Orzeczenie o niepełnosprawności

Koniec wielokrotnego stawiania się przed zespołami orzeczniczymi przez osoby niepełnosprawne i rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, chorujących na blisko 150 genetycznych chorób rzadkich oraz przez osoby lub rodziców dzieci z Zespołem Downa. „Koniec z państwem, które upokarza swoich obywateli. (…) Koniec torturowania matek, które co kilka lat muszą wyjaśniać, że ich dziecko nigdy nie wyzdrowieje” – ogłosił Marszałek Sejmu, Szymon Hołownia. Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wydał nowe zalecenia dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które zobowiązują je do wydawania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności na stałe (a w przypadku dzieci – orzeczeń o niepełnosprawności do ukończenia przez nie 16 roku życia), jeżeli chorują na jedną ze 150 chorób znajdujących się na liście będącej elementem ww. zaleceń lub są dotknięte Zespołem Downa. Rozwiązany został również problem wskazań z pkt 7 i 8 orzeczeń, z którymi związane jest prawo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień.

W dniu 21 marca 2025 r. Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wydał nowe zalecenia dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które w przypadku udokumentowanej diagnozy jednej ze 150 chorób lub Zespołu Downa, zobowiązują je do wydawania orzeczeń o niepełnosprawności, w których obligatoryjnie powinny być „przyznawane” pkt 7 i 8 w ramach wskazań zawartych w tych orzeczeniach, a orzeczenia powinny być wydawane na maksymalny dopuszczalny okres, czyli do ukończenia przez dziecko 16 roku życia. Wytyczne te, powinny położyć kres niejednolitej praktyce zespołów orzeczniczych, które na te same schorzenia niejednokrotnie – w jednych przypadkach ustalały wskazania z pkt 7 i 8, a w innych – odmawiały „przyznania” ww. punktów, tym samym pozbawiając rodziców i opiekunów niepełnosprawnych dzieci prawa do istotnego dla nich wsparcia finansowego.

Osoby z niepełnosprawnościami często zastanawiają się na jak długo można otrzymać orzeczenie. Podajemy aktualne przepisy dotyczące orzeczeń o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności.

Osoby z zespołem Downa i innymi rzadkimi chorobami będą miały łatwiej uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe. Zapewnia im to m.in. prawo do: świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku pielęgnacyjnego i ulg podatkowych.

Naruszenie sprawności spowodowane przez choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku – w przypadku spełnienia określonych kryteriów – mogą stanowić podstawę do wydania orzeczenia o niepełnosprawności (w stosunku do osób, które nie ukończyły 16 roku życia) lub odpowiednio – orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (w stosunku do osób, które ukończyły 16 rok życia). Te z kolei – w określonych przypadkach, mogą dawać prawo do niemałych świadczeń pieniężnych, które w przypadku, gdy niepełnosprawne jest dziecko, mogą opiewać nawet na łączną kwotę 3 502,84 zł miesięcznie (połączenie świadczenia pielęgnacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego), a w przypadku niepełnosprawnych dorosłych – na 4 349,84 zł miesięcznie (połączenie świadczenia wspierającego i zasiłku pielęgnacyjnego).

Czy na choroby kręgosłupa można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności? Jakie przywileje wiążą się z posiadaniem takiego dokumentu? Poznaj aktualne przepisy i praktyczne przykłady!

Orzeczenie o niepełnosprawności składa się z kilku ważnych elementów. Niektóre z nich mają istotny wpływ na zakres możliwej pomocy. Na zatem zwrócić szczególną uwagę?

Co oznacza symbol 04-O w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności? Czy taki kod daje osobie niepełnosprawnej specjalne przywileje? Jakie są aktualne przepisy w 2025 i 2026 r.?

Od 1 marca 2025 r. rodzice mogą składać wnioski o dofinansowanie do pobytu dziecka w żłobku lub przedszkolu. Wsparcie może wynieść 347 zł miesięcznie. Świadczenie przysługuje na każde dziecko i jest niezależne od innych form wsparcia.

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przypomina o możliwości przedłużania orzeczeń miejskich, powiatowych lub wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności. Chodzi o orzeczenia, które wygasły 30 września 2024 r. lub później.

Nie każda niepełnosprawność jest widoczna od razu. Często zdarza się, iż choroby i związane z nimi dolegliwości utrudniają chorym codzienne funkcjonowanie, chociaż nie jest to łatwe do zauważenia przez otoczenie na pierwszy rzut oka. Kiedy mamy do czynienia z niepełnosprawnością ukrytą?

Sąd porównał opiekę nad staruszkiem do opieki nad dzieckiem. To, że dziecko może wykonać samodzielnie niektóre czynności, nie oznacza, że matka może zostawić dziecko bez opieki. Podobnie jest z opieką nad nieporadną, starszą osobą. Nikt nie kwestionuje obowiązku stałej obecności matki przy małym dziecku, które umie sobie zawiązać buty, skorzystać z toalety, ubrać się, zrobić samodzielnie herbatę. Tymczasem gminy kwestionują konieczność stałej opieki nad niedołężnym staruszkiem poprzez wykazanie, że staruszek 86 lata może sam zrobić te wszystkie czynności. Nie wymaga więc pomocy uzasadniającej świadczenie.

Orzeczenie o niepełnosprawności jest ważnym dokumentem, który uprawnia do określonych świadczeń. Jakich formalności powinni dopełnić rodzice? O jakie najważniejsze świadczenia można ubiegać się na dziecko z niepełnosprawnością? Oto przykładowe formy wsparcia i kwoty aktualne na 2025 rok.

