REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

ZUS Vademecum

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Ryś
 ZUS stwierdza i ustala obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz ustala uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Fot. Fotolia
ZUS stwierdza i ustala obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz ustala uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Fot. Fotolia
Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik, który wykonuje swoją pracę na rzecz pracownika w zamian otrzymuje wynagrodzenie. Z wynagrodzenia pracownika odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne. Kwestiami związanymi z ubezpieczeniem społecznym, jak sama nazwa wskazuje zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych to jednostka państwowa odpowiedzialna za wypłatę emerytur i rent oraz zasiłków. Do najważniejszych zadań ZUS należą obowiązki związane z ubezpieczeniami społecznymi. ZUS między innymi stwierdza i ustala obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, ustala uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz wypłaca te świadczenia oraz wymierza i pobiera składki na ubezpieczenia społeczne, prowadzi rozliczeń z płatnikami składek.

REKLAMA

W Polsce w skład ubezpieczeń społecznych wchodzą: ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenia rentowe, ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa oraz ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Ubezpieczenie emerytalne i rentowe

Podleganie ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym może odbywa się w sposób dobrowolny lub obowiązkowy. Obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu podlegają przede wszystkim pracownicy. Ponadto ubezpieczeniu temu obowiązkowo podlegają również:

  • osoby wykonujące pracę nakładczą,
  • członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
  • osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług,
  • osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi,
  • osoby rezygnujące z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem,
  • osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne.

Zobacz także: Kto podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu

Prawo do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego mają między innymi:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • małżonkowie pracowników skierowanych do pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy ONZ,
  • osoby, które z powodu sprawowania opieki nad członkiem rodziny spełniającym warunki do przyznania zasiłku pielęgnacyjnego,
  • obywatele polscy wykonujący pracę za granicą w podmiotach zagranicznych,
  • studenci oraz uczestnicy studiów doktoranckich,
  • alumni seminariów duchownych, nowicjusze, postulanci i junioryści do ukończenia 25 roku życia,
  • posłowie do Parlamentu Europejskiego wybrani w Rzeczypospolitej Polskiej.

Zobacz także: Kto może dobrowolnie ubezpieczyć się emerytalnie i rentowo

Składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w przypadku osób podlegających tym ubezpieczeniom dobrowolnie opłacają te osoby.

Składki na ubezpieczenia emerytalne opłacają z własnych środków ubezpieczeni, podlegający ubezpieczeniom obowiązkowo oraz płatnicy składek. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność, oraz osób finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni.

Zobacz także: Kto opłaca składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe

Ubezpieczenie chorobowe

Ubezpieczenie chorobowe to ubezpieczenie w razie choroby lub macierzyństwa. Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają: pracownicy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz osoby odbywające służbę zastępczą. Możliwe jest również dobrowolne podleganie ubezpieczeniu chorobowemu. Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, czyli na przykład osoby wykonujące pracę nakładczą,  wykonujące pracę na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące.

Zobacz także: Kto obowiązkowo podlega ubezpieczeniu chorobowemu

Pracownicy to grupa osób, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo. Z ubezpieczenia chorobowego pracownikom przysługuje: zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy, zasiłek macierzyński, zasiłek wyrównawczy.

Zobacz także: Jakie świadczenia przysługują pracownikowi z ubezpieczenia chorobowego

Ubezpieczenie wypadkowe

Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jednak pomimo tego faktu, część osób które podlegają tym ubezpieczeniom, nie będą podlegały ubezpieczeniu wypadkowemu. Zaliczymy do tej grupy między innymi osoby  bezrobotne pobierający zasiłek dla bezrobotnych lub świadczenie integracyjne, posłowie do Parlamentu Europejskiego, osoby wykonujące pracę nakładczą, żołnierze niezawodowi pełniący czynną służbę oraz osoby przebywające na urlopach wychowawczych, osoby pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Zobacz także: Kto podlega ubezpieczeniu wypadkowemu

Z ubezpieczenia wypadkowemu ubezpieczonemu przysługuje zasiłek chorobowy, w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Z ubezpieczenia chorobowego przysługuje ponadto: świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta rodzinna, czy renta szkoleniowa.

