Postępowanie spadkowe. Spadki - testament, zachowek, spadek, postępowanie spadkowe, podatek

Chociaż w 2025 r. nie zmieniły się przepisy dotyczące postępowania spadkowego, to warto przypomnieć o najważniejszych terminach. Ich przegapienie może mieć poważne skutki dla spadkobiercy.

W zakresie postępowania spadkowego i dziedziczenia po zmarłych członkach rodziny wciąż jest dużo pytań i wątpliwości. Jednym z nich jest: Co powinno zawierać oświadczenie o odrzuceniu spadku? Pojawia się wiele pytań szczególnie przy tego typu "perełkach orzeczniczych" - kiedy to sądy wydają dość kontrowersyjne wyroki. W ostatnim czasie taki właśnie zapadł, a dotyczył przyznania przez sąd całego spadku po matce - córce - mimo że córka odrzuciła spadek. Córka nie musiała czekać długo aż zgłoszą się do niej wierzyciele, bo spadek obciążony był długami. Sprawa trafiła do RPO. W tego typu sprawach trzeba też pamiętać o zasadach prawa cywilnego: pro futuro i mortis causa oraz o tym, że na kogo przechodzi spadek po odrzuceniu. Co ważne, przewlekłość procedury związanej z odrzuceniem spadku przez małoletniego spadkobiercę nie może pozbawiać go ustawowego prawa wynikającego z art. 1015 § 1 KC i „ochrony przed spadkiem”. Jednak nieznajomość rzeczywistego stanu spadku - niewiedza, że w skład spadku wchodzą długi może prowadzić do poważnych prawnych konsekwencji. Zatem co z postępowaniem spadkowym? Poniżej komentarze eksperta z prawa cywilnego podsumowujące najważniejsze zagadnienia dot.: złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku wprost; złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Ponadto wskazówki z Izby Notarialnej w Poznaniu i odpowiedź na pytanie czy na 2026 r. planowane są jakieś zmiany w spadkach? Również odpowiedź na często zadawane pytanie: Ile kosztuje odrzucenie spadku w 2025 roku? Gdzie złożyć odrzucenie spadku? Jaki sąd jest właściwy do rozpoznania wniosku o stwierdzenie nabycia spadku?

W wyniku rozstrzygnięcia sprawy przez sąd małoletnia odziedziczyła spadek obciążony zobowiązaniami finansowymi po swoim dziadku, pomimo wcześniejszego odrzucenia spadku w imieniu córki, właśnie przez jej matkę. Wiele osób się zastanawia jak tego typu sprawy w ogóle mogą mieć miejsce?

Zgodnie z polskim prawem spadkowym, spadkobierca ma możliwość złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. To ważna decyzja, która może mieć długotrwałe konsekwencje finansowe. Przede wszystkim spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności do wysokości stanu czynnego spadku (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). Spadkobierca może też spadek odrzucić.

„W ciągu ostatnich miesięcy wiele podróżowałem i nie miałem wiedzy o toczącym się postępowaniu spadkowym. Niedawno dowiedziałem się, iż przyjąłem zadłużony spadek. Co to oznacza? Czy mogę jakoś się z tego wycofać?”– pyta Czytelnik.

Czy zawsze rodzic potrzebuje zgody sądu na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego? Jakie są najważniejsze terminy i formalności? Co z odrzuceniem spadku w imieniu dziecka u notariusza? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad zmianami w prawie spadkowym. Zmiany te obejmują m.in. przesłanki sporządzenia testamentu ustnego, uregulowanie testamentu wojskowego w Kodeksie cywilnym oraz rozszerzenie katalogu podmiotów, które nie mogą być świadkami testamentu.

Rozbieżne postanowienia spadkowe uniemożliwiają spadkobiercom podjęcie działań takich jak podział majątku czy sprzedaż. Jakie zmiany proponuje resort sprawiedliwości?

Już w połowie listopada wejdzie w życie wiele istotnych zmian w prawie i postępowaniu spadkowym. Część z nich dotyczy składania przez rodzica oświadczenia o odrzuceniu spadku. Co się zmieni?

