Tematy - Prawo - Postępowanie karne, Więzienie - INFOR.PL

Zdaniem RPO projekty pouczeń o uprawnieniach i obowiązkach podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka w sprawach karnych zawierają wady. Jakich informacji brakuje w proponowanych wzorach?

Rzecznik Praw Obywatelskich interweniował w sprawie bielizny przysługującej kobiecie będącej w więzieniu. Dotychczas skazana lub aresztowana nie otrzymywała biustonosza.

Nowelizacja procedury karnej zbliża się wielkimi krokami. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta RP w dniu 14 sierpnia 2019 r. Dnia 4 września 2019 r. ogłoszono ją z kolei w Dzienniku Ustaw. Większość przepisów wchodzi w życie po 30 dniach, wobec czego już w początkach października sądy karne będą procedować na nowych zasadach. Jedną z istotniejszych zmian, które budzić mogą wątpliwości z punktu widzenia prawa oskarżonego do obrony, jest możliwość prowadzania postępowania dowodowego pod usprawiedliwioną nieobecność oskarżonego, a niekiedy także jego obrońcy. Podstawowym celem jest tu rzecz jasna przyśpieszenie postępowania.

Cele więzienne powinny być maksymalnie 10-osobowe. RPO wystąpił do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, który podzielił to stanowisko. Cele z większą liczbą osadzonych mają zostać zlikwidowane.

W polskim porządku prawnym przestępstwa są ścigane z urzędu, na wniosek pokrzywdzonego lub z oskarżenia prywatnego. Często zdarza się, że sprawcy unikają odpowiedzialności karnej z uwagi na brak wiedzy pokrzywdzonych odnośnie swoich praw. W związku z powyższym pojawia się pytanie, jakie przestępstwa wymagają złożenia wniosku przez pokrzywdzonego.

Kontrola osobista więźnia stanowi przedmiot zmian w Kodeksie karnym wykonawczym. Przepisy regulujące kontrolę osobistą przeprowadzaną przez Policję, Straż Graniczną, straż gminną, ABW i CBA powinny odnosić się także do Straży Więziennej. Muszą określać granice tej kontroli oraz przewidywać możliwości zaskarżenia jej do sądu.

Regulaminy więzień często są sprzeczne z prawem. RPO zwraca uwagę Dyrektora Generalnego Służby Więziennej na odzież nieadekwatną do temperatury otoczenia, brak napojów w trakcie spaceru w upały, uniemożliwienie zabawy z dzieckiem podczas widzenia i brak możliwości korzystania z komputera tymczasowo aresztowanych.

Zdaniem Rzecznika Paw Obywatelskich wydawanie więźniom posiłków przez otwór w drzwiach cel mieszkalnych narusza ich godność. Nie może stanowić to zasady. Taka procedura powinna być stosowana wyłącznie wówczas, gdy przemawiają za tym szczególne względy ochronne.

Nowelizacja Kodeksu postępowania karnego ma na celu przyspieszenie procesu. Jakie zmiany znajdziemy w uchwalonej przez Sejm ustawie?

Pojęcie pokrzywdzonego jest jednym z ważniejszych pojęć w procesie karnym, gdyż uzyskanie tego miana pozwala na aktywny udział w postępowaniu przygotowawczym, a w ostateczności pozwala na bycie jednym z oskarżycieli, po uprzednim złożeniu stosownego wniosku w sytuacji gdy sprawa trafi do sądu.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że zalecenia penitencjarno-ochronne Służby Więziennej nie mogą ingerować w prawa więźniów. Nie mogą być stosowane w sposób nadmierny i nieuzasadniony.

Środki z programu PO WER (Program Wiedza Edukacja Rozwój) przeznaczane są na realizację różnego rodzaju projektów mających na celu m.in. integrację społeczno-zawodową więźniów (projekt "Nowa Droga – wsparcie osób młodych opuszczających zakłady karne lub areszty śledcze"), Romów (projekt "Pewne jutro poprzez aktywność zawodowo-edukacyjną - projekt dla społeczności romskiej Dolnego Śląska"), doskonalenie umiejętności pracowników pomocy społecznej (projekt "Specjalista pracy socjalnej") czy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych młodzieży w OHP (projekt "Od szkolenia do zatrudnienia").

