Prawo karne

W języku prawniczym i w odniesieniu do spraw karnych bardzo często pojawia się zwrot o tym, iż sprawca spełnił bądź nie tzw. znamion czynu zabronionego. Należy wyjaśnić znaczenie tego pojęcia.

Świadek w procesie karnym ma obowiązek stawić się na każde wezwanie sądu (lub prokuratora) i złożyć zeznania przed sądem, o czym stanowi art. 177 Kodeksu postępowania karnego. Niestawiennictwo wezwanego świadka powoduje komplikacje w procesie w postaci niepozyskania zamierzonego dowodu (w danym dniu), wpływa to na zbędne wydłużenie postępowania oraz naturalnie pociąga za sobą zwiększone koszty postępowania.

Zgodnie z treścią przepisu art. 173 KPK osobie przesłuchiwanej można okazać inną osobę, jej wizerunek lub rzecz w celu jej rozpoznania. Okazanie powinno być przeprowadzone tak, aby wyłączyć sugestię. Z czynności tej obligatoryjnie sporządza się protokół, można również jej przebieg zarejestrować za pomocą aparatury rejestrującej dźwięk lub obraz. Jest to, co do zasady czynność niepowtarzalna, a jej przebieg może w istotny rzutować na dalszy tok procesu karnego.

Konfrontacja jest fakultatywnie dopuszczalną czynnością procesową – elementem postępowania dowodowego. Może ona dotyczyć zarówno świadków, biegłych jak i oskarżonych w procesie. Jej istotą jest„stawienie sobie do oczu” osób składających sprzeczne lub zupełnie odmienne od siebie oświadczenia w celu wyjaśnienia tych różnic oraz ustalenia rzeczywistego przebiegu danego zdarzenia (lub danego stanu faktycznego).

Zgodnie z treścią przepisu art. 358 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli nie przemawia przeciw temu wzgląd na prawidłowość postępowania, sąd na wniosek strony wyraża zgodę na utrwalenie przez nią przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk.

Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2009 nr 206 poz. 1589) znowelizowała art. 78 Kodeksu karnego, przewidujący warunku przedterminowego zwolnienia skazanego. Zmiana ta była korzystna dla osób pozbawionych wolności (w tym również recydywistów i mulirecydywistów).

Na podstawie ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. nowelizującej przepisy Kodeksu karnego (oraz wielu innych ustaw) zmieniona została w sposób istotny formuła orzekania o obowiązku naprawienia szkody w trybie art. 46 § 1 Kodeksu karnego. Zmiana ta jest korzystna dla pokrzywdzonych i wprowadza kilka nowych rozwiązań takich jak możliwość orzekania przez sąd z urzędu (bez wniosku pokrzywdzonego), czy też możliwość orzekania przez sąd o zadośćuczynieniu.

Kodeks postępowania karnego w art. 207 stanowi, że w razie potrzeby można dokonać oględzin miejsca, osób lub rzeczy, zarówno w stosunku do podejrzanego jak i świadka. Oględziny osób są przeprowadzane przez organ procesowy z zachowaniem kilku zasad, które pozwalają na poszanowanie intymności oraz zmniejszenie dyskomfortu spowodowanego czynnościami.

Zgodnie z art. 211a Kodeksu karnego obowiązującym od dnia 8 września 2010 r., każdy, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, zajmuje się organizowaniem adopcji dzieci wbrew przepisom ustawy podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

W treści przepisu art. 210 Kodeksu karnego ustawodawca określił jako karalny czyn polegający na porzuceniu małoletniego poniżej lat 15 lub porzuceniu osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny wbrew obowiązkowi troszczenia się o te osoby oraz dodatkowo ustalił dodatkową zaostrzoną odpowiedzialność sprawcy, jeżeli następstwem tego czynu jest śmierć osoby porzuconej.

Zgodnie z treścią przepisu art. 211 Kodeksu karnego ten, kto wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub zatrzymuje małoletniego poniżej lat 15 albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Prawo do legalnego zatrzymania osoby mają z reguły organy ścigania. W wyjątkowych przypadkach art. 243 Kodeksu postępowania karnego pozwala na dokonanie zatrzymania przez obywatela. Jest to tzw. obywatelskie zatrzymanie.

