Prawo karne

W wyniku nowelizacji kodeksu karnego wprowadzono możliwość odpowiedzialności karnej nieletniego za zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem oraz wprowadzono przepis określający sposób łagodzenia kary w ramach nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Nowelizacja kodeksu karnego wprowadza zmiany dotyczące kary ograniczenia wolności oraz pracy skazanego wykonywanej na cele społeczne.

Nowelizacja przepisów kodeksu karnego dotyczy nakładanego na sprawcę przestępstwa obowiązku naprawienia szkody oraz umożliwienia pokrzywdzonemu umocowania w charakterze pełnomocnika radcy prawnego.

Skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, okoliczności jego popełnienia oraz zachowanie po popełnieniu przestępstwa i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, iż skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa.

W wyniku nowelizacji kodeksu karnego ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy — Kodeks karny, ustawy — Kodeks postępowania karnego, ustawy — Kodeks karny wykonawczy, ustawy — Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw; kara grzywny zyskała nowy kształt, zmieniła się jej górna granica, która wynosi teraz 540 stawek dziennych.

Adwokaci i aplikanci adwokaccy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.

Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego dla strony zwolnionej od kosztów sądowych jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego.

Samorząd adwokacki posiada cztery główne organy: Krajowy Zjazd Adwokatury, Naczelną Radę Adwokacką, Wyższy Sąd Dyscyplinarny i Wyższą Komisję Rewizyjną.

Specyfika zawodu adwokata wymaga zachowania w tajemnicy wszelkich informacji, jakie adwokat uzyskuje w związku z prowadzeniem sprawy. Wynika to nie tylko z etyki zawodu, ale również z mocy prawa – ustawy prawo o adwokaturze oraz uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej.

Ograniczenia dotyczące reklamy w działalności adwokatów wynikają ze Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu, uchwalony przez Naczelną Radę Adwokacką 10 października 1998r.

Adwokat podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej podobnie jak sędzia i prokurator.

Umowa o zastępstwo procesowe jest umową o świadczenie usług przewidzianą w art. 750 kc. Podstawą zastępstwa procesowego jest natomiast pełnomocnictwo udzielone przez mocodawcę. Podstawą zlecenia sprawy adwokatowi powinna być pisemna umowa zlecenia lub karta ewidencyjna.

W Polsce w obiegu znajduje się obecnie ponad 30 milionów kart płatniczych. Każda z nich narażona jest na ryzyko kradzieży lub zaginięcia – a w rezultacie - użycia wbrew woli posiadacza karty. Kto jednak odpowiada za nieuczciwą transakcję?

Zwykle przestępstwa i wykroczenia charakteryzują się zupełnie różnymi znamionami. Istnieje jednak grupa wykroczeń i przestępstw których znamiona są zbieżne i różnią je od siebie tylko pojedyncze cechy. Są to tak zwane czyny zabronione przepołowione.

List gończy jest jednym z środków przymusu mających zapewniać prawidłowy przebieg i skuteczność postępowania karnego. Najczęściej stosowany jest w formie publicznego ogłoszenia przez prokuratora, o wydaniu nakazu aresztowania za podejrzanym.

Pełnomocnictwo - mimo braku w tym zakresie wyraźnego przepisu - wygasa również w razie śmierci pełnomocnika, a gdy była nim osoba prawna - w razie jej ustania.

Planowane zmiany w kodeksie karnym przewidują wprowadzenie nowych kategorii przestępstw, tj. handlu ludźmi, zamachów na ludność cywilną oraz ataków na strefy zdemilitaryzowane. Zmiany dotkną również przepisów dotyczących stosowania polskiej ustawy karnej wobec Polaków, którzy popełnili przestępstwo za granicą, a nie wydano ich innemu państwu.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowuje rozporządzenie do ustawy o organizacji imprez masowych, w którym określi uprawnienia i kwalifikacje służb porządkowych, w tym m.in. do przeszukania uczestników imprez i przeglądania ich bagażu.

Tragiczna śmierć funkcjonariusza Policji – mł. asp. Andrzeja Struja, na przystanku tramwajowym w Warszawie, wstrząsnęła całą Polską. Ponownie powróciły pytania czy funkcjonariusz Policji z racji niebezpieczeństwa na jakie się naraża, nie powinien być lepiej chroniony przez prawo? Prace nad projektem zmian w Kodeksie karnym odbyły się tempie ekspresowym.

Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

W polskim systemie prawnym przewidziane są dwie formy recydywy, zwane potocznie recydywą zwykłą i recydywą wielokrotną.

Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Mogłoby się zdawać, że prawo takie przysługuje wyłącznie policji. Jednakże każda osoba, która złapie przestępcę na gorącym uczynku lub w trakcie pościgu może przestępcę zatrzymać.

Przepis art. 41a kodeksu karnego przewiduje fakultatywne (w § 1) i obligatoryjne (w § 2) orzeczenie zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz opuszczania określonego miejsca lub obowiązek powstrzymania od przebywania w określonym miejscu.

Zabójstwo jest zbrodnią, za którą grozi najwyższa kara zgodnie uprzywilejowanych przepisami. Jednak uprzywilejowanych przypadku tego przestępstwa istnieją również okoliczności, które mogą mieć wpływ na niższy wymiar kary.

Znikoma szkodliwość społeczna czynu (art. 1 § 2 k.k.) powoduje, że czyn nie stanowi przestępstwa. Rozstrzygnięcie tego rodzaju wymaga oceny, dla której istotne znaczenie mają elementy podmiotowe (m.in. właściwości sprawcy), jak też przedmiotowe (m.in. sposób działania, wartość szkody, szerzenie się tego rodzaju czynów).

Zgodnie z art. 139 Konstytucji RP prawo łaski stosuje Prezydent, z tym zastrzeżeniem, że nie dotyczy to osób skazanych przez Trybunał Stanu. Prawo łaski ma charakter indywidualny (w odróżnieniu od amnestii i abolicji, będących aktami o charakterze generalnym).

W związku z tym, że tymczasowe aresztowanie jest najsurowszym środkiem zapobiegawczym, o jego zastosowaniu orzeka sąd.

Zatrzymanie rzeczy może nastąpić bez względu na to czyją własność rzecz stanowi lub u kogo się znajduje. Następuje na żądanie sądu bądź prokuratora. Natomiast w sytuacji nie cierpiącej zwłoki również na żądanie Policji albo innego organu uprawnionego.

W razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary, Policja ma prawo dokonać kontroli osobistej a także przeglądać zawartość bagaży i sprawdzać ładunki w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego.

Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa.

Wypowiadanie niepochlebnych i nieprawdziwych opinii o innej osobie może mieć dwojakie skutki. Z jednej strony tego typu czyny mogą naruszać dobra osobiste, z drugiej zaś być podstawą wniesienia prywatnego aktu oskarżenia do sądu z art. 212 kodeksu karnego.

Odpowiedzialność karna może spotkać nie tylko osobę, która dokonała kradzieży, ale również tego kto zbywa, nabywa lub pomaga w zbyciu lub ukryciu rzeczy pochodzących z kradzieży. Mowa tutaj o tzw. przestępstwie paserstwa. Kodeks wyróżnia dwie formy paserstwa: paserstwo umyślne i paserstwo nieumyślne.

Zgodnie z art. 304 kpk każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję.

Naprawienie szkody wyrządzonej działaniem sprawy może być również przedmiotem wyroku sądu karnego.

W szczególnych sytuacjach sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary jaką przewiduje kodeks za popełnienie danego przepisu. Sytuacje ubiegania się o nadzwyczajne złagodzenie kary są ściśle uregulowane w art. 60 kodeksu karnego.

W art. 434 kodeksu postępowania karnego znajduje się zakaz, który oznacza, że w przypadku braku środka odwoławczego na niekorzyść oskarżonego, jego sytuacja w postępowaniu odwoławczym nie może ulec pogorszeniu. Wyjątki od tej zasady występują w dwóch sytuacjach - gdy oskarżony został skazany bez przeprowadzenia rozprawy (art. 335 kpk) lub gdy dobrowolnie poddał się karze (art. 387 kpk).

Wniesienie aktu oskarżenia do sądu nie zawsze oznacza, że sprawa będzie się już dalej toczyć w postępowaniu sądowym. Sąd bowiem w szczególnych wypadkach może zwrócić akta sprawy Prokuratorowi i wydać mu stosowne zalecenia.

Prawo w sposób szczególny reguluje odpowiedzialność za popełnienie przestępstw w ramach zorganizowanej grupy przestępczej lub związku przestępczego. Sprawca działający w takiej grupie ponosi nie tylko surowszą odpowiedzialność (jak recydywista wielokrotny), ale również odpowiada za sam udział w takiej grupie lub związku przestępczym.

Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

To zachowanie sprawcy przestępstwa polegające na dobrowolnym zaniechaniu jego dokonywania lub zapobieżeniu zamierzonemu skutkowi. Jeżeli czynny żal okazał się bezskuteczny, sprawca, w tym przypadku już nie usiłowania tylko dokonania, który zrobił wszystko, by zapobiec skutkowi, może liczyć jedynie na nadzwyczajne złagodzenie kary, które jest tylko fakultatywne.

Dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony; jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego.

Kto zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku małżeńskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Europejski Nakaz Aresztowania (ENA) to nowa uproszczona forma ekstradycji osoby podejrzanej lub skazanej, przebywającej w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej.

Prawo zezwala na usunięcie ciąży jedynie w sytuacjach opisanych w ustawie o planowaniu rodziny. Każde inne przerwanie ciąży wyczerpuje znamiona tzw. przestępstwa aborcji z art. 152 kk. Na gruncie prawa odpowiedzialność ponosi jednak nie matka decydująca się na taki krok - a osoba (lekarz) dokonująca nielegalnej aborcji.

Zarząd Główny Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności niektórych przepisów ustawy o Policji z Konstytucją. Argumentując swoje zarzuty Zarząd powoływał się między innymi na naruszenie zasady równości i zakazu dyskryminacji, zbytnie ingerowanie w prawa policjanta oraz sferę jego prywatności.

Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej.

Policjant, który w wyniku swojej służby zachoruje bądź dozna uszczerbku na zdrowiu będzie mógł domagać się odszkodowania na innych zasadach niż do tej pory. Rząd przygotował projekt założeń do ustawy o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadków lub chorób pozostających w związku z pełnieniem służby w Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej oraz Biurze Ochrony Rządu.

Pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w przepisach prawa. Każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny. Jest to konstytucyjne prawo każdego obywatela.

Brak funduszy w polskiej policji powoduje, że skracane bądź też zupełnie odwoływane są kursy dla policjantów. Oznacza to, nie tylko, że kandydat na policjanta będzie gorzej przygotowany do odpowiedniego pełnienia swojej służby. To także pytanie czy wydatki poniesione przed rokiem na nowe motocykle i psy policyjne nie okazały się bezcelowe?

Odpowiedzialność karna po nowelizacji kodeksu karnego

Podniesienie efektywności kary ograniczenia wolności

Wzmocnienie ochrony interesów pokrzywdzonego

Zmiany w stosowaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia

Podwyższenie wysokości grzywny

Odpowiedzialność dyscyplinarna adwokata

Czy adwokat z urzędu może wypowiedzieć pełnomocnictwo?

Organy adwokatury

Tajemnica adwokacka

Zakaz reklamy adwokatów

Zakres immunitetu adwokackiego

Zlecenie sprawy - umowa o zastępstwo procesowe

Kradzież lub zaginięcie karty płatniczej

Kiedy kradzież jest wykroczeniem? - „czyny zabronione przepołowione”

List gończy

Skutki procesowe śmierci pełnomocnika

Nowelizacja kodeksu karnego

Uprawnienia służb porządkowych

Zaostrzenie kodeksu karnego

Rozbój jako przestępstwo przeciwko mieniu

Czym jest recydywa?

Przestępstwo znieważenia

Komu przysługuje prawo zatrzymania

Kiedy nie można kontaktować się z pokrzywdzonym

Kiedy mamy do czynienia z uprzywilejowanym typem zabójstwa

Czym jest znikoma szkodliwość społeczna czynu

Czym jest ułaskawienie

Czym jest tymczasowe aresztowanie

Jak wygląda przeszukanie

Na czym polega kontrola osobista?

Sfałszowanie dokumentu

Pomówienie - przestępstwo z art. 212 kk

Paserstwo umyślne i nieumyślne

Obowiązek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

Naprawienie szkody

Nadzwyczajne złagodzenie kary

Kiedy sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego?

Kiedy sąd może zwrócić akta prokuratorowi

Grupa przestępcza, związek przestępczy

Groźby karalne

Czynny żal

Czyn ciągły

Bigamia

Europejski Nakaz Aresztowania

Aborcja

Czy ustawa o Policji jest zgodna z Konstytucją?

Prawo do rzetelnego procesu

Odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu dla policjanta

Podstawy pozbawienia wolności

Spadek jakości przeprowadzanych szkoleń w Policji