Mam orzeczenie przyznane w stopniu umiarkowanym, dymnol5R 10N,O6E, posiadam też rentę wojskową na stałe. Problem w tym, iż na komisji orzekającej o niepełnosprawności, zaliczono moją niepełnosprawność od dnia przystąpienia na komisji. Lecz moja niepełnosprawność powstała wcześniej - pełniąc zasadniczą służbę wojskową, przed ukończeniem 21 roku życia. Za błąd wpisania na orzeczeniu "od kiedy widnieje niepełnosprawność", MOP-s odmówił mi zasiłku pielęgnacyjnego. 

Do 30 listopada 2024 r. trwa nabór wniosków o dodatek do energii elektrycznej dla osób korzystających z koncentratora tlenu lub respiratora. Można uzyskać dodatek w wysokości 100 zł miesięcznie. Wnioski można składać tylko w wersji elektronicznej.

Już wkrótce zmienią się przepisy rozporządzenia o orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Zostanie wydłużony termin ważności zaświadczeń lekarskich. Ponadto określone zostaną wzory mLegitymacji osoby niepełnosprawnej.

Osoby niepełnosprawne, posiadające odpowiednie orzeczenie, mogą ubiegać się o dofinansowanie zakupu lub adaptacji mieszkania. PFRON określił najwyższe możliwe kwoty wsparcia na ostatni kwartał 2024 roku. Wysokość dofinansowania jest uzależniona od miejsca zamieszkania i decyzji konkretnej gminy lub powiatu. Oto szczegóły. 

Urlop wypoczynkowy jest jednym z fundamentalnych praw pracowniczych, a jego długość zależy głównie od stażu pracy i statusu zawodowego. Jednak osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności mogą liczyć na dodatkowe przywileje w tej kwestii, w tym na dłuższy urlop wypoczynkowy. Jakie są zasady przyznawania dodatkowego urlopu dla niepełnosprawnych? Przyjrzyjmy się szczegółom.

W dniu 30 września 2024 r. upłynie ważność orzeczeń o niepełnosprawności prawie 400 tys. osób. Nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (która 3 sierpnia 2024 r. weszła w życie) pozwoli na zachowanie statusu osób niepełnosprawnych przez okres oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia - ale nie dłużej niż do 31 marca 2025 r. Ale to przedłużenie ma być pod warunkiem złożenia wniosku o nowe orzeczenie. Chodzi o zabezpieczenie tych osób przed nagłą utratą otrzymywanych świadczeń i uprawnień przysługujących na podstawie dotychczasowego orzeczenia. Ustawa ta ma także ograniczyć spiętrzenie w czasie wniosków o nowe orzeczenie o niepełnosprawności.

Sejm kolejny raz zmienia przepisy o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności (posiedzenie 25-28 IX 2024 r.). Tym razem skorzystają: 1) osoby niepełnosprawne w wieku 17. i 18. lat, którym zostaną przedłużone orzeczenia o niepełnosprawności oraz 2) osoby starające się o np. przedłużenie świadczeń takich jak zasiłek pielęgnacyjny albo dodatki do zasiłku rodzinnego związane z niepełnosprawnością (nie będą składać w MOPS wniosku, wystarczy zaświadczenie).

Luka w przepisach dla osób niepełnosprawnych polega na tym, że: 1) Zespół orzeczniczy (PZON) wydaje "nowe" orzeczenie o niepełnosprawności z "lżejszą" kwalifikacją stopnia niepełnosprawności (czyli mniej uprawnień dla osoby niepełnosprawnej). 2) Jednocześnie w obiegu prawnym jest wciąż poprzednie "stare" orzeczenie o niepełnosprawności z "wyższą" kwalifikacją stopnia. PZON nie ma podstawy prawnej do usunięcia "starego" orzeczenia. Lukę w przepisach usunie nowelizacja przepisów dla osób niepełnosprawnych.

W komunikacie z 5 września 2024 r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wyjaśnił, jak stosować w praktyce przepisy dot. przedłużania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności - w kontekście dofinansowania do wynagrodzeń lub refundacji składek ZUS lub KRUS.

W MOPS nie trzeba będzie składać wniosków o przedłużenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego. Zniknie też problem orzeczeń o niepełnosprawności dla osób poniżej 16-ego roku życia. Po osiągnięciu 17. roku życia definitywnie wygasają. Nawet jak 16-latek złożył wniosek o przedłużenie w odpowiednim terminie. Musi wystąpić o nowe orzeczenie o niepełnosprawności. Czekając na nie traci prawa do ulg i świadczeń. Najczęściej przez kilka miesięcy. W Sejmie pojawił się pomysł rozwiązania tego problemu. Jest on jednak nielogiczny, gdyż zakłada przedłużenie ważności orzeczeń, które już wygasły.  

Nie jest prawdą, że przedłużanie orzeczeń dla osób niepełnosprawnych dotyczy tylko orzeczeń wygasających w terminie do 30 września 2024 r. Nieprawdą jest również, że przepisy o przedłużeniu ważności 400 0000 orzeczeń wygasających w tym terminie znikną po "załatwieniu" sprawy wrześniowych orzeczeń.

„Na co dzień borykam się z wieloma chorobami. Są to m.in. problemy neurologiczne, cukrzyca, choroby wzroku, a także dolegliwości związane z poruszaniem się. Czy wszystkie te choroby zostaną wymienione w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności?” – pyta Czytelnik. Otóż zgodnie z przepisami w orzeczeniu znajdą się maksymalnie trzy przyczyny niepełnosprawności.