Osoba skazana na karę pozbawienia wolności może ubiegać się o odroczenie wykonania kary jeśli jej wykonanie spowodowałoby zbyt ciężkie skutki dla skazanego lub jego rodziny.

Pomimo tego, że kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia zawiera zbieżną z kodeksem postępowania karnego definicję pokrzywdzonego – to uprawnienia pokrzywdzonego w sprawie o wykroczenia różnią się w istotny sposób od pokrzywdzonego w sprawie karnej.

Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

W wyniku nowelizacji Kodeksu karnego z roku 2010 – z dniem 8 września 2010 r. wprowadzone zostało zaostrzenie sankcji karnych za publiczne pochwalanie przestępstwa z art. 119 KK, czyli pochwalanie zachowania polegającego na biciu lub grożeniu innym osobom z uwagi na ich odmienną wiarę, przynależność rasową, etniczną etc.

Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni zwany też „lekkim uszczerbkiem”, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jeżeli sprawca czynu działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Z dniem 8 września 2010 r. weszła w życie nowelizacja przepisów Kodeksu karnego, która znacząco zaostrza odpowiedzialność karną za czyn publicznego pochwalania zbrodni, chociaż podkreślić trzeba, iż zaostrzenie to dotyczy tylko niektórych przestępstw.

Funkcjonariusz publiczny, który działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego ponosi odpowiedzialność karną. Kim jest funkcjonariusz publiczny? Jakie są konsekwencje nadużycia przez niego władzy?

Stronami postępowania karnego, co do zasady, są oskarżony oraz prokurator. W wyjątkowych sytuacjach w roli oskarżyciela może wystąpić również pokrzywdzony. Będzie miało to miejsce, gdy wniesie subsydiarny akt oskarżenia lub włączy się do sprawy w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Pomówienie jest przestępstwem ściganym z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że wyłącznie od pokrzywdzonego zależy czy sprawa przeciwko sprawcy przestępstwa zostanie wszczęta czy też nie. Prokurator zajmie się sprawą tylko wtedy, gdy wymaga tego interes społeczny.

Jednym ze sposobów uzyskania dowodów popełnienia przestępstwa może być kontrolowanie rozmów telefonicznych (założenie podsłuchu). Należy jednak pamiętać, iż jest to sytuacja wyjątkowa, na którą zgodę musi wyrazi sąd okręgowy.

Pracownik, który stał się ofiarą mobbingu w pracy, może dochodzić swoich roszczeń zarówno wynikających z kodeksu pracy, jak i kodeksu cywilnego. Nękanie pracownika jest bowiem nie tylko naruszeniem praw pracownika, ale również dóbr osobistych.

Postępowanie przygotowawcze jest prowadzone albo w formie dochodzenia albo w formie śledztwa. W obu wypadkach postępowanie to ma na celu ustalenie czy popełniono przestępstwo, wykrycie sprawcy i ustalenie pokrzywdzonych oraz zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sądu.

Obecnie Komisja Europejska dąży do zagwarantowania podejrzanym prawa do kontaktu z adwokatem oraz powiadomienia rodziny o aresztowaniu.

Nie każdy nieprzychylny wpis na forum internetowym będzie uznany za pomówienie. Aby sprawca został ukarany należy wykazać, że informacje umieszczone na forum mogą poniżyć inną osobę w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego zawodu.

W życie weszła nowelizacja kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ma na celu zapewnienie efektywnej kontroli sądu lub prokuratora nad czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi organów ścigania ingerującymi w prawo obywatela do prywatności. Dotyczy to w szczególności stosowania instytucji podsłuchu.

Środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów został określony w art. 42 kodeksu karnego. Zakaz prowadzenia pojazdów może dotyczyć bądź pojazdów mechanicznych bądź innych pojazdów.

Zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii wprowadzą możliwość umorzenia postępowania wobec osoby posiadającej nieznaczne ilości narkotyków na własny użytek. Zaostrzona zostanie również kara dla osób wprowadzających narkotyki do obrotu. Będą mogli zostać skazani nawet na 12 lat pozbawienia wolności.

