Tematy - Prawo - Unieważnienie małżeństwa, ślub - INFOR.PL

Z treść kan. 1055 KPK na temat małżeństwa wynika, że małżeństwo to przymierze, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia. Z tej racji między ochrzczonymi nie może istnieć ważna umowa małżeńska, która tym samym nie byłaby sakramentem. Ile jest jednak przeszkód w istnieniu małżeństwa?

W odniesieniu do kościelnego procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa warto przyjrzeć się bliżej tematyce akt procesowych. Nie zawsze bowiem informacje w nich zawarte są przedmiotowo nieistotne.

Ślub cywilny w plenerze to rozwiązanie, którego wprowadzenie w 2015 roku zakłada projekt nowelizacji ustawy z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego. Od 2015 roku będzie można udzielić ślubu cywilnego poza urzędem stanu cywilnego, w plenerze, w miejscu gwarantującym zachowanie powagi, doniosłości ceremonii a także bezpieczeństwa wszystkich uczestników.

Najczęściej kościelne procesy o stwierdzenie nieważności małżeństwa przebiegają z tytułu niezdolności natury psychicznej, o której w kan. 1095 nr 3 KPK. Niekoniecznie pod terminem „niezdolność o charakterze psychicznym” należy rozumieć jakąś chorobą psychiczną. Warto jednak przyjrzeć się bliżej jednej z nich.

Jak daleko zachodzi sprzeczność pomiędzy niektórymi regulacjami zawartymi w kodeksie prawa kanonicznego i kodeksie rodzinnym i opiekuńczym? O tym poniżej.

Szczególną wartość prawną mają analizy dotyczące problemów w związku. Może nasunąć się zwłaszcza jeden zasadniczy wniosek, o różnicy pomiędzy tym co wzięte jest pod uwagę w trakcie rozwodu cywilnego i co jest już wystarczające do jego uzyskania, a tym co uprawnia do otrzymania orzeczenia nieważności małżeństwa na gruncie prawa kanonicznego. Jakie zmieniają się cechy osobowości w trakcie małżeństwa? Czy mają one wpływ na rozpad związku?

W kościelnym procesie małżeńskim często dochodzi do wyroków negatywnych, czyli takich kiedy nie stwierdzono nieważności małżeństwa. Czy można mówić zatem o przegranej sprawie?

Przesłankami nieważności małżeństwa w świetle kościelnego procesu małżeńskiego są przymus i bojaźń przy jego zawieraniu. Oznacza to, że małżeństwo jest nieważne, jeżeli wystąpi któraś z przesłanek, nawet wywołana nieumyślnie.

W codziennym języku sformułowanie rozwód kościelny bądź unieważnienie małżeństwa kościelnego często używane jest zamiast określeń stwierdzenie czy orzeczenie nieważności małżeństwa. Pierwsze sformułowania oznaczają, iż zawarty związek małżeński był przez jakiś czas ważny, drugie zaś, iż od początku mamy do czynienia z nieważnym związkiem małżeńskim. Spróbujmy się wspólnie zastanowić nad prawidłowością i konsekwencjami terminologii z Kodeksu Prawa Kanonicznego (dalej: KPK).

Zwykle to jedna ze stron w małżeństwie, nie zaś obie równocześnie, występuje z inicjatywą wszczęcia kościelnego procesu o stwierdzenie nieważności swojego związku. Może zdarzyć się jednak, iż po jakimś czasie strona powodowa nie będzie już przejawiać zainteresowania kontynuacją swojej małżeńskiej sprawy w sądzie (następuje wówczas zrzeczenie się sprawy, o czym w kan. 1524 KPK), stąd pojawia się zapytanie, co do dalszych losów jej sprawy.

Podczas trwania kościelnego procesu małżeńskiego można napotkać wiele błędów od strony prawa procesowego, jak również od strony prawa materialnego. Jakich błędów najczęściej dopuszczają się małżonkowie?

Zagłębiając się w problematykę kościelnego procesu małżeńskiego można zastanawiać się nad jedną z kwestii, a mianowicie: czy prawodawca przewiduje regulację w sytuacji nieważnie zawartego związku, gdy jednak strony nie chcą starać się o stwierdzenie jego nieważności.

