roku powstało ich ponad 35 tys. 

Limity zarobków dla seniorów zmieniają się, co trzy miesiące. Ich wysokość zależy wprost od przeciętnego wynagrodzenia w kraju w poprzednim kwartale. Jeśli nie masz jeszcze powszechnego wieku emerytalnego a już dostajesz emeryturę lub rentę z ZUS - musisz uważać na limity dorabiania. 

Ne masz jeszcze powszechnego wieku emerytalnego a już dostajesz emeryturę lub rentę z ZUS? Musisz uważać  na limity dorabiania. Każdego roku we wrześniu niższy jest limit dorabiania dla emerytów i rencistów. 

Od 1 września 2023 r. zmienią się tzw. limity dorabiania do niektórych świadczeń emerytalno-rentowych. Będą one niższe w stosunku do obecnie obowiązujących.

Jakie są tzw. limity dorabiania do emerytury i renty od 1 marca 2023 r.? Kogo obowiązują kwoty graniczne?

Przez najbliższe 3 miesiące, licząc od grudnia 2022 r. będą obowiązywały nowe limity dorabiania dla emerytów i rencistów. Pracujący będą mogli dorobić 227 zł więcej. Należy podkreślić, że limity te dotyczą tyko wcześniejszych emerytów. Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, czyli kobiety 60 a mężczyźni 65 lat, nie muszą ograniczać się przy dorabianiu żadnymi limitami.

Ulga dla pracujących seniorów, zwana popularnie PIT-0 dotyczy zarówno tych seniorów, którzy mają jak i tych, którzy nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty rodzinnej.

Opieka nad wnuczkiem do 3 roku życia może być sprawowana przez babcię lub dziadka w ramach umowy uaktywniającej. Czym jest ten rodzaj umowy? Czy odprowadza się od niej podatek i składki na ZUS? Kto ma taki obowiązek?

Jeżeli pracownik nie rozwiąże z pracodawcą stosunku pracy chociażby na jeden dzień, jego prawo do emerytury ulega zawieszeniu. Nie dotyczy to jednak wszystkich emerytów.

Do końca lutego emeryci i renciści, dorabiający do swoich świadczeń powinni powiadomić ZUS o osiągniętych przez siebie przychodach w 2010 r. Na tej podstawie ZUS rozliczy przysługujące świadczenia.

Z przejawami dyskryminacji często możemy się spotkać w trakcie trwania stosunku pracy. Przepisy jednak jasno stanowią, że niedopuszczalna jest jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia ze względu na wiek. Warto więc wiedzieć, że pracownik wobec którego pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania.

Wiek ma szczególny status wśród kryteriów dyskryminacji, gdyż znacznie częściej niż płeć może stanowić obiektywną przyczynę nierównego traktowania. Z dyskryminacją ze względu na wiek możemy się spotkać już na etapie rekrutacji kandydatów do pracy. Świadczą o tym chociażby treści ogłoszeń w sprawie pracy, które często wśród wymagań na pierwszym miejscu stawiają młodość.

Członkowie rodziny zmarłego, którym została przyznana renta rodzinna powinni wiedzieć, że jeśli zdecydują się na podjęcie pracy, osiągane przez nich zarobki mogą mieć wpływ na zawieszenie prawa do renty lub na zmniejszenie jej wysokości.

Osoby pobierające renty z tytułu niezdolności do pracy mogą podjąć dodatkowe zatrudnienie. Muszą jednak pamiętać, że w zależności do uzyskiwanych przychodów renta będzie przysługiwać w pełnej wysokości, ulegnie zmniejszeniu lub zawieszeniu. Oprócz tego każdy rencista, który osiągał przychód z tytułu wykonywania pracy, która objęta jest obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, ma obowiązek powiadomić organ rentowy (ZUS) o wysokości przychodu uzyskanego z tytułu tej pracy.

Jednym ze sposobów dorabiania emerytów jest praca nakładcza, czyli chałupnictwo. Może być ona wykonywana w domu i co ważne nie występuje tu ograniczenie do samodzielnego wykonywania danego zlecenia. Emeryt może więc skorzystać z pomocy osób trzecich: rodziny lub znajomych.

Zgodnie z prawem, szczególną ochroną przed zwolnieniem zostali objęci pracownicy w wieku przedemerytalnym, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Zasady tej nie stosuje się jednak w stosunku do pracownika, który uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Rozróżniamy kilka rodzajów umów o pracę. Najkorzystniejsza dla pracownika jest umowa na czas nieokreślony, ponieważ zapewnia trwałość stosunku pracy. Przed podjęciem nowej pracy należy się spodziewać, że pracodawca nam zaproponuje umowę na okres próbny, a w przypadku, gdy będzie szukał odpowiedniej osoby na zastępstwo nieobecnego pracownika otrzymamy umowę na zastępstwo. Zanim zdecydujemy się na podpisanie którejś z nich, warto wiedzieć, czym się one charakteryzują.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie trzeba rozwiązywać umowy o pracę, aby ZUS wypłacił emeryturę. Dotyczy to również osób ubiegających się o to świadczenie. Takie regulacje wpływają na większą aktywność zawodową emerytów.

Odprawa rentowa (pieniężna) należy się pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę. Jest to obok wynagrodzenia za pracę, wypłata, wynikająca z tytułu pozostawania w stosunku pracy.

Niektórzy emeryci oprócz pobieranych świadczeń emerytalnych, uzyskują także dodatkowe przychody z działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Osoby te są zobowiązane do zawiadomienia ZUS o podjęciu pracy o raz o wysokości osiąganego przychodu.