REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Zapis windykacyjny a majątek wspólny

Zapis windykacyjny. /Fot. Fotolia
Zapis windykacyjny. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zapisem windykacyjnym mogą być objęte przedmioty majątkowe należące do majątku wspólnego małżonków pozostających w ustroju wspólności ustawowej.

W dniu 8 lipca 2011 r. Sąd Najwyższy (dalej „SN”) podjął uchwałę (III CSK 43/12, dalej „Uchwała), w której stwierdził, że zapisem windykacyjnym mogą być objęte przedmioty majątkowe należące do majątku wspólnego małżonków pozostających w ustroju wspólności ustawowej, wymienione w art. 9811 §2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej „k.c.”).

REKLAMA

Stan faktyczny sprawy

W stanie faktycznym sprawy, wnioskodawczyni chciała sporządzić testament notarialny, w którym miał zostać zawarty zapis windykacyjny, którego przedmiotem miała być ½ udziału przysługującego wnioskodawczyni w prawie do spółdzielczego lokalu własnościowego. Notariusz odmówił sporządzenia testamentu wskazując przy tym, że jego sporządzenie zgodnie ze wskazaniem wnioskodawczyni, byłoby niezgodne z prawem. Notariusz podkreślił, że nie jest dopuszczalne rozporządzanie udziałami w przedmiotach, które wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków. Wnioskodawczyni wniosła zażalenie na odmowę sporządzenia testamentu przez notariusza, które następnie Sąd Okręgowy oddalił. Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 35 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm., dalej „k.r.o.”) podczas trwania małżeńskiej wspólności majątkowej, żaden z małżonków nie jest upoważniony do rozporządzania, ani do zobowiązania się do rozporządzenia udziałem w całym majątku wspólnym lub w jego składnikach, które przypadłyby mu w razie ustania wspólności. Zdaniem Sądu Okręgowego, aby móc dokonać zapisu windykacyjnego, spadkodawca musi mieć prawo do przedmiotu zapisu windykacyjnego oraz do rozporządzania nim zarówno w chwili otwarcia spadku, jak i w momencie sporządzania testamentu.

Zobacz serwis: Spadki

Uzasadnienie Uchwały SN

REKLAMA

W pierwszej kolejności w Uchwale SN podkreślił, że wskazany przez Sąd Okręgowy art. 35 k.r.o. ma zastosowanie jedynie do czynności prawnych inter vivos, to znaczy do czynności dokonywanych między osobami żyjącymi. Przepis ten nie może stanowić zatem przeszkody w ustanowieniu zapisu windykacyjnego, którego przedmiotem miałby być udział w majątku wspólnym małżonków. Jak trafnie zaznaczył SN, przepis ten ma chronić interesy współmałżonków w trakcie trwania wspólności, a ta ustaje przecież najpóźniej z chwilą śmierci jednego z małżonków.

Przedstawiając dalsze argumenty SN przywołując samo brzmienie art. 9811 § 2 k.c. wskazał, że przepis ten nie zawiera określenia, kiedy osoba sporządzająca testament – testator ma mieć prawo do dysponowania przedmiotem zapisu windykacyjnego. Należy przy tym wziąć pod uwagę fakt, że jak zaznaczył w Uchwale SN, sporządzenie testamentu zawierającego zapis windykacyjny nie wywiera żadnych skutków prawnych w chwili dokonania czynności testowania. Testament zaczyna wywierać skutki dopiero w chwili otwarcia spadku, to znaczy z chwilą śmierci spadkodawcy – testatora. Stąd też biorąc pod uwagę charakter samego testamentu, będącego rozporządzeniem testatora na wypadek śmierci, w ocenie SN dopuszczalne jest rozporządzanie, tytułem zapisu windykacyjnego, rzeczami i prawami przyszłymi lub cudzymi. Jak podkreślił SN, za odrębną trzeba przy tym uznać kwestię skuteczności takiego rozporządzenia, która może zostać oceniona dopiero w chwili otwarcia spadku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obowiązki notariusza

Ponadto, w Uchwale SN odniósł się także do obowiązków ciążących na notariuszu w związku ze sporządzaniem testamentu zawierającego zapis windykacyjny. Jak wskazał, SN notariusz ma obowiązek zapewnić jedynie ważność dokonywanej czynności prawnej. Ważność zapisu windykacyjnego oceniana jest z perspektywy art. 9811 §2 k.c. Notariusz winien zatem zweryfikować, czy przedmiot zapisu windykacyjnego mieści się w katalogu potencjalnych i dopuszczalnych przedmiotów zapisu wskazanych w tym artykule. Jak podkreślił SN, jednym z podstawowych warunków dopuszczalności zapisu windykacyjnego, jest możliwość przejścia przedmiotu na zapisobiercę z chwilą otwarcia spadku. Istotne jest zatem, aby przedmiot zapisu windykacyjnego był zbywalny. W przedmiotowej sprawie zbywalność spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu wynika wprost z art. 172 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r., Nr 119, poz. 1116 ze zm.).

