Emerytury, ZUS

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

Przepisy dotyczące renty wdowiej wywołały oburzenie wśród seniorów. Skargi dotyczą przede wszystkim wprowadzonych limitów wieku oraz wysokości świadczeń z ZUS, które zdaniem wielu osób nie chronią wystarczająco osób starszych po śmierci małżonka. Zmiany weszły od stycznia 2025 roku, ale ich weryfikacja nastąpi dopiero w 2028 roku.

W artykule omawiamy emeryturę dla kobiet w wieku 60 lat, w segmencie emerytury kapitałowej. Jaki jest związek między dodatkiem pielęgnacyjnym 348,22 zł a taką emeryturą? Dodatek pielęgnacyjny wyznacza limit. Emerytka musi mieć co najmniej 20 krotność bieżącej wartości dodatku pielęgnacyjnego na swoim subkoncie, aby otrzymać emeryturę kapitałową. Jeżeli nie ma takich środków, to nie otrzyma wypłaty okresowej emerytury kapitałowej, ale będzie miała zwiększone podstawy emerytalne dla zwykłej emerytury.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. daje prawo do dużych pieniędzy emerytom, którym ZUS nawet przez 12 lat pomniejszał miesiąc w miesiąc ich emeryturę (w okresie od 2013 r. do 2025 r. - w zależności od daty przejścia na emeryturę). Mówimy o kwotach 1000 zł miesięcznie i stratach na kolejnych waloryzacjach. Żeby to naprawić trzeba od razu (w 2025 r.) podnieść emeryturę o 1000 zł. Niestety ten wyrok daje prawo do podwyżki emerytury o 1000 zł (średnio) i wyrównania około 60 000 zł (średnio) tylko niektórym poszkodowanym emerytom. TK wziął pod swoją ochronę tylko osoby, które były na wcześniejszej emeryturze przed 2013 r. Jeżeli ktoś znalazł się na wcześniejszej emeryturze np. w 2013 r., w 2014 r., w 2015 r. itd., to nie podlega ochronie TK. Gdzie jest więc problem? Gdzie jest temat? Emeryt (w 2013 r., 2014 r., 2015 r. itd.) przechodząc na wcześniejszą emeryturę powinien otrzymać informację o tym, że nie opłaca mu się to, gdyż straci np. 1000 zł za takie przejście. W artykule dwie historie, gdzie strata wynosi 1000 zł miesięcznie. Miesiąc w miesiąc. Od 11 i 12 lat.

Do naszej redakcji stale trafiają historie emerytów, którzy uważają, że zostali pokrzywdzeni przez niekorzystne przeliczenie wcześniejszych emerytur. Trwa to od 2013 r. aż do dnia dzisiejszego. Mechanizm pokrzywdzenia? Emerytura powszechna jest pomniejszana o np. 1000 zł miesięcznie jako sankcja za pójście na emeryturę wcześniejszą. Miesiąc w miesiąc. W artykule przykład takiego listu – autorem jest emerytowany operator kamery. Opisał, że wprost pytał się w ZUS w 2012 r (pracowników i służby prasowe), czy straci na emeryturze powszechnej za pójście na wcześniejszą emeryturę. Usłyszał, że absolutnie nie. Okazało się, że stracił i traci do teraz (do 2025 r.). Historia emeryta jest więc interesująca bo czuł w 2012 r., że zbyt piękne jest, aby nie było jakiegoś haczyka we wcześniejszej emeryturze. I próbował uniknąć zagrożenia szukając informacji w ZUS. Nie udało mu się (pomimo starań).

Jakie świadczenia może uzyskać z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych osoba z niepełnosprawnościami? Jak wygląda orzecznictwo ZUS i co może się wkrótce zmienić? Prezentujemy najważniejsze informacje.

W dniu 29 kwietnia 2025 r. do laski marszałkowskiej został złożony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który zakłada ponowne przeliczenie emerytur (i ich podwyżkę) oraz wypłatę wyrównań za lata wypłaty zaniżonych świadczeń dla wszystkich emerytów objętych zakresem podmiotowym wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt sygn. akt SK 140/20). W przeciwieństwie do rozwiązania, które proponuje rząd – specustawa przeliczeniowa w wersji poselskiej – nie pozbawia emerytów prawa do wyrównania (w wysokości 64 tys. zł dla każdego uprawnionego) i obejmuje również poszkodowane kobiety z roczników 1949-1952.