Zobacz także: Co daje objęcie ubezpieczeniem wypadkowym

Opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne

Pracownicy podlegają przez cały czas trwania stosunku pracy obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnym, rentowym, chorobowym oraz wypadkowym.

Zobacz także: Jakim ubezpieczeniom podlega pracownik

Do ubezpieczeń społecznych pracownika zgłasza pracodawca, ponieważ to on jest płatnikiem składek. Wysokości składek składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52 proc. i jest ona opłacana po połowie przez pracodawcę i pracownika. Składka na ubezpieczenie rentowe wynosi 13 proc. Jest ona opłacana po połowie przez pracodawcę i zatrudnionego. Składka na ubezpieczenie chorobowe w wysokości 2,45 %, opłacana jest w całości z wynagrodzenia pracownika. Składka na ubezpieczenie wypadkowe jest opłacana w całości przez pracodawcę i ustalana jest indywidualnie dla każdego pracodawcy.

Zobacz także: Jaka jest wysokość składek na ubezpieczenie społeczne pracowników

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rząd odpowiada na wysokie ceny energii! Nie boi się weta prezydenta Nawrockiego

Rząd w najbliższy wtorek zajmie się ustawą, która ma zagwarantować utrzymanie cen energii na dotychczasowym poziomie – zapowiedział minister energii Miłosz Motyka. Dodał, że od stycznia 2026 r. możliwe będzie odejście od mrożenia cen energii.

Prawo jazdy kat. B od 17 roku życia, za jazdę po zatrzymaniu prawka – ponowny egzamin i obowiązkowe kaski dla rowerzystów i użytkowników hulajnóg elektrycznych. Rząd zmienia przepisy prawa o ruchu drogowym

Większa mobilność osób młodych, czyli prawo jazdy kat. B od 17 roku życia, cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami w przypadku prowadzenia samochodu po zatrzymaniu prawa jazdy oraz obowiązkowe kaski dla dzieci do 16 roku życia, poruszających się rowerem lub hulajnogą elektryczną. To najważniejsze założenia nowego projektu ustawy o zmianie prawa o ruchu drogowym autorstwa rządu.

Sąd w Warszawie pyta TSUE o WIBOR. Czy bank jasno informował konsumentów o ryzyku i zasadach ustalania zmiennego oprocentowania kredytu? Komentarz radcy prawnego

W dniu 30 czerwca 2025 roku, Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wydał postanowienie w sprawie II C 1440/24, w którym sformułował pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące wskaźnika WIBOR. Uzasadnienie tego postanowienia komentuje dla infor.pl Beata Strzyżowska, radca prawny, której Kancelaria reprezentuje kredytobiorców w tej sprawie.

Młodsi i bardziej zadłużeni – multidłużnicy w Polsce

Profil polskiego multidłużnika wyraźnie się zmienia. Coraz większą część tej grupy stanowią młodsi konsumenci, a udział kobiet systematycznie maleje. W ciągu trzech lat udział osób w wieku 18–25 lat wzrósł sześciokrotnie, a w grupie 26–35 lat o ponad 7 pkt proc. Mężczyźni nie tylko stanowią większość, lecz także odpowiadają za coraz większą część zadłużenia. Szczegóły analizy poniżej.

REKLAMA

Przepada świadczenie wspierające. Umierają kolejne osoby niepełnosprawne. Co na to sądy?

Wszyscy wiemy, że przyznawanie świadczenie wspierającego obciąża przewlekłość. Okres oczekiwanie na przyznanie punktów w ramach poziomu potrzeby wsparcia wynosi w skrajnych przypadkach rok. Na punkty czekają osoby niepełnosprawne w tak poważnych stanach (i sędziwym wieku), że część z nich umiera. Ostrzegano przed takimi sytuacjami jeszcze przed wprowadzeniem świadczenia wspierającego. Niestety te obawy się spełniły. W efekcie rodziny osób zmarłych idą do sądu bo świadczenie wspierające ... przepada. Przykład takiej sytuacji poniżej.

