Postępowanie spadkowe. Spadki - testament, zachowek, spadek, postępowanie spadkowe, podatek

Oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku jest bezwarunkowe, bezterminowe i nieodwołalne. Jeżeli będzie dotknięte wadami oświadczenia woli, może być objęte bezwzględną nieważnością. W jaki sposób złożyć ważne oświadczenie?

Testament jest wyrazem swobody w decydowaniu o tym, komu chce się przekazać majątek. Testament może być w każdej chwili odwołany przez spadkodawcę, w całości lub częściowo. Bliscy spadkodawcy mogą uniknąć zapłacenia podatku od nabycia spadku. Spadek z długami można odrzucić, ale nie w każdym wypadku jest to możliwe. Kwestie te wyjaśnione zostały poniżej.

Niegodność dziedziczenia jest instytucją uregulowaną przez przepisy księgi czwartej kodeksu cywilnego. Uznanie spadkodawcy za niegodnego dziedziczenia, rodzi bardzo dotkliwe dla niego konsekwencje.

Brak oświadczenia spadkobiercy w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku ma skutkować przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a nie - tak jak dotychczas - przyjęciem prostym bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe. Zmiany takie zawiera projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego, który obecnie znajduje się w Sejmie.

W dniu 28 stycznia 2009 r. Sąd Najwyższy (dalej „SN”) wydał postanowienie, w którym stwierdził, że strona dochodząca wydania nieruchomości, zobowiązana przez sąd do przedłożenia - pod rygorem zawieszenia postępowania - postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym współmałżonku pozwanego, ma interes we wszczęciu postępowania o stwierdzenie nabycia spadku (sygn. akt IV CSK 361/08, dalej „Postanowienie”).

Gdy oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, możliwe jest uchylenie się od jego skutków prawnych. Dotyczy to również osób, które nie złożyły w terminie wymaganego oświadczenia.

W relacjach małżeńskich nie zawsze układa się prawidłowo. Jednak wiele skłóconych małżeństw nie zdąży rozwieść się przed śmiercią. Spadkobiercy zmarłego mogą wystąpić z pozwem o wyłączenie od dziedziczenia małżonka osoby zmarłej. Kiedy może mieć to miejsce oraz co należy zawrzeć w powództwie o wyłącznie małżonka od dziedziczenia?

Nasze porady prawne z prawa spadkowego dotyczą wszelkich zagadnień związanych z dziedziczeniem. Korzystając z nich, dowiesz się jak sporządzić niezbędne pisma procesowe oraz jakie przysługują ci prawa.

W jaki sposób przeprowadzić postępowanie spadkowe? Jak napisać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku? Kiedy przyjąć, a kiedy odrzucić spadek? Odpowiedzi w naszym krótkim poradniku.

Powołanie do dziedziczenia jest prawem spadkobiercy – a nie zaś obowiązkiem. Spadkobierca może więc odmówić przyjęcia spadku składając oświadczenie o odrzuceniu spadku. Z uwagi, że na spadek składają się nie tylko aktywa ale i długi spadkowe – spadkobierca może również złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku w jednej z dwóch form – przyjąć spadek wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza.

Apelacja od postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku powinna być złożona w terminie trzytygodniowym od ogłoszenia sentencji. Gdy żaden z uczestników apelacji nie wniesie, postanowienie się uprawomacnia.

Zasadą jest, że nikt nie może odmawiać zeznań w charakterze świadka. Na obowiązek ten składają się obowiązek osobistego stawiennictwa w sądzie w wyznaczonym terminie, obowiązek składania zeznań oraz obowiązek złożenia przyrzeczenia.

Spadkobierca może zachować się na 3 sposoby. Może on albo przyjąć spadek z nieograniczoną odpowiedzialnością za długi (tzw. przyjęcie proste), albo przyjąć go z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), jak również możliwe jest odrzucenie spadku.