Okazuje się, że w ustawie z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych istnieje luka (określona przez znawców prawa, którzy ją opisali – dr Tomasza Lasockiego oraz dr hab. Monikę Domańską – fenomenem na skalę światową), która pozwala kobietom na dwukrotne obliczanie wysokości ich emerytury – pierwszy raz po osiągnięciu wieku emerytalnego, a drugi raz – z ociągnięciem 65 roku życia. Efektem powyższego – jest podwyższenie świadczenia emerytalnego nawet o kilkadziesiąt procent (średnio o 54,4%). Błąd ten, kosztował już Fundusz Ubezpieczeń Społecznych miliardy złotych, a będzie kosztował jeszcze więcej – tym bardziej, jeżeli o takiej możliwości dowiedzą się wszystkie uprawnione.

Osoby pobierające świadczenie lub zasiłek przedemerytalny, które jednocześnie osiągają przychody, mają obowiązek do 31 maja dostarczyć do ZUS-u zaświadczenia o osiągniętych przychodach za okres od 1 marca 2024 r. do 29 lutego 2025 r.

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r. Są więc trzy złe informacje i jedna dobra.

Już kolejny sezon w systemie podatkowym obowiązuje zwolnienie przeznaczone dla osób, które pozostają aktywne zawodowo mimo osiągnięcia wieku emerytalnego. Ulga dla pracującego seniora jest preferencją, z której chętnie korzystają podatnicy. Trzeba jednak pamiętać, że jest ona niejednokrotnie problematyczna i trudna w rozliczeniu. A także, że nie przysługuje każdemu seniorowi.

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób. Co istotne osoby, który mają prawo do tego nowe dodatku dostaną również wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Wysokość dodatku wynosiła w styczniu i lutym 2025 r. 2520 zł, a od marca jest to 2610,72 zł. Na konta świadczeniobiorców wpłyną więc w maju spore pieniądze - i słusznie bo było to długo wyczekiwane świadczenie.

Pieniądze po zmarłym z ZUS? Wiele wniosków okazuje się bezzasadnych. Nie każda osoba występująca z wnioskiem o wypłatę środków jest uprawniona do wypłaty. Czym są subkonta w ZUS? Co się na nich znajduje?

Ponad 650 złotych, tyle wynosi teraz specjalny dodatek dla tych, których dotknęła śmierć obojga rodziców. Jego wysokość jest stała, ale podlega corocznej waloryzacji wraz z rentą rodzinną. Od marca ta kwota poszła w górę.  

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Utrata możliwości pracy w dotychczasowym zawodzie nie musi oznaczać końca kariery zawodowej. Gdy zdrowie nie pozwala kontynuować pracy w wyuczonym fachu – na skutek choroby, urazu czy wypadku – warto wiedzieć, że istnieje forma wsparcia, która może pomóc stanąć na nogi. To renta szkoleniowa – świadczenie przeznaczone dla osób, które nie są całkowicie niezdolne do pracy, ale wymagają przekwalifikowania. Dzięki niej można spokojnie przygotować się do nowej roli zawodowej i zdobyć niezbędne kwalifikacje, by nadal być aktywnym na rynku pracy.

Obecni emeryci – a przede wszystkim ci, którzy byli czynni zawodowo i pracowali przed 1999 r. -powinni sprawdzić, czy nie posiadają dokumentów, którymi mogliby potwierdzić okresy składkowe lub nieskładkowe nieuwzględnione przez ZUS przy obliczaniu emerytury. Takie dokumenty lub nawet zeznania świadków mogą skłonić ZUS do ponownego przeliczenia emerytury a w konsekwencji jej podwyższenia. W tej sprawie konieczny jest wniosek emeryta do ZUS-u.
Dlaczego zwłaszcza osoby pracujące przed 1999 rokiem mają na to szansę? Odpowiedź jest prosta, bowiem od 1999 roku w wyniku reformy emerytalnej, wszystkie składki są ujmowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS. Oczywiście i potem mogły się zdarzyć jakieś pomyłki, czy niedopatrzenia w przekazywaniu, czy raportowaniu do ZUS składek ubezpieczeniowych.