Kogo sąd wezwie na rozprawę? Kto zostanie zawiadomiony o odrzuceniu spadku? Jakie nowe kompetencje uzyska sąd spadku? Oto kilka ważnych nowości w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku.

Utrata bliskiej nam osoby jest trudnym i przykrym doświadczeniem. Jednym z wyzwań organizacyjnych przed jakimi zdarza nam się wtedy stanąć, są formalności związane ze spadkiem. Sprawa może wydać się prosta, gdy w grę wchodzi odziedziczenie majątku bez żadnych zobowiązań. Ale co, gdy krewny pozostawił zadłużenie? Czy w takiej sytuacji należy wyłącznie odrzucić spadek? Wyjaśniamy, w jakich sytuacjach przyjęcie spadku może być słusznym rozwiązaniem, a także podpowiadamy, co warto w tym zakresie zrobić i o co zadbać, by nie popaść w ewentualne problemy finansowe.

Kiedy zakończą się uroczystości i przeminie smutek związany ze śmiercią bliskiej osoby, spadkobiercy powinni podjąć się uporządkowania spraw spadkowych. Warto działać możliwe niezwłocznie, ponieważ od daty śmierci biegną istotne terminy, których niedotrzymanie może mieć negatywne skutki dla spadkobierców.

W piątek (red. 28 lipca 2023 r.) Sejm przyjął 5 z 17 poprawek Senatu do noweli Kodeksu cywilnego. Zmiana przepisów ma na celu lepsze zabezpieczenie spadkobierców, głównie małoletnich i całkowicie ubezwłasnowolnionych oraz ograniczenie poszukiwania przez sądy dalekich krewnych spadkodawcy.

Przyjęcie spadku pozwala spadkobiercy nie tylko zdecydować, że chce dziedziczyć, ale także – w jakim zakresie będzie odpowiadał za długi spadkowe. Czy zawsze spadkobierca musi spłacać odziedziczone długi? Jak można ograniczyć odpowiedzialność za długi spadkowe?

Odrzucenie spadku pozwala spadkobiercy zdecydować o tym, czy będzie dziedziczyć, czy też nie. W jaki sposób można spadek odrzucić? Jakie są skutki prawne odrzucenia spadku?

Nabycie spadku przez spadkobiercę następuje z chwilą otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy. W celu ustalenia, kto odziedziczył spadek konieczne jest jednak stwierdzenie nabycia spadku. W jaki sposób można stwierdzić nabycie spadku? Jakie wiążą się z tym koszty? Jaka jest procedura stwierdzenia nabycia spadku?

Problem podwójnych postanowień spadkowych jest wciąż aktualny. Jego skala nie zmniejsza się, a zapowiadanych rok temu przez Ministerstwo Sprawiedliwości prac zmierzających do znalezienia rozwiązania legislacyjnego nadal nie podjęto. Resort rok temu zamówił opinię Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości. Ma ona odpowiedzieć, czy źródłem problemu jest praktyka sądowa, czy też konieczna jest nowelizacja przepisów.

Spadek nie zawsze oznacza wzbogacenie się przez spadkobierców. Polskie prawo przewiduje jednak możliwość jego odrzucenia. Kiedy i jak można odrzucić spadek?

Spadkobiercy nie zawsze są świadomi zadłużenia. Mogą więc narazić się na problemy finansowe. Jak temu zaradzić?

Opłata od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku w 2021 r. nie uległa zmianie w porównaniu do roku ubiegłego. Ile zatem wynosi?

Odrzucenie spadku w imieniu dziecka powinno zostać poprzedzone zgodą sądu. Po jej uzyskaniu rodzic może złożyć oświadczenie. Jak może wyglądać wzór wniosku?

Jedną z możliwości odrzucenia spadku po osobie bliskiej w Polsce, gdy samemu mieszka się za granicą jest udanie się do konsula Rzeczypospolitej Polskiej we właściwym terytorialnie urzędzie i złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Jak wygląda odrzucenie spadku przed konsulem?