Aby uniknąć dziedziczenia długów należy złożyć stosowne oświadczenie. Może być to oświadczenie w przedmiocie odrzucenia spadku lub przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Jak tego dokonać?

Po złożeniu oświadczenia o odrzuceniu lub przyjęciu spadku można je zmienić, ale... jak to zwykle bywa, problem nie jest tak jednoznaczny.

Po śmierci kredytobiorcy pozostają obowiązki majątkowe, które nie wygasają wraz z jego śmiercią i przechodząc na spadkobierców. Oznacza to, że kredyty będą musieli spłacić spadkobiercy.

Konieczność spłat i dopłat pomiędzy spadkobiercami zachodzi wówczas, gdy składniki masy spadkowej zostaną rozdzielone w naturze pomiędzy nich, bądź przyznane niektórym tylko spośród nich. Jak dokonać spłaty i dopłaty?

Ustalania sched spadkowych dokonuje sąd w przypadku działu spadku, gdy nie ma zgodnego wniosku uczestników co do sposobu podziału majątku spadkowego.

Jeśli spadkobierca nie może osobiście złożyć świadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku, może udzielić pełnomocnictwa do tej czynności.

Co do zasady nieważna z mocy prawa jest umowa o spadek po osobie żyjącej. Jedynym wyjątkiem w tym zakresie jest zawarcie umowy o zrzeczenie się dziedziczenia przez spadkobiercę ustawowego z przyszłym spadkodawcą.

Artykuł ten jest kontynuacją innego artykułu w zakresie złożenia oświadczenia w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku, ale z opóźnieniem (w przypadku dziedziczenia ustawowego). Będę się starała tu nie powtarzać się, ale poruszyć również inne problemy związane ze złożeniem oświadczeniem w zakresie trybu i sposobu przyjęcia spadku, ale w przypadku dziedziczenia z testamentu.

Jeśli w trakcie toczącego się postępowania cywilnego strona umrze, sąd z urzędu zawiesi postępowanie w sprawie. Jest to czynność obligatoryjna, to znaczy musi zostać wykonana.

Może się tak zdarzyć, że po śmierci bliskiej osoby, po której dziedziczymy z ustawy, w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o śmierci tej osoby nie złożymy żadnego oświadczenia w przedmiocie przyjęcia spadku bądź jego odrzucenia.

Śmierć osoby najbliższej to przede wszystkim osobista tragedia. Niestety wiąże się też z licznymi formalnościami, których musimy dopełnić, aby żyć normalnie po takiej stracie. Przepisy prawa przewidują okres ochrony, podczas którego możemy korzystać z mieszkania i wyposażenia spadkodawcy. Z jakimi formalnościami należy się liczyć?

W sprawach spadkowych często spotykamy się z pojęciem przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Co w praktyce oznacza ten zwrot?

Odrzucenie spadku często jest jedyną drogą w celu uniknięcia dużych – często przewyższających wartość samego spadku – długów spadkowych.

Spadkobiercy przysługuje zawsze 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Termin ten liczony jest od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o powołaniu do dziedziczenia.

Spadkobierca posiadający postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia może dokonywać czynności prawnych dotyczących przedmiotów spadkowych.

Po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku może zaistnieć sytuacja, że nie wszystkie osoby zostały wymienione albo okazało się, że osoba uznana za spadkobiercę nim nie jest. Wtedy konieczna jest zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie zawsze chroni spadkobiercę przed ponoszeniem pełnej odpowiedzialności za długi spadkowe.

Do grona osób, które mogą wnieść o stwierdzenie nabycia spadku nie należą tylko spadkobiercy zmarłego – ale także osoby mające w tym interes prawny – m.in. jego wierzyciele.

Sporządzenie spisu inwentarza to pierwszy etap procedury wyjawiania przedmiotów spadkowych. Jeśli któryś ze spadkobierców lub wierzyciel spadku ma wątpliwości co do spisu inwentarza – powinien zobowiązać sporządzającego inwentarz do złożenia odpowiedniego oświadczenia.