ZUS wyjaśnia różnice między rentą rodzinną a rentą wdowią. Prawo do renty rodzinnej można uzyskać już w wieku 50 lat, ale renta wdowia wymaga spełnienia dodatkowych kryteriów, takich jak odpowiedni wiek czy limit wysokości świadczeń. Dowiedz się, dlaczego nie zawsze możliwa jest łączna wypłata świadczeń.

Idea była taka. Osoba niepełnosprawna otrzymuje świadczenie wspierające w wysokości np. 30 000 zł. Za okres np. 10 miesięcy. Po otrzymaniu tych pieniędzy opiekun osoby niepełnosprawnej oddaje (do MOPS) równoważne 30 000 zł (świadczenie pielęgnacyjne). Chodziło o to, aby w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego, rodzina osoby niepełnosprawnej (najczęściej stopień znaczny) miała środki na utrzymanie osoby niepełnosprawnej. Finansować to miało świadczenie pielęgnacyjne, które następnie (jako pewien kredyt społeczny) trzeba zwrócić do MOPS. Taki miał być model rozliczenia między świadczeniem wspierającym a pielęgnacyjnym. W praktyce nie mamy z obu stron po 30 000 zł. Dla 2024 r. za okres 10 miesięcy otrzymywało się 29 880 zł świadczenia pielęgnacyjnego (miesięcznie 2988 zł), a maksymalna wysokość świadczenia wspierającego to za 10 miesięcy 39 180 zł (miesięcznie 3918 zł). W zależności od tempa przyznawania świadczenia wspierającego można było tak rozliczać okresy 5 miesięcy jak i np. 14 miesięcy.

Od stycznia tego roku więcej dorosłych osób z niepełnosprawnością uzyskało prawo do świadczenia wspierającego – nawet do 4133 zł miesięcznie. Nowe zasady obejmują osoby z oceną potrzeby wsparcia na poziomie 78–86 pkt. Wkrótce ruszy kolejna tura wypłat tego świadczenia.

Wysokie koszty już na wstępie, zanim jeszcze zarobi się pierwsze pieniądze, to główny hamulec przed założeniem własnej firmy. Daninę dla ZUS trzeba płacić, niezależnie od tego czy z działalności gospodarczej jest zysk czy straty. Ale nie wszyscy wiedzą, że można prowadzić własny biznes nie płacąc do ZUS nawet złotówki. Warto więc zacząć, choćby na próbę. To łatwe i nic nie kosztuje.

Dnia 2 maja 2025 r. (piątek) ZUS będzie nieczynny. Centrum Obsługi Telefonicznej również tego dnia nie pracuje. ZUS zachęca do załatwiania spraw online.

Przeliczyć na nowo emeryturę (kapitał emerytalny) można po dostarczeniu nowych dowodów lub ujawnienie nowych okoliczności. ZUS potrafi zakwestionować nawet tak oczywisty dowód błędnego obliczania emerytury jak listy płac. W artykule przykład wygranego przez emeryta wyroku sądowego na podstawie dokumentów aż z okresu 1971-1974 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uruchomił kalkulator renty wdowiej, w którym można policzyć szacunkową wysokość łączonych świadczeń, czyli tzw. renty wdowiej (a więc renty rodzinnej po zmarłym małżonku i własnego świadczenia). Jeśli wdowa lub wdowiec ma prawo do tzw. renty wdowiej, może za pomocą tego kalkulatora sprawdzić, jaką kwotę ZUS będzie wypłacał z tego tytułu od lipca 2025 r.

Jaki wpływ zmiany demograficzne wywrą na życie Polaków, wyjaśniała w rozmowie z Polską Agencją Prasową dyrektorka Instytutu Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak. Jej zdaniem zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn to absolutna konieczność. A rozwój sztucznej inteligencji i praca cudzoziemców mogą pomóc w utrzymaniu stabilnego rynku pracy.