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich decyzja o udziale w komunii córki pod konwojem funkcjonariusza Służby Więziennej powinna należeć do więźnia i jego rodziny.

Więzień, który otrzymuje przepustkę losową na pogrzeb bliskiej osoby, powinien zostać uprzedzony o warunkach przepustki już w decyzji o zgodzie na nią. Więźniowie jeżdżą na pogrzeb w kajdankach, odzieży więziennej i pod strażą. Taka informacja mogłaby wpłynąć na zmianę decyzji o uczestnictwie w pogrzebie.

Sąd Najwyższy, uwzględniając kasację Rzecznika Praw Obywatelskich, orzekł 7 marca 2019 r., że postępowanie karne przeciwko osobie zaczyna się, gdy postanowienie o zarzucie zostaje jej ogłoszone, a nie gdy tylko zostaje ono sporządzone. Kasacja i wyrok SN dotyczyły sprawy, w której dwa sądy zawyżyły karę grożącą podsądnemu i błędnie uznały, że postępowanie zaczyna się od sporządzenia zarzutu - przez co o 5 lat wydłużyły termin przedawnienia karalności.

Co do zasady, kara pozbawienia wolności powinna zostać wykonana niezwłocznie po uprawomocnieniu się wyroku skazującego. W wyjątkowych sytuacjach wskazanych w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego, możliwe jest odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności. Jak powinien wyglądać wniosek o odroczenie kary?

W razie zaistnienia przesłanek określonych w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego, sąd ma prawo lub obowiązek odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności. Kiedy sąd może, a kiedy musi odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności? Czy możliwe jest odwołanie odroczenia?

W postępowaniu karnym o przestępstwa seksualne postępowanie dowodowe często opiera się na relacjach sprawcy i ofiary. W takich przypadkach sąd musi zachować należytą ostrożność i szczególną wnikliwość w ocenie tych zeznań.

Nadchodzą duże zmiany w polskim procesie karnym - projekt z dnia 4 grudnia 2018 r. zawiera propozycję nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, a także Kodeksu karnego wykonawczego oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Nowe przepisy mają przyspieszyć postępowanie poprzez rezygnację ze zbędnego formalizmu, wprowadzić ułatwienia dla uczestników postępowania, związanych z udziałem w nim, oraz zapewnić szersze zabezpieczenie interesu społecznego w postępowaniu. Zapraszamy do zapoznania się z przewodnikiem po zmianach.

Czynność podjętą po upływie terminu zawitego przewidzianego do jej dokonania uważa się za bezskuteczną. W sytuacji, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od strony lub innej osoby, istnieje możliwość przywrócenia terminu zawitego do dokonania danej czynności. Jak powinien wyglądać wniosek o przywrócenie terminu zawitego?

Wiele terminów obecnych w postępowaniu karnym to tzw. terminy zawite. Czynność podjęta po upływie terminu zawitego jest bezskuteczna. Jednakże w sytuacji, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od strony, może ona starać się o przywrócenie terminu zawitego do dokonania danej czynności. O czym należy pamiętać przywracając termin w postępowaniu karnym?

Jednym z najważniejszym uprawnień oskarżonego w postępowaniu karnym jest prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy, o czym powinien zostać pouczony. Oskarżony, który nie jest reprezentowany przez obrońcę z wyboru, może żądać, aby wyznaczono mu obrońcę z urzędu, jeżeli wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Poniżej wzór wniosku o ustanowienie obrońcy z urzędu.

Umorzenie absorpcyjne jest to jeden ze sposobów umorzenia postępowania. Możliwość zastosowania umorzenia absorpcyjnego pojawia się po spełnieniu warunków określonych w art. 11 Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.). Jakie są przesłanki zastosowania umorzenia absorpcyjnego?

