Wybory parlamentarne

Historia polskiego parlamentaryzmu sięga XV wieku. Pierwszy sejm walny zebrał się w 1493 roku w Piotrkowie. Posłowie szlacheccy obradowali w izbie poselskiej, zaś w składzie senatu znaleźli się członkowie dawnej rady królewskiej( wybierani przez monarchę najwyżsi urzędnicy).

Do kompetencji ówczesnego sejmu należało:

• nakładanie podatków,
• zwoływanie pospolitego ruszenia,
• zawieranie traktatów pokojowych.

Wraz z upływem czasu , przemianami gospodarczo-społecznymi kształt parlamentu uległ znacznym przeobrażeniom.

Zobacz również: Wybory parlamentarne

Niższa izba parlamentu

Współcześnie Sejm złożony jest z 460 posłów, wybieranych przez naród w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych, proporcjonalnych i tajnych.

Każdy wyborca ma jeden głos. Czynne prawo wyborcze mają obywatele którzy ukończyli 18 lat, bierne-21 lat. Rozdział mandatów jest przeprowadzany według zasady proporcjonalności. W podziale mandatów obowiązuje próg 5% (8% dla koalicji wyborczych), co oznacza że uwzględnia się listy tylko tych komitetów wyborczych które uzyskały co najmniej 5% ważnych głosów w skali kraju.

W celu przeprowadzenia wyborów, kraj dzielony jest na wielomandatowe okręgi wyborcze ( w ostatnich wyborach było ich 41), w których wybiera się od 7 do 19 posłów.

Wyższa izba parlamentu

Senat to izba wyższa polskiego parlamentu. Składa się ona ze 100 senatorów wybieranych równocześnie z  posłami, w wyborach trójprzymiotnikowych: powszechnych, bezpośrednich i tajnych. Wybory do Senatu w odróżnieniu od proporcjonalnych wyborów do Sejmu odbywają się w systemie większościowym, w 40 okręgach wielomandatowych. W każdym okręgu wybiera się od 2 do 4 senatorów.

Czynne prawo wyborcze do Senatu mają osoby które ukończyły najpóźniej w dniu wyborów 18 lat, natomiast bierne 30 lat. Podwyższona granica wieku wynika z pozycji Senatu, określanego jako izba refleksji. Ma on znaczący wpływ na kształt ustaw przedkładanych przez Sejm.

Zobacz również: Sprawy urzędowe

Organizacja wyborów

Wybory przeprowadzają komisje wyborcze: państwowa, okręgowe i obwodowe.

Listy kandydatów na posłów i senatorów zgłaszane są w okręgach przez komitety wyborcze. Każdy komitet może zgłosić tylko jedną listę okręgową ,a kandydować można tylko w jednym okręgu. Zgłoszenie kandydata na posła musi być poparte 5 000 podpisów wyborców stale zamieszkujących w danym okręgu, natomiast zgłoszenie senatora wymaga 3000 podpisów.