Wielu rodziców zmaga się z problemem dotyczącym odrzucenia spadku w imieniu małoletniego dziecka. Problem ten jest jeszcze bardziej uciążliwy zwłaszcza dla tych, którzy odetchnęli z ulgą przy odrzuceniu spadku we własnym imieniu wychodząc przy tym z założenia, że to rozwiązuje wszelkie ich problemy z dziedziczeniem niepożądanych długów spadkowych – nic bardziej mylnego bowiem w wyniku odrzucenia spadku przez spadkobiercę, spadek przypadający temu spadkobiercy przechodzi na jego zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki) lub w przypadku braku zstępnych na dalszych spadkobierców powołanych do spadku w następnej kolejności.

Sporządzając wniosek o stwierdzenie spadku, warto pamiętać o wyższej opłacie, która obowiązuje od 21 sierpnia 2019 r. Podpowiadamy jak napisać pismo i prezentujemy pomocny przykład (wzór).

Sprawy spadkowe w związku ze swoją specyfiką są często bardzo trudne dla członków rodziny zmarłego, nie tylko dlatego, że dotyczą zmarłej ukochanej osoby, a także dlatego, że często powodują konflikt wśród członków rodziny, którzy mają prawo do dziedziczenia, czy to na podstawie ustawy czy zgodnie z testamentem. Uregulowaniu tego prawa można dokonać przez notarialne poświadczenie dziedziczenia lub przez stwierdzenie nabycia spadku.

Odrzucenie spadku po upływie 6 miesięcy będzie możliwe tylko wyjątkowo. W jakich sytuacjach? Jak złożyć przed sądem odpowiednie oświadczenie?

Kwestią kontrowersyjną przez długi czas było ustalenie terminu na złożenie przez rodziców małoletniego oświadczenia o odrzuceniu spadku w jego imieniu. W tej materii zarysowały się dwa stanowiska.

Spadkobierca, który zdecyduje się by odrzucić ofiarowany mu spadek, musi złożyć w tym celu oświadczenie o odrzuceniu spadku. Na złożenie takiego oświadczenia spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania. Niedochowanie tego terminu grozi przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Zgodnie z art. 1012 Kodeksu cywilnego, osoba powołana do spadku może go przyjąć bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też ten spadek odrzucić. Na złożenie stosownego oświadczenia w kwestii przyjęcia spadku spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania. Niedochowanie tego terminu grozi przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Spadkobierca, wedle własnej woli, może spadek przyjąć bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też ten spadek odrzucić. Na złożenie stosownego oświadczenia spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania.

Każda osoba w swoim życiu spotka się z sytuacją, w której zostanie powołana do spadku. Nie każdy jednak wie, jak zachować się w takiej sytuacji. Z czym wiąże się przyjęcie spadku, a z czym odrzucenie? Czy jest na to jakiś termin?

Spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi, z ograniczeniem tej odpowiedzialności lub też spadek odrzucić. Skuteczność oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku uzależniona jest m.in. od zachowania przewidzianej przez przepisy prawa formy.

Nic nie jest wieczne, również sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, które w pewnych okolicznościach może zostać zmienione przez sąd. Aby jednak doszło do zmiany postanowienia, musi zaistnieć uzasadnione przypuszczenie, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony.

W sytuacji, w której zachodzi podejrzenie, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, sąd na wniosek może zmienić postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Poniżej znajduje się wzór wniosku o zmianę takiego postanowienia.

Opiekun lub opiekunowie dziecka mogą chcieć odrzucić spadek w jego imieniu. W tym celu muszą jednak wcześniej prosić sąd rodzinny o zgodę na dokonanie tej czynności. Jak powinien wyglądać wniosek o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu dziecka?

O ile odrzucenie spadku we własnym imieniu nie jest zbyt trudną czynnością, odrzucenie spadku w imieniu dziecka jest trochę bardziej skomplikowane, jednak nie ma z tym większych problemów, pod warunkiem dochowania przepisanych terminów. Jak więc zrzec się spadku w imieniu małoletniego dziecka i w jakim terminie należy to zrobić?

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ma na celu rozwianie wątpliwości co do statusu spadku i osób uczestniczących w tym postępowaniu. Prawo do złożenia wniosku do sądu o wszczęcie postępowania ma każda osoba mająca interes prawny w stwierdzeniu nabycia spadku. Jak powinien wyglądać taki wniosek?