Obecność w postępowaniu karnym możliwości ugodowego jego zakończenia jest obecnie zjawiskiem powszechnym w procedurach karnych wielu krajów. Pierwowzorem skazania bez rozprawy, jakie funkcjonuje od 1997 r. w prawie polskim była instytucja patteggiamento, istniejąca od 1981 roku we Włoszech.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało reformę Kodeksu postępowania karnego. Proces ma być szybszy., a uzasadnienia wyroków bardziej zrozumiałe.

Pojęcie "pozew o zniesławienie" występuje w języku potocznym, natomiast w języku prawniczym określany jest jako pozew o ochronę dóbr osobistych. Jak napisać taki pozew? Czy konieczne jest uiszczenie opłaty?

W postępowaniu karnym generalną zasadą jest doręczanie pism adresatowi osobiście. Za doręczenie przesyłek odpowiada poczta, inny niż poczta podmiot trudniący się doręczaniem korespondencji, pracownik organu wysyłającego lub Policja. Co jednak w sytuacji, gdy adresata nie ma w mieszkaniu?

Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Jak zatem wygląda wykazanie tych okoliczności i wnioskowanie o ustanowienie obrońcy z urzędu?

Oszustwo sądowe polega na tym, że sąd władny do rozporządzenia cudzym mieniem jest wprowadzany w błąd. Jak uwolnić się od odpowiedzialności z wadliwego zobowiązania wekslowego?

Sprawa Tomasza Komendy, który spędził w więzieniu 18 lat mimo, że był niewinny, wstrząsnęła opinią publiczną. Rzecznik Praw Obywatelskich odniósł się do tej sprawy jednocześnie wskazując dziewięć najczęstszych pomyłek sądowych, które mogą przyczynić się do skazania niewinnych osób.

Odbywanie kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym wiąże się z obowiązkiem przestrzegania reguł wynikających nie tylko z ustaw ale także i z regulaminu wewnętrznego danego zakładu karnego. Więzień, który nie przestrzega ustalonych zasad może otrzymać od dyrektora zakładu jedną z licznych kar dyscyplinarnych.

Liczba widzeń przysługujących skazanemu oraz zasady ich przeprowadzania uzależnione są od przede wszystkim od rodzaju zakładu karnego w jakim skazany odbywa karę. Możemy wyróżnić zakłady karne zamknięte, półotwarte oraz otwarte. Skazany może widzieć się nie tylko z rodziną i osobami najbliższymi, ale także i ze swoim obrońcą lub inną osobą za zgodą dyrektora zakładu karnego.

Możliwość ,,wyjścia na przepustkę’’ jest bardzo ceniona przez więźniów. Otrzymanie przepustki jest uzależnione nie tylko od zachowania więźnia w trakcie odbywania kary ale także od rodzaju zakładu karnego w jakim przebywa.

Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Tutaj znajdziesz przykładowy wzór pisemnego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu.

List żelazny zapewnia oskarżonemu (podejrzanemu), przebywającemu za granicą, pozostawanie na wolności do czasu zakończenia toczącego się przeciw niemu postępowania karnego, pod warunkiem, że spełni określone przesłanki. Decyzja Sądu nie jest jednak obligatoryjna.

Wyrok nakazowy w postępowaniu karnym stanowi pewnego rodzaju propozycję kary składaną oskarżonemu przez sąd. Zarówno oskarżony jak i oskarżyciel mają prawo odrzucić propozycję sądu – służy temu sprzeciw od wyroku nakazowego. Wnosząc sprzeciw należy bezwzględnie pamiętać o zachowaniu odpowiednich terminów.

Jedną z naczelnych zasad prawa jest jawność rozpraw sądowych. Jak od każdej zasady i od tej są wyjątki. Kodeks postępowania karnego (kpk) określa w jakich okolicznościach możliwe jest wyłączenie jawności rozprawy karnej.