Odrzucenie spadku pozwala uniknąć długów spadkowych – a także zmienia układ dziedziczenia. Warto zastanowić się nad tą instytucją – zarówno jeśli chcemy uniknąć długów – jak i w sytuacji kiedy chcemy (niskim kosztem) przekazać swój udział spadkowy pozostałym spadkobiercom. Odrzucenie obwarowane jest jednak kilkoma warunkami.

W sytuacji, w której cały spadek lub jego część przypadły osobie rzeczywiście do niego nieuprawnionej, możemy żądać jego wydania.

Mieszkania i inne nieruchomości posiadają księgi wieczyste. Po śmierci poprzedniego właściciela ich treść nie będzie zaktualizowana automatycznie. Fakt odziedziczenia należy wpisać do księgi wieczystej.

Moja siostra zmarła w dniu w październiku br. Miesiąc przed śmiercią wniosła do sądu pozew o rozwód z mężem z jego wyłącznej winy. Nie mieli dzieci, a nasi rodzice nie żyją. Kto będzie dziedziczył po mojej siostrze – tylko ja, czy ja wraz z jej mężem? Czy jej mąż zostanie wyłączony od dziedziczenia?

W kwietniu 2008r zmarł niespodziewanie mój brat z którym nie utrzymywałam bliższych kontaktów. Żona brata zmarła rok wcześniej, nie mieli dzieci. O pogrzebie dowiedziałam się od znajomych kilka tygodni później. Ostatnio otrzymałam z sądu zawiadomienie o prowadzonej sprawie przeciwko spadkobiercom mojego brata w związku z zaciągniętymi przez niego kredytami. Jakie działania powinnam teraz podjąć aby nie odpowiadać za długi brata.

O stwierdzeniu nabycia spadku orzeka sąd na wniosek spadkobiercy lub innej osoby zainteresowanej ustaleniem praw do spadku. W sprawie o nabycie spadku niezbędne jest przeprowadzenie rozprawy.

Częstym pytaniem dotyczącym prawa spadkowego są kwestię związane z wyłączeniem określonego przedmiotu z masy spadku – tak aby niektórzy spadkobiercy ich nie otrzymali. Kwestia wyłączenia z dziedziczenia niestety nie jest prosta.

Poszczególne przedmioty pochodzące ze spadku, a także przypadający nam spadek w całości można sprzedać. Czasem wymagana jest jednak zgoda pozostałych spadkobierców.

Nie każda osoba może być spadkobiercą, nawet jeśli wskazuje na to zarówno testament, jak i ustawa. Niektóre osoby z racji swojego stosunku, lub zachowania wobec spadkodawcy mogą zostać uznane za niegodne dziedziczenia.

Poza testamentem istnieje drugi sposób na rozporządzenie spadkiem – a konkretnie powołaniem do dziedziczenia. Przyszły spadkodawca ze swoim spadkobiercą ustawowym podpisuje umowę o zrzeczenie się dziedziczenia.

Jeśli spadkodawca sporządził testament, wniosek o stwierdzenie nabycia spadku wygląda nieco inaczej, niż w przypadku gdyi spadek jest dziedziczony z ustawy. Trzeba pamiętać o załączeniu do wniosku oryginału testamentu.

W skład spadku wchodzą nie tylko aktywa, ale i długi spadkodawcy. Dziedzicząc np. atrakcyjną działkę, możemy jednocześnie stać się dłużnikami ogromnych kwot wobec wierzycieli spadkodawcy. Długi termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu, lub odrzuceniu spadku (6 miesięcy) powinien nam dać czas na zorientowaniu się w sytuacji.

Spadkobierca nie zawsze musi przyjmować spadek. Czasem może to wynikać z chęci przekazania spadku pozostałym spadkobiercom, czasem z próby uniknięcia spłacania długów spadkowych. Oświadczenie o odrzuceniu spadku jest analogiczne do oświadczenia o jego przyjęciu.

