Emeryci

Coraz wyższe rachunki za energię, coraz droższe zakupy, do tego dochodzą wydatki na leki… większość emerytów ledwie wiąże koniec z końcem. Kołem ratunkowym dla seniorów najpierw była trzynastka, teraz na ich konto trafiła czternastka. Jak podaje ZUS wypłata pieniędzy właśnie się zakończyła. Okazuje się, że niektórzy ten zastrzyk gotówki będą musieli… zwrócić. Jak to możliwe?

Wielu Polaków, spędziło część swojego życia zagranicą w celach zawodowych. Czy takie osoby mogą ubiegać się o świadczenie emerytalne, jednocześnie z dwóch systemów emerytalnych? Jeżeli tak, to czy da się uniknąć podwójnego opodatkowania emerytury?

Do Sejmu trafiła petycja BKSP-155-X-651/25, której autorem jest Adam Nycz. Dokument dotyczy zwolnienia przychodów z tytułu otrzymywanych emerytur z ZUS przez rodziców, którzy wychowali co najmniej dwójkę dzieci, z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Niezależnie od zwolnień z opodatkowania, emeryci mają prawo do skorzystania z ulg, które można odliczyć od podstawy opodatkowania w rocznym zeznaniu PIT. W praktyce największe znaczenie dla seniorów mają ulga rehabilitacyjna oraz w jej ramach – ulga na leki.

Przepisy prawa podatkowego są szczególnie skomplikowane i bardzo często się zmieniają, co sprawia, że ciężko za nimi nadążyć. Przewidują one jednak szereg rozmaitych ulg i preferencji dla emerytów. Warto zatem zapoznać się z ich zasadami, pozwalają one bowiem zaoszczędzić nawet kilka tysięcy złotych rocznie. Wyjaśniamy, z jakich ulg mogą skorzystać emeryci i co zmieni się dla nich w 2026 roku?

Czy czternastka jest już pewna w 2026 roku, a kalendarz wypłat z ZUS rozszerzy się o piętnastą emeryturę? Dodatkowe świadczenia na stałe weszły do gry, ale zasady ich przyznawania i perspektywa kolejnych budzą ogromne emocje. Sprawdź, co mówią najnowsze projekty, jakie są szanse na nowy, stały dodatek i czy zyskasz więcej pieniędzy w przyszłym roku.

Dla wielu polskich emerytów, zmagających się z finansowymi trudnościami, nadchodząca sytuacja może wzbudzać mieszane uczucia. Wkrótce na ich kontach pojawią się dwa przelewy z ZUS. Nie ma tu mowy o błędzie; te środki to należne wsparcie. Oto szczegóły.

Świadczenia emerytalne często nie wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb seniorów. To dlatego z roku na rok coraz więcej emerytów podejmuje decyzję o dalszej pracy zarobkowej. Jednak czy można to robić bez obawy o utratę świadczenia? To zależy. Niektórzy muszą kontrolować kwoty wpływające na konto.

Czym różni się emeryt od osoby pracującej? Zdaniem ustawodawcy - tym, że emeryt potrafi przeżyć za znacznie mniejsze pieniądze. Chodzi o tzw. minimalny byt życiowy. To pojęcie bezpośrednio łączy się z kwotą wolną od potrąceń komorniczych. Ustawodawca stosuje różne limity, w zależności od tego, czy potrącenia dokonywane są z wynagrodzenia za pracę, czy ze świadczenia emerytalnego. Do Sejmu trafiła propozycja zmiany tych przepisów.

Od 1 lipca 2025 r. ZUS wypłaca rentę wdowią. Ale uwaga: nawet jeśli spełniasz wszystkie warunki, nie dostaniesz pieniędzy, jeśli nie złożysz dwóch kluczowych oświadczeń. Wyjaśniamy, o jakie dokumenty chodzi i jakie pułapki czekają na wnioskodawców.

- Emeryci w Polsce na pewno nie mogą mówić o „wesołej starości”. Wielu z nich żyje na skraju ubóstwa, a nawet jeżeli dochodzi do waloryzacji to jest ona zbyt niska, by pokrywać wzrost kosztów życia – mówi Paweł Skotnicki, ekspert ubezpieczeniowy. – Najnowszy raport ZUS pokazuje, że w dobie starzejącego się społeczeństwa wartość emerytur będzie spadać i nawet jeżeli wiek emerytalny nie będzie podnoszony to i tak wielu seniorów będzie pracować tak długo, jak tylko będzie to możliwe – dodaje ekspert.

ZUS informuje, że w marcu 2025 r. (po ostatniej waloryzacji) nastąpił wzrost liczby osób pobierających emerytury w wysokości powyżej 7000 zł brutto (ich liczba wyniosła 622,7 tys.), a także ponad 10 tys. zł brutto (134,1 tys. osób). ZUS informuje też, że jest sporo emerytów, których świadczenia emerytalne przekraczają 15 tysięcy złotych - takich osób jest ok. 3700.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wysyłkę corocznej korespondencji do emerytów i rencistów. W jednej kopercie znajdą dwie decyzje – o waloryzacji z marca 2025 r. oraz przyznaniu dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego czyli tzw. trzynastki.

ZUS informuje, że po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, ZUS wstrzymuje wypłatę świadczeń, ponieważ prawo do nich wygasa. Jeśli jednak emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze jest konieczne zwracanie tych pieniędzy do ZUS-u. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę, o ile zmarły miał do niej prawo.

