"Chwilówki" i zakupy na raty - nowe przepisy

Przełom w walce z lichwą - nowa ustawa antylichwiarska

Bezpieczne zakupy na raty, „chwilówki” bez zdzierstwa, koniec z odbieraniem mieszkań za niespłacone pożyczki o wielokrotnie niższej wysokości, limity kosztów dodatkowych i surowe kary za lichwę – to pakiet rewolucyjnych zmian w prawie, które przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Są elementem programu reform „Sprawiedliwość i bezpieczeństwo” ogłoszonego w kwietniu 2018 roku przez Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro.

- Projekt uderza w patologie związane z plagą lichwiarskich pożyczek. Firmy pożyczkowe wykorzystują często swoją uprzywilejowaną pozycję i zarabiają krocie żerując na ufności, niewiedzy czy trudnej sytuacji materialnej polskich rodzin. To problem, który dotyczy milionów ludzi w Polsce. Można mówić o zniewoleniu tych, którzy  popadli w spiralę zadłużenia, istnieje swoiste niewolnictwo pożyczkowe – powiedział na konferencji prasowej minister Zbigniew Ziobro.

Zmiany w prawie mają skutecznie chronić Polaków przed plagą lichwiarzy i nadużyciami firm pożyczkowych. Mają położyć kres wykorzystywaniu niewiedzy i ufności klientów. Mają skończyć z żerowaniem przez naciągaczy na biedzie i tragediach życiowych ludzi zmuszanych do zaciągania pożyczek o lichwiarskim oprocentowaniu.

- Wyobraźmy sobie kobietę, która zaciągnęła pożyczkę o wartości 650 zł, spłaciła 21 tys. zł, a zostało jej do spłaty 52 tys. zł. To nie jest przykład z sufitu, lecz realny przypadek. Prokuratura w latach 2008-2010 umorzyła prawie 90 proc. takich postępowań. W tej konkretnej sprawie odmówiła wszczęcia postępowania – podkreślił wiceminister Marcin Warchoł, który nadzorował prace nad projektem.

- Kończymy z fikcją nieskutecznego prawa, kończymy z naciąganiem i oszukiwaniem Polaków, kończymy ze sprzedawaniem toksycznych pożyczek, które wikłają człowieka do końca życia – dodał.

Mecenas Tomasz Darkowski – ekspert, który uczestniczył w przygotowaniu projektu – przytoczył stwierdzenie Adama Smitha, że pożyczki lichwiarskie niszczą ekonomię. - Staramy się uporać z problemami związanymi z lukami w obowiązującym dziś stanie prawnym – zaznaczył.

Na konferencji przedstawiono najważniejsze rozwiązania zawarte w projekcie ustawy antylichwiarskiej.

1. Nowe przepisy kończą z dowolnością w ustalaniu dodatkowych opłat za zakupy na raty. Nie będzie już można bez ograniczeń doliczać prowizji, marży, opłat za złożenie czy rozpatrzenie wniosku albo obowiązkowego ubezpieczenia, co prowadzi do sytuacji, że nieświadomi klienci nie są często w stanie spłacić rzekomo atrakcyjnie oprocentowanej pożyczki. Okazuje się bowiem, że mimo atrakcyjnej oferty „zerowych odsetek”, za nowo kupiony sprzęt muszą płacić znacznie więcej, niż wynikałoby z ceny na etykiecie.