Zobacz serwis: Notariusz

Podsumowanie

Podsumowując, w Uchwale SN wskazał, że objęcie zapisem windykacyjnym przedmiotu wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków, jest dopuszczalne i zgodne z przepisami prawa. Należy przy tym podkreślić, że kwestia zapisu windykacyjnego w odniesieniu do przedmiotów należących do majątku wspólnego małżonków pozostających w ustroju wspólności ustawowej nie była dotychczas rozważana przez SN. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że Uchwała SN ma bardzo istotne znaczenie dla wszystkich współmałżonków pozostających w majątkowej wspólności ustawowej, chcących w swoim testamencie objąć zapisem windykacyjnym przedmiot stanowiący składnik ich majątku wspólnego.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sejm: Czy ustawa antyhejterska jest próbą wprowadzenia cenzury w internecie?

7 listopada 2024 r. w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu tzw. ustawy antyhejterskiej. Ustawa ma umożliwić osobie dotkniętej hejtem złożenie do sądu tzw. ślepego pozwu. Sąd będzie mógł zażądać od administratora strony internetowej ujawnienia danych umożliwiających identyfikację sprawcy.

Opłaty za czynności radców prawnych wzrosną o 100 proc. Jest projekt rozporządzenia

Wzrosną opłaty za czynności radców prawnych. Projekt rozporządzenia zakłada wzrost minimalnych stawek o 100 proc. w 11 kategoriach spraw.

Zmiana wartości oraz limitu pomocy de minimis. Ustawa czeka na publikację w Dzienniku Ustaw

Ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis dostosowuje niektóre polskie ustawy do przepisów Unii Europejskiej. W wyniku zmian zwiększy się wartość oraz limit pomocy de minimis.

Leszczyna w sprawie likwidacji porodówek: Mam nadzieję, że to uspokoi obawy społeczne

Pojawią się nowe zasady łączenia lub likwidacji porodówek, które zakłada planowana reforma szpitalnictwa. Łączenie oddziałów między szpitalami będzie dobrowolne. Zdecyduje o tym zespół ekspertów przy wojewodzie, a nie wytyczne o liczbie odbieranych w niej porodów - poinformowała ministra zdrowia Izabela Leszczyna.

REKLAMA

QUIZ. 15 pytań z teleturniejów i krzyżówek. Na ostatnim pytaniu nikt się nie wyłoży
W tym quizie zadajemy pytania, które znajdziecie w krzyżówkach i popularnych teleturniejach. Wiele z nich to wiedza powszechnie znana, ale jest kilka pytań, które wymagają zastanowienia. Potraficie na nie odpowiedzieć? Sprawdźcie to w naszym quizie.
Dąbrówka: 877 tys. emerytów i rencistów korzysta z mLegitymacji emeryta-rencisty

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał, że z najnowszych danych ZUS wynika, że prawie 877 tys. emerytów i rencistów korzysta z mLegitymacji. Jest to elektroniczna wersja legitymacji emeryta-rencisty. Można się nią posługiwać od 2023 r.

Wyższy zasiłek pogrzebowy od 1 stycznia 2026 r. Będzie wynosić 7000 zł. Jest nowy [projekt]

Wyższy zasiłek pogrzebowy od 1 stycznia 2026 r. Będzie wynosić 7000 zł. Jest nowy projekt nowelizacji ustawy. Wznowiono prace nad zwiększeniem zasiłku pogrzebowego. Wcześniej, w związku z sytuacją powodziową w kraju, projekt ten został zdjęty z porządku obrad Stałego Komitetu Rady Ministrów.

Zasiłek rodzinny 2025 r.: wysokość, do kiedy przysługuje, kryterium dochodowe, wniosek, okres zasiłkowy

Zasiłek rodzinny 2025 r.: wysokość, do kiedy przysługuje, kryterium dochodowe, wniosek, okres zasiłkowy. W 2024 r. wysokość zasiłku rodzinnego podlegała weryfikacji. Jakie kwoty zostały ustalone na nowy okres zasiłkowy? Jak złożyć wniosek o zasiłek rodzinny?

REKLAMA

Edukacja seksualna obowiązkowa w szkołach od 1 września 2025 r. Znamy podstawę programową nowego przedmiotu – uczniowie będą uczyć się m.in. o libido, zachowaniach autoseksualnych, społeczności LGBTQ+, antykoncepcji i in vitro

Ministerstwo Edukacji Narodowej opublikowało podstawę programową nowego, obowiązkowego przedmiotu – edukacji zdrowotnej – w ramach której, uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych, od 1 września 2025 r., będą uczyć się m.in. o zdrowiu seksualnym. Do 21 listopada br. – każdy może zgłaszać do niej swoje uwagi.

MS: Przed wycieczkami szkolnymi rodzice będą sporządzać oświadczenia o niekaralności. Rygor odpowiedzialności karnej i własnoręczny podpis

Rząd uwzględnił skargi i narzekania rodziców i dyrektorów placówek oświatowych w sprawie ustawy Lex Kamilek. Dotyczą m.in. obowiązku składania w szkole zaświadczeń o niekaralności w zakresie przestępstw seksualnych. Dotyczy to m.in. rodziców uczniów, którzy jako wolontariusze jadą na wycieczką szkolną jako opiekunowie. Zaświadczenia wystawia KRK. Dziś są one płatne. 

REKLAMA