Sprawy karne

Nie popełnia przestępstwa, kto z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony, jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego.

Ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo. Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów. W przypadku określonym w § 2 sąd wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych środków przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowuje rozporządzenie do ustawy o organizacji imprez masowych, w którym określi uprawnienia i kwalifikacje służb porządkowych, w tym m.in. do przeszukania uczestników imprez i przeglądania ich bagażu.

Tragiczna śmierć funkcjonariusza Policji – mł. asp. Andrzeja Struja, na przystanku tramwajowym w Warszawie, wstrząsnęła całą Polską. Ponownie powróciły pytania czy funkcjonariusz Policji z racji niebezpieczeństwa na jakie się naraża, nie powinien być lepiej chroniony przez prawo? Prace nad projektem zmian w Kodeksie karnym odbyły się tempie ekspresowym.

Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

W polskim systemie prawnym przewidziane są dwie formy recydywy, zwane potocznie recydywą zwykłą i recydywą wielokrotną.

Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Mogłoby się zdawać, że prawo takie przysługuje wyłącznie policji. Jednakże każda osoba, która złapie przestępcę na gorącym uczynku lub w trakcie pościgu może przestępcę zatrzymać.

Przepis art. 41a kodeksu karnego przewiduje fakultatywne (w § 1) i obligatoryjne (w § 2) orzeczenie zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz opuszczania określonego miejsca lub obowiązek powstrzymania od przebywania w określonym miejscu.

Zabójstwo jest zbrodnią, za którą grozi najwyższa kara zgodnie uprzywilejowanych przepisami. Jednak uprzywilejowanych przypadku tego przestępstwa istnieją również okoliczności, które mogą mieć wpływ na niższy wymiar kary.

Znikoma szkodliwość społeczna czynu (art. 1 § 2 k.k.) powoduje, że czyn nie stanowi przestępstwa. Rozstrzygnięcie tego rodzaju wymaga oceny, dla której istotne znaczenie mają elementy podmiotowe (m.in. właściwości sprawcy), jak też przedmiotowe (m.in. sposób działania, wartość szkody, szerzenie się tego rodzaju czynów).

Zgodnie z art. 139 Konstytucji RP prawo łaski stosuje Prezydent, z tym zastrzeżeniem, że nie dotyczy to osób skazanych przez Trybunał Stanu. Prawo łaski ma charakter indywidualny (w odróżnieniu od amnestii i abolicji, będących aktami o charakterze generalnym).

W związku z tym, że tymczasowe aresztowanie jest najsurowszym środkiem zapobiegawczym, o jego zastosowaniu orzeka sąd.

Zatrzymanie rzeczy może nastąpić bez względu na to czyją własność rzecz stanowi lub u kogo się znajduje. Następuje na żądanie sądu bądź prokuratora. Natomiast w sytuacji nie cierpiącej zwłoki również na żądanie Policji albo innego organu uprawnionego.

W razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary, Policja ma prawo dokonać kontroli osobistej a także przeglądać zawartość bagaży i sprawdzać ładunki w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego.

Skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Jeżeli wobec skazanego orzeczono grzywnę lub środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem ich wykonania – artykuł 76 kodeksu karnego.

Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa.

Wypowiadanie niepochlebnych i nieprawdziwych opinii o innej osobie może mieć dwojakie skutki. Z jednej strony tego typu czyny mogą naruszać dobra osobiste, z drugiej zaś być podstawą wniesienia prywatnego aktu oskarżenia do sądu z art. 212 kodeksu karnego.

Odpowiedzialność karna może spotkać nie tylko osobę, która dokonała kradzieży, ale również tego kto zbywa, nabywa lub pomaga w zbyciu lub ukryciu rzeczy pochodzących z kradzieży. Mowa tutaj o tzw. przestępstwie paserstwa. Kodeks wyróżnia dwie formy paserstwa: paserstwo umyślne i paserstwo nieumyślne.

Zgodnie z art. 304 kpk każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję.

Naprawienie szkody wyrządzonej działaniem sprawy może być również przedmiotem wyroku sądu karnego.

W szczególnych sytuacjach sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary jaką przewiduje kodeks za popełnienie danego przepisu. Sytuacje ubiegania się o nadzwyczajne złagodzenie kary są ściśle uregulowane w art. 60 kodeksu karnego.

