Zasady udzielania urlopu bezpłatnego

Powód złożenia wniosku o urlop bezpłatny

Oprócz przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego czy też szkoleniowego, pracownik może wnioskować o urlop bezpłatny na dowolny cel – podróż życia, naukę, czy też pracę u innego pracodawcy. Powód ten jest istotny tylko o tyle, że powinien nakłonić pracodawcę do wyrażenia zgody na nieobecność pracownika.

Procedura uzyskania urlopu bezpłatnego

Nie wystarczy umówić się z pracodawcą ustnie. Konieczne jest złożenie przez pracownika wniosku na piśmie i zaakceptowanie tego wniosku przez pracodawcę. Pracodawca ma zazwyczaj pełną swobodę co do tego czy wniosek pracownika uwzględnić. Ma również prawo żądać, aby pracownik, który nie wykorzystał jeszcze urlopu wypoczynkowego to z niego skorzystał w pierwszej kolejności.

Co ważne, inicjatywa urlopu bezpłatnego powinna wyjść od pracownika, pracodawca nie ma prawa zmuszać go do skorzystania z takiego urlopu.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 maja 2013 r. (sygn. akt III AUa 783/12) za urlop bezpłatny nie można uznać sytuacji, w której pracodawca na wniosek pracownika udzielił mu urlopu bezpłatnego, a jednocześnie strony umówiły się, że pracownik będzie w tym czasie wykonywał część swoich dotychczasowych obowiązków. Zgodnym zamiarem stron było bowiem dalsze wykonywanie przez pracownika tej samej pracy na rzecz pracodawcy, tyle tylko, że w ograniczonym zakresie.

Zobacz: Praca

Komu nie można odmówić urlopu bezpłatnego?

Są sytuacje w których pracodawca musi udzielić pracownikowi bezpłatnego urlopu. Przykładowo, można wskazać, że zgodnie z art. 205 § 4 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek na wniosek młodocianego, ucznia szkoły dla pracujących, udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nieprzekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się w tym przypadku do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Także w regulacjach pozakodeksowych znajdują się przepisy mówiące o obowiązku pracodawcy udzielenia urlopu bezpłatnego np. pracownikowi pełniącemu funkcję w związku zawodowym.

Redakcja poleca: Kodeks pracy 2017 - Praktyczny komentarz z przykładami

Urlop bezpłatny a staż pracy

Oprócz tego, że za okres tego urlopu pracownik nie otrzyma wynagrodzenia nie jest on też wliczany do stażu pracy – okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Wyjątek stanowi urlop bezpłatny w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami – jest on wliczany do stażu pracy.

Jak długo może trwać urlop bezpłatny?

Przepisy nie wskazują maksymalnego okresu czasu w jakim pracownik może przebywać na bezpłatnym urlopie. Jednak przy udzielaniu urlopu bezpłatnego, dłuższego niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.

Zobacz też: Konsument i umowy

Wypowiedzenie umowy pracownikowi przebywającemu na bezpłatnym urlopie

Zgodnie z art. 41 Kodeksu pracy pracownikowi przebywającemu na urlopie oraz w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy nie można wypowiedzieć umowy o pracę. Wyjątek stanowi sytuacja upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Podstawa prawna:

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 Nr 24 poz. 141 ze zm.)

- wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 maja 2013 r., sygn. akt III AUa 783/12

Zobacz serwis: Kadry