Młodzi Polacy w trybie oszczędzania. Najczęściej od 20 do 60 proc. towarów kupują w promocjach [RAPORT]

Jak wynika z najnowszego raportu rynkowego, Polacy w wieku 18-25 lat najczęściej robią od 20% do 40% codziennych zakupów w promocjach – 32,5%. Głównie dotyczy to osób z dochodami w przedziale 3000-4999 zł, ze średnim wykształceniem i z mniejszych miejscowości. Z kolei 26,5% młodych konsumentów kupuje na co dzień od 40% do 60% podstawowych produktów w promocjach. Szczegóły poniżej wraz z omówieniem wyników raportu.

Zasiłek z MOPS? Tak, ale pamiętaj o wywiadzie środowiskowym

Osoby ubiegające się o świadczenia z pomocy społecznej często zapominają o ważnej roli, jaką odgrywa rodzinny wywiad środowiskowy. Jest to podstawowe narzędzie, które pozwala na ocenę sytuacji majątkowej i rodzinnej. Kto i gdzie przeprowadza taki wywiad? Czy jest on obowiązkowy?

MOPS od 10 lat naruszają prawo wbrew TK. Nie ma limitu 18 lat przy świadczeniu pielęgnacyjnym (starym) [osoba niepełnosprawna, stopień znaczny)

Nieufność staruszki z demencją (osoba niepełnosprawna, stopień znaczny) jest dodatkowym argumentem dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Bo staruszka ufa tylko swojej córce. I nie może wykonywać czynności opiekuńczych nikt inny. To ciekawostka z omówionego w artykule wyroku sądu. Wyrok ten pokazuje jednak stały problem z MOPS - urzędnicy wiedzą o tym, że nie ma limitu wieku (18 lat dla osoby nieuczącej się) przy świadczeniu pielęgnacyjnym (jako data powstania niepełnosprawności. Ale wciąż ten limit stosują. To karygodne. Bo wynika to w mojej ocenie z obawy, że wojewoda odbierze gminom pieniądze na świadczenie pielęgnacyjne albo RIO zarzucą gminie naruszenie zasad gospodarki środkami publicznymi - bo przepisy wciąż mówią o limicie 18 lat, a to że limit nie obowiązuje wynika z wyroku TK, którego Sejm nigdy nie przełożył na nowelizację przepisów

REKLAMA

Kłopoty ze skargą na MOPS za odebrany zasiłek pielęgnacyjny 215,84 zł. Tylko ePUAP albo papierowy dokument

W przepisach jest pułapka. Jeżeli spierasz się o zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) z MOPS to nie można obecnie wnosić elektronicznie pism do sądu z nowym systemem e-Doręczenia. Będzie to możliwe dopiero od 2029 r. (o czym informują przepisy przejściowe, które łatwo przegapić). Można skorzystać z ePUAP. I tak wniesioną skargę na decyzję MOPS sąd przyjmie. Przez e-Doręczenia to się nie uda. W artykule przykład utraconego w ten sposób zasiłku pielęgnacyjnego. Na dziś najbezpieczniejszym prawnie sposobem wniesienia skargi na MOPS (i SKO) w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego jest po prosty tradycyjna "papierowa" skarga.

1,1 mln osób dostanie czternastą emeryturę wcześniej. Ale nie każdy dostanie 1558,81 zł na rękę

Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontynuuje wypłatę czternastych emerytur. Jeszcze przed najbliższym weekendem (do piątku 5 września 2025 r.) przelew na konto i przekaz pocztowy otrzyma prawie 1 mln 136 tys. osób. To emeryci i renciści, którym ZUS ustalił termin płatności głównego świadczenia na 6 dzień miesiąca.

REKLAMA