W art. 434 kodeksu postępowania karnego znajduje się zakaz, który oznacza, że w przypadku braku środka odwoławczego na niekorzyść oskarżonego, jego sytuacja w postępowaniu odwoławczym nie może ulec pogorszeniu. Wyjątki od tej zasady występują w dwóch sytuacjach - gdy oskarżony został skazany bez przeprowadzenia rozprawy (art. 335 kpk) lub gdy dobrowolnie poddał się karze (art. 387 kpk).

Wniesienie aktu oskarżenia do sądu nie zawsze oznacza, że sprawa będzie się już dalej toczyć w postępowaniu sądowym. Sąd bowiem w szczególnych wypadkach może zwrócić akta sprawy Prokuratorowi i wydać mu stosowne zalecenia.

Prawo w sposób szczególny reguluje odpowiedzialność za popełnienie przestępstw w ramach zorganizowanej grupy przestępczej lub związku przestępczego. Sprawca działający w takiej grupie ponosi nie tylko surowszą odpowiedzialność (jak recydywista wielokrotny), ale również odpowiada za sam udział w takiej grupie lub związku przestępczym.

Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

To zachowanie sprawcy przestępstwa polegające na dobrowolnym zaniechaniu jego dokonywania lub zapobieżeniu zamierzonemu skutkowi. Jeżeli czynny żal okazał się bezskuteczny, sprawca, w tym przypadku już nie usiłowania tylko dokonania, który zrobił wszystko, by zapobiec skutkowi, może liczyć jedynie na nadzwyczajne złagodzenie kary, które jest tylko fakultatywne.

Dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony; jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego.

Kto zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku małżeńskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Europejski Nakaz Aresztowania (ENA) to nowa uproszczona forma ekstradycji osoby podejrzanej lub skazanej, przebywającej w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej.

Prawo zezwala na usunięcie ciąży jedynie w sytuacjach opisanych w ustawie o planowaniu rodziny. Każde inne przerwanie ciąży wyczerpuje znamiona tzw. przestępstwa aborcji z art. 152 kk. Na gruncie prawa odpowiedzialność ponosi jednak nie matka decydująca się na taki krok - a osoba (lekarz) dokonująca nielegalnej aborcji.

Zarząd Główny Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności niektórych przepisów ustawy o Policji z Konstytucją. Argumentując swoje zarzuty Zarząd powoływał się między innymi na naruszenie zasady równości i zakazu dyskryminacji, zbytnie ingerowanie w prawa policjanta oraz sferę jego prywatności.

Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej.

Policjant, który w wyniku swojej służby zachoruje bądź dozna uszczerbku na zdrowiu będzie mógł domagać się odszkodowania na innych zasadach niż do tej pory. Rząd przygotował projekt założeń do ustawy o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadków lub chorób pozostających w związku z pełnieniem służby w Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej oraz Biurze Ochrony Rządu.

Pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w przepisach prawa. Każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny. Jest to konstytucyjne prawo każdego obywatela.

Brak funduszy w polskiej policji powoduje, że skracane bądź też zupełnie odwoływane są kursy dla policjantów. Oznacza to, nie tylko, że kandydat na policjanta będzie gorzej przygotowany do odpowiedniego pełnienia swojej służby. To także pytanie czy wydatki poniesione przed rokiem na nowe motocykle i psy policyjne nie okazały się bezcelowe?

Z dniem 24 grudnia 2009 roku weszła w życie znowelizowana Ustawa o strażach gminnych z dnia 29 sierpnia 1997 roku. Nowelizacja ustawy zakłada między innymi rozszerzenie dotychczasowych uprawnień strażników, którzy obecnie mogą między innymi dokonywać kontroli osobistej i przeglądania bagaży osoby, korzystać z konia służbowego i paralizatora.

Kwestie związane z zasadami udzielania i cofania pozwolenia na broń, nabywania, zbywania oraz przechowywania i deponowania broni i amunicji, przewozu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przywozu z zagranicy oraz wywozu za granicę jak też zasady posiadania broni przez cudzoziemców i zasady funkcjonowania strzelnic reguluje ustawa z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji.

Wydaniu wyroku łącznego nie stoi na przeszkodzie, że poszczególne kary wymierzone za należące do ciągu przestępstw lub zbiegające się przestępstwa zostały już w całości albo w części wykonane; przepis artykułu 71 § 2 stosuje się odpowiednio.

Jeżeli sprawca popełnia w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, sąd orzeka jedną karę na podstawie przepisu, którego znamiona każde z tych przestępstw wyczerpuje, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Środki karne i środki zabezpieczające oraz dozór stosuje się, chociażby je orzeczono tylko co do jednego ze zbiegających się przestępstw. W razie orzeczenia za zbiegające się przestępstwa pozbawienia praw publicznych, zakazów lub obowiązku tego samego rodzaju, sąd stosuje odpowiednio przepisy o karze łącznej.