Wg Kodeksu Prawa Kanonicznego w sprawach dotyczących osób, a takimi sprawami są kościelne procesy o nieważność małżeństwa, nie ma tzw. stanu rzeczy osądzonej (kan. 1643 KPK). Innymi słowy: nawet, gdy w danej sprawie zapadły dwa jednobrzmiące wyroki, i to bez względu na to czy są one negatywne, czy nawet pozytywne, to także ten stan może ulec zmianie.

W procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa środkami dowodowymi mogą być opinie biegłych, oględziny oraz domniemania prawne. Czym charakteryzują się wymienione środki dowodowe?

Najczęściej spotykanymi dowodami w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa są oświadczenia stron, przesłuchanie świadków oraz dowód z dokumentów. Czym charakteryzują się wspomniane środki dowodowe?

Decydując się na wniesienie skargi powodowej i rozpoczęcie procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa należy zastanowić się nad doborem materiału dowodowego. W niniejszym artykule przedstawione zostaną ogólne informacje dotyczące dowodów w procesie o nieważność małżeństwa.

Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego alkoholizm może być jedną z przyczyn nieważności małżeństwa.

Trybunał kościelny nie może rozpoznać żadnej sprawy, jeżeli nie zostanie przedstawiona prośba przez tego, kto ma prawo zaskarżyć małżeństwo. Jak rozpocząć proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa.

Pod pojęciem akt sądowych rozumiemy to, co zostało zebrane podczas kościelnego procesu małżeńskiego i co dotyczy istoty sprawy – tzw. akta sprawy, jak i procedury - akta procesowe . W obecnych rozważaniach zajmiemy się najczęstszym przypadkiem, w trakcie którego nie ma wyjątków, jeśli chodzi o kwestie zapoznania się z aktami. Z aktami mogą się zapoznać naturalnie obie strony procesowe, tj. strona powodowa oraz pozwana, jak również ich adwokaci czy pełnomocnicy.

Pracownikowi przysługuje jeden dzień płatnego urlopu udzielonego przez pracodawcę na jego wniosek z okazji ślubu dziecka. Pracownik powinien niezwłocznie powiadomić pracodawcę o przyczynie nieobecności oraz złożyć odpowiedni wniosek o udzielenie urlopu. Jakie są skutki niezawiadomienia pracodawcy w terminie?

Na przykładzie wybranych zagadnień z prawa małżeńskiego przedstawione zostaną różnice pomiędzy Kodeksem Kanonów Kościołów Wschodnich a Kodeksem Prawa Kanonicznego.

Pomimo różnych tytułów, z powodu których wszczyna się proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego, strony i niekiedy świadkowie zadają w istocie podobne pytania, poruszają podobne problemy. W poniższym artykule chciałabym przedstawić je, jak i jednocześnie na nie odpowiedzieć.

W niektórych kościelnych procesach małżeńskich może zaistnieć sytuacja, kiedy jedna ze stron, względnie obie, zamierzają skontaktować się z Najwyższym Trybunałem Sygnatury Apostolskiej (w dalszej części tekstu posługiwać się będziemy skrótem – Sygnatura Apostolska). Zasadniczym pytaniem jest to: kiedy możemy mówić o styczności z tą instytucją.

Symulacja (inny termin to wykluczenie) polega na niechceniu czegoś. W przypadku wykluczenia zgody małżeńskiej będzie to niechcenie zawarcia związku, bądź jak w literaturze specjalistycznej czytamy, chcenie jego niezawarcia. Analogicznie w pozostałych rodzajach symulacji mamy do czynienia z wykluczeniem wierności, jedności, nierozerwalności, i potomstwa.

Są takie tytuły, czyli przyczyny prawne, na podstawie których nie można równocześnie orzec nieważności związku małżeńskiego po tej samej stronie procesowej. Stąd tą niemożliwość nazwałam zasadą niełączenia.

Gdyby strony przed wstąpieniem w związek małżeński odpowiedziały sobie na te pytania, które sama stawiam, pisząc skargę powodową, wówczas uniknęłyby - kolokwialnie mówiąc - przykrości z nieudanego, i co więcej, nieważnego związku małżeńskiego.