Kodeks postępowania karnego dopuszcza udział w postępowaniu karnym czynnika społecznego w postaci organizacji społecznej. Organizacja społeczna może wziąć udział w postępowaniu karnym, jeżeli zachodzi potrzeba ochrony interesu społecznego lub interesu indywidualnego, objętego zadaniami statutowymi tej organizacji, w szczególności ochrony wolności i praw człowieka.

Obok instytucji znanych w postępowaniu wykonawczym jak odroczenie wykonania kary lub przerwa w karze w konkretnie wskazanych w kodeksie karnym wykonawczym przypadkach może dojść do zawieszenia postępowania wykonawczego.

Zdarza się, że skazany na karę grzywny z różnych powodów jej nie wykonuje. Może to być związane z ciężką sytuacją finansową, brakiem lub utratą pracy w związku ze skazaniem, a zdarza się nawet, że skazani zwyczajnie o grzywnie zapominają lub oczekują do wszczęcia egzekucji komorniczej. Najdalej idącą konsekwencją nieuiszczenia orzeczonej prawomocnym wyrokiem kary grzywny może być jej zamiana przez sąd na karę pozbawienia wolności.

Jeżeli podejrzanym lub oskarżonym o popełnienie przestępstwa na szkodę małoletniego jest jedno (lub oboje) z rodziców, sąd opiekuńczy ma obowiązek ustanowić małoletniemu dla zabezpieczenia jego interesów kuratora procesowego. Wykonywać prawa małoletniego nie może wówczas drugi z rodziców, którego interesy mogłyby być niezgodne z dobrem dziecka. Oznacza to wyjątek od zasady, że jeżeli pokrzywdzonym w postępowaniu karnym jest małoletni jego prawa wykonuje rodzic jako jego przedstawiciel ustawowy.

Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Centralny Zarząd Służby Więziennej program „Praca dla więźniów” przynosi spektakularne efekty. Wśród skazanych zdolnych do pracy poziom zatrudnienia wynosi 83 proc. Przed wdrożeniem programu pracowało 36 proc. wszystkich skazanych, dziś jest to 54 proc. Powstają kolejne z 40 zaplanowanych hal produkcyjnych przy zakładach karnych

Polskie prawo karne zezwala na ubieganie się o warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia części kary pozbawienia wolności. Jak stanowi Kodeks karny (dalej: k.k.) skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary, jednak w pewnych przypadkach wymóg ten bywa zaostrzany.

Instytucja świadka koronnego uregulowana jest w ustawie z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym. Najczęściej stosowana jest w sprawach o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w zorganizowanej grupie lub w sytuacji gdy istnieje związek mający znaczenie dla popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego.

Świadek incognito może pojawić się w każdej sprawie, najczęściej z uwagi na rodzaj i przesłanki uzasadniające jego powołanie, będzie występował w sprawach o najpoważniejsze przestępstwa. Ustanowienie świadka incognito zależy czy istnieje obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach dla świadka lub dla osoby najbliższej, musi być uzasadniona.

Ministerstwo Sprawiedliwości pozytywnie odpowiedziało na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich. Po zmianie przepisów osoba pokrzywdzona będzie przesłuchana w terminie do 14 dni od daty wpłynięcia wniosku.

W Ministerstwie Sprawiedliwości toczą się pracę nad projektem ustawy nowelizującej Kodeks karny (dalej: k.k.). Nowe przepisy zakładają m.in. rezygnację z punktowo wymierzanej kary 25 pozbawienia wolności i wprowadzenie nowej, górnej granicy kary pozbawienia wolności w wysokości 30 lat.