Jeżeli najsurowszą karą orzeczoną za jedno ze zbiegających się przestępstw jest kara 25 lat pozbawienia wolności albo dożywotniego pozbawienia wolności, orzeka się tę karę jako karę łączną; w wypadku zbiegu dwóch lub więcej kar 25 lat pozbawienia wolności sąd może orzec jako karę łączną karę dożywotniego pozbawienia wolności – artykuł 88 kodeksu karnego.

W razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności.

Jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa.

Ze względu na stale zwiększająca się liczbę osób nabywających uprawnienia do kierowania pojazdami oraz coraz większa ilość pojazdów wzrasta możliwość mimowolnego uczestniczenia w kontroli drogowej przeprowadzonej przez Policję bądź inne uprawnione do tego służby. Szczegółowy tryb postępowania podczas dokonywania kontroli oraz rodzaj służb uprawnionych do jej przeprowadzania, reguluje rozporządzenie MSWIA w sprawie kontroli ruchu drogowego. Jak zachować się podczas kontroli, jak ona powinna przebiegać oraz jakie osoba kontrolowana ma obowiązki – o tym przeczytacie w tym artykule.

Jednym z wielu uprawnień policji podczas wykonywania ustawowych zadań jest prawo legitymowania osób w celu ustalenia tożsamości. Legitymowania osób w tym celu dokonuje się w celu wykrywania, zapobiegania i rozpoznawania przestępstw lub wykroczeń.

W jakich przypadkach oraz w jakim zakresie policjanci wykonując swoje ustawowe uprawnienia mogą używać wobec osoby środków przymusu bezpośredniego, jakie to mogą być środki przymusu i czy mogą być używane wobec każdej osoby? Na takie pytania odpowiedzi poszukiwać można w obowiązujących przepisach.

W przeszłości przestępstwa dzielono na dwie kategorie: prywatne, czyli ścigane na wniosek pokrzywdzonego i publiczno skargowe, które były ścigane z urzędu. We współczesnym polskim prawie karnym rozszerzono katalog możliwości inicjowania postępowania o przestępstwa prywatnoskargowe.

Niepoczytalność i ograniczona poczytalność (art. 31)

Błąd co do prawa (art. 30)

Czym jest czyn ciągły? (art. 12)

Kumulatywny zbieg przepisów ustawy (art. 11)

Uprawnienia służb porządkowych

Zaostrzenie kodeksu karnego

Rozbój jako przestępstwo przeciwko mieniu

Czym jest recydywa?

Przestępstwo znieważenia

Komu przysługuje prawo zatrzymania

Kiedy nie można kontaktować się z pokrzywdzonym

Kiedy mamy do czynienia z uprzywilejowanym typem zabójstwa

Czym jest znikoma szkodliwość społeczna czynu

Czym jest ułaskawienie

Czym jest tymczasowe aresztowanie

Jak wygląda przeszukanie

Na czym polega kontrola osobista?

Zatarcie skazania z mocy prawa (art. 76)

Sfałszowanie dokumentu

Pomówienie - przestępstwo z art. 212 kk

Paserstwo umyślne i nieumyślne

Obowiązek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

Naprawienie szkody

Nadzwyczajne złagodzenie kary

Kiedy sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego?

Kiedy sąd może zwrócić akta prokuratorowi

Grupa przestępcza, związek przestępczy

Groźby karalne

Czynny żal

Czyn ciągły

Bigamia

Europejski Nakaz Aresztowania

Aborcja

Czy ustawa o Policji jest zgodna z Konstytucją?

Prawo do rzetelnego procesu

Odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu dla policjanta

Podstawy pozbawienia wolności

Spadek jakości przeprowadzanych szkoleń w Policji

Rozszerzenie uprawnień Straży Miejskiej a uprawnienia Policji

Jak uzyskać pozwolenie na broń?

Kiedy sąd orzeka wyrok łączny (art. 92)

Ciąg przestępstw w prawie karnym (art. 91)

Stosowanie środków karnych i zabezpieczających (art. 90)

Na czym polega zasada absorbcji (art. 88)

Kara pozbawienia wolności jako kara łączna (art. 87)

Orzeczenie kary łącznej (art. 85)

Kontrola ruchu drogowego przez Policję

Legitymowanie osób celem ustalenia tożsamości

Środki przymusu bezpośredniego stosowane przez Policję

Tryb ścigania przestępstw