Już w pierwszej fazie kontaktu z klientem, bądź też zetknięcia się jego z kościelnym procesem małżeńskim daje się zauważyć może nie tyle zdziwienie, co bardziej uświadomienie sobie różnicy pomiędzy cywilnym rozwodem i jego przebiegiem a właśnie procesem o orzeczenie nieważności małżeństwa.

Zawarcie związku małżeńskiego m.in. z wyznawcą islamu związane jest z koniecznością uzyskania przez stronę katolicką dyspensy od przeszkody różnej religii, zwanej też przeszkodą różnej wiary.

Zgodnie z kan. 1095 n. 3 Kodeksu Prawa Kanonicznego (KPK) z 1983 roku, niezdolni do zawarcia małżeństwa są ci, którzy z przyczyn natury psychicznej nie są zdolni podjąć istotnych obowiązków małżeńskich.

Unieważnienie małżeństwa może nastąpić tylko w wypadkach, które zostały wskazane w ustawie. W zależności od przyczyny, krąg osób upoważnionych do wytoczenia powództwa jest zmienny.

Przestępstwo bigamii określone jest w kodeksie karnym. Jego istotą jest karalność osoby, która zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku małżeńskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Stwierdzenie nieważności ślubu kościelnego rozpoczniemy sporządzając skargę powodową. Sędzia nie może rozpoznać żadnej prośby, jeżeli nie zostanie przedstawiona przez tego, kto ma prawo zaskarżyć małżeństwo.

Niezdolność natury psychicznej jest jedną z przesłanek procesowych, która umożliwia uzyskanie orzeczenia o nieważności małżeństwa. Proces ten najczęściej rozpoczynamy powołując się na tytuł prawny : kan. 1095 n.3

Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa dostosowuje się z pewnymi zmianami do zwyczajnego procesu spornego. Dlatego też trybunały kościelne nie unieważniają ważnie zawartych małżeństw i nie wydają orzeczeń rozwodowych.

Bez względu na rodzaj, każde małżeństwo mieszane zobowiązane jest do przestrzegania wymogów związanych z prawem Bożym naturalnym i prawem Bożym pozytywnym.

Unieważnienie małżeństwa zachodzi jedynie w przypadkach określonych przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Sprawdź jakie są przesłanki do unieważnienia ślubu i jak złożyć pozew do sądu.

Rozwód kościelny to potoczne określenie stwierdzenia nieważności małżeństwa w Kościele. Sprawdź jakie są przesłanki unieważnienia takiego małżeństwa, czy musimy korzystać z pomocy adwokata kościelnego oraz jak przebiega proces.

Orzeczenie nieważności małżeństwa sakramentalnego (kościelnego) zgodnie z instrukcją Dignitas conubii opracowaną przez Papieską Radę Interpretacji Tekstów Prawnych możliwe jest wyłącznie na drodze sądowej, a nie np. w ramach tzw. forum wewnętrznego, tj. sumienia.

Co w sytuacji, gdy jedno z małżonków przed ślubem bierze kredyt? Jakie ma to skutki po zawarciu małżeństwa?

Braki formy kanonicznej podczas wyrażania zgody małżeńskiej najczęściej dotyczą kapłana asystującego przy zawieraniu małżeństwa oraz zobowiązania do zawierania małżeństwa przez katolików według formy przypisanej prawem.

Pełnomocnik ds. równego traktowania stwierdził, że zakaz zawierania małżeństw dla osób chorych psychicznie jest dyskryminujący i w związku z tym należałoby zmienić przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Do ważnego zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika wymaga się, aby było specjalne upoważnienie do zawarcia go z określoną osobą oraz żeby pełnomocnik był wyznaczony osobiście przez mandanta i osobiście wypełnił swoje zadanie.

Ślub konkordatowy wywołuje skutki zarówno wyznaniowe jak i prawne. Rozwód małżonków, którzy zawarli ślub konkordatowy nie różni się niczym od innych rozwodów. Należy jednak pamiętać, że rozwód nie rozwiązuje małżeństwa wyznaniowego a jedynie cywilne.

Małżeństwo potocznie nazywane konkordatowym wywołuje skutki zarówno wyznaniowe, jak i cywilne. Unieważnienie takiego małżeństwa przez polski sąd nie oznacza zatem automatycznego unieważnienia ślubu w Kościele.