Do 30 kwietnia 2025 r. podatnicy PIT mają czas na rozliczenie z fiskusem czyli na złożenie PIT-a za 2024 rok. Ministerstwo Finansów wyjaśnia co musi zrobić emeryt albo rencista, który otrzymał z ZUS-u lub innego organu rentowego PIT-40A lub PIT-11A. Kiedy trzeba złożyć PIT-a a kiedy nie jest to konieczne? Kiedy emeryt nie musi zapłacić podatku dochodowego wynikającego z zeznania podatkowego? Kiedy można się rozliczyć wspólnie ze zmarłym małżonkiem i dlaczego jest to korzystne?

Najnowsza praktyka orzecznicza sądów okręgowych pokazuje, że kolejne sądy ubezpieczeń społecznych uwzględniają odwołania emerytów od decyzji ZUS-u, dotyczące przeliczenia ich emerytur na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. w sprawie SK 140/20. Przykładem jest wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z 4 grudnia 2024 r., zgodnie z którym ZUS powinien przeliczyć emeryturę, a szacowana podwyżka powinna wynosić około 500 zł miesięcznie, licząc od 2014 r. Do tej kwoty dodać należy jeszcze waloryzacje emerytury liczone od 2015 r. W przypadku dłuższego pobierania emerytury wcześniejszej (przyznanej na skutek wniosku złożonego przed 6 czerwca 2012 r.) podwyżki często wynoszą około 2000 zł miesięcznie - pisze adwokat Konrad Giedrojć.

ZUS informuje, że w ciągu ostatnich dziewięciu lat liczba pracujących emerytów wzrosła o 51,7 proc. Na koniec grudnia 2015 roku w Polsce było 575,4 tys. pracujących emerytów, natomiast na koniec 2024 roku ich liczba wzrosła do 872,6 tys. Nic dziwnego. Przepisy wspierają aktywność zarobkową emerytów.

Do ponad 460 tysięcy emerytów i rencistów Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysłał wraz z PIT-em specjalny wniosek podatkowy. Jego złożenie sprawi, że tzw. trzynastka i czternastka będą wyższe „na rękę”. Ale uwaga! ZUS przestrzega., że nie każdemu taki wniosek się opłaca.

ZUS pokazuje dane, z których wynika, że z każdym rokiem rośnie liczba emerytów, którzy decydują się wrócić do aktywności zawodowej. Wśród dorabiających do świadczeń wypłacanych przez ZUS przeważają kobiety.

W dniu 3 lutego 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu ustawy (nr UD204) o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do dnia 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. Chodzi o emerytury tych seniorów, których dotyczy głośny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (w sprawie SK 140/20). Wyrok ten dotąd nie został opublikowany ale już pojawiło się szereg orzeczeń sądów (najczęściej korzystnych dla emerytów), w uzasadnieniach których sędziowie powołują się na ów wyrok TK. Niestety zakres nowej ustawy ma być węższy niż zakres ww. wyroku TK. Nowe przepisy zaprojektowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczyć mają bowiem tylko kobiet urodzonych w latach 1954-1959 oraz mężczyzn urodzonych w latach 1949-1952 oraz w 1954 r. Przepisy te mają wejść w życie z początkiem 2026 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że szykuje się do wypłaty pierwszych "trzynastek". Pierwszy termin wypłaty przypada na 1 kwietnia br. Środki dla osób pobierających emerytury i renty w tym terminie zostaną przekazane na pocztę 27 marca, natomiast do banku trafią 31 marca.

Od 1 marca 2025 roku emerytury i renty zostały zwaloryzowane o wskaźnik 105,5%. Oznacza to, że renty i emerytury wzrosły o ok. 5,5 procent. Bardzo łatwo można obliczyć samemu dokładną kwotę brutto emerytury lub renty po waloryzacji od 1 marca 2025 r.

Wraz z PIT-em za rok 2024 ZUS wysłał do emerytów i rencistów formularz wniosku EPD-21. To grupa ponad 460 tys. klientów, którym podatek był naliczany w ZUS tylko od tzw. trzynastej i czternastej emerytury. Złożenie wniosku sprawi, że trzynastka i czternastka będą wyższe „na rękę”.

Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, zarekomendowała wyższą waloryzację emerytur i rent. Zgodnie z tą rekomendacją wskaźnik waloryzacji miałby wynieść więcej niż obecnie ustalony (wskaźnik inflacji w poprzednim roku powiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym). Symulacja przygotowana przez MRPiPS pokazuje, że przy uwzględnieniu 50 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia zamiast 20 proc., wskaźnik waloryzacji w 2025 roku wyniósłby 8,55 proc. zamiast 5,82 proc. Mamy rok wyborów prezydenckich i jest całkiem prawdopodobne, że obecna koalicja rządowa zawalczy o głosy emerytów i rencistów przyjmując wyższy wskaźnik waloryzacyjny.

W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15.11.2023 r., o sygn. akt P 7/22, w Sejmie trwają aktualnie prace nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który pozwoli na ponowne przelicznie emerytur osobom, którym świadczenie to zostało przyznane w miesiącu czerwcu, w latach 2009-2019. Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu podało szacunkowe kwoty wyrównania, które w przypadku wejścia w życie projektowanej regulacji – trafią do każdego uprawnionego emeryta.