Mediacja w znaczeniu prawnym określana jest jako, uregulowane legislacyjne, pośredniczenie osób trzecich w sporze, którego celem jest ugodowe załatwienie sprawy, rodzące dla stron sporu skutki prawne. Fundamentem mediacji jest jej dobrowolność, różnie jednak uregulowana na gruncie funkcjonujących w Polsce procedur sądowych. Równie zróżnicowane są restrykcje przyjęte dla wyboru mediatorów. Przy czym należy zaznaczyć, iż mediację może prowadzić więcej, niż jeden mediator – czasami wskazane bywa nawet, by funkcje mediatorów pełniły osoby specjalizujące się w dwóch różnych dziedzinach, np. prawnik i psycholog lub też osoby odmiennych płci (w celu uniknięcia oskarżeń o stronniczość z przyczyn sympatyzowania z jedną ze stron konfliktu, gdy są one odmiennej płci).

W 28 państwach członkowskich UE zostanie wdrożona procedura europejskiego nakazu dochodzeniowego.

Postępowanie karne, Więzienie

Projekty pouczeń dla podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka - wady według RPO

Kobiecie w więzieniu należy się pełny komplet bielizny

Postępowanie dowodowe pod nieobecność oskarżonego

Cele więzienne maksymalnie 10-osobowe - RPO

Jakie przestępstwa są ścigane na wniosek pokrzywdzonego według Kodeksu karnego?

Kontrola osobista więźnia a prawo do sądu - RPO

Regulamin więzienia a prawa więźnia

Wydawanie posiłków więźniom przez otwór w drzwiach narusza godność - RPO

Przyspieszenie postępowania karnego - projektowane zmiany

Kto jest pokrzywdzonym w procesie karnym?

Zalecenia penitencjarno-ochronne nie mogą ingerować w prawa więźniów - RPO

Program PO WER - m.in. integracja społeczno-zawodowa więźniów i Romów

Decyzja o udziale w komunii córki powinna należeć do więźnia i jego rodziny - RPO

Przepustka dla więźnia na pogrzeb - uprzedzenie o kajdankach, odzieży więziennej i straży

Kiedy rozpoczyna się postępowanie karne przeciwko osobie

Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności – WZÓR

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności

Przestępstwa seksualne - jakie dowody?

Duże zmiany w procesie karnym - przewodnik po nowelizacji

Wniosek o przywrócenie terminu zawitego w postępowaniu karnym 2019 – WZÓR

Przywrócenie terminu w postępowaniu karnym

Wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu 2018/2019 – WZÓR

Czym jest umorzenie absorpcyjne w postępowaniu karnym?

Ugoda z prokuratorem, czyli skazanie bez rozprawy. Kiedy jest to możliwe?

Reforma Kodeksu postępowania karnego - proces ma być szybszy

Jak napisać pozew o zniesławienie?

Jak doręczane są przesyłki w postępowaniu karnym?

Obrona z urzędu w postępowaniu karnym

Weksel in blanco - jak ochronić majątek przed wadliwym zobowiązaniem?

Dlaczego w Polsce skazuje się osoby niewinne? Sprawa Tomasza Komendy

Kary dyscyplinarne dla więźniów

Widzenia w zakładzie karnym – jakie zasady obowiązują?

Kiedy więzień może starać się o przepustkę?

Wzór zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

List żelazny - jak wystąpić o jego wydanie?

Wzór sprzeciwu od wyroku nakazowego

Sprzeciw od wyroku nakazowego

Kiedy można wyłączyć jawność rozprawy?

Udział organizacji społecznej w postępowaniu karnym

Zawieszenie postępowania wykonawczego

Zastępcza kara pozbawienia wolności za niezapłaconą grzywnę.

Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym.

MS: Program ,,Praca dla więźniów'' wielkim sukcesem

Kiedy można ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie z więzienia?

Instytucja świadka koronnego w Polsce

Świadek incognito - art. 184 kpk

2 tygodnie na przesłuchanie ofiar gwałtów

Kara 30 lat pozbawienia wolności w Polsce? Nadchodzą zmiany w Kodeksie karnym

Mediacja w postępowaniu karnym, cywilnym, administracyjnym i sądowoadministracyjnym

Europejski nakaz dochodzeniowy 2017 r.