Pomówienie, czyli informacja poniżająca inną osobę, jest przestępstwem określonym w kodeksie karnym. Czego można domagać się od sprawcy takiego przestępstwa? Czy przysługuje nam tylko droga postępowania karnego, czy możemy domagać się swoich roszczeń także w postępowaniu cywilnym?

W Internecie jesteśmy anonimowi, przez co czujemy się zupełnie bezkarni w krytykowaniu czy obrażaniu innych. Warto jednak wiedzieć, że ta bezkarność jest tylko pozorna, a za pomówienie w Internecie grozi nam nawet kara pozbawienia wolności.

Odpowiedzialność karna, którą poniesie sprawca przestępstwa to nie jedyna sankcja, jaka jest dla niego przewidziana. Sąd może również orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, którą sprawca przestępstwa będzie musiał zapłacić. Czy pokrzywdzony może wnioskować o uchylenie nawiązki, jeżeli chce dochodzić zadośćuczynienia w procesie cywilnym?

Przestępstwo stalkingu popełnia każdy, kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność. Karą, która grozi za popełnienie powyższego przestępstwa, jest kara pozbawienia wolności do lat 3.

Zakaz noszenia noży, wyrok już na stadionie, dozór elektroniczny dla kibiców, ale także powrót alkoholu na imprezy sportowe. Takie zmiany, w związku ze zbliżającym się turniejem Euro 2012 zaproponował rząd.

Stalking określany jest jako uporczywe nękanie bądź prześladowanie ofiary. Według kodeksu karnego stalking stanowi przestępstwo, za które grozi kara pozbawienia wolności do lat trzech, a w niektórych przypadkach nawet do dziesięciu.

Nie popełnia przestępstwa kto z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoich postępowaniem. Tyle przepisy, a jak to wygląda w praktyce?

Bezwarunkowy dostęp do wymiaru sprawiedliwości, prawo do odszkodowania, ochrona podczas śledztwa – to niektóre z rozwiązań zawartych w projekcie dyrektywy dotyczącej minimalnych standardów stosowanych wobec ofiar przestępstw na terenie UE.

Czy za posiadanie małej ilości marihuany można trafić za kratki? Czy nakłanianie do zażywania narkotyków stanowi przestępstwo? Co to jest posiadanie narkotyków na własny użytek i czy jest karalne?

Usiłowanie jest jedną z tzw. form stadialnych przestępstwa. Usiłowanie - tak jak i dokonanie - na gruncie kodeksu karnego jest zawsze karalne.

Osoby, które ukończyły służbę kandydacką w oddziałach prewencyjnych Policji mogą zostać przyjęte do Policji po przejściu uproszczonej procedury rekrutacyjnej. Czym jest służba kandydacka? Jak wygląda procedura rekrutacyjna do Policji? Kogo obejmuje uproszczona procedura przyjęcia do Policji?

Od marca 2011 roku Generalny Inspektor Danych Osobowych otrzymał więcej narzędzi to tego, by jeszcze skuteczniej wykonywać swoje zadania. Po zmianach, osoba, która utrudnia czynności kontrolne GIODO może trafić do więzienia na 2 lata.

Ustawa antynikotynowa, zakazująca palenia m.in. na przystankach autobusowych czy w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych, zawiera błąd, który zezwala na palenie w ogródkach kawiarnianych czy piwnych.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawodawca na równi ze stanem nietrzeźwości traktuje prowadzenie pojazdu mechanicznego pod wpływem środka odurzającego. Taki czyn został stypizowany w art. 178a § 1 kodeksu karnego.

Osoba, która została umieszczona w izbie wytrzeźwień jest obowiązana do poniesienia opłaty za pobyt w niej. Warto jednak pamiętać, że z upływem 5-letniego terminu, roszczenie o uiszczenie opłaty przedawnia się.

Czyn ciągły w prawie karnym dla lepszego zrozumienia jest często określany jako popełnienie czynu zabronionego na raty. Zgodnie z art. 12 kodeksu karnego - dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony; jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego.