Przywilej Pawłowy polega na tym, iż na korzyść wiary może być rozwiązane małżeństwo zawarte przez osoby nieochrzczone, jeśli jedna ze stron przyjęła chrzest, a jednocześnie zachodzą warunki określone przez prawo.

Akt małżeństwa sporządza się niezwłocznie po jego zawarciu. Stanowi on dowód zawarcia związku małżeńskiego.

Kto może zawrzeć związek małżeński? Jak wziąć ślub za granicą? Kiedy zdecydować się na ślub konkordatowy? Zawarcie małżeństwa wiąże się z wieloma pytaniami. Poniżej ślub w pytaniach i odpowiedziach.

Rozwiązanie małżeństwa dokonuje się jedynie przez akt władzy papieskiej w postaci dyspensy.

Ślub kościelny, który wywołuje skutki również w sferze prawa polskiego jest możliwy nie tylko w kościele katolickim. Możliwość taką posiada również dziesięć innych kościołów i związków wyznaniowych działających w Polsce.

Istotą tzw. ślubu konkordatowego jest to, iż małżeństwo zawarte przed duchownym wywiera skutki w zakresie prawa polskiego. Podpowiadamy gdzie się udać i o czym pamiętać, gdy decydujemy się na taki ślub.

Unieważnienie małżeństwa, ślub

Małżeństwo w świetle kościelnego procesu o orzeczenie nieważności małżeństwa

Akta procesowe w kościelnym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Ślub cywilny w plenerze 2015

Niezdolność natury psychicznej do podjęcia obowiązków małżeńskich

Różnice w wybranych regulacjach w kodeksie prawa kanonicznego i kodeksie rodzinnym i opiekuńczym

Cechy osobowości brane pod uwagę przy rozwodzie cywilnym a kościelnym procesie małżeńskim

Czy można mówić o przegranej sprawie w kościelnym procesie małżeńskim?

Przymus i bojaźń w sensie prawnym a psychicznym

Dlaczego nazwa "stwierdzenie nieważności małżeństwa"?

Zawieszenie kościelnego procesu małżeńskiego

Najczęstsze błędy popełniane w trakcie kościelnego procesu małżeńskiego - cz. II

Uważnienie małżeństwa

Brak stanu rzeczy osądzonej w kościelnych procesach o niewazność małżeństwa

Biegli, oględziny i domniemania w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Strony, świadkowie i dokumenty w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Dowody w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Alkoholizm jako przyczyna nieważności małżeństwa

Stwierdzenie nieważności małżeństwa – jak rozpocząć?

Akta sądowe w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Urlop okolicznościowy z okazji ślubu dziecka

Nieważność małżeństwa katolickiego

"Rozwód" kościelny - najczęstsze pytania i problemy

Najwyższy Trybunał Sygnatury Apostolskiej

Nieważny ślub kościelny: jak rozpoznać symulację?

Zasada niełączenia tytułów prawnych w procesie kościelnym

Jak zawrzeć ważne kościelne małżeństwo

Specyfika kościelnego procesu o nieważność małżeństwa

Zawarcie związku małżeńskiego z wyznawcą islamu

Psychiczna niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich

Unieważnienie małżeństwa: przyczyny

Karalność przestępstwa bigamii

Proces kościelny o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Niezdolność natury psychicznej - „unieważnienie małżeństwa”

Przebieg postępowania sądowego o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Małżeństwo mieszane i jego konsekwencje

Unieważnienie małżeństwa - kompendium

Rozwód kościelny - kompendium

Nieważność małżeństwa kościelnego

Ekspert radzi: Kredyt przed ślubem

Braki formy kanonicznej podstawą do stwierdzenia nieważności małżeństwa

Czy zakaz małżeństw osobom chorym psychicznie jest dyskryminujący?

Zawarcie małżeństwa kościelnego przez pełnomocnika

Ślub konkordatowy a rozwód

Unieważnienie ślubu konkordatowego - jak i kiedy?

Przywilej Pawłowy, czyli rozwiązanie małżeństwa na korzyść wiary

Czym jest akt małżeństwa?

Zawarcie związku małżeńskiego - poradnik

Rozwiązanie małżeństwa niedopełnionego

W jakich kościołach udzielany jest tzw. "ślub konkordatowy"?

Ślub konkordatowy - jak i kiedy?