Postępowanie spadkowe opiera się w dużej mierze o akta stanu cywilnego. Pozwalają one na ustalenie stopnia pokrewieństwa pomiędzy spadkodawcą, a potencjalnymi spadkobiercami. Dlatego tak ważna jest znajomość procedury uzyskiwania odpisów aktu stanu cywilnego.

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku jest pierwszym krokiem do uregulowania kwestii majątku zmarłej osoby. W zależności od ilości spadkobierców, czy innych okoliczności - jak podważanie testamentu - postępowanie może trwać bardzo krótko, jak i ciągnąć się latami. W jego wyniku otrzymujemy postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku - podstawę dla wielu dalszych czynności.

Spadkobierca ma 3 możliwości – może przyjąć spadek wprost, przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza, lub spadek odrzucić. W niniejszym tekście porównam czym różni się przyjęcia spadku wprost, od przyjęcia z dobrodziejstwem inwentarza.

Świadomość prawna Polaków jest niestety często znikoma. Dotyczy to także postępowania spadkowego i dziedziczenia. Co prawda spadkobiercą stajemy się automatycznie wraz ze śmiercią spadkodawcy, to postępowanie spadkowe jest niezbędne dla rozporządzania przedmiotami wchodzącymi w skład spadku.

Postępowanie spadkowe

Kiedy oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest nieważne?

Odrzucenie obciążonego długami spadku

Niegodność dziedziczenia

Odpowiedzialność spadkobiercy za długi do wartości stanu czynnego spadku

Kto ma interes w stwierdzeniu nabycia spadku?

Zmiana oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Jak sporządzić powództwo o wyłączenie małżonka od dziedziczenia?

Porady prawne: spadki

Postępowanie spadkowe - vademecum

Sposoby przyjęcia spadku

Apelacja od postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku

Czy świadek może odmówić zeznań?

Jak przyjąć lub odrzucić spadek?

W jaki sposób uniknąć dziedziczenia długów?

Czy można zmienić oświadczenie o odrzuceniu lub przyjęciu spadku

Spłata kredytu przez spadkobierców

Spłaty i dopłaty na rzecz spadkobierców

Okoliczności mające wpływ na ustalenie sched spadkowych

Pełnomocnictwo do odrzucenia spadku

Umowy dotyczące spadku po osobie żyjącej

Złożenie oświadczenia w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku z opóźnieniem w przypadku dziedziczenia testamentowego

Skutek śmierci strony w trakcie postępowania cywilnego

Zmiany w prawie spadkowym

Złożenie oświadczenia w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku z opóźnieniem

Co się dzieje z mieszkaniem po śmierci spadkodawcy?

Dobrodziejstwo inwentarza i jego spis

Odrzucenie spadku przez małoletniego

Transmisja uprawnienia do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Problem rzekomego spadkobiercy

Zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie ogranicza wierzyciela hipotecznego

Możesz przeprowadzić postępowanie spadkowe po dłużniku

Procedura wyjawiania przedmiotów spadkowych

Wszystko o odrzuceniu spadku

Ochrona dziedziczenia

Odziedziczyłeś mieszkanie – odnotuj to w księdze wieczystej.

Wyłączenie małżonka od dziedziczenia

Odrzucenie spadku po 6 miesiącach

Jak szybko przeprowadzić sprawę spadkową

Jak wyłączyć określoną rzecz lub osobę z dziedziczenia

Co ze spadku można sprzedać

Kiedy spadkobierca jest niegodny dziedziczenia

Na czym polega zrzeczenie się dziedziczenia

Jak napisać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku z testamentu

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Kiedy można odrzucić spadek

Jak uzyskać odpisy aktów stanu cywilnego

Jak napisać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku z ustawy

Jak można przyjąć spadek

Dlaczego należy przeprowadzić postępowanie spadkowe