Spadkobiercy dziedziczą cały majątek po spadkodawcy, w tym konieczność spłaty zaległych rat alimentów. Jeżeli zaległości były wyższe, niż 500 zł, które regulował Fundusz Alimentacyjny, to różnica między zasądzonym świadczeniem, a wypłacanym, wchodzi w skład spadku jako dług. Istnieje jednak pewien sposób na to by uniknąć tego zobowiązania - jak to zrobić?

Spadek to ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego przechodzących na spadkobierców z chwilą śmierci spadkodawcy. Przedstawiamy najważniejsze informacje odnośnie dziedziczenia.

Czy trzeba złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku? W jakiś sposób można go odrzucić? Jak kształtuje się odpowiedzialność za długi spadkowe?

Spadek jest ogółem praw i obowiązków zmarłego o charakterze cywilnoprawnym. Sposób dziedziczenia zależy od tego, czy spadkodawca sporządził testament, czy też nie. Jeżeli nie było testamentu, całość spadku podlega dziedziczeniu ustawowemu, czyli według reguł ustalonych w Kodeksie cywilnym. Ważne jest również to, że dziedziczenie odbywa się na podstawie przepisów obowiązujących w chwili otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy.

W dniu 18 października 2015 r. weszła w życie niezbyt obszerna, lecz doniosła, a wręcz fundamentalna zmiana przepisów kodeksu cywilnego i kilku innych ustaw dotycząca spadkobrania. Zmiana ta jest na tyle ważna dla (niestety) każdego, że opisywały ją nie tylko branżowe, kierowane do prawników, gazety i portale internatowe. Żeby uniknąć błędu ważne jest dość precyzyjne przedstawienie tego co się zmieniło, stąd uznaliśmy, że temat ten warto choć zwięźle poruszyć w naszym Radarze Prawnym.

18 października 2015 r. weszły w życie przepisy, które znacząco zmieniają zasady odpowiedzialności za długi spadkowe. Dzięki nowym przepisom spadkobiercy, którzy nie złożą w ciągu 6 miesięcy oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie będą już ponosić nieograniczonej odpowiedzialności za długi wchodzące w jego skład. Od teraz „milczenie” spadkobiercy będzie się wiązało z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc ewentualna odpowiedzialność za długi spadkowe nie będzie mogła być wyższa niż wartość odziedziczonego majątku.

Nowelizacja prawa spadkowego zakłada wiele udogodnień dla spadkobierców, którzy dzięki zmianom mają być lepiej chronieni w sytuacji, gdy w spadku odziedziczą długi. Sytuacja daje jednak duże pole do nadużyć, którym przeciwdziałać musi nowa regulacja.

Z momentem śmierci prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na spadkobierców. Spadek można przyjąć na trzy sposoby: bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), z ograniczeniem odpowiedzialności (z tzw. dobrodziejstwem inwentarza) lub odrzucić.

W przypadku, gdy jesteśmy spadkobiercami kodeks cywilny daje nam możliwość zdecydowania czy chcemy przyjąć spadek, czy też nie. Ale to nie wszystko. Gdy zdecydujemy się na przyjęcie spadku, prawo pozwala nie tylko na przyjęcie spadku wprost – w tej sytuacji spadkobierca odpowiada za wszelkie długi spadkodawcy bez ograniczeń, ale także przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – w tej sytuacji spadkobierca także odpowiada za długi spadkodawcy, z tym jednak zastrzeżeniem, że odpowiedzialność ta jest ograniczona do wartości stanu czynnego spadku. Tym samym spadkobierca decyduje o tym, czy przyjmuje spadek, czy też go odrzuca, a gdy przyjmuje – czy wprost czy z dobrodziejstwem inwentarza.

Za niegodnego dziedziczenia może być uznany spadkobierca zarówno ustawowy, jak i testamentowy. Przyczyny niegodności mają charakter zamknięty, przez co nie jest możliwe żądanie uznania za niegodnego z innych, choćby podobnych względów np. popełnienie umyślnego ciężkiego przestępstwa przeciwko osobie bliskiej spadkodawcy (np. konkubinie) czy też dopuszczenie się czynu nagannego w odczuciu społecznym.