Wywiezienie zabytku za granicę wiąże się z uzyskaniem pozwolenia. To, czy dany przedmiot jest zabytkiem i czy do jego wywiezienia niezbędne jest uzyskanie pozwolenia określa ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Poszkodowany w wypadku komunikacyjnym może domagać się przyznania mu renty, zadośćuczynienia oraz odszkodowania. Jeżeli ofiara wypadku zmarła, swoich roszczeń mogą dochodzić jej spadkobiercy.

Zgodnie z art. 31§1 kodeksu karnego nie popełnia przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. Nie oznacza to jednak, że wobec takiej osoby organy sądowe są bezradne. Sąd wobec takich osób stosuje środek zabezpieczający w postaci umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym.

Zgodnie z przepisami znowelizowanego kodeksu postępowania karnego, sąd polski orzekając w kwestii wykonania europejskiego nakazu aresztowania może obniżyć karę więzienia orzeczoną przez sąd zagraniczny, jeśli ta przekracza górną granicę ustawowego zagrożenia w prawie polskim.

Po zmianach, jakie zaszły w zakresie trybu sprawowania nadzoru nad strażą gminną, zwiększony został wpływ wojewody na kształt kontroli. Kto dokonuje czynności kontrolnych? Czym jest wystąpienie pokontrolne?

Czym są znamiona czynu zabronionego?

Kary porządkowe za niestawiennictwo świadka

Czynność okazania w polskim procesie karnym

Konfrontacja w procesie karnym

Czy można nagrywać dźwięk podczas rozprawy?

Nowe warunki udzielania przedterminowego zwolnienia skazanemu

Nowa formuła obowiązku naprawienia szkody

Jak powinny wyglądać oględziny osoby?

Przestępstwo nielegalnego organizowania adopcji

Przestępstwo porzucenia małoletniego lub osoby nieporadnej

Przestępstwo uprowadzenia oraz nielegalnego zatrzymania małoletniego lub osoby nieporadnej

Czym jest obywatelskie zatrzymanie?

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności ze względu na zbyt ciężkie skutki

Uprawnienia pokrzywdzonego w sprawie o wykroczenia

Porzucenie jako przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece

Zaostrzenie odpowiedzialności karnej za pochwalanie przestępstw o charakterze dyskryminacyjnym

Czym jest „lekki” uszczerbek na zdrowiu?

Zaostrzenie sankcji karnych za publiczne pochwalanie i nawoływanie do określonych zbrodni

Kiedy urzędnik zostanie skazany za nadużycie władzy?

Kiedy pokrzywdzony może wystąpić w sprawie w roli oskarżyciela?

Czy sprawą o pomówienie zajmie się z urzędu prokurator?

Kiedy można założyć podsłuch?

Jakie prawa ma nękany pracownik?

Czym jest śledztwo?

Gwarancja kontaktu podejrzanego z adwokatem

Pomówienie na forum internetowym

Podsłuch w przepisach kodeksu postępowania karnego

Zakaz prowadzenia pojazdów jako środek karny

Czy postępowanie wobec osoby posiadającej narkotyki można umorzyć?

Czego osoba pomówiona może domagać się od sprawcy?

Co grozi za pomówienie w Internecie?

Czy pokrzywdzony może żądać uchylenia nawiązki?

Stalking jest już przestępstwem

Nowe przestępstwa przed Euro 2012

Czym jest stalking?

Czym jest niepoczytalność?

Większa ochrona dla ofiar przestępstw

Vademecum prawa karnego: posiadanie narkotyków

Usiłowanie popełnienia przestępstwa

Rekrutacja do Policji 2011

Jakie kary może nałożyć Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych?

Czy zakaz palenia obowiązuje w ogródkach piwnych?

Jazda po użyciu środka odurzającego a będąc pod wpływem środka odurzającego

Opłata za pobyt w izbie wytrzeźwień

Czym jest czyn ciągły?

Jak legalnie wywieźć zabytek?

Czego może domagać się ofiara wypadku?

Popełnienie przestępstwa w stanie niepoczytalności

Czy kara orzeczona przez zagraniczny sąd może zostać obniżona?

Kto nadzoruje strażników gminnych?