Zarówno odrzucenie spadku jak i zrzeczenie się dziedziczenia to dwie instytucje prawa cywilnego, których celem jest wyłączenie od dziedziczenia. Jaka jest zatem różnica między odrzuceniem spadku a zrzeczeniem się dziedziczenia?

Przyjęcie spadku wprost, czyli przyjęcie go bez ograniczenia odpowiedzialności za długi to jedna z trzech możliwości, jakie ma spadkobierca. Zgodnie z nowelizacją kodeksu cywilnego domniemanie przyjęcia spadku wprost będzie obowiązywało w prawie spadkowym tylko do 2015 roku.

Postępowanie spadkowe

5 ważnych terminów w postępowaniu spadkowym w 2025 roku [LISTA]

Odrzucenie spadku i tak nie uchroni przed długami po zmarłym

Dziewczynka odziedziczyła spory dług po dziadku, chociaż matka odrzuciła spadek w jej imieniu

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Spadek przyjęty niechcący - co dalej? Przepisy po zmianach

Jak odrzucić spadek w imieniu dziecka? Pytania i odpowiedzi

Zmiany w prawie spadkowym. Komunikat Ministerstwa Sprawiedliwości

MS przygotowuje zmiany w postępowaniu spadkowym. Mają zapobiegać rozbieżnym decyzjom sądów

Odrzucenie spadku w imieniu dziecka. O jakich zmianach powinien wiedzieć rodzic?

Postępowanie spadkowe ma być szybsze. Co się zmieni i od kiedy?

Kiedy warto przyjąć spadek z długami? Jak postępować krok po kroku?

Spadek – i co dalej? 5 wskazówek dla spadkobierców

Zmiany w prawie spadkowym. Lepsze zabezpieczenie małoletnich już niedługo

Przyjęcie spadku w 2023. Czy zawsze trzeba spłacać długi spadkodawcy?

Odrzucenie spadku w 2023. Czy dziedziczenie jest obowiązkowe?

Stwierdzenie nabycia spadku w 2023

Podwójne postanowienia spadkowe. Ministerstwo czeka na opinię

Jak odrzucić spadek?

Czy można uchronić bliskich przed dziedziczeniem długów?

Opłata od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku w 2021 r.

Odrzucenie spadku w imieniu dziecka (wzór)

Odrzucenie spadku przed konsulem - jak i kiedy?

Jak skutecznie odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka?

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku 2019/2020 – jak napisać, opłata (przykładowy wzór)

Stwierdzenie nabycia spadku a dział spadku

Odrzucenie spadku po upływie 6 miesięcy

Termin na odrzucenie spadku przez małoletniego

Oświadczenie o odrzuceniu spadku 2019 – WZÓR

Oświadczenie o przyjęciu spadku z mocy testamentu 2019 – WZÓR

Oświadczenie o przyjęciu spadku z mocy ustawy 2019 – WZÓR

W jakim terminie należy złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku?

Forma oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Jak zmienić postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku?

Wniosek o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku – WZÓR

Wniosek o zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka – WZÓR

Jak zrzec się spadku w imieniu małoletniego dziecka?

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku z testamentu 2018/2019 – WZÓR

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku z ustawy 2018/2019 – WZÓR

Spadkodawca zalegał z alimentami? Możesz odziedziczyć spory dług - jak tego uniknąć?

Spadek 2018 – wszystko co musisz wiedzieć

Przyjęcie i odrzucenie spadku w 2018 r.

Czym jest spadek - zmiany 2016

Zmiany w prawie spadkowym

Prawo spadkowe - ważne zmiany

Nowelizacja prawa spadkowego

Prawo spadkowe - praktyczne uwagi

Odpowiedzialność za długi spadkodawcy

Kto i kiedy może złożyć pozew o uznanie za niegodnego dziedziczenia?

Odrzucenie spadku a zrzeczenie się dziedziczenia

Przyjęcie spadku